АКТ-мен байланыс
Құндылықтармен байланыс (тәрбиелік элемент)
Дифференциацияны берілетін тапсырма, күтілетін нәтиже, қолдау көрсету, бөлінетін уақыт, қолданылатын дереккөздер арқылы жүзеге асыруға болады.
Дифференциация сабақтың кез келген бөлімінде қолданылады.
Бұл бөлімді оқушылардың сабақ барысында алған білімдерін бағалау үшін қолданылатын әдіс-тәсілдеріңізді жазу үшін пайдаланыңыз.
Сабақ жоспарын құру үшін сізге өзге пән мұғалімдерінің көмегі керек пе?
Берілген тапсырмалардың қайсыбірі оқушылардың қауіпсіздігіне немесе денсаулығына қауіп төндіре ме?
Оқушылар сабақ барысында өздерінің АКТ дағдыларын дамыта ала ма?
Осы сабақ барысында НЗМ құндылықтарын дамытуға қандай мүмкіндік бар?
Ойлану
Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма?
Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы қандай болды? Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланғануақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?
Төменде берілген бөлімді осы сабақ туралы ойларыңызды жазу үшін пайдаланыңыз. Сол жақ бағанда берілген сабағыңызға қатысты ең маңызды сұрақтарға жауап беріңіз.
Жалпы баға Сәтті өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру және оқытуға қатысты)?
1: 2: Қандай екі нәрсе сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (сабақ беру және оқытуға қатысты)?
1: 2:
Осы сабақ барысында сынып немесе жеке оқушылар туралы менің келесі сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым?
Пәні :қазақ әдебиеті -сабақ
Сабақтың бөлімі:
Сабақтың тақырыбы: Шәкәрім Құдайбердіұлы
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні:.
Сыныбы:8
Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:0
Сабаққа негізделген оқу
мақсаты:
8.Т\Ж2 Әдеби шығармадағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдау.
8. Т\Ж3 Көркем шығармадағы кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау.
Тақырыптағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдайды.
Тақырыптың және кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтай алады..
Жырдағы көркемдегіш құралдардың(символ,синекдоха,қайталау түрлері:эпифора,анафора,аллитерация, ассонанс, аллитерация,риторика- лық сұрақ)қолданысын талдай біледі.
.Толғауды ұлттық құндылық тұрғысынан талдап, шығармашылық- пен айналыса алады.
Сабақ мақсаттары:
Тілдік мақсат
Барлық оқушылар орындай алады:
Шәкәрім ұлы Абайдың заңды мирасқоры,талантты шәкірті,жан-жақты талант иесі,ғұлама қаламгепр екенін оқушыларға жеткізу;
Оқушылардың көпшілігі орындай алады:
Шәкәрім поэмалары туралы түсінік бере отырып,ерлікке,адамгершілікке дағдыланады
Кейбір оқушылар орындай алады:
Ақын шығармалары мен көркем мәтінмен жұмыс жасайды
Пəнге қатысты сөздік қор мен терминдер:сүйесін,демесін,өрлігім, ебесін;бұлың,сауыр
Диалог құруға/ шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер:ат құйрығын кесу,дәурен сүру,ит түрткі,ат сауырсын беру;
Талқылауға арналған сұрақтар:Жиембет жырау неге ел билігіне ерте араласқан деп ойлайсыңдар? Жыраулардың ерекшелігі неде ?
Не себепті ...деп ойлайсыз? (Жыраулар неге ханның ақылшысы болған)Оқушылардың өз ойларын айтуға үйрете отырып, өтілген тақырып бойынша қаншалықты хабардар екенін білу.Қосымша ақпараттар беру.
Ишара
Қимыл:Менің ерлігімді сұрасаң,Жолбарыс пен аюдай...
Құндылықтарды дарыту
Отансүйгіштік,батырлық,ерлік, сөз өнерін құрметтеу, ұлтжандылық
Пәнаралық байланыс
Қазақстан тарихы
Алдыңғы оқу:
Жоспар
Жоспарланған
Уақыт
Жоспарланған жаттығулар
Педагогикалық әдіс- тәсілдер Жұмыс түрлері
Ресурстар
Басы
10мин.
Ұйымдастырушылық кезеңі
1.Сәлемдесу
2.Түгелдеу
Ынтымақтастық атмосферасын құру“Мен...” тренингі(әркім өзінің жақсы жағынан кім екенін айтады.Мысалы:мен-анамын,өйткені4 ұлым бар;Мен-ұстазбын,өйткені мені жақсы көретін шәкірттерім бар т.б.)
Топқа бөлу
1.“Жыраулар” тобы
2.“Жыршылар”тобы
3. “Билер” тобы
Мұрат Мөңкеұлының дастан – толғауларының қазіргі дәуір үшін маңызы қандай?. Ой – толғаныс.
«Шаттық» шеңбері
Кеспе қағаздар
Ортасы
25мин.
Миға шабуыл
Жалпылама сұрақ: бес арысты атаңдаршы (оқушылар атап өтед, тақтаға жазады)
Бүгін бес арыстың бірі , Абайдың інісі – Шәкәрім туралы сабақ өткізгелі отырмыз.
Шәкәрім мұрасының қомақты саласы –поэмалары. Ақынның «Еңлік –Кебек» (1891), «Қалқаман-Мамыр» (1888) дастандары қазақ елінің тұрмыс , тарихынан жазылған. «Ләйлі-Мәжнүн» дастаны нәзира дәстүрі негізінде,шығыс аңызы желісімен шығарылған. «Еңлік –Кебек» , «Қалқаман-Мамыр» дастандары -сүйіспеншілікті, адал махаббатты,таза сезімді жыр еткен шығармалар. Ел аузындағы махаббат аңыздарын ақын суреткерлік шеберлікпен жырлап, жеке бас трагедиясынан халық трагедиясын көтереді.
Шәкәрім – қазақ мәдениеті тарихында орны зор, еңсесі биік ерекше тұлға. Ол – заманның озық ойлы демократы, ірі ағартушысы, терең ойшылы, қоғам қайраткері. Жарты ғасырдан астам еріксіз үзілістен соң халық алдына қайта шыққан ұлы тұлғаларымыздың бірі Шәкәрімнің қазақ халқының рухани мәдениетінің тарихында алатын орны ерекше. Шәкәрім әрі ақын, әрі тарихшы, философ, өз заманының үлкен ойшылы еді, қазақ әдебиетін жаңа белеске көтерген, қазақ халқының көркемдік ойының үздік үлгілерін туғызған, қазақ өлеңдерін түрлендіре түскен, қазақ тілінің мол мүмкіндіктерін бұрынғыдан әрмен танытқан бірегей қаламгер еді. Ол жаңа қазақ әдебиетінің көшбасшысы Абайдың үлкен ағадан туған ізбасар інісі. Туыстық жөнінен ғана емес, ұстанған жолы тұрғысынан алып қарағанда да Абайға ең жақын адам еді. Қилы заманда оққа ұшқан ақынның есімі де жұртшылық санасынан аласталмақ болған еді. Бірақ «Жақсының аты өлмейді, ғалымның хаты өлмейді» демекші өзі өлсе де аты өшпеген Шәкәрім атамыздың шығармалары әлі де жас ұрпақтың білім нәрін сусындатып келеді.
Әр топқа дастанды бөліп, оқып, «Хикая картасын» толтыруға уақыт беремін. «Джигсо» әдісімен әр топ спикерлері бір –бірлеріне әңгімелеп береді. Сөйтіп дастанды толық түсініп, әрі қарай талдау жұмыстарына кіріседі.
Топпен жұмыс:
Топ. «Жылдар сөйлейді» айдарымен ақынның өміріне, шығармашылығына қатысты жылдар мен оғаларды толтырады.
Топ. «Кейіпкерлер» айдарымен дастанның кейіпкерлеріне тоқталып, мінездеме береді.
Топ. «Менің ойымша...» дастандағы оқиғаға өз көзқарасын жазу
Дескриптор
1.Өз ойларын анық, еркін айта алады.
2.Тақырыптың құндылығына баға бере алады.
3.Шығарманы ұлттық құндылық тұрғысыннан талдайды, шығармашылықпен айналысады
Қ.Б.
«Шындық детекторы» әдісі
«Кластер»әдісі
Топтық жұмыс
«Торлы диаграмма» әдісі
«Қос диаграмма» әдісі
«Дара диаграмма»
«Сұрақ-жауап»
әдісі
“Синквейн”
әдісі
РАПТ» әдісі
Соңы
10 мин.
Сабақты қорытындылау
Бүгінгі өтілген тақырып бойынша өз ойларыңызды бірнеше сөйлеммен жеткізіңдер.
«4321» әдісі
Үй тапсырмасы:
1.«Еңсегей бойлы Ер Есім»жырын оқу; толғау құрылысын талдау
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)
8.2.2.1-поэмаағы автор бейнесін анықтау
5.1.4.1-поэмадағы кейіпкер бейнесін ашу
Сабақ мақсаттары
Барлық оқушылар орындай алады:
Шәкәрім Құдайбердіұлының өмірі мен шығармашылығы бойынша алған білімдерін толықтырады, оның қазақ әдебиеті мен мәдениеті тарихында маңызын таныйды. «Еңлік - Кебек» дастанына талдау жасаайды. .
Оқушылардың көпшілігі орындай алады:
шығарманың эстетикалық идеялық мәнін түсіне білуге дағдыландыру, өз ойын әдеби тілмен өрнектей білуге үйренеді .
Кейбір оқушылар орындай алады:
Поэмадағы кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан салыстырады,образдық, жиынтық бейнелерді саралайды
Бағалау критерийі
Поэмадағы кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтайды.
Поэмадағы кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан саралап, салыстырады.
Оқушыларға өткен тақырып бойынша сұрақтар мен жауаптары жазылған фазл таратылады, олар дұрысжауапты тауып, құрайды.
Жаңа сабаққа эпиграф (өткен сабақпен байланыстыру)
Ортаға тарихшы және әдебиетші 4 оқушы шығып:
1.оқушы тарихын
2.оқушы әдебиетін
Толғау, жырау,жыршы сөздері жазылған
қағаз бөліктері
Сабақтың ортасы
Мағынаны тану 30 минут
Сергіту сәті
Сабақтың
соңы Ой толғаныс
10 минут
Үйге тапсырма
Рефлексия
«Ой шақыру»
«Еңлік-Кебек» – екі жастың махаббатын жыр ететін шығарма. Еңлік пен Кебек туралы хикаялар оқиға болған 18 ғасырдан бастап ел арасына кең тараған. Алғашқы жазба дерек 1892 жылы «Дала уалаяты» газетінің отыз бірінші және отыз тоғызыншы сандарында жарияланған «Қазақтардың естерінен кетпей жүрген бір сөз» деген мақалада келтіріледі. Бүгінгі күнде жыр түрінде жеткен «Еңлік – Кебек» дастанының екі нұсқасы белгілі. Оның біріншісі – 1912 жылы Семейдегі «Жәрдем» баспасынан жеке кітап болып жарық көрген, Абай ұсынған тақырып бойынша Шәкәрім жазған «Жолсыз жаза яки кез болған іс» деген шығарма да, екіншісі – Мағауия Абайұлы жазған «Еңлік – Кебек» дастаны. Шәкәрім нұсқасы 1988 жылы қайта жарық көрді.
Тапсырма
« Поэма желісіне сәйкес тапсырмалар орындату І тапсырма 1-топ. Поэма кейіпкерлеріне мінездеме беру ( Еңлік, Кебек, Кеңгірбай, Нысан абыз) 2-топ. Қазