Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету


Гендік қҧрылымдарының бҧзылыстары



Pdf көрінісі
бет264/599
Дата12.10.2022
өлшемі6,76 Mb.
#152853
1   ...   260   261   262   263   264   265   266   267   ...   599
Байланысты:
Жалпы патфиз

Гендік қҧрылымдарының бҧзылыстары. 
ДНК молекуласының қҧрылымы бҧзылуы немесе оның ыдырап 
кетуі жасуша тіршілігінің жоғалуына жиі әкеледі. Оның 
бҥліністері мына себептерден болуы ықтимал: 
● ДНК молекуласына ӛте кҥшті иондағыш сәулелер, бос 
радикалдар, майлардың гидроасқын тотықтары т.б. әсер 
етулерінен оның қҧрамбӛлшектері бҥлінеді; 
● нуклеаза ферменттері қатты әсерленіп кеткенде ДНК 
ыдырайды; 
● 
белсенділігі 
қатты 
кӛтерілген 
трансфераза 
ферменттерінің әсерлерінен нуклеотидтердің арасындағы 
байланыстар ҥзіліп, ДНК молекуласын ыдыратады. 
Осыдан: 
♣ гендердің мутациясы; 
♣ 
дерттік 
гендердің 
(мәселен, 
онкогендердің, 
апоптоздық гендердің) әсіреленіп кетуі; 
♣ 
тіршілікке 
маңызды 
(мәселен, 
ферменттердің 
тҥзілуін қадағалайтын) гендердің белсенділігі тӛмендеп 
кетуі; 
♣ геномға бӛтен текті ДНК (мәселен, вирустың ДНК-сы) 
еніп кетуі (трансфекция); 
♣ бҥлінген ДНК молекуласының қалпына келуі бҧзылуы – 
тектік 
ақпараттың 
бҧзылыстарына 
әкеледі. 
Бҧндай 
ӛзгерістер сау жасушаның ӛспе жасушасына айналуында 
маңызды орын алады. 
Жасуша қызметтері реттелулерінің бҧзылыстары.
Тін жасушалары жҥйкелік-эндокриндік, паракриндік және 
аутокриндік жолдармен реттелінеді. Осыған байланысты ағза 
мен тіннің жҥйкеленуі бҧзылғанда жасушаларда дистрофия 
дамып, мҥшенің семіп қалуы болады. Ішке сӛлденістік 
бездердің гормондарының тым артып кетуінен немесе олардың 


322
болмауынан жасушалардың дамуы, жетілуі және нақтылануы 
бҧзылады. Паракриндік реттелу – деп кӛршілес орналасқан 
жасушалардың әртҥрлі гормондық заттар, цитокиндер, ӛсу 
факторларын т.б. кесек молекулалар бӛліп шығарып, нысана 
жасушалардың ӛсіп-ӛнуін, жетілуі мен нақтылануын, ӛзіне 
тән міндеттемелерін атқаруын реттеуді айтады. Жасуша 
мембраналарындағы 
оларды 
қабылдайтын 
рецепторлардың 
бҧзылыстарынан паракриндік реттелу ӛзгереді. 
Аутокриндік реттелу қатерлі ӛспе жасушаларына тән 
қҧбылыс. Ӛспе жасушалары жоғарыда келтірілген реттелу 
жолдарына бағынбай ӛзбеттерінше ӛзін-ӛзі реттеп ӛседі 
(Ӛспе ӛсуін қараңыз). 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   260   261   262   263   264   265   266   267   ...   599




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет