Педагогикасы казакстан республикасы

eciriH 
ашканнан кейш, баланын; OMip суру TipuiLniriH тубегейл1 
езгертедг Ягни, баланьщ мектеп eMipiHe eHin жэне езш щ элеумет­
тж ортада «МЕН» дегенш калыптастыра алып, жогарыдан кор1не 
алуы, баланын 6miMfli, табыеты жэне нэтижел1 игерш кетуше 
ыкпал жаеайды. Тушндей келе, бул баланьщ жеке тулгасыньщ 
калыптасуы жэне акыл-ойыныц, таным удерютершщ дамуы болып 
табылады. Демек, баланы мектепке даярлау мэселес1 оз езек гш п н
жогалтпайтын эл1 де зерттеуд1 кажет ететш мш детп мэселелердщ 
6ipi 
болып кала бермек.
10.2 Отбасында баланын мектепке
даярлыгын диагностикалау
M e i c r e n T e r i 6 i p i H i u i
сынып бала ем1ршдеп ец курдел1 кезендер- 
дщ 
6 i p i
деп айтуга болады. Мектепке тусу - кеп балалар упнн эмо- 
ционалдык-стресс жагдайында етедг Бала мектепке тускенде оган 
кептеген факторлар эсер етедк сынып ужымы, мугал1м, кунтэрт1б1- 
н1ц 
e 3 r e p y i ,
козгалу бeлceндiлiгi уакытыныц шектелук кещлге ко- 
нымсыз мшдеттердщ пайда болуы. Мектеп 
6 i p i H u i i
куннен бастап 
балага окуды ойдагыдай мецгеру, мектепте журу тэрт1бше уйрену, 
сыныптагы ужыммен тш табысу, жаца ой жумсына бешмделу си­
якты талаптар койылады. Баланыц мектепке 
6 i p i H i i i i
жылы дурыс 
бешмделук оныц болашактагы оку улгер1мше жэне енбексуйпигпп- 
не тжелей байланысты. Баланыц мектептеп окуды табыеты бастауы 
уш1н оларды агтдын ала даярлаудыц мэш зор. Алайда даярлык жу­
мыстарын журпзбес бурын баланыц мектепке дайындык децгешн 
аныктау олардыц окудагы кейб1р киындыктардыц алдын алып, бе­
шмделу удерюш жещлдетедг
Ата-аналар, психологтар мен мугал1мдер ymiH баланыц мектеп­
ке дайындык денгешн аныктайтын кептеген эд1стемелер бар. Сол 
эдютемелер аркылы олар керекп бакылаулар, елшеулер журпзш ба­
ланыц мектепке дайындык децгешн аньщтай алады.
Мектепке дайындык диагностика эдютерш Н. И. Гуткина темен- 
дегщей топтастыруды усынады: мектепке дайындык сынамасы, 
жетют1ктер мен мумющцктер сынамасы, психологиялык децгей- 
д1 аныктайтын тест эдютерк Мектепке дайындык децгеш сына- 
масында, непзшен баланыц психикасыныц окуды мецгерудеп функ-
158

ционалдык мумюнднш аныктауга багытталган. Мундай тестшеудщ 
пайда болуына немю психолоп А. Керннщ концепциясы кеп ыкпал 
e r r i .
Жетшудщ басты керсетюпп - кергецщ кабылдап, образды 
белшектеп керу каблетг Бул ережелер А. Керннщ «Баланын 
мектепке дайындыгын аныктаудыц алгашкы 
y n r e p iM
TecTiei» 
ецбепнде керсетшген. Ол сынамада алты тапсырманы усынады: 
сызу, карапайым сейлемд1 
Kemipy, 
бала 
nim iHiH 
салу, нуктелерд1 
сызыкша аркылы косу, сандарды б1руакытта кабылдауга арналган 
ек1 тапсырма. Кешннен бул 
Tec T ire 
Чехословакиялык психолог 
Я.
Иирасек езгертулер енпзш, Керн-Иирасектщ «Мектеппк жет1лу- 
дщ багдарлык 
TecTici» 
деген атаумен белгш болды. Бул тест бала­
нын жалпы даму децгеш туралы, оныц айналаны керуш, кещст1кте- 
ri 
багдарын, ел1ктеуге бешмдипгш колыныц киын-координациялык 
кимылдарга икемдиигш жэне моторикасыныц даму децгешнен ак- 
параттар бередг
Тест уш тапсырмадан турады:
1. Адамныц сулбасын салу
2. Трафареттен белпс1з тацбаларды кеипру
3. Трафареттен он нуктеш 
K e iu i p in , 
оларды 
6ip -6 ip iH e H
б1рдей 
кашыктыкта тнш ен жэне келденещнен орналастыру.
Тестшеуге алдын ала дайындалу керек. Ор балага таза кагаздан 
таратылады. Ол кагаздыц 
6 i p
жагына баланыц аты-жеш жэне тесть 
леу кун1 жазылса, беттщ екшпп жагына келденещнен 
eK ire 
белшш, 
онда балалар екшпп жэне уппнип тапсырмаларды орындайды. Ал 
беттщ таза жагында 
6ipiH iui 
тапсырма орындалады. 
BipiH ini 
тап­
сырманы орындаган кезде балага мынандай инструкция бepiлeдi: 
б 
ip 
ер адамныц, аганыц суретш салу. Балалар эдетте кептеген ко- 
сымша сурактар кояды. Оларга: калай сала алсац, солай сал деп 
жауап берген дурыс. Бала сешмс1з болса оны колдап койган жен. 
Егер бала «эпкенщ», «принцессаныц» т.б. суреттерш салуга болама 
деп сураса, оларга: барлыгымыз «аганыц» суретш саламыз деп жа­
уап беру керек. Мектепке дайын балалар 
6ipiHiiri 
тапсырманы 
орындау кезшде адам сулбасыныц басын, денесш, кол-аягын, 
кездерш, кулактарын, мурынын, шашын, мойынын, саусактарын, 
т.б. сала алуы керек. Бала 
6 ip iH in i 
тапсырманы аяктаган соц, 
6 e r r i
айналдырып, екшпп тапсырманы беру керек «Бул карточкада 
6 ip
сез жазулы, сен эл1 жазу бшмейсщ, сондыктан осы сезд1 айнытпай 
кеппр». Сез жазылган карточканы баланыц алдына кою керек. Еюн-
159

mi тапсырмага 7-8 см жэне 13-14 см елшемшдеп тыгыз ак кагаздан 
киылган карточкапар дайындап кою кажет. Карточкаларга кара фло- 
мастермен тапсырмалар жазылады.
Мектепке бару - бала ем1ршдеп мацызды окига. Мектепте 
оку - баладан дайындыкты талап ететш киын ецбек. 0 з мшез- 
кулкын баскару, оны 

жүктеу/скачать 8,02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: