Пиза тапсырмасы бойынша мәтіндер Мәтін -1 Абайдың сыны Әңгімені оқыңыз. Түсініңіз
жүктеу/скачать 43,21 Kb.
|
Пиза тапсырмасы бойынша м тіндер М тін -1 Абайды сыны гімені (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Мәтін -6 Көмек
| Мәтін -5
Үш мерген Үш мерген құс атуға шығып, күні бойы жүріп, жалғыз шүрегей атып алады. Елге қайтпай екінші күні тағы құс атпақ болып, көлдің басына қонады. Құстың етін жеп болғаннан кейін үш мерген бастарынан өткен оқиға туралы айта бастайды. Бірінші мерген өзінің еш уақытта бос қайтпайтынын мақтан етеді. Ал екінші мерген бір шақырым жерден құс ататын қасиеті барын айтып мақтанады. Ал үшінші мерген екеуінің сөзін мұқият тыңдап, үндемейді. Таңертең үш мерген қайтадан құс атуға шығады. Алдарынан қақпанға түскен қасқырды кездестіреді. Үш мерген қасқырды «мен бірінші көрдім», «жоқ, мен бірінші көрдім, мен аламын» деп өзара таласады. Сонда үшінші мерген: «Екеуің де мергенсіңдер. Қолдарыңнан бәрі келеді. Қазір құсты кім бірінші атып алса, қасқырды сол адам алсын», - дейді. Бұл шешімге достары келіседі. Екі мерген қанша тырысса да, оқтары құсқа дәл тимейді. Ал үшінші жігіт құралайды көзге атқан нағыз мергеннің өзі екен. Атқан оғынан ұшқан құс, қашқан аң құтылмайтын мергеннің оғы құсты бірден атып түсіреді. Қасындағы екі мерген таң қалып: «Сен неге осындай өнеріңнің бар екенін бізден жасырдың. Сен нағыз мерген екенсің ғой!» - дейді. Сонда үшінші мерген: «Арық сөйлеп, семіз шық» деген халқымыздың сөзі бар ғой. Егер мен сендерге мақтанып алып, қолымнан келмей жатса, ұят қой. Сол себепті мен сендердің әңгімелеріңе араласпадым», - депті. Екі мерген көп мақтанғандарына қатты ұялады. Үшінші мерген қандай жігіт деп ойлайсыз? А) мақтаншақ Ә) сабырлы, ақылды Б) арам ойлы «Арық сөйлеп, семіз шық» деген мақалдың екі мергенге қандай қатысы бар? Әңгімеден дәлелдерді көрсетіңіздер. Үшінші мергенмен екінші рет аңга шыққанда олар өзідерін қалай ұстайды деп ойлайсыңдар? Мәтін -6 Көмек Мәтінді оқыңыз. Мынадай қызық оқиғаны білесіздер ме? Жан-жануарлар да, ит-құстар да бір-біріне көмектеседі екен. Қызыл құмырсқа суға ағып бара жатыр еді. Жанталасып жүзіп бара жатқанын көрген көгершін оны өлімнен құтқарып алады. Үлкен жалпақ жапырақты аузымен тістеп алып, құмырсқаның алдына тастайды. Құмырсқа әрең жапырақтың үстіне шығып алады. Біраздан кейін жел тұрып, құмырсқа отырған жапырақ жағаға жақындайды. Құмырсқа жағаға шығады. Көгершіннің көмегіне рақмет айтады. «Көкжөтелдің емі – көк кептердің қаны» деген сөз бар екені белгілі. Бір қарттың немересі көкжөтелмен ауырып қалады. Қарт көкжөтелмен ауырған немересін емдеу үшін, сол көгершінді ұстап алады. Қызыл құмырсқа өзін ажалдан арашалап қалған мейірбан досқа жақсылық жасағысы келеді. Оған жақсылық жасауды борышым деп санайды. Қызыл құмырсқа илеуден көп құмырсқаны ертіп келеді. Барлығы жабылып көгершінді ұстап алған әлгі қарттың аяқ-қолын дуылдата шағыпты. Қарт кісі алғашында шыдап тұрыпты. Содан соң ол көгершінді қоя беріп, жанталаса екі қолымен бірдей үсті-басын сипалайды. Көгершіннің құтылғанын көрген құмырсқалар лезде-ақ жоғалыпты. Сонда барып қарт өзінің алданғанын бір-ақ біліпті. Қызыл құмырсқа көгершінге осылай көмектескен екен. (С.Сауытбеков) Мәтін мазмұнын түсіндіңіз бе? Көгершін құмырсқаға қалай көмектесті? А) алдына жапырақ тастайды Ә) қолынан тартып алады Б) суға түсіп құтқарады Мәтіндегі әр азат жолға ат таңдаңыз. Мынадай қызық оқиғаны білесіздер ме? Жан-жануарлар да, ит-құстар да бір-біріне көмектеседі екен. Қызыл құмырсқа суға ағып бара жатыр еді. Жанталасып жүзіп бара жатқанын көрген көгершін оны өлімнен құтқарып алады. Үлкен жалпақ жапырақты аузымен тістеп алып, құмырсқаның алдына тастайды. Құмырсқа әрең жапырақтың үстіне шығып алады. Біраздан кейін жел тұрып, құмырсқа отырған жапырақ жағаға жақындайды. Құмырсқа жағаға шығады. Көгершіннің көмегіне рақмет айтады. А) Көгершін көмегі Ә) Құмырсқаға көмек Б) Қызық оқиға «Көкжөтелдің емі – көк кептердің қаны» деген сөз бар екені белгілі. Бір қарттың немересі көкжөтелмен ауырып қалады. Қарт көкжөтелмен ауырған немересін емдеу үшін, сол көгершінді ұстап алады. А) Көгершіннің ұсталуы Ә) Көкжөтел Б) Қарт Қызыл құмырсқа өзін ажалдан арашалап қалған мейірбан досқа жақсылық жасағысы келеді. Оған жақсылық жасауды борышым деп санайды. Қызыл құмырсқа илеуден көп құмырсқаны ертіп келеді. Барлығы жабылып көгершінді ұстап алған әлгі қарттың аяқ-қолын дуылдата шағыпты. Қарт кісі алғашында шыдап тұрыпты. Содан соң ол көгершінді қоя беріп, жанталаса екі қолымен бірдей үсті-басын сипалайды. Көгершіннің құтылғанын көрген құмырсқалар лезде-ақ жоғалыпты. Сонда барып қарт өзінің алданғанын бір-ақ біліпті. Қызыл құмырсқа көгершінге осылай көмектескен екен. А) Жақсылық күші Ә) Құмырсқалар ереуілі Б) Досқа көмек Қарттың орныныда болғанда не істер едің? Ал адамдардың бір-біріне көмегі туралы не айта аласың? жүктеу/скачать 43,21 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|