Педагогика факультеті «Педагогика және психология» кафедрасы
А.Н.Леонтьевтің сананың пайда болуы туралы болжамы
жүктеу/скачать 1,69 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Маңыздылығы
| А.Н.Леонтьевтің сананың пайда болуы туралы болжамы.
Жеке сананың құрылымын зерттей отырып , А.Н. Леонтьев оның үш құрамын көрсетті - сананың сезімдік ұлпасы, маңыздылығы және тұлғалық мәні. А.Н. Леонтьевтің айтуынша сананың сезімдік ұлпасы «шындықтағы өзекті қабылданатын немесе еске сақталатын нақты бейнелердің сезімдік құрамының негізі. Бұл бейнелер түсініктілік деңгейімен, сезімдік тонымен үлкен және кіші тұрақтылығымен ерекшеленеді. ... Санадағы сезімдік бейнелердің негізгі қызметі субъектіге ашылатын әлемнің саналы суретіне шыншылдық беруінде. Дәл осы сананың сезімдік мазмұнының арқасында субъект үшін әлем санадан тыс өмір сүреді – оның іс-әрекет объектісі ретінде» Сезімдік ұлпа – «шындық сезімін» толғану. Маңыздылығы - бұл бір тілде сөйлейтін , бір мәдениетке жататын , ұқсас тарихи жолдан өткен адамдарға түсінікті сөздердің , карталардың , схема, сызбалардың жалпы мазмұны. Маңыздылығында адамзат тәжрибесі жалпыланады, ұсақталады, сол арқылы келер ұрпаққа сақталады. Маңыздылық әлеміне енгенде адам бұл тәжрибені таниды және оған өзінің үлесін қосуына болады. Маңыздылықтың жан-жақты тілі болып өнер тілі табылады - әуен , би, көркем өнер, театр, архитектура. Жеке сана сферасында маңыздылық өзіне тән ереккше мәнге ие болады. Мысалы, барлық балалар беске оқығысы келеді. «Бес» бағасы оларға әлеуметтік нормативпен бекітілген барлығына бірдей маңызды. Бірақ ол біреулер үшін – оның білімінің көрсеткңіші , екіншілер үшін- өзін басқалардан жоғары сезіндіретін белгі , ал үшіншілер үшін – ата-аналарының уәде берген сыйлығын алдырту тәсілі т.с.с. Әрбір адамның өзі игеретін маңыздылық мазмұны тұлғалық мән болып табылады. Тұлғалық мән оқиғаларды, құбылыстарды , іс-әрекеттерді бейнелендіреді. Тұлғалық мәндердің сәйкес келмеуі түсінуді қиындатады. Бір оқиғаның әртүрлі адам үшін әртүрлі мәнділігінен туатын адамдардың бір-бірін түсінбеу жағдайлары «мән-мағыналық тосқауыл» атауын алды. Бұл терминді орыс психологы Л.С.Славина енгізді. Осы құрылымдардың барлығы адамның санасы деп аталатын күрделі, таңғаларлық шындықты тудырады. жүктеу/скачать 1,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|