Құрамы ұғымына түсінік беру; сөз құрамын оқытудың түрлері

1. Бастауыш мектеп оқушыларының мазмұндамалары мен

шығармаларындағы қателерді болдырмау шаралары қандай?

2. 2-4 сынып оқушыларының шығармаларының мазмұны, құрылысы, тілі

жағынан талдаңдар.

3. Мазмұндама немесе шығарманы талдауға арналған бір сабақтың

• Дәрістің жоспары:

• 1. Фонетиканың әдістемесі

• 2. Оқушылардың фонетика саласынан алатын білімдерін жүйелеу және іскерліктерін жетілдіру.

• 3. Фонетиканы меңгертудің тиімді жолдары.

• Дәрістің қысқаша мазмұны:Фонетика тіл білімінің дыбыстық жүйесін

• зерттейтін саласы. әрбір тілдің дыбыстық жүйесін, түрлі заңдарын білудің

• маңызы зор. Тіл дыбыстарының қолданылу, жасалу ерекшеліктерін білмей,

• әдеби тілдің айтылу, жазылу заңдылықтарын игеру мүмкін емес. Фонетика

• тек тіл дыбыстарын ғана тексереді. Оқушы дыбыстардың жүйесін дұрыс

• игеру үшін графикалық талдау ойдағыдай жүргізілуі қажет. Жалпы алғанда

• фонетика саласын оқыту әдістемесінің мақсаты – оқушылардың төменгі

• сыныптарда қазақ тілі пәнінен алған білімін қайталап еске түсіре отырып, бір

• ізге салу. Фонетика туралы түсінік беру. Тілдің қызметі және оның өмір сүру

• формалары: сөздің айтылуы мен жазылуына тоқталу. Қазақ тілінің төл дыбыс

• құрамын анықтап оның ішкі құрылыс жүйесін сипаттай отырып дыбыс

• өзгерістерін талдау. Дыбыстың жасалым, естілім, айтылым сәттерінің

• әрқайсының өзіне тән ұғымдар мен атауларын жеке-жеке талдауға үйрету.

• Фонетикалық құбылыстар мен заңдылықтарды меңгерту болып табылады.

• Осы мақсатта әдістемеден студенттерді фонетика тарауын өтуге арналған

• сабақ жоспарларын жасауға үйрету міндеттеледі. Сабақ өту үшін мұғалімнің

• қолында бекітілген сабақ жоспары болуы керек. Сабақ дұрыс құрылуы керек.

• Фонетика туралы түсінік берілгеннен кейін тілдің қызметі және

• оның өмір сүру формалары: сөздің айтылуы мен жазылуына тоқталу керектігі

• ескертіледі.Қазақ тілінің төл дыбыс құрамын анықтап оның ішкі құрылыс

• жүйесін сипаттай отырып дыбыс өзгерістерін талдауды үйрету

• барысында қолданылатын әдіс-тәсілдер меңгертіледі. Оқушыларды дыбыстың

• жасалым, естілім, айтылым сәттерінің әрқайсының өзіне тән ұғымдар мен

• атауларын жеке-жеке талдауға үйрету жолдары айтылады. Фонетикалық

• құбылыстар мен заңдылықтарды оңай меңгертутудің жолдары

• қарастырылады. Осы мақсатта әдістемеден студенттерді фонетика тарауын

• өтуге арналған сабақ жоспарларын жасауға үйрету міндеттеледі. Мектептің

• қазақ тілі пәнінде әдіс-тәсілдер жүйесі негізінде әр түрлі тестерді

• пайдаланудың пайдасы зор. Әсіресе тестің ішінде «тіке жауап»,

• «альтернативті», «толықтыру», «сәйкестендіру» тестін пайдалану оқушы үшін

• өте пайдалы, әрі тиімді. Мысалы, қазақ тілінен өтілген сабақтарды

• қайталау мақсатында жауап таңдау тестін құруға болады:

• Қазақ тілінде неше әріп бар?

• а) 42 ә) 36 б) 40

• Дыбыстар нешеге бөлінеді?

• а) 4 ә) 3 б) 2

• Сөйлем неден тұрады?

• а) дыбыстан ә) сөзден б) әріптен

• Дауысты дыбыс нешеу?

• а) 10 ә) 25 б) 15

• Дауыссыз дыбыс нешеге бөлінеді?

• а) 3 ә) 5 б) 6

• Сонымен қатар жаттығуда берілген мәтінді, үйге берілген тапсырманы

• тексеру, сұрау мақсатында «тіке жауап» тестін еш қиындықсыз пайдалануға

• болады. Сондай-ақ, фонетикалық бөлшектерді: дыбыстарды, әріптерді,

• фонемаларды, буындарды дұрыс жазу мен дұрыс айтуға дағдыландыру,

• фонетикалық тұлғалардың естілуі дыбыс ырғағы, күші, созылыңқылығы, әуені

• сияқты ерекшеліктерімен ажыратылатындығы ескере оқытылуы тиіс.