Талқылауға арналған сұрақтар:
Нышан туралы түсінік.
Қабілет пен нышан арасындағы байланыстың бірыңғай еместігі.
Қабілеттер, нышандар және адамдардың даралық өзгешеліктері ретінде.
Әдістемелік нұсқау:
Адам қабілеттері мен генотип, жоғары жүйке жүйесі қасиеттерінің өзара байланысын егіздер әдісі арқылы дәлелдеңіз. Балалардың даралық айырмашылығын зерттеудегі Теплов-Небылицын мектебінің принциптерін оқып-зерттеп, оларға өзіндік талдау жасаңыз.
Әдебиеттер:
Гиппенрейтер Ю. Введение в общую психологию. –М., 1987
Гиппенрейтер Ю. Психология индивидуальных различии. – М., 1989
Немов Р.С. Учебник для студентов высших пед. учебных заведений. Т1.(Общие основы психологии) – М.,2003
Рубинштейн С.Л. Основы общей психологии. – СПБ., 2004
Популярная психология. Хрестоматия: Уч. Пособие для студентов пед. инст./ Сост. Мироненко В.В. – М., 1990
Психология одаренности детей и подростков / Под ред. Н.С.Лейтеса .- М.; 1996
№ 21-22 семинар сабағы. Адам қабілеттерінің табиғаты
Мақсаты:
Қабілеттің түрлерін талдау, алғышарттарды көрсету.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Арнайы қабілеттердің қалыптасу және дамуының алғышарттары.
Талант – қабілеттің ең жоғары көрінісі ретінде.
Таланттың негізгі белгілері.
Әдістемелік нұсқау:
Қандай қабілеттерді арнай қабілеттерге жатқызуға болады және оған негіз болатын биологиялықтан басқа да қандай факторлар әсер етеді деген сұрақтарға жауап іздестіру қажет.
Әдебиеттер:
Гиппенрейтер Ю. Введение в общую психологию. –М., 1987
Гиппенрейтер Ю. Психология индивидуальных различии. – М., 1989
Немов Р.С. Учебник для студентов высших пед. учебных заведений. Т1.(Общие основы психологии) – М.,2003
Рубинштейн С.Л. Основы общей психологии. – СПБ., 2004
Популярная психология. Хрестоматия: Уч. Пособие для студентов пед. инст./ Сост. Мироненко В.В. – М., 1990
Психология одаренности детей и подростков / Под ред. Н.С.Лейтеса .- М.; 1996
№ 23-24 семинар сабағы. Қабілеттің қалыптасуы
Мақсаты:
Қабілеттің қалыптасу кезеңдерімен танысу, әр кезеңде қабілетті зерттеу әдістерімен танысу.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Кейбір қабілет түрлерін қалыптастырудың жолдары.
Қабілеттердің бастапқы қалыптасу этаптары, олардың қалыптасу процесі және әрі қарайғы дамуы.
Түрлі қызмет, әрекет үстіндегі қабілеттердің шығуы және дамуы.
Әдістемелік нұсқау:
Қабілеттің қалыптасу этаптарына сараптама жасай отырып, мектеп оқушыларының қабілеттерінің қалыптасуының алғышарттарын көрсетіңіз. Қабілетті зерттеу әдістерін іріктеу және апробациялау қажет.
Әдебиеттер:
Гиппенрейтер Ю. Введение в общую психологию. –М., 1987
Гиппенрейтер Ю. Психология индивидуальных различии. – М., 1989
Немов Р.С. Учебник для студентов высших пед. учебных заведений. Т1.(Общие основы психологии) – М.,2003
Рубинштейн С.Л. Основы общей психологии. – СПБ., 2004
Популярная психология. Хрестоматия: Уч. Пособие для студентов пед. инст./ Сост. Мироненко В.В. – М., 1990
Психология одаренности детей и подростков / Под ред. Н.С.Лейтеса .- М.; 1996
№ 25-26 семинар сабағы. Қарым-қатынас адамның негізгі іс-әрекеті ретінде
Мақсаты:
Қарым-қатынас ұғымы оның адам өміріндегі маңызын түсіндіру.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Қарым-қатынас әлеуметтік-рухани қажеттілік ретінде.
Қарым-қатынас адамдардың бірін-бірі қабылдаулыры ретінде.
Тұлғаралық қатынастардың түрлерін талдау.
