Принциптері

2-
ші нұсқа бойынша: 
20 шілде

ДТ КТ  
1030 «Ағымдағы банк шоттарындағы ақша қаражаттарың 49 000
1280 «Басқа да қысқа мерзімді дебиторлық борыштарң 1 000 

3050 «Басқа да қысқа мерзімді қаржылық міндеттемелерң 50 000 
Бірінші жағдайда қарызға алынған сома вексельдің номиналдық құнына тең 
болса, екінші жағдайда ол сома вексельдің номиналдық құнынан төмен болып 
тұр. Дисконттың сомасы 60 күн ішіндегі процент сомасына тең. Борыштың шын 
сомасын баланста көрсету үшін, дисконттың сомасы төленуге тиісті вексельдің 
сомасынан шегеріледі және бөлек шотта көрсетіледі. 
Әрі қарай, 20 қыркүйекте вексель төленгеннен кейін мынадай бухгалтерлік жазу 
орындалады: 
1-
ші нұсқа бойынша: 
20-
шы қыркүйек
 

ДТ КТ  
3050 «Басқа да қысқа мерзімді қаржылық міндеттемелерң 50 000
7310 «Сый-ақылар бойынша шығыстарң 1 000 

1030 «Ағымдағы банк шоттарындағы

ақша қаражаттарың 51 000 
2-
ші нұсқа бойынша: 
20-
шы қыркүйек
 

ДТ КТ  
3050 «Басқа да қысқа мерзімді қаржылық міндеттемелерң 50 000

1030 «Ағымдағы банк шоттарындағы ақша қаражаттарың 50 000 
20-
шы қыркүйек 

ДТ КТ  
7310 «Сый-ақылар бойынша шығыстарң 1 000

1280 «Басқа да қысқа мерзімді дебиторлық борыштарң 1 000 
 
Дивиденд бойынша борыштар. Дивидендтер кәсіпорынның бөліп 
таратылатын таза табысының (пайдасының) бір бөлігі. Дивиденд төлеу 
акционерлердің жалпы жиналысының (директорлар кеңесінің) шешімі негізінде 
жүзеге асырылады. Дивидендтер бойынша кәсіпорынның борышы, оларды 
төлеу жөнінде хабарлама жасалмайынша болмайды. Әдетте, дивидендтің 
хабарланған мерзімі мен оны төлеу мерзімінің арасында біраз уақыт өтеді. Осы 
уақыттардың ішінде хабарланған дивиденд сомасы кәсіпорынның ағымдағы 
борышы болып табылады. 
Мысалы, «Арманң акционерлік қоғамында акциялар бойынша есепті 
жылдың бөлінбеген таза табысы есебінен дивиденд төленеді делік. 
276 

Акционерлер жиналысы таза табысты жұмсау тәртібі мен бағытын анықтап, 
акционерлерге төлеуге тиісті соманы бөлді, бір қарапайым акцияға төленетін
дивиденд мөлшерін бекітті.
2012 жылы «Арманң акционерлік қоғамының бөлінбеген таза табысы
5 
300 000 теңгені құрады. Акционерлерінің жалпы жиналысында бөлінбеген 
таза табыстың 5 пайызы мөлшерінде акционерлерге дивиденд төлеу шешімі 
қабылданды.
5 
300 000 х 5% : 100= 265 000 теңге 
Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа да 
міндетті төлемдер туралың Кодексіне сәйкес акциялар бойынша есептелінген 
дивидендтер сомасының 5 пайызы мөлшерінде салық салынуға жатады. Аталған 
салық дивиденд төлеушілерден алынады. Дивиденд бойынша есептелген салық 
сомасы 39 750 теңгені құрайды (265 000х5%:100). Салық сомасын алып 
тастағаннан кейінгі акционерлерге тиесілі дивиденд – 251 750 теңге (265000 - 
13 250) болды. Осы сомаға акционерлік қоғамның өз акционерлері алдындағы 
кредиторлық борышы пайда болады. Оны төмендегі бухгалтерлік жазу арқылы 
көрсетуге болады: 
1)
акционерлерге есепті жылдың бөлінбеген таза табысынан есептелінген 
дивиденд сомасына: 

жүктеу/скачать 2,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: