қойшы, ән - әнші сияқты сөздерді салыстырып, әрқайсысының түбірі бір

мағыналары әр басқа екенін, олай болу себебін оқушылардың өздері

айтатындай етіп түсіндіру керек. Содан кейін түбір сөздің, қосымшалы сөздің,

қосымшаның анықтамасын, ережесін оқытып, дәптерлеріне көшіртуге

болады. Оқушыларға тақырыпты әбден меңгертіп алып, артынан

дағдыландыру үшін оқулықта берілген жаттығуларды, әр түрлі деңгейлік

тапсырмаларды, кеспе қағаздар /карточка/ тарату арқылы жаттығу

жұмыстарын орындатқан жөн. Негізгі түбір сөздің және оған жалғанатын

бөлшегінің бар екенін, қосымша жалғанған сөздің қосымшалы сөз екенін

түсіндіріп,оқушылар түбірден қосымшаны айыра алатындай болған кезде,

жуан, жіңішке қосымшаларды сөздерге жалғатып машықтандыру керек.Ол

үшін сөйлемдерді оқытып, олардан түбір сөздерді таптырамыз. Осы арада

түбірге қосымша жалғатып айттыру керек. Енді оқушылар қосымшаның сөзге

жалғанғандағы қызметін аңғаратын болады. Жуан дауысты түбірге жуан,

жіңішке дауысты түбірге жіңішке қосымша жалғанғанын сынып оқушылары

мүдірмей айта алатындай болуы керек.

Сөзге жалғанатынның бәрін қосымша деп танытқаннан кейін

қосымшаның жұрнақ пен жалғау болып екіге бөлінетінін меңгерту керек.

Міне, осы арада қиындық туатыны сөзсіз. Оқушыларға жұрнақ пен жалғауды

айыра алатындай бастапқы білім берудің дұрыс жолдарын қарастырған

мұғалім ол қиындықты да жеңе алады. Сөзге жұрнақ жалғанғанда, оның

бұрынғы мағынасы өзгеріп, басқа затты білдіретіні, жалғау жалғанғанда,

сөздер ондай өзгеріске ұшырамайтынын нақты мысалдар келтіре отырып,

салыстыра түсіндірген жөн.

• Бақылау сұрақтары:

• 1.Сөз құрамын талдау мен сөз жасамын талдау, бұлардың ұқсас және

• айырмашылық жақтары қандай ?

• 2. Сөз жасамын оқытуға қандай көрнекі құралдар мен техникалық

• құралдарды, сөздіктерді пайдаланған тиімді болады деп ойлайсыз?

• Пікіріңізді қалай дәлелдей аласыз ?