Әдістемелік нұсқау:
Қарым-қатынастың адамның психологиялық онтогенетикалық дамуындағы ролін анықтаңыз. Адамдар мен жануарлар қарым-қатынасын салыстыру қажет. Қарым-қатынас түрлерін олардың мазмұны, мақсаты және құралдарына қарай топтастырыңыз және оларға сараптама жасаңыз. Қарым-қатынасты орнату техникасын меңгеруге байланысты бағдарлама жасау қажет.
Әдебиеттер:
Гиппенрейтер Ю. Введение в общую психологию. –М., 1987
Бодалев А.А. Личность и общение. – М., 1983
Бодалев А.А. Восприятие и понимание человека человеком. – М., 1982
Кричевский Р.Н., Дубровская Е.М. Психология малой группы. – М., 1991
Немов Р.С. Учебник для студентов высших пед. учебных заведений. Т1.(Общие основы психологии). – М.,2003
Популярная психология. Хрестоматия: Уч. Пособие для студентов пед. инст./ Сост. Мироненко В.В. – М., 1990
Петровский А.В. Личность. Деятельность. Коллектив. – М., 1982
Сатиева Ш.С.Психология С. 2007
№ 27-28 семинар сабағы. Топтар және ұжым
Мақсаты:
Топ ұымы, ұжым ұғымы, бұл ұғымдардың арақатынасын түсіну, өзара әрекеттесу заңдылықтарын көрсету.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Топтардың түрлері.Олардың өзіндік ерекшеліктері.
Топтардағы өзара әрекеттесулер.
Ұйымдаспаған топтардағы адамдардың өзара әрекеттесулері.
Әдістемелік нұсқау:
Топтық әрекеттің тиімділігінің әлеуметтік-психологиялық факторларына талдай келе, ұжымға психологиялық анықтама беріңіз және оның қалыптасу заңдылықтарына көңіл аударыңыз. Кіші топтардағы әлеуметтік-психологиялық құбылыстарға талдау жасап, тұлғаның дамуындағы түрлі топтардың жағымды және жағымсыз жақтарын көрсетіңіз.
Әдебиеттер:
Гиппенрейтер Ю. Введение в общую психологию. –М., 1987
Бодалев А.А. Личность и общение. – М., 1983
Бодалев А.А. Восприятие и понимание человека человеком. – М., 1982
Кричевский Р.Н., Дубровская Е.М. Психология малой группы. – М., 1991
Немов Р.С. Учебник для студентов высших пед. учебных заведений. Т1.(Общие основы психологии). – М.,2003
Популярная психология. Хрестоматия: Уч. Пособие для студентов пед. инст./ Сост. Мироненко В.В. – М., 1990
Петровский А.В. Личность. Деятельность. Коллектив. – М., 1982
Сатиева Ш.С.Психология С. 2007
№ 29-30 семинар сабағы. Топтағы жеке тұлға
Мақсаты:
Топ және жеке тұлға байланысын көрсете отырып, топтың тұлғаға, тұлғаның топқа психологиялық әсерін айқындау.
Талқылауға арналған сұрақтар:
Топтағы лидерлік және басқару проблемалары.
Адамдардың бірін-бірі қабылдауы және түсінуі.
Жеке тұлғаның топтағы өзін-өзі сезінуі.
Әдістемелік нұсқау:
Лидерлік стилдерді топтастырыңыз және сраптама жасаңыз. Адамдардың бірін-бірі түсінуі мен қабылдауы мәселелерін топта талқылау қажет. Топтарда болатын шиеленістердің туындау заңдылықтарын анықтаңыз. Социометрикалық әдісті апробациалау жұмысын орындай отырып, социоматрица мен социограмма құрастырыңыз.
Әдебиеттер:
Гиппенрейтер Ю. Введение в общую психологию. –М., 1987
Бодалев А.А. Личность и общение. – М., 1983
Бодалев А.А. Восприятие и понимание человека человеком. – М., 1982
Кричевский Р.Н., Дубровская Е.М. Психология малой группы. – М., 1991
Немов Р.С. Учебник для студентов высших пед. учебных заведений. Т1.(Общие основы психологии). – М.,2003
Популярная психология. Хрестоматия: Уч. Пособие для студентов пед. инст./ Сост. Мироненко В.В. – М., 1990
Петровский А.В. Личность. Деятельность. Коллектив. – М., 1982
Сатиева Ш.С.Психология С. 2007
4 СТУДЕНТТІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫ
4.1 СӨЖ және СӨЖО тапсырмаларын орындауға әдістемелік нұсқау
Студенттің өздік жұмысы (СӨЖ) олардың индивидуалды және топпен оқу әрекетінің көптеген түрлері кіреді, бұлар оқытушының көмегінсіз іске асады (немесе жартылай көмегі, егерде өздік жұмысы аудиторияда орындалса).
