325
жасуша ішінде ацидоз дамуы т.с.с. жатады.
Бҥліндіргіш ықпалдарға жасушаның бейімделу жолдары.
Бҥліндіргіш әсер әлсіз, немесе
жасушаның қалпына келу
қабілеті
жақсы
болғанда,
қорғаныстық-икемделістік
тетіктер қосылады. Олар әртҥрлі бағыттарда болады:
●
жасушаның энергиямен қамтамасыз етілуіне қажетті:
♣
жасуша
глюкозаны
оттегісіз
ортада
ыдыратып
(анаэробтық гликолиз) шамалы болса да энергия (АТФ)
тҥзеді;
♣
тотығу-фосфорлану
ҥрдістеріне
қатысатын
ферменттердің белсенділігін арттырады;
♣ митохондрийлар ҧлғайып, олардың гипертрофиясы
дамиды;
♣ жасуша ішінде АТФ энергиясын тасымалдауға қатысатын
ферменттер
(адениннуклеотидтрансфераза,
креатинфосфокиназа) әсерленеді;
♣ АТФ энергиясын пайдалануға
қажетті ферменттердің
(АТФ-азалардың) белсенділігін кҥшейтеді;
♣ жасуша ӛзінің атқаратын қызметін шектеп, энергияға
деген мҧқтаждығын азайтады;
♣ жасушада, энергия жҧмсауды қажет ететін, тҥзілістік
ҥрдістер азаяды.
●
жҧқпаларға, химиялық улар мен уыттарға қарсы:
♣ микросомалық ферменттердің белсенділігі артып,
уытты
заттарды тотықтыру, тотықсыздандыру,
метил тобынан
айыру т.б. жолдармен уытсыздандырады;
♣ эндоплазмалық торшалардың,
рибосомалардың, Голдж
кешенінің қызметтері артуы
ауру туындататын инфекциялық,
химиялық заттарды ыдырататын ферменттердің,
нәруыздардың,
гормондардың, вирустарға қарсы интерферондардың тҥзілуін
кҥшейтеді;
♣ жасуша буферлік жҥйелерін қосып, қышқылдық-сілтілік
ҥйлесімді реттейді.
Достарыңызбен бөлісу: