70. Оқытудағы беріктік , көріну принциптері. (В. Ф. Шаталов С.Н. Лысенкова.)
● Көріну принципі. Ұзақ жылғы педагогикалық тәжірибе және арнайы психологиялық-педагогикалық зерттеулер оқытудың тиімділігі адамның барлық сезім мүшелерін қабылдауға қатысу дәрежесіне байланысты екенін көрсетті. Оқу материалын сенсорлық қабылдау неғұрлым әртүрлі болса, соғұрлым берік игеріледі. Бұл заңдылық визуализацияның дидактикалық принципінде әлдеқашан көрсетілген, оны негіздеуде Я.А. Коменский, Г.Песталоцци, К.Д. Ушинский, В.Ф. Шаталов, С.Н. Лысенкова, Л.В. Занков.
Көріну оқытудың принципі және құралы ретінде әрекет етеді. Оның психологиялық негізі – адамның әр түрлі сезім мүшелері (талдаушылар) қатысатын түйсіктер мен қабылдау арқылы қоршаған дүниені танып, танып-білуін тану. Демек, оқу процесінде осы анализаторлардың барлығына әсер ету қажет: көру, есту, иіс сезу, тактильді, тактильді, температура, ауырсыну. Содан кейін бұл бастапқы сезімдер «сана фактісіне», қабылдауға өтеді және мағыналы өңдеуге ұшырайды.
Көріну принципі – дидактикадағы ең көне және маңыздыларының бірі – оқытудың тиімділігі оқу материалын қабылдау мен өңдеуге сезім мүшелерінің тиісті түрде қатысуына байланысты екенін білдіреді. Көрнекілікті қолдану білім мен білік дағдыларын қалыптастыруға, ойлау қабілетін дамытуға ықпал ететіндей дәрежеде болуы керек.
● Оқытудың беріктік принципі болашақ іс-әрекетке қажетті білімді есте сақтаудың сенімділігі үшін жағдай жасаумен, іс-әрекетті орындау әдістерін меңгерумен байланысты. Бірақ адамның жады барлық ақпаратты есте сақтай алмайтындықтан, мұғалім оқушылардың есте сақтауы керек, тек танысу үшін не жеткілікті екеніне көз жеткізуі керек. Ең іргелі идеяларды, ережелерді, ұғымдарды, категорияларды саналы және тұрақты түрде меңгеру, зерттелетін пәндердің мәнін, олардың ішіндегі және олардың арасындағы байланыстар мен қатынастарды түсіну беріктіктің негізгі белгісі болып табылады.
Беріктікт принципі білім алушылардың есте сақтау күшіне негізделген.
71.Оқыту әдістері. Олардың қазіргі дидактикадағы жіктелуі.
Оқыту әдісі-оқушының оқып-білу әрекетін ұйымдастыру.Оқыту әдісі оқушыларды дамыту мақсатындағы ,оқушылар мен мұғалім арасындағы қарым-қатынас.Оқыту әдістерін әртүрлі топтастыруға болады:
1.Оқушылардың таным белсенділігін қарай былай бөлінеді :(Оны М.Н.Скаткин,И.Я.Лернер зерттеген.)
-түсіндірмелі хабарлау әдісі;
-репродуктивті әдіс;
-эвристикалық әдіс;
-зерттеу әдісі;
-проблемалық баяндау әдісі;
2.Оқытудың мақсаттары мен құралдарына қарай(М.А.Данилов,Б.П.Есипов,Т.А
Ильяна)
-жаңа білім беру әдісі;
-біліктер мен дағдыларды қалыптастыру әдісі;
-техникалық құралдармен жұмыс істеу әдісі;
-өзіндік жұмыс істеу әдісі;
-білімді тексеру әдісі;
3.Әдістің логикалық және психологиялық сипатына қарай(Р.Г.Ленберг):
-ауызша баяндау әдісі;
-есеп шығару әдісі;
-өнер құралдарына пайдалану әдісі;
4.Мұғалім мен оқушылардың жасайтын әрекетінің ерекшеліктеріне қарай (В.Осенф):
-жаңа білімді игеру әдісі;
-өзіндік білім әдісі;
-проблемалық әдісі;
-практикалық әдіс;
Оқу үрдісінде қарай білім берудің көздеріне қарай қолданылатын әдіс:
1.Сөздік әдіс(әңгімелесу, әңгіме,түсіндіру,дәріс,кітаппен жұмыс)
2.Көрнекілік әдіс(демонстрация,иллюстрация,бақылау)
3.Тәжірибелік әдістер(лабораториялық ,тәжірибелік,графикалық)
Достарыңызбен бөлісу: |