Өздік жұмысының маңыздылығы оқытыушының көмегінсіз, студенттің міндетті түрде қатысуы мен, алынған ақпаратты білімде қолдану оның қандай да бір іс-әрекетте қолданылуынан тұрады.
СӨЖ– өзінің білімін жетілдіру әдісі, оқытудағы әртүрлі әдістермен дедактикалық байланысы. Студент өздік жұмысы процесінде белсенді шығармашылық жеке тұлға ретінде көрінеді, өзінің мәдениетін таратушы, бағдарын,болашақ мамандыққа көрсетеді.
Берілген тақырыпты конспектілеу
Негізгі талаптар:
Жазып отырған тақырыптан алшақтамай, оның мазмұнын нақты ашуға талпыну.
Артық баяндау, қажетсіз дәлелдемелер мен көп сөзділікке жол бермеу.
Міндетті түрде жоспар болуы және тақырып мазмұнын жоспарға сай рет-ретімен жүйелі баяндауы қажет.
Жұмыс түсінікті, мағыналы, орамды тілмен жазыдуы тиіс.
Барлық айтылған ойды жинақтап, тұжырымдап, тиісті қорытынды жасау.
Реферат жазуда не ескеріледі?
Таңдап алған рефераттың тақырыбына қатысты студент кішігірім зерттеулер жасайды. Студен осы алғашқы ғылыми жұмысқа байланысты мәселелерге орай қажетті әдебиеттерге шолу жасаудан бастайды.
Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестеп алғаны абзал.
Реферат жазуда студен негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады.
Фактілер, фактілік материалдарды іріктеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады.
Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет.
Студенттің жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студен реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді.
Жұмыстың мұндай түрі, формасы, нұсқасы студенттердің танымдық белсенділігін арттырып, алдағы ізденіске құлшындырады.
Рефератты талқылау – шығармашылық жұмыстың бір көрінісі, яғни білімділік, қызығушылық тұрғысынан және тәрбиелік мән-мазмұны зор әрекет, жұмыс. Бұл кезде сөйлеушілер негізгі мәселеден ауытқымай, нақты, тұжырымды ой айтуға көңіл бөлуі тиіс.
Рефератты талқылып, қорытындысын шығару – маңызы зор жауапты сәт, белгілі бір тақырып төңірегінде ғылыми дәйекті тұжырымдар жасап үйрену. Соңында оқытушы реферат жазған студенттің, пікір айтушылардың сөздерін жинақтап, қажетті толықтырулар енгізеді, мәселенің түсініксіз тұстарын анықтап, түзетулер жасайды, толықтырады, өзгертеді.
Студенттердің өздік жұмыстарды орындауларына жалпы кеңестер (нұсқаулар)
1. Өздігінен білім алу үшін, алдымен сол жұмысқа қажетті нақты дағдыларға (іштей жылдам оқи білу, библиографиялық дағдылар, түрлі анықтама әдебиеттерді пайдалана білу, оқығандарды жазып алу т.б. ) ие болу керек.
2. Біліммен жемісті шұғылдану қолайлы жағдайларды (уақыт, орын, тиісті әдебиеттер мен құралдардың болуы т.б.) керек етеді, ең дұрысы кітапханаларда, оқу залдарында біліммен шұғылдануға дағдылану.
3. Өздігінен білім алатын адам нені оқитынын анық біліп, ол жұмысты белгілі жоспармен, жүйемен жасауы керек.
4.Алғашқы кезде оқытушылардан, тәжірибелі адамдардан, кітапханалардан ақыл-кеңес алудың пайдасы зор.
5. Өздігінен білім алу жұмысын асықпай, көп үзіліс жасамай жүргізген жөн.
6. Оқыған материалды мұқият ұғатындай етіп ұғып, түсінбеген жерлерді қалдырмай, қайталап оқып, оның негізгі жақтарын жазып алу қажет.
7. Анықтама әдебиеттерді, энциклопедияларды, түрлі сөздіктерді қоса пайдаланып отыру керек.
Студенттердің өздік жұмыстарын ұйымдастыруға қойылатын талаптар
Жұмыстың көлемін шамадан тыс асырмай, оның сапасын арттыруға көңіл аудару;
Студенттердің өздік жұмысын оқу жұмысының басқа түрлерімен дұрыс ұштастыра білу;
Студенттердің дербестігін арттырып, өзіндік білім алу қабілетін жүйелі түрде дамыту;
Өзіндік жұмыстың мазмұнына күнделікті өмірден алынған материалдарды, хабарларды енгізу;
Студенттерді табиғат пен қоғам дамуының жалпы заңдылықтарын, сонымен қатар нақты фактілер мен құбылыстарды өздігінен талдап түсінуге үйрету;
Студенттердің алған білімдерін іс жүзінде қолдана білуге дағдыландыру;
Студенттерді оқу жұмысына шығармашылық тұрғыдан қарауға, әр уақытта дербес және белсенді әрекет жасауға баулу;
Студенттердің өздігінен дербес жұмыс істеу, еңбек ету дағдыларын қалыптастыру.
4.2.1 СӨЖ тақырыптарының тізімі
Кесте 1
№
|
СӨЖО
|
СӨЖ
|
Аудиториялық
|
Аудиториядан тыс
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
Психологиядағы жеке тұлға түсінігі. (Сұрақты талқылау)
|
Келесі ұғымдарды салыстыру: индивид, жеке тұлға, даралық. (Терминологиялық сөздікпен жұмыс)
|
С.Л. Рубинштейн б-ша жеке тұлға құрылымы. (конспект)
|
2
|
Жеке тұлға психологиясын оқып-зерттеуді эксперименталды тұрғыдан қараудың негізі. (Сұрақты талқылау)
|
(Терминологиялық сөздікпен жұмыс)
|
Жеке тұлғаны зерттеудегі негізгі үш кезеңге салыстырмалы сараптама жасау.
|
3
|
Жеке тұлғаның қазіргі теорияларын классификациялау.
|
Монаграфиямен жұмыс: Леонтьв А.Н. Деятельность. Сознание. Личность. – М., 1982
|
Р.С.Немов б-ша жеке тұлғаның қазіргі теорияларын классификациялау схемасын сызу.
|
4
|
Жеке тұлғаның дамуы проблемасын шешудің түрлі жолдары. (Сұрақты талқылау)
|
Монаграфиямен жұмыс:
Братусь Б.С. Аномалии личности. – М., 1998
|
Р.С.Немов бойынша жеке тұлғаның қазіргі теорияларын классификациялау кестесін сызу.
|
5
|
Адам өміріндегі эмоцияның маңызы (Сұрақты талқылау)
|
Рубинштейн С.Л. Основы общей психологий. – СПБ., 1999 551-583 беттерді конспектілеу.
|
(Терминологиялық сөздікпен жұмыс)
|
6
|
Эмоцияның физилогиялық негіздерін түсіндірудегі түрлі концепцияларды салыстыру.
|
Эмоцияның физилогиялық негіздерін түсіндірудегі түрлі концепцияларды салыстыру.
|
|
7
|
1)Эмоция және адам даралығы;
2)Баланың эмоционалды сфераны дамытудың маңызы мен қажеттігі. (Сұрақты талқылау)
|
Монаграфиямен жұмыс:
Фромм Э. Искусство любить: исследование любви. – М., 1990
|
Махаббат жоғары сезім ретінде. (еркін шығарма)
|
8
|
Еріктің адам өміріндегі маңызы.
(Сұрақты талқылау)
|
Рубинштейн С.Л. Основы общей психологий. – СПБ., 1999 587-606 беттерді конспектілеу.
|
Адамда еріктің көрінуі мен белгілеріне мысалдар келтіру.
|
9
|
Ерік теориялары. (Сұрақты талқылау)
|
|
|
10
|
Балалардағы әрекет-қылықты еріктік реттеуді қалыптастыру. (Сұрақты талқылау)
|
Еріктік реттеудің адам мақсаты, қажеттігі және мотивациясымен байланысын теориялық тұрғыда дәлелдеу.
|
|
11
|
Ерікті дамытудың жолдары мен негізгі бағыттары. (Сұрақты талқылау)
|
Еріктік әрекетке теориялық талдау жасау.
|
(Терминологиялық сөздікпен жұмыс)
|
12
|
Адам әрекет-қылығының мотивациялық психолгиялық тұрғыдан түсіндіру. (Сұрақты талқылау)
|
Мотив және мотивация ұғымдарына анықтама беру. (Терминологиялық сөздікпен жұмыс)
|
Адамның мотивациялық сферасының құрылысымен танысу.
|
13
|
Мотивация жөніндегі түрлі теориялар. (Сұрақты талқылау)
|
Монаграфиямен жұмыс: Леонтьв А.Н. Деятельность. Сознание. Личность. – М., 1982
|
Мотивацияны зерттеудің қысқаша тарихи талдауын жасау.
