5. Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу қола дәуірінде Қазақстанның басқа аудандарымен салыстырғанда Оңтүстік Қазақстан мен
Жетісуде қола дәуірінің ескерткіштері анағұрлым аз зерттелген.
Мәселен, Оңтүстік Қазақстанда Таутары қорымы, әр жерден табылған бірнеше
қабыр мен кездейсоқ табылған заттар мәлім. Жетісудан табылған ескерткіштер
көбірек, бұлар-Алакөл ойпатындағы Қарақұдың қорымы, Қапом мен Биғаш
селолары маңындағы тас жәшіктер мен қоршаулар, сондай-ақ Алматы қаласының
тұрған жерінен табылған кездейсоқ еңбек құралдары, қару-жарақтар және
тұрмыстық заттар. Мұнда, Орталық Қазақстан сияқты, жүздеген қоршаулары мен
обалары бар мазар жоқ, ал қорымдарда көп дегенде он шақты, жирма шақты қабір
бар. Жерлеу мүлкі де жұпыны; қоладан істелген бұйымдар аз ұшырасады, қыш
ыдыстарға көбіне ою-өрнек салынбаған.
80-жылдары Жетісу аумағын жоспарлы түрде зерттеу Алматы, Жамбыл
облыстарында едәуір қорымдар мен қоныстар табуға мүмкіндік берді.
Жамбыл облысының аумағындағы қорымдар Анырақай жотасы, Шу-Іле
тауларының арасындағы кең жазықта, Қордай бекетінің маңында, Ойжайлау
алқабы мен Масаншы поселкасының маңында орналасқан.
Алматы облысында ескерткіштер Майбұлақ аңғарынан, Фабричный селосы
мен Ақсай селосының маңынан, Биғаш селосының маңында, Талапты селосы
түбінде, Құйған аңғарында кездеседі.
Оңтүстік Қазақстанда Сырдарияның бойы, оның ішінде Іңқардарияның
жағасындағы Үйғарақ, Егіскөк, Қаңсеңгір ескерткіштері Хорезм экспедициясының
зерттеу нәтижесінде ашылды.
