Тақырыбы: Нәруыздарды құрамы (жай, күрделі) және қызметі бойынша жіктеу. Нәруыздардың құрылымдық деңгейлері мен құрылысы 10 - сынып
Оқу мақсаты 10.4.1.4 нәруыздарды олардың құрылымы, құрамы, атқаратын қызметтері бойынша жіктеу
Нәруыздарды олардың құрылымын, құрамын, атқаратын қызметтері бойынша жіктейді
Бағалау критерийлері Оқу мақсаты Нәруыздар – адам пайдалынатын
көптеген тағамдардың құрамында кездеседі.
Олар адам ағзасында өздігінен түзілмейді,
тек тағаммен бірге қабылданады. Адамның
қалыпты өмір сүріп, дұрыс жұмыс атқаруы
үшін нәруыздың тәуліктік мөлшері 100-120 грамм болуы керек.
Нәруыз негізінен мал, құс еттерінде, жұмыртқада, сүтте, жаңғақта, асбұршақта, балықта көп кездеседі.
Нәруыздар тек адам ағзасын қоректендіруші, құрастырушы ғана емес, сонымен қатар ол көптеген ферменттер мен гормондарды түзуге септігін тигізеді.
Жануартекті тағамдарда адам ағзасы үшін нәрлі нәруыз көптеп кездеседі.
құс еті
Мал
еті
Балық еті
Шаян
Жұмыртқа
Сүт
Нәруыздар Аминқышқылдарының жалпы формуласы Пептидті байланыс Амин қышқылдары пептидтік байланыс арқылы байланысады.
.
Нәруыздарды жіктеу Бейтарап және гидрофобты аминқышқылдар Аланин, изолейцин, лейцин, фенилаланин,пролин,триптофин
Бейтарап және полярлы аминқышқылдар Аспаргин, цистеин,глутамин,
серин,треонин,тирозин
Негізгі аминқышқылдар Аргинин, гистидин,лизин
Қышқылды аминқышқылдар Аспарагин қышқылы,
глутамин қышқылы
Нәруыздар -жасушада көп мөлшерде болады.
Оның мономері – аминқышқылы, 20 типі бар
Ауыстырылмайтын аминқышқылдары Организмде синтезделмейтін аминқышқылдарын адам қоректік заттармен қабылдауы керек.
Адам организмі қажетті аминқышқылдарының жартысынан астамын өздігінен синтездей алады.
Ал сегіз аминқыщқылын адам организмі синтездей алмайды.
Олар ауыстырылмайтын аминқышқылдары деп аталады.
