РәСӘй халыҡтары телдәре диалектологияһының КӨНҮҘӘк мәСЬӘЛӘЛӘре XVIII бөтә Рәсәй фәнни конференция материалдары
Өткір заттың өтпей қалуы, жүзінің мұқалуы
жүктеу/скачать 2,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Dialectology-2018
| Өткір заттың өтпей қалуы, жүзінің мұқалуы
. 3) ауыспалы мағына . Әуелгі пікірінен өзгеру, таю . Мерген жан-жағына қарап... айқайлайын деп бір оқталды да, бірақ бала шошып кетер деп бұл ойынан тез қайтты (С.Омаров, Өмір асулары). Сәндібала... күйеуінің Қалипаға деген әуелгі беттегі жаман ойынан қайтқанына қуанды (М.Дүзенов, Әке болғым келеді). Біздің Сәуле бір мінезді, Сайқал емес алдауыш. Серттен қайтпас тура сөзді, Жылан емес арбауыш (С.Сейфуллин, Шығармалар). 4) Бұрынғы қалыптан төмендеу, бәсеңдеу, кему . Сынып зәрлі қаһары, Қалшылдап қайтқан кәрі ашу. Сапырыла ағып барады, Сары алтындай сары су (С.Мәуленов, Алыс кетіп барамын). 5) ауыспалы мағына . Дүние салу, өлу . Асылыңа бір күн қайтарсың, Топырақтан болған негізің (Кердері Әбубәкір, Қазағым.). Мұқажан қайтысымен артында қалған жесірі... азын-аулақ малдарын көпке жеткізбей бошыратып, шашып алды (Б.Тілегенов, Ақ-қайнар). 6) Қалай ету, не ету, не қылу . Бұл кісі алмаймын десе қайтер едіңіз? (Т.Дәуренбеков, Дала.). Кесте , 1 «Қайт » етістігіне сөзжасамдық ұя 1-саты 2-саты 3-саты 4-саты 5-саты ҚАЙТ Қайт-а Қайта-ла Қайтала-ғыш Қайтала -қ-та Қайталақтау Қайталама Қайтала малы Қайталан Қайталанбас Қайтала ну Қайтала ныл Қайталанылу Қайталат Қайтала тқыз Қайталатқызу Қайтала ттыр Қайталаттыру Қайтала ту Қайталау Қайтала ушы Қайталаушыл ық Қайт-а-р Қайтарма Қайтарт Қайтарт қыз Қайтартқызу 184 Қайтару Қайтар улы Қайтар усыз Қайтар ушы Қайтарыл Қайтар ылу Қайтарым Қайтар ымды Қайтар ымсыз Қайтарымдыл ық Қайтарың Қайтар ыңқыра Қайтарыңқыр ау Қайтарыс Қайтар ысу Қайтқы з Қайтқыздыр Қайтқыздырт Қайтқызу Қайтқы ш Қайтқышта Қайтқыштау Қайтпа Қайтпас Қайтпастық Қайтыл Қайтылу [2 т. 132-133б] 1-ші тік қатар сатысындағы туындылар: қайта, қайтқыз, қайтқыш, қайтпа, қайтыл. 2-ші қатар сатысындағы туындылар: қайтала, қайтар, қайтқыздыр, қайтқызу, қайтқышта, қайтпас, қайтылу. 3-ші қатар сатысындағы туындылар: қайталағыш, қайталақ, қайталама, қайталан, қайталат, қайталау, қайтарма, қайтарт, қайтару, қайтарыл, қайтарым, қайтарың, қайтарыс, қайтқыздырт, қайтқыштау, қайтпастық. 4-ші қатар сатысындағы туындылар: қайталақта, қайталамалы, қайталанба, қайталану, қайталаныл, қайталатқыз, қайталаттыр, қайталату, қайталаушы, қайтартқыз, қайтарулы, қайтарусыз, қайтарушы, қайтарылу, қайтарымды, қайтарымсыз, қайтарыңқыра, қайтарысу. 5-ші қатар сатысындағы туындылар: қайталақтау, қайталанбас, қайталанылу, қайталатқызу, қайталаттыру, қайталаушылық, қайтартқызу, қайтарымдылық, қайтарыңқырау. « Қайт » етістігінен жасалған ұяда 5 тарам бар. Ең үлкен тізбектер бес туынды сөздерден құралған: 2. Қайт – қайта – қайтала – қайталақ – қайталақта – қайталақтау; 3. Қайт – қайта – қайтала – қайталан – қайталанба – қайталанбас; 4. Қайт – қайта – қайтала – қайталан – қайталаныл – қайталанылу; 5. Қайт – қайта – қайтала – қайталат – қайталатқыз – қайталатқызу; 6. Қайт – қайта – қайтала – қайталат – қайталаттыр – қайталаттыру; 7. Қайт – қайта – қайтала – қайталау – қайталаушы – қайталаушылық; 8. Қайт – қайта – қайтар – қайтарт – қайтартқыз – қайтартқызу; жүктеу/скачать 2,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|