Педагогика факультеті «Педагогика және психология» кафедрасы
Адам миы мен психикасының өзара байланыстылығы
жүктеу/скачать 1,69 Mb.
|
| Адам миы мен психикасының өзара байланыстылығы.
Жанмен (психика) тәннің (сома) тұтастығы – адамның басты мәнді бітісі. Тән мен мидың қызметі психика қызметінің негізі болып табылады, екінші жағынан психиканың іс-әрекеті мен жағдайына адамның денсаулығы мен көңіл –күйі тәуелді болып келеді. Сонымен қатар жан мен тән – сапалы ерекшеліктері бар субстанциялар, оларды ұқсатуға болмайды. Тән-психика дихотомиясы (биполяризация) үшінші диалектикалық құраммен толықтырылады : қарым-қатынастың әлеуметтік факторы, және қоғамдағы адамдардың өзара қарым –қатынасы. Адамның тәнімен жанының болуы мен дамуы қарым-қатынассыз, ой, сезімдерді бөлісусіз мүмкін емес. Адамның өмір сүруімен психикасының өалыптасуы әлеуметтік факторсыз мүмкін емес. Әрбір нақты адамда жеке жанының болуымен қатар адами мәдениет болады: дін, өнер, ғылым, философия. Ағзамен (метаболикалық жүйе) жүйке жүйесі (вегетативті, орталық) адамның энергиялық мүмкіндіктерін реттеуге және оның темпераментін реттеуге қатысады. (темперамент индивидтің энергетикалық сипаттамасымен, энергияны жинау және таратумен байланысты). Жүйке жүйесі – ағзаның барлық іс-әрекетінің орталығы. Ол негізгі екі қызмет атқарады: ақпарат беру қызметі, бұл қызметке перифириялық жүйке жүйесі және онымен байланысты рецепторлар (көзде, теріде, құлақта, ауыз қуысында болатын сезімдік элементтер ) және эффекторлар (бұлшық ет, бездер) жауапты. Жүйке жүйесі екінші маңызды қызметі (бұл қызметсіз бірінші қызметтің мәні жоқ) алынған ақпаратты біріктіру және өңдеу және дұрыс реакцияларды бағдарламалау. Бұл қызмет жүйке жүйесіне жатады және оның құрамына барлық процестер – жұлын деңгейіндегі қарапайым рефлекстерден бас мидың жоғарғы деңгейіндегі күрделі ой операцияларына дейінгі процестер кіреді. Орталық жүйке жүйесі жұлынмен бас мидың түрлі құрылымдарынан тұрады. Жүйке жүйесінің қандай да бір бөлігінің зақымдалуы ағза мен психиканың қызметін бұзады. Психикаға , бас мидың толыққанда жұмысының , әсіресе бас ми қабының қызметінгің сипаты ерекше әсер етеді. Бас ми қабығында сезім органдарымен рецепторлардан кетін ақпарат түсіп, өңделетін сенсорлы аймақтар, дененің қаңқасымен , адамның қозғалыс әрекеттерін басқаратын моторлы аймақ, ақпаратты өңдеуге қатысатын ассоциативті аймақ кіреді. Мысалы, сенсорлы аймақ құрамына кіретін гностикалық аймақ қабылдау процесіне жауапты, моторлы-қозғалыс аймағындағы праксикалық аймақ моторикамен автоматты қозғалыстарды қамтамасыз етеді. Пысықтау үшiн сұрақтар Жүйке жүйесiнiң атқаратын негiзгi қызметi қандай? Орталық жүйке жүйесiнiң құрылысы және оның жеке бөлiктерiнiң атқаратын қызметi қандай? Адам миының құрылысы қалай орналасқан? Рефлекс дегенiмiз не? Шартсыз рефлекстердiң шартты рефлекстерден айырмашылығы неде? Шартты рефлекстер қалай жасалады? Қозу, тежелу процестерi дегенемiз не, олардың атқаратын қызметтерi қандай? Тежелудiң қандай түрлерi бар? Жоғары жүйке қызметiнiң қандай заңдары бар? Мидың анализдiк және синтездiк қызметi дегенiмiз не? Бiрiншi және екiншi сигнал жүйелерi туралы не бiлесiз? Динамикалық стереотип дегенiмiз не? И. П. Павлов iлiмiнiң психология ғылымы үшiн маңызы неде? Каталог: dmdocuments dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 15 сағ. Емтихан 4 Барлығы 45 сағ Орал, 2010 dmdocuments -> Әдеби өлкетану Преподаватель Ақболатов Айдарбек Ахметұлы Вопросы: Вопрос №1 dmdocuments -> 2009ж. «Қазақ филологиясы» кафедрасы dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 5 сағ. СӨЖ 15 сағ. Емтихан Барлығы 45 сағ Орал, 2010 dmdocuments -> Жаратылыстану математикалық факультет dmdocuments -> Барлығы – 45 сағат dmdocuments -> 2007ж. Қазақ тілі мен әдебиеті және оқыту теориясы кафедрасы dmdocuments -> Қазақ филологиясы кафедрасы 050205 dmdocuments -> Барлығы – 90 сағат жүктеу/скачать 1,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|