Психологияда белсенділікті тұлға белсенділігі, ситуацияға үстем белсенділік , іздену белсенділігі, адамның шығармашылықтағы, тегеуріңділігі. Бұл адамның әлеуметтік өзгерістерге араласуынан байқататын қасиет. Тұлға белсенділігі оның идеялық принциптіліп мен өз көзқарасынан таймауынан, сөзі мен ісінің бірліпнен көрінетін адамның белсенді өмірлік позициясы ретіңде сипатталады; ситуацияға үстем белсенділік - субъектінің ситуациялық алаптардьін деңгейінен биік болу қабілеті.
Іс-әрекеттің түрлері мен құрылымы.
Қазіргі қоғамда адам түрлі іс-әрекеттермен айналысады. Олардың барлық түрлерін нақты адамға қатысты топтастыру мүмкін емес. Дегенмен барлық адамдарға ортақ негізгі қызмет түрлерін ажыратуға болады. Олар: ойын, оқу, еңбек.
Іс-әрекет тұжырымдамасы бойынша, ойын мазмұны ауыстыратын заттармен және ойындағы серіктестерімен тәжірибелік әрекеттерге қанық болатындықтан бір мезгілде тәжірибелік іс-әрекет ретінде де; және тәжірибеге шартты, айналдырылған, бейнелі формада абстракцияланатын іс-әрекет ретінде де көрініс табады;
Оқу. Оқу мақсаты адамның білім алуы, дағды мен іскерлікті меңгеруі болып табылады. Оқу арнайы оқу орындарында ұйымдасқан түрде, сол сияқты қандай да бір іс-әрекеттің қосымша нәтижесі ретінде жолшыбай жүзеге асырылуы мүмкін. Ересек адамдарда оқу өз бетінше білім алу түрінде жүреді. Оқу әрекетінің ерекшелігі - индивидтің психикалық дамуына тікелей әсер ететіндігі.
Адам психикасын қалыптастыруда еңбектің алатын орны ерекше. Адамды адам еткен – еңбек. Осы еңбектің арқасында адам қазіргі қоғамды орнатты, материалдық және рухани әлемнің заттарын жасады, дамудың шектеусіз келешектерін ашты. Еңбек құралдарын жасап, жетілдірді. Еңбек өнімдділігін арттырды, ғылымды, өндірісті, техникалық және көркем шығармашылықты дамытты.
Л.С.Выготский, А.Н.Леонтьев, А.В.Запорожец, Д.Б.Эльконин мектебінің бір қатар зерттеулері ойынның баланың жалпы психикалық дамуына, жекелеп алғанда, оның ерікті мінез-құлқының мотивациялық-қажеттіліктік, маңызын көрсетті.
Достарыңызбен бөлісу: |
