Пiкiр жазғандар: E. Омар – профессор, педагогика ғылымдарының докторы Ш. Оразов



Pdf көрінісі
бет220/300
Дата09.09.2024
өлшемі2,01 Mb.
#203984
1   ...   216   217   218   219   220   221   222   223   ...   300
Байланысты:
Bastauysh mektep pedagogikasy Babaev

адами сапаның қоғамдық 
қажеттiгi
мен
өзіне пайдалылығын
танып, оны өз наны-
мы негiзiнде әрекет-қылыққа айналдыруға қажет, ал бұл сана 
қалыптасуымен бiрге жүретін психикалық құбылыс. Тәрбие 
мазмұнымен белгiленген iс-әрекетке бала белсендi араласуға 
дайын болған жағдайда ғана қолданылатын әдіс өз нәтижесiн 
бередi.
Наным-сенiмге
оқушыны әрқилы әдістермен жеткiзу 
мүмкін. Өткен ғасыр басындағы бастауыш мектептерде бұл 
үшiн тағылым-тарихи өсиеттер, хадистер мен тымсалдар 
кең қолданылған. Ал қорытынды (мораль) шығару баланың 
өз еркiне берiлдi. Өкiнiштiсi, бүгiнде бiз мұндай аса құнды 
әдістердi пайдаланудан мүлде қалғанбыз, олардың орны-
на тура, қарабайыр, ойға жетелемейтiн уағыздау әдісiне 
көшкенбiз. Құрғақ уағыз айтып, шексiз бiр жақсы көрсетпе-
нұсқау беруден түскен өнiм шамалы. Сондықтан, ұмыт болған 
әдістердi жаңғыртып, мұғалiмдер өз сабақтарында ислам ха-


296
дистерiн, ақын-жыраулар тағылымдарын, шешен билердің 
ұлағатты кеңестерiн,ғұлама Абайдың “Қара сөздерiн” ж.т.б. 
тағылым-тәрбие көздерiн молынша пайдалануда. Сондай-ақ 
әдептiлiк-имандылық тақырыбындағы 
әңгімелер, ұғындыру, 
түсiндiру, әдептiлiк сұхбаттары, насихаттау, сендiру, 
көрсетпе беру 
әдістерi де өз қолданымын табуда. Сендiрудің 
аса маңызды әдісi – 
өнеге-үлгi. 
Әдiстердің әрқайсысы өз ерек-
шелiгi мен қолданымына ие. Сырт көзге қарапайым көрiнгенмен, 
бұл топ әдістерiнің бәрi де жоғары педагогикалық бiрлiктi қажет 
етедi әрi жүйелi түрде басқа әдістермен бiрге қолданылады.
Этикалық 
тақырыптағы 
әңгіме
– 
инабаттық 
мазмұнға негiзделген деректер мен оқиғалардың үлкен көңіл 
көтеріңкiлiгiмен әсерлi баяндау әдісi. Сезiмге ықпал ете отырып, 
әңгіме моральдық бағамдар мен әрекет-қылық қалыптарының 
мәнiн түсiнiп, ұғуға жәрдемдеседi. Ол адамгершiлiк ұғым, 
түсiнiктерiнің мазмұнын ашып қоймастан, оқушылардың 
инабаттылық талаптарына сәйкес болымды тұлғалық 
әрекеттерiне деген ұнамды қатынас өрбiтiп, мiнез-құлықтың 
оңды өзгерiсiне ықпал жасайды. Әдептiлiк әңгімелерi бiрнеше 
қызмет жасайды: 1) бiлiм көзi; 2) тұлғаның адамгершiлiк сапа-
ларын басқалардың имандылық қасиеттерiмен толықтырады; 
3) тәрбиелiк ұнамды үлгi-өнегенi өрнек ретiнде ұсынылады.
Әдептiлiк әңгіме тиiмдiлiгi келесi шарттарға байланысты:
– әңгіме оқушылардың әлеуметтiк тәжiрибесiне сәйкес болу 
қажет. Ол – қысқа, түсiнiктi, балалар толғаныстарына орай;
– әңгіме көрнекiлiк әдісiн бiрге қолдану арқылы жүргізіледi 
(көркемөнер туындылары, көркем фотосуреттер, халық 
өнерменттерi бұйымдары), әңгіме мазмұнын қабылдауға ән-
күй үлкен жәрдем бередi;
– әдептiлiк әңгіме өткiзу үшiн қолайлы үй-жай, жағдай 
қажет. 
Қоршаған жай-жағдайлардың әсемдiгi мен 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   216   217   218   219   220   221   222   223   ...   300




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет