Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
| Қан
ӛзгерістері. Жҥре пайда болған гемолиздік анемиялар: ● қан ӛндірілу тҥрлеріне қарай нормобластық; ● сҥйек кемігі қызметінің қалпына келу мҥмкіншілігі бойынша – регенерациялық; ● тҥстік кӛрсеткіші бойынша - нормо- немесе гипохромдық, кейде, гемоглобиннің эритроциттердің сыртқы беттеріне сорылуынан, гиперхромдық болуы ықтимал. Эритроциттер мен гемоглобиннің азаю мӛлшері гемолиздің қарқынына байланысты болады. Қан жағындысында физиологиялық регенерациялық жасушалар (нормобластар, полихроматофилді эритроциттер немесе ретикулоциттер) және бҥліністік ӛзгерістерге ҧшыраған эритроциттердің тҥрлері (пойкилоцитоз, анизоцитоз, сфероциттер, бӛлшектелген, 426 жыртылған эритроциттер) кездеседі. Қан ӛндірілуі бҧзылыстарынан дамитын немесе дизэритропоездік анемиялар Сҥйек кемігінде эритроциттердің ӛндірілуі немесе эритропоэз кӛптеген жағдайлармен реттелінеді. Онда қан ӛндіретін бағаналық жасушаларға фибробластардан, эндотелий жасушаларынан, остеобластардан және май жасушаларынан тҧратын тіректік (стромалық) жасушалар жақын орналасады. Қан ӛндіретін жасушалар сҧйық гемопоездік ӛсу факторларын және мембранамен байланысқан жабыстырғыш молекулаларды қажет етеді. Гемопоездік ӛсу факторлар (ГӚФ), немесе колония қҧрылуын сергітетін фактор сҥйек кемігінің стромалық жасушаларында, Т- лимфоциттері мен моноциттерде ӛндіріледі. Колония қҧрылуын сергітетін фактордың (КҚСФ) біразы, мәселен, интерлейкин-6, гранулоциттер мен макрофагтардың колония қҧруын сергітетін фактор (ГМ-КҚСФ), бағаналық жасуша факторы (БЖФ) аз мӛлшерде ҧдайы ӛндіріліп тҧрады. Бҧлар және Т-лимфоциттерінде ӛндірілетін интерлейкин-3 эритропоэздің бастапқы сатыларында маңызды реттеуші әсер етеді. Оның соңғы сатыларында арнайы ширатқы болып, нефрон ӛзекшелерінің маңындағы эндотелий жасушаларында ӛндірілетін, эритропоетин есептеледі. Сонымен қатар алдыңғы гипофиздің гормондары (АКТГ, ТТГ), қалқанша бездің гормондары (Т 3 , Т 4 ), катехоламиндер мен андрогендер, простагландинд ер (ПГЕ 1 , ПГЕ 2 ) жӛне симпатикалық жҥйке жҥйесі эритропоэзға бейспецификалық сергіткіш әсер етеді. Эритроциттердің ӛндірілуін әйелдердің жыныстық гормондары -эстрогендер мен парасимпатикалық жҥйке жҥйесі тежегіш әсер етеді. Эритроциттер мен гемоглобин тҥзілуі ҥшін темір (тәулігіне 20-25 мг), нәруыздар, В 12 -витамині, Кастлдың ішкі антианемиялық факторы, фолий қышқылы, В 2 және В 6 витаминдер, пантотен қышқылы, мыс, мырыш, кобальт, марганец т. б. заттар қажет. Осыған байланысты эритроциттердің ӛндірілуінің бҧзылыстары тӛмендегі жағдайларда болуы мҥмкін: ● эритроциттердің ӛндірілуі реттелуінің бҧзылыстарынан; ● эритроциттердің ӛндірілуіне қажетті заттардың тапшылықтығынан; ● сҥйек кемігінің гипоплазиясы мен аплазиясынан; ● сҥйек кемігі жасушаларының ӛспе немесе лейкоз жасушаларына ауысып кетуінен (метаплазиялық анемия). жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|