Республикасы Білім және ғылым министрлігі

18 
18 
Лабораториялық тәжірибе ХІХ ғасырдың ортасынан бастап, жеке психикалық процестерді 
зерттеу үшін тәжірибе кең түрде қолданыла бастады. Неміс ғалымы В. Вундт (1832 
– 1920) 
психологияны тәжірибелік жолмен зерттеудің негізін салды,
тұңғыш рет лаборатория ашты (1879). Психологтар алғаш рет көру, есту
, 
иіс түйсіктерін 
зерттеу үшін тәжірибені пайдаланды.
Лабораторияда жүргізілген эксперименттің нәтижелілігі мына төмендегі жағдайларға 
байланысты болады:
1.
Байқалатын обьекті жөнінде эксперимент жүргізушінің күн ілгері болжамының
(гипотезасының) болуы тиіс;
2.
Тәжірибе түрінде лайықты жұмыс жағдайын жасау (жазып отыру, инструкциялар 
т.б. жазу 
– 
сызу құралдарымен қамтамасыз ету).
3.
Тәжірибені күнілгері белгіленген жоспар бойынша, арнаулы әдістемеге сай 
жүргізу.
4.
Бір құбылысты бірнеше рет тексеруден өткізіп, оларға сандық және сапалық 
жағынан дербес талдау жасау.
5.
Алынған мәліметтерге байланысты негізгі және ішінара қорытындылар шығара 
отырып, тәжірибе жүргізуде ашылған кейбір ғылым деректерді (егер зерттеу 
жұмысы мектеп жағдайында жүргізілген болса) оқу 
– 
тәрбие процесінің сапасын 
жақсарту үшін пайдаланса, бұл тәжірибенің негізгі мақсатының орындалғаны 
болып табылады.
Табиғи эксперимент. 
Тәжірибенің екінші бір түрі
- 
табиғи эксперимент
деп аталынады. Табиғи 
экспериментті психологияға тұңғыш енгізген және оны өзінің зерттеулерінде көп 
пайдаланған көрнекті орыс психологы А. Ф. Лазурский ( 1974 
-
1917) болды. Бұл әдістің 
байқау әдісінен айырмашылығы, мұнда тәжірибе жүргізуші өзіне керек құбылысты табиғи 
жағдайда тудырып отырады.

жүктеу/скачать 1,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: