Патофизиология

Қызба (FEBRIS, PYREXIA) – пирогенді заттардың әсерінен жылу реттеу орталығының қызметі өзгеруінен дене қызымының көтерілуімен сипатталатын дерттік үрдіс

жүктеу/скачать 186,5 Kb.

бет	19/24
Дата	05.12.2022
өлшемі	186,5 Kb.
	#161271

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Байланысты:
Патфиз

↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓

Қызба (FEBRIS, PYREXIA) – пирогенді заттардың әсерінен жылу реттеу орталығының қызметі өзгеруінен дене қызымының көтерілуімен сипатталатын дерттік үрдіс.

Жұқпалы қызба	Бейинфекциялық қызба
бактерия, вирустар, саңырауқұлақ, қарапайымдар, құрттар	асептикалық қабыну, күйік, жарақат, инфаркт, қанқұйылу аллергиялық серпілістер, өспелер тіндердің зақымдану өнімдері
Экзогенді пирогендер	Эндогенді пирогендер
Мононуклеарлы фагоциттердің, гранулоциттердің әсерленуі ↓
Екіншілік эндопирогендердің түзілуі: интерлейкиндер (ИЛ-1, ИЛ-6, ИЛ-8), ӨТЖЖ (өспе тіршілігін жоятын жайт)

↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓↓

Мый қылтамырлары эндотелиінде ПГЕ (простагландиндер) түзілуі¯
Алдыңғы гипоталамустың жылу сезетін нейрондарында цАМФ
Суық сезетін нейрондардың сезімталдығы	Жылу сезетін нейрондардың сезімталдығы¯
температуралық гомеостаздың орнықтыратын нүктесінің жоғары деңгейге ауысуы
Симпатикалық жүйке жүйесінің әсерленуі
Жылу шығарудың¯: шеткері тамырлардың тарылуы терлеудің¯	Жылу өндірудің: жиырылулық термогенез Жиырылулық емес термогенез

Қызбаның сатылары

1.Температураның көтерілу сатысы St. incrementum
Жылу өндіру жылу шығарудан басым болады
Жылу шығарудың ↓:
Терлеудің азаюы (құрғақ тері)
Тамырлардың тарылуы (тері бозғылт, суық)
Жылу өндірудің ↑:
Жиырылулық термогенез (бұлшықет дірілі)
Жиырылулық емес термогенез – зат алмасудың артуы, тотығу мен фосфорланудың ажырауы
Клиникалық көріністері:
қалтырау, бұлшықет дірілі, құс терісіндей тері

2.Температураның жоғары деңгейде тұрақтану сатысы (St. Fastigium)
Жылу шығару = жылу өндіру
Парасимпатикалық жүйке жүйесінің межеқуаты
¯
Тері тамырларының кеңеюі
¯
Ыстықты сезіну, гиперемия, тері қолға ыстық
¯
Жылуды сыртқа шығарудың

3.Температураның түсу сатысы (St. Decrementum)
Жылу өндіру қалыпты деңгейге түседі, жылу шығару артқан
Жылу шығару тері тамырларының кеңеюі мен терлеудің артуы әсерінен жылу өндіруден басым болады

Температураның түсу:

лизистік (біртіндеп) түсу
кризистік (бірден) түсу (коллапс дамуымен қауіпті) түрлерін ажыратады

Қызбада зат алмасудың өзгерістері
Көмірсу алмасуы	Симпатикалық жүйке жүйесінің қозуы ® бауырда гликогенолиздің ® бауырда гликоген қорының ¯ → гипергликемия
Май алмасуы	липолиз ® гиперлипидемия, кетогенез ® кетонемия
Нәруыз алмасуы	Теріс азоттық тепе-теңдік (нәруыздың қорытылуы мен сіңірілуінің бұзылуы, ИЛ-1 және микроб уларымен протеолиз-дің), гиперазотемия
Су-тұз алмасуы	II саты – изоосмолялдық гипергидратация (әлдостерон түзілуінің артуы); III саты - изо- немесе гиперосмоляльдық гипогидратация

Қызбада организм жүйелері қызметінің бұзылуы
Симптом	Патогенез
Тахикардия	Симпатикалық жүйке жүйесі межеқуатының көтерілуі
Дене температурасы бір градусқа көтерілуі ® ЖСЖ минутына 8-10 ретке	Синустық түйіннің автоматизмі артуы (жылы қанның әсері)
Минуттық қан көлемінің артуы	Жүрек соғу жиілігі
АҚ жоғарылауы (қызбаның I сатысы)	Шеткері тамырлардың тарылуы
АҚ төмендеуі (қызбаның III сатысы).	Тамыр межеқуатының тез төмендеуі. Температураның кризистік түсуінде коллапс дамуы мүмкін
Тыныс алу жүйесі
Бірінші сатыда тыныстың сиреуі II және III сатылардың тыныстың жиілеуі	Жоғары температураның тыныс орталығына әсері
Зәр шығару жүйесі
I сатыда диурездің	Қанның ішкі ағзаларға, оның ішінде бүйрекке қайта бөлінісі
II сатыда диурездің¯	Әлдостерон түзілуінің
III сатыда диурездің	Тіндерден су мен натрий хлоридінің шығарылуы артуы
Асқорыту жүйесі
Асқорытудың барлық бездерінің сөлденісі тежеледі, Асқазан мен ішектің қимылы тежеледі ¯ Ішекте шіру мен ашу үрдістерінің Ксеростомия Тәбеттің төмендеуі	Симпатикалық және парасимпатикалық жүйелердің межеқуаты төмендеуі, улану Сілекей бөлінуінің азаюы Асқорытудың барлық бездерінің сөлденісі тежеледі, Асқазан мен ішектің қимылы тежеледі, ИЛ-1, зат алмасу өнімдерінің тәбет орталығына әсері
ОЖЖ
Шартты-рефлекстік әрекеттерінің бұзылуы, нейрондардың жоғары қозғыштығы, бас ауыруы, ұйқышылдық немесе ұйқысыздық; жоғары қызбада сандырақтау, елестеулер, балаларда құрысулар дамуы мүмкін	ИЛ-1, микроб уларының, зат алмасу өнімдерінің нейрондарға жүйелі әсері, қанның жоғары температурасы-ның, гипоксияның әсері

Қызбаның организмдегі маңызы:
Оң	Теріс
Фагоцитоздың әсерленуі Антидене түзілуінің әсерленуі Интерферон түзілуінің Организм төзімділігінің Микробар мен вирустардың көбеюі тежелуі микробтардың антибиотиктерге сезімталдығы артуы Кейбір аллергиялық серпілістердің дамуы тежелуі	Жүрек қантамыр жүйесіне жүктеме түсуі ОЖЖ қызметі бұзылуы Қоректік заттардың қорытылуы мен сіңірілуі бұзылуы Қажым қорының азаюы

Гипертермия - жылу реттелуінің бұзылуы әсерінен дене температурасының жоғарылауы

Себептері:

Сыртқы ортаның жоғары температурасының ұзақ әсері
Нейроэндокриндік реттелуі бұзылуынан тотығу мен фосфорланудың ажырауы
Жылу реттеу орталығының зақымдануы (мый жарақаты, гипоксия)
Жылу шығару тетіктерінің зақымдануы

Қызба мен асқын қызынудың ерекшеліктері
Көрсеткіш	Қызба	Асқын қызыну
Себебі	Экзогенді пирогендер, эндогенді пирогендердің өндірілуін күшейтетін тіннің ыдырау өнімдері	Жылу реттелуінің бұзылуын тудыратын сыртқы және ішкі жайттардың әсері
Филогенезде серпілістердің түзілуі	Тек гомойотермді жануарларда дамиды . Адам мен жоғары сүтқоректілерде айқын көрінеді	пойкило - және гомойотермді жануарларда дамуы мүмкін
Серпілістердің онтогенезде дамуы	қызба бірінші жылдың соңында дамиды	Кезкелген жаста дамуы мүмкін
Патогенездің негізгі тізбегі	Жылу реттеу орталығындағы орнықтыру нүктесінің өзгеруі. Жылу реттеу бұзылмаған	Жылу реттеу бұзылған
Белгілері	Сатысына байланысты	Тұрақты
Организм үшін маңызы	Қорғану мен бүліну қосылған бейімделу серпілістері	Әруақытта теріс әсер етеді
Температураны қалпына келтіру	Қызуды түсіретін дәрілер	Мұздатудың физикалық әдістері, асқын қызынуды дамытқан себепті аластату

жүктеу/скачать 186,5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 24