|
14
|
Адам іс-әрекетіндегі мотивацияның маңызы. (Сұрақты талқылау)
|
(Терминологиялық сөздікпен жұмыс)
|
(Терминологиялық сөздікпен жұмыс)
|
15
|
Мотивация және өзіндік сана . (Сұрақты талқылау)
|
Просоциалды және агрессивті әрекет-қылықтың мотивацияларына мысалдар келтіру және оларға талдау жасау.
|
Жеке тұлға және мотивация . (Хабарлама даярлау.)
|
16
|
Темпераменттің физиологиялық негіздері. (Сұрақты талқылау)
|
Рубинштейн С.Л. Основы общей психологий. – СПБ., 1999 613-614 беттерді конспектілеу.
|
Темперамент және ЖЖЖ типтері ұғымдарымен танысу.
|
17
|
Әр темперамент типтерінің жетістіктері мен кемшіліктері. (Сұрақты талқылау)
|
Темпераментке психологиялық анықтама беру.
|
(Терминологиялық сөздікпен жұмыс)
|
18
|
Іс-әрекеттің даралық стилі мен темперамент арасындағы байланыстың тұрақты еместігі. (Сұрақты талқылау)
|
Іс-әрекеттің даралық стиліне темпераменттің әсерін дәлелдеу.
|
|
19
|
Темпераменттің жеке тұлға қасиеттерімен байланысы.
|
Темперамент пен мінездің өзара байланысын дәлелдеу.
|
Жеке тұлға және темперамент. (реферат)
|
20
|
Жеке тұлға құрылымындағы мінездің алатын орны. (Сұрақты талқылау)
|
Рубинштейн С.Л. Основы общей психологий. – СПБ., 1999 620 беттерді конспектілеу.
|
Адам мінезінің құрылымдарымен танысу.
|
21
|
Мінез типологиясы мәселесінің актуалдылығы. (Сұрақты талқылау)
|
Мінездің түрлі типологиясына салыстырмалы талдау жасау.
|
(Терминологиялық сөздікпен жұмыс)
|
22
|
Мінезді қалыптастырудың психологиялық-педагогикалық аспектілері. (Сұрақты талқылау)
|
Мінезді тәрбиелеу мәселесі.(Дөңгелек стол)
|
Мінез мәселесі жөніндегі халық ауыз әдебиетінен үзінділер.
|
23
|
Жеке тұлға және мінездің өзара байланысы. (Сұрақты талқылау)
|
Жеке тұлға және мінездің өзара байланысы. (хабарлама)
|
Мінезді зерттеу әдістерін іріктеу және апробациялау.
|
24
|
Психологиядағы қабілет мәселелері. (Сұрақты талқылау)
|
Рубинштейн С.Л. Основы общей психологий. – СПБ., 1999 535-548 беттерді конспектілеу.
|
Қабілет түрлерімен танысу.
|
25
|
Адамдардағы қабілеттердің даралық айырмашылықтарының табиғаты. (Сұрақты талқылау)
|
|
(Терминологиялық сөздікпен жұмыс)
|
26
|
Адам қабілеттерінің қалыптасуының алғышарттары. (Сұрақты талқылау)
|
Адам қабілеттері мен генотип, жоғары жүйке жүйесі қасиеттерінің өзара байланысын дәлелдеу.
|
Жоғары адам қабілеттерінің ерекшеліктері.(реферат)
|
27
|
|
Психология одаренности детей и подростков / Под ред. Н.С.Лейтеса .- М.; 1996 (конспектілеу)
|
|
28
|
Қарым-қатынастың адамның психологиялық онтогенетикалық дамуындағы ролі. (Сұрақты талқылау)
|
Адамдар мен жануарлар қарым-қатынасын салыстыру.
|
Қарым-қатынас түрлері мен құралдарына анықтама беру және сәйкес кесте жасау.
|
29
|
Топтық әрекеттің тиімділігінің әлеуметтік-психологиялық факторлары. (Сұрақты талқылау)
|
(Терминологиялық сөздікпен жұмыс)
|
Ұжымға психологиялық анықтама беру.
|
30
|
Адамдардың бірін-бірі түсінуі мен қабылдауы мәселелері. (Сұрақты талқылау)
|
Жеке тұлғаның дамуындағы топтың жағымды және жағымсыз әсер етулеріне нақты мысалдар келтіру.
|
Социометрикалық әдісті апробациалау. Социоматрица мен социограмма құрастыру.
|
Достарыңызбен бөлісу: |