ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік кешені биология 5В080100

1. 
   Өсімліктер экологиясының мақсаты мен міндеті. Өсімдіктер экологиясының жана әдістері.
   
2. 
   Аутэкология - организм мен ортаның бірлестігі. Абиотикалық және биотикалык факторлар.
   
3. 
   Ылгалдың мөлшеріне катысты өсімдіктердің экологиялык топтары: гидрофиттер, гигрофиттер, мезофиттер және ксерофиттер. Эфемерлер. Эфемероидтар. ІІсаммофиттер, галофиттер.
   
4. 
   Өсімдіктердің экотиптері мен тіршілік формалары туралы түсінік
   

1. 
   Әметов Ә.Ә. Ботаника. - Алматы, Дәуір, 2005.
   
2. 
   Карипбаева Н.Ш., Полевик В.В., Силыбаева Б.М. Ботаниканың оқу практикасы. Семей, 2012.
   
3. 
   Силыбаева Б. М., Карипбаева Н.Ш., Полевик В.В. Жоғарғы сатыдағы өсімдіктер. Семей, 2010.
   
4. 
   Жоғары сатыдағы өсімдіктер систематикасы: оқу құралы / Б.М.Силыбаева, Ж.К.Байғана, Н.Ш.Карипбаева, В.В.Полевик.- Алматы: Print- S, 2012.- 614 б. 
   
5. 
   Мұхитдинов, Н.М. 
   Өсімдіктер морфологиясы және анатомиясы: оқулық / Н.М. Мұхитдинов; Ә.Б. Бегенов, С.С. Айдосова.- 2-бас., өңд., толық.- Алматы: Қазақ ун-ті, 2001.- 279 б. 
   
6. 
   Мәкенова, М. Ботаника курсының практикумы: оқу құралы / М. Мәкенова.- Алматы: Ы. Алтынсарин атындағы Қазақ білім академиясы, 2000.- 236б. 
   
7. 
   Мұсабеков, Қ.Қ. Топырықтану және геоботаника негіздері: [оқу құралы] / Қ.Қ. Мұсабеков.- Алматы: Эверо, 2009.- 196 б. 
   
8. 
   Мухитдинов, Н.М. Геоботаника: оқулық / Н.М. Мухитдинов.- Алматы: Дәуір, 2011.- 382 б.- (ҚР білім және ғылым министрлігі). 
   
9. 
   Мұсабеков, Қ.Қ. Топырақтану және геоботаника негіздері: оқу құралы / Қ.Қ. Мұсабеков.- Алматы: Эверо, 2011.- 230 б. 
   
10. 
    Байкенжеева, А.Т. Геоботаника: оқу құралы / А.Т. Байкенжеева.- Астана: Фолиант, 2013.- 175 б.- (Жоғары білім). 
    

11. 
    Қазақстанның өсімдіктер әлемі. Алматы. 2008.
    
12. 
    Қазақстан өсімдіктер әлемінің Асыл қазынасы.и Алматы. 2006.
    

10 Дәріс

1. 
   Геоботаниканың объектілері, оның міндеттері мен негізгі әдістері. Өсімдік жамылғысы және флора туралы ұғым. Фитоценология. Фитоценоздар, агрофитоценоздар, олардың құрылысы және сипаттау әдістері. Экосистемалар олардың құрылысы мен атқаратын кызметі.
   
2. 
   Фитогеографияның зерттеу объектілері, онын міндеті. Өсімдіктердің таралуын камтамасыз ететін факторлар. Ареал және оның түрлері. Космополиттер және эндемдер. Қазакстанның өсімдік зоналары. Еңдік және бойлық белдеуліктер.
   

Флористикалық география. немесе флорография, негізгі екі проблеманы шешеді.Біріншісі—жекелеген түрлерді немесе біршама рангасы биік систематикалык бірліктерді (туыстарды, түқымдастарды) және олардың жиынтықтарының-флорасының таралуын зерттеу. Флора деп белгілі бір территориада тарихи қалыптасқан -өсімдіктердің түрлерінің үйлесімді жиынтығын айтады.Жекелеген территорияның- флорасын зерттеу, жер бетін флоралық аудандарға бөлуге, флоралық облыстарға бөлуге және біршама бөлшектенген флоралық кеңістіктердің бірліктерін — облыстарды, провинцияларды, округтарды және т.б. бөлуге қажетгі материал береді. Өсімдіктер қауымдастықтарының географиясы (география растательности) — бүл флорографияның екінші проблемасы.

Флоралық дүние ең үлкен флоралық бөлім. Жер шарында бір-бірінен флорасымен кенет өзгешеленетін

Алты флоралық дүниедегі аймақтар бар:

1)Голарктикалық дүние . Ол солтүстік жартышардың тропикадан басқа бүкіл бөлігін қамтиды.Бұл аймаққа Aceraceae, Aipiaceae, Primulaceal және тағы да басқалар тән. Басқа флоралық дүниелерде бұл тұқымдастар аз немесе тіпті кездеспейді . Көлемді Carex туысының көптеген түрлері тек галартикалық дүниеде кездеседі. Галарктика дүниесі бірнеше флоралық аймақтарға бөлінед:шығысазиялық , ортаазиялық , батысазиялық , шығыссібірлік , орта тенізі-макрондейлік , европалықбатыссібірлік , оңтүстік атлантикалы –солтүстікамерикандық , солтүстік атлантикалы-солтүстікамерикандық , тынықмұхитты-солтүстікамерикандық және циркаларктикалық 2)Палетропикалық дүние. Ол ескі әлемнің барлық тропикалық аудандарын қамтиды және көптеген қысы суық болатын аймақтарда кездесетін , тропикалық тұқымдастардың және басқалары болатындығымен ерекшеленеді . Мұнда үш дүние тармағын бөледі:

а) Африкалық б)Индо-малайлық в) Полинезиялық

Бұлардың әрқайсысы эндемикалық тұқымдастардың болуымен сипатталады.

3) Неотропикалық дүние . Бұған Мексика , Орталық және Оңтүстік Америка жатады. Бұл флоралық дүние , палеотропикалық дүниеде кездесетін тропикалық тұқымдастар өте көп кездеседі ; бірақ туыстардыңкөпшілігі әр түрлі . Тропикада кең тараған туыстардың 47 % палеотропикалық дүниеде кездесетін , тек 13% ғана екі дүниеде кездеседі.

4) Австралиялық дүние . Бұл флоралық дүние ерекше оңашаланған жағдайда . Мұнда барлық түрлердің 86% тек қана Австралияда кездеседі . Бірқатар эндемикалық тұқымдастар , тұқымдас тармақтары және туыстары бар .

5) Арктикалық дүние . Бұл дүние Оңтүстік Америкадан Жаңа Зеландиға дейін созылып , Антарктикаға континентін қоршап жатады. Ерекше маңызы бар антарктикалық элемент –Nothofagus туысы . Бұл туыстын түрлдері басқа кейбір антарктикалық оғаш туыстарымкен бірге Жаңа Зеландияда және Оңтүстік Американың оңтүстік бартысында ылғылды антарктикалық ормандарды құрастырады .

6) Кап дүниесі . Бұл аралық дүниелердің ішіндегі көлемі жағынан ең кішкентайы, оған тек Африканың оңтүстік –батыс шегі ғана кіреді , бірақ соған қарамастан бұл дүниеде 6000- мыңнан астам Үнді өсімдіктерінің түрлері кіреді.

2.Қазақстанның негізгі өсімдік бірлестігі

Қазіргі кезде өсімдік жамылғысын фратрияларға – ірі комплексті, бірақ фитоценогенетикалық туыстас өсімдік формацияларына бөледі.Осыған байланысты Қазақстанда тоғыз фратрия кездеседі .

- моральды емес орта азиялық , Қазақстанда сирек фрагментті (шағынды ормандар) ;

- саванноидты Иран- Афғандық ( ксерофильді сирек ормандар немесе олардың орнына кездесетін эфемероидты далалы өсімдік);

- бұталы –далалы қазақ – алтай;

- қазақ даласы;

- тұрандық шөлейттер;

- арал- каспий құмды шөлейттер;

- бореальды- тянь- шаньдық (шалғындық орман ) ;

- алтай- памирлік биік таулар.

Қазақстанның таулы және түрлі аймақтарындағы өсімдік жамылғысында түрлі экобиоморфты өсімдіктер басым. Сондықтан өсімдік жамылғысының сырт көрінісі әр қилы және бірнеше типті өсімдік түріне бөлінеді. Олардың өздерінің таралуы әртүрлі, кейбіреуі басым, кейбіреуі сирек кездесетін.

