Практикалық бөлімі Ықтималдықтар теориясына есептер шығару Кездейсоқ оқиғалар Бірінші мысал


Тәжірибені қайталау тәуелсіз сынақтар тізбегі



бет10/63
Дата26.11.2023
өлшемі0,55 Mb.
#193588
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   63
Байланысты:
Практикалы б лімі Ы тималды тар теориясына есептер шы ару Кезде

4 Тәжірибені қайталау тәуелсіз сынақтар тізбегі
Мысал 1
Шахмат ойнау шеберлігі тең екі шахматшы ойын көрсетуде. Тең аяқтаған ойынды есептемегенде:
1) төрт партияның үшеуін ұту мен сегіз партияның бесеуін ұтудың ықтималдықтарын табу керек. Қайсысының ықтималдығы жоғары?
2) төрт партиядан кем дегенде үш партия ұту мен сегіз партиядан кем дегенде 5 партия ұтудың ықтималдықтарын табу керек. Қайсысының ықтималдықтары жоғары?


Шешуі: Ойнау шеберлігі тең болғандықтан олардың әрбір партияда ұту ықтималдықтары 0,5 тең.
Төрт партиядан үш ұтыстың ықтималдығы Бернулли формуласы бойынша

Сегіз партияда 5 ұтыстың ықтималдығы


Осыдан , яғни төрт партиядан үш ұтыстың ықтималдығы, сегіз партиядан 5 ұтыстың ықтималдығынан жоғары.


2) төрт партиядан кем дегенде үш ұтыстың ықтималдығы

Сегіз партиядан кем дегенде 5 партия ұтудың ықтималдығы

Осыдан 93/256>5/16, яғни сегіз партиядан кем дегенде бес ұтыстың ықтималдығы, төрт партиядан кем дегенде 3 партия ұтыстың ықтималдығынан жоғары.

Мысал 2
Тәуелсіз 600 сынақтардан тұрақты p=0,4 ықтималдықпен пайда болатын оқиғаның тура 228 рет пайда болуының ықтималдығын табу керек.


Шешуі: Бұл есептің дәл шешуі Бернулли формуласымен табылады, бірақта бұл есепте сынақтар саны n=600 аса үлкен. Сондықтан Муавр-Лапластың локалдық формуласын пайдаланамыз. Ол үшін әуелі х-тің мәнін табалық

х=
Сонда



Мысал 3. Мергеннің нысанаға тигізуінің ықтималдығы 0,75 – ке тең.
  1. 100 атыста мына оқиғалардың ықтималдықтарын табу керек.


а) нысанаға 71 –ден кем емес 80 – нен артық емес рет дәл тиді,


б) нысанаға 70 – тен артық емес рет дәл тиді,
с) нысанаға 81 – ден кем емес рет дәл тиді.
2. Тәуелсіз 400 атыста салыстырмалы жиіліктің ықтималдықтан p=0,75 ауытқуының абсолют шамасы 0,035 – тен кем болатындығының ықтималдығын табу керек.
3. Салыстырмалы жиіліктің оқиғаның ықтималдығынан p=0,75 ауытқуының абсолют шамасы 0,035 – тен кем болатындығының ықтималдығы 0,95 – ке тең болуы үшін қанша тәуелсіз атыс жасау керек?
4. Тәуелсіз 100 атыста нысанаға дәл тиген ең ықтималды атыс санын табу керек.


Шешуі:
1. Бұл жерде Лаплас формуласын қолданамыз

а) n=100 p=0,75 q=0,25


х
х
Сонда

б) n=100 p=0,75 q=0,25


х х

  1. Бұл жерде Лаплас формуласынын салдарын қолданамыз



n=400, p=0,75, q=0,25,

Сонда

  1. Есептің шарты бойынша


яғни 2
Сонда кестеден

0,035

немесе =1,96 осыдан n=588.



4.Ең ықтималды m санын анықтаймыз, яғни

100


немесе 74,75

Осыдан m


Мысал 4. Тұқымға арналған бидайдың дәндерінің ішінде 0,004% арам шөп дәндері кездеседі. Кез-келген 50000 дәндердің ішінде арамшөптің 5 дәндері кездесетіндігінің ықтималдығы қандай?

Шешуі: Бұл есепті шығару үшін Муавр- Лапластың локальдық формуласын пайдалануға болар еді. Алайда есептің шарты бойынша p=0,00004, яғни ықтималдықтың мәні өте аз. Бұл жағдайда Муавр-Лапластың формуласын теореманың шарты бойынша пайдалануға болмайды. Сондықтан Пуассон формуласын пайдаланамыз. Есептің шарты бойынша
Сонда Пуассон формуласын қолданып


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   63




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет