ҚҰрылымы пәннің оқу әдістемелік кешені (ПОӘК)

1. 
   Паспорттық мәліметтер
   
2. 
   Әйелді мед. көмекпен қаралуға әкелген себетері ( шағымдары ).
   

3. 
   Тұрмыс жағдайы
   
4. 
   Басынан кешкен, тұқым қуалаушылық аурулар
   
5. 
   Менстуральды функция сурау кезінде а) ең алғашқы менустрация қай жастан бастап және қанша аралық тан кейін қалыпты менустрация және менустрация характерін сурастырады. в) жыныстық қатынас, түсік, туғаннан кейін менустрация характері өзгереді ма г) ең сонғы менустрация қашан болды.
   
6. 
   Секреторлық қызмет. Жыныс жолдарынан бөлінулер жоқпа анықтайды. Патологиялық бөліністер қабыну процесін көрінісі.
   
7. 
   Жыныстық функция. Қай жастан бастап жыныстық қатнас басталғанын, саны бойынша нешенші үйлену екенің анықтау.
   
8. 
   Күйеуінің денсаулығы
   
9. 
   Бала табу қызметі. Анықтайды:
   

б) бұрынғы жүктіліктердің ағымы,

в) бұл жүктіліктің мінездемесі,

г) босанғаннан кейін аурулар болады ма, яғни олар келесі босануда қиындық туғызуы мүмкін.

10. Жыныстық қатынастан жүктілік болғанға дейінгі уақыт.

Объективті зерттеу жалпы әдістерден турады, ол әйелдердің денсаулығын анықтауда және акушерлік зерттеулер осыларды негіздей отырып жүктілікті, оның уақыты, ұрық жағдайы мен өлшемін анықтау. Жүкті әйелдерді қарау жалпы қараудан басталады. Бойын, дене бітімін, дене салмағын, тері жамылғысын бағалайды. 150см және одан төмен бойы бар әйелдер қауыпті жатады. Оларда жамбастың тарылуы немесе деформациясы болуы мүмкін. Семіздіктегі әйелдерде жүктілік кезенде асқынулар жиі байқалады. ( кеш гестоз, жүкті катередау ) босану кезінде ( босану қызметінің әлсіздігі, шарама және ерте босанудан кей кезеңдерде қан кету ) жүктілік кезінде бетінде пигментацияның күшеюі, бетің терсінде , сан терсінде, сүт бездерінде көгілдір қызыл түсті нем қызыл түсті немта жүктілерде тыртықтарды көреміз. Іштің формасын анықтау үлкен маңызға ие ұрықтың ұзыннан орналасуын немесе көлденең және қиғаш созылынқы болып келеді. Қосағанда түктерге, ақ сызық астындағы, аяқтардағы ерекше көңіл аударады. Түктің ұзын болып өсуі организмнің гормональды бұзылуынан болады ( адрегелитальды синдром ). Мұндай әйелдерде көбінесе қаупке әкеледі, босану кезінде жатырдың жиырылу қызметінің.

Ішті өлшеу және пальпациялау. Сантиметрлік лентамен іштің шеңберін кіндік деңгейінде өлшейді, мерзімі жеткен жүктілерде 90 – 95 см, ері ұрықты әйелдерде, көп сулы, көп ұрықты, іштің шеңберінің семіздегі кезінде 100 см жоғары, жатыр түбінің биіктеген өлшейді. Қасағаның жоғарғы бөлігінен жатыр түбіне дейін. Іш шеңбері биіктігі мен жатыр түбі биіктігі жүктілікті анықтауға көмектеседі.

Ұрық салмағын шамамен анықтау үшін іш шеңберін жатыр түбі биіктігіне көбейтеді.

Шамамен ұрық массасын анықтау Джонс формуласымен жүргізіледі. М = ( жатыр түбі биіктігі – 11 ) * 155,11 – 90 кг дейін жүкті әйел салмағының белгілиген коэфуглценті, егер әйел салмағы 90 кг жоғары болса кофф – 12 тең. Іш пальпациясы – негізгі сырқы акушерлік зерттеу болып табылады. Іш пальпациясын әйелді қатты кушеткаға арқасымен жатқызып жасайды. Қкық және тік ішек босатылған дәрігер жүкті әйелдің оң жағында тұрады. Пальпация әдісімен іштің қабырғасын жағдайын, терінің эластикалық, тері асты май қабатының қалыңдығы, іштің тік бұлшықеті жағдайы, операциядан кейінгі тыртықтар жағдайы. Акушерияда жатыр ішілік ұрықтың орналуын анықтауда келесі түсініктемелер қолданылады: орналасу, позициясы, түр мүшелердің орналасуы, Ұрықтың орналасуы – ұрық осі мен жатыр осі қатынасы. Егер ұрық осі және жатыр осі сәйкес келсе онда ұрықтың орналасуы ұзынан деб аталады. Егер ұрық осі жатыр осі мен тік бұрыш жасап қосылса онда ұрықтың орналасуы – көлденен, егер бұрыш қиғаш болса – қиғаш деп аталады. Ұрық позициясы – ұрық қабы жатырдың бүйір қабығының қатынасы. Егер ұрық қабырғасы жатырдың сол жақ бүйір қабырғасына қарап жатса бұл 1- ші позиция. Егер ұрық қабырғасы жатырдың оң жақ қабырғасына қарап жатса – 2 ші позиция.

Позиция түрі – ұрықтың қабырғасы жатыр қабырғасының алдыңғы немесе артқы қабырғасына қатынасы. Егер қабырға алдынғы қабырғаға сәйкестенсе – алдынғы түрі, артқы түр.

Мүшелерінің орны – аяқ қолдары және ұрық басының денесіне қатынасын айтады. Қалыпты мүшенің орны басы иілген, және денесіне жабысқақ, қолдары шынтақ буынына бүгілген, олар кеудесіне жабысқан, аяқтары жамбас сан және тізе буындарымен бүгілген және озара ішке жақындаған.

Леопольд – Левицкий тәсілі.

Ұрық орналасқан анықтауы 4 тәсілмен жүргізіледі.дәрігер жүкті әйелдің оң жағында тұрады.

1. 
   Тәсіл – жатыр түбінің биіктігі және ұрық бөлігінің түбінде орналасқан қос қолдын алақаны жатыр түбіне жалғасады, қол саусақтары бір – біріне біріктіреді жамбас сүегі күрделі, жұмсақ және анықталады. Ұрық басы күрделі тығыз болады.
   

2. 
   Тәсіл – орын, позиция, ұрықтың позициясы,турі – қол сасақның жатыр түбінен бүйірлік бөлшекдерден түрады. Алақандар беткейнен қол саусақтарымен жатырдың бүйр аймақтарынан бастайды. Ұрықтың қабырғасы тегіс, жұмсақ томпешіксіз анықталады.
   
3. 
   Тәсіл – жатқан болік кіші жамбастың шығар бөлігі қалындап тесіледі оң қолмен жүргізіледі. Бұл тәсілмен анықтайды.
   

Жамбасты анықтайтын қурал – Мартин тәсілімен жүргізіледі. Зерттелетін әйелге отырып немесе тұрып тазалау аяқтамасын ұстап алып 1 саусақпен ал жатырды 2 саусақпен жүктілігін табады. 3 көлденен өлшемін өлшейді.

1 Distanсia spinarum мықын сүйегінің жоғары осі арадағы қашықтық – 25– 26 см.

2 Distanсia cristarum мықын сүегінің өте алшақ қашықтығы 28 – 29 см.

3 Distanсia trohahterica - ұршық бастарының ара қашықтығы 30-32см

4 Conjqata externa – симфиздің жоғарғы сыртқы қырымен Михаелис ромбысының ойығы – 20-21см.

Жүктіліктің болуының нақты ерте белгілері болып табылады: ХГЧ субъединицасына оң тест, 7 тәулік өткеннен кейін анықталады (акушерлік мезгілі 3 апта), ал ұрпақтанудан кейін 2 аптасында – ұрықтық жұмыртқаның сонографиялық верификациясы (акушерлік мезгілінің 4 аптасы). Жүктіліктің нақты белгілері болып ұрықтың жатырда болуы: оның қозғалысын анасының сезуі және пальпация кезінде анықталуы, ұрықтың жүрек тонын тыңдау, ұрықтың бөліктерінің анықталуы, ультрадыбысты зерттеуде ұрықты анықтау.