Сондықтан төмендегідей өсімдік типтері ажыратылады:

1.Тақыр жерлердің балдырлары ( Phragmidiosa)

2.Тұзды және тұщы су қоймаларының харалы балдырлары (Charosa )

3.Тасты жерлердің қыналары ( Lichenosa )

4.Батпақты жерлердің мүктері ( Bryosa)

5.Су жайылымды шалғындықтар ( Potomoherbosa)

6.Су қоймаларының нимфалы өсімдіктері ( Nymphoherbosa)

7.Батпақ жерлер өсімдігі ( Paludoherbosa)

8.Шалғындық жерлер өсімдігі ( Pratoherbosa)

9.Далалы аймақ өсімдігі ( Steppoherbos)

10.Саванналық өсімдіктер ( Sabanoherbosa)

11. Қылқан жапырақты ормандар ( Aciculilignosa)

12. Қылқан жапырақты ксерофитті ормандар( Aciculihypodendrosa)

13.Жапырақты ормандар ( Aestilignosa)

14. Жалпақ жапырақты ксерофитті сирек ормандар ( Sabanolignosa)

15. Қылқанды слтланниктер( Pumilodendrosa)

16. Қылқан жапырақты бұта өсімдіктер ( Ephedrotruticosa)

17. Кәдімгі бұталар ( Fruticosa)

18. Саванналық бұталар( Sabanofruticosa)

19. Фриганалар ( Friganosa)

1. 
   Геоботаниканың объектілері, оның міндеттері мен негізгі әдістері.
   
2. 
   Өсімдік жамылғысы және флора туралы ұғым.
   
3. 
   Фитоценология. Фитоценоздар, агрофитоценоздар, олардың құрылысы және сипаттау әдістері.
   
4. 
   Экосистемалар олардың құрылысы мен атқаратын кызметі.
   
5. 
   Фитогеографияның зерттеу объектілері, онын міндеті.
   
6. 
   Өсімдіктердің таралуын камтамасыз ететін факторлар. Ареал және оның түрлері.
   
7. 
   Космополиттер және эндемдер.
   
8. 
   Қазакстанның өсімдік зоналары. Еңдік және бойлық белдеуліктер
   

1. 
   Мұсабеков, Қ.Қ. Топырықтану және геоботаника негіздері: [оқу құралы] / Қ.Қ. Мұсабеков.- Алматы: Эверо, 2009.- 196 б. 
   
2. 
   Мухитдинов, Н.М. Геоботаника: оқулық / Н.М. Мухитдинов.- Алматы: Дәуір, 2011.- 382 б.- (ҚР білім және ғылым министрлігі). 
   
3. 
   Мұсабеков, Қ.Қ. Топырақтану және геоботаника негіздері: оқу құралы / Қ.Қ. Мұсабеков.- Алматы: Эверо, 2011.- 230 б. 
   
4. 
   Байкенжеева, А.Т. Геоботаника: оқу құралы / А.Т. Байкенжеева.- Астана: Фолиант, 2013.- 175 б.- (Жоғары білім). 
   

5. 
   Қазақстанның өсімдіктер әлемі. Алматы. 2008.
   
6. 
   Қазақстан өсімдіктер әлемінің Асыл қазынасы.и Алматы. 2006.
   

11 Дәріс

1. 
   Кіріспе. Өсімдіктер физиологиясы және оның мақсатгары. Эукариотгы жасушалардың жалпы сипаттамасы. ІІластидтердің қызметтері.
   
2. 
   Амин қышқылдары - акуыз молекуласының структуралық бөлігі.
   
3. 
   Ферменттер. Ферменттердің өзіндік ерекшеліктері, олардың жіктелуі. Көмірсулар. Липидтер.
   
4. 
   Өсімдік жасушасының физиологиясы. Цитоплазма - коллоидтық жүйе. Жасуша кабықшасы.
   

11. 
    Хордалылар типтің жалпы сипаттамасы.
    
12. 
    Личинкахордалылар немесе қабықшалылар тип тармағының жалпы сипаттамасы.
    
13. 
    Личинкахордалылардың негізгі өкілдері.
    

1. 
   Қалекенұлы, Ж. 
   Өсімдіктер физиологиясы: оқулық / Ж. Қалекенұлы.- 2-бас., толықт., өнд.- Алматы: Қазақстан ЖОО қауымдастығы, 2004.- 454 б. 
   
2. 
   Өсімдіктердің қоректену физиологиясы: оқу құралы / Р.М. Әлжанова, А.К. Жақсылықова, В.И. Зотиков и др.- Алматы, 2001.- 179 б. 
   

12 Дәріс

14. 
    Хордалылар типтің жалпы сипаттамасы.
    
15. 
    Личинкахордалылар немесе қабықшалылар тип тармағының жалпы сипаттамасы.
    
16. 
    Личинкахордалылардың негізгі өкілдері.
    

1. 
   Қалекенұлы, Ж. 
   Өсімдіктер физиологиясы: оқулық / Ж. Қалекенұлы.- 2-бас., толықт., өнд.- Алматы: Қазақстан ЖОО қауымдастығы, 2004.- 454 б. 
   
2. 
   Өсімдіктердің қоректену физиологиясы: оқу құралы / Р.М. Әлжанова, А.К. Жақсылықова, В.И. Зотиков и др.- Алматы, 2001.- 179 б. 
   

13 Дәріс

17. 
    Хордалылар типтің жалпы сипаттамасы.
    
18. 
    Личинкахордалылар немесе қабықшалылар тип тармағының жалпы сипаттамасы.
    
19. 
    Личинкахордалылардың негізгі өкілдері.
    

1. 
   Қалекенұлы, Ж. 
   Өсімдіктер физиологиясы: оқулық / Ж. Қалекенұлы.- 2-бас., толықт., өнд.- Алматы: Қазақстан ЖОО қауымдастығы, 2004.- 454 б. 
   
2. 
   Өсімдіктердің қоректену физиологиясы: оқу құралы / Р.М. Әлжанова, А.К. Жақсылықова, В.И. Зотиков и др.- Алматы, 2001.- 179 б. 
   

14 Дәріс

1. 
   Өсу мен даму туралы ұгым. Гормондар өсімдіктердің өсуі мен дамуын реттеуші факторлар.
   
2. 
   Фотопериодизм. Өсудің ыргақтылыгы. Термопериодизм. Өсу мен дамуга сырткы орта жагдайларының әсерлері. Корреляция.
   
3. 
   Өсімдіктердің онтогенезі. Өсімдіктердің даму процестерінің негізгі ерекшеліктері. Тропизмдер.
   
4. 
   Өсімдіктер мен ценоздардың тұкымдарды, жемістерді және баска өнімдік мүшелерін түзу физиологиясы
   

20. 
    Хордалылар типтің жалпы сипаттамасы.
    
21. 
    Личинкахордалылар немесе қабықшалылар тип тармағының жалпы сипаттамасы.
    
22. 
    Личинкахордалылардың негізгі өкілдері.
    

1. 
   Қалекенұлы, Ж. 
   Өсімдіктер физиологиясы: оқулық / Ж. Қалекенұлы.- 2-бас., толықт., өнд.- Алматы: Қазақстан ЖОО қауымдастығы, 2004.- 454 б. 
   
2. 
   Өсімдіктердің қоректену физиологиясы: оқу құралы / Р.М. Әлжанова, А.К. Жақсылықова, В.И. Зотиков и др.- Алматы, 2001.- 179 б. 
   

15 Дәріс

1. 
   Стресс және оның физиологиялык негіздері. Өсімдік онтогенезінің орта жагдайларына бейімделушіліктері. Өсімдіктің суыкка төзімділігі.
   
2. 
   Өсімдіктердің ыстыкка төзімділігі. Өсімдіктің өсуі мен дамуына, оның зат алмасу өзгерістеріне ең жогарғы температуралардың әсерлері.
   
3. 
   Өсімдіктердің күрғакшылыкка төзімділігі. Су тапшылығы (дефициті).
   
4. 
   Өсімдіктің тұзга төзімділігі. Қазакстандагы өсімдіктердің тұзга төзімділік физиологиясының казіргі жагдайлары.
   
5. 
   Өсімдіктердің өнеркәсіп пен транспорттан бөлінетін зиянды газ тәрізді заттарга төзімділігі. Улы газдармен закымдалган өсімдіктер физиологиясы. Өсімдіктердің індетті ауруларга және зиянкестерге төзімділігі.
   

23. 
    Хордалылар типтің жалпы сипаттамасы.
    
24. 
    Личинкахордалылар немесе қабықшалылар тип тармағының жалпы сипаттамасы.
    
25. 
    Личинкахордалылардың негізгі өкілдері.
    

1. 
   Қалекенұлы, Ж. 
   Өсімдіктер физиологиясы: оқулық / Ж. Қалекенұлы.- 2-бас., толықт., өнд.- Алматы: Қазақстан ЖОО қауымдастығы, 2004.- 454 б. 
   
2. 
   Өсімдіктердің қоректену физиологиясы: оқу құралы / Р.М. Әлжанова, А.К. Жақсылықова, В.И. Зотиков и др.- Алматы, 2001.- 179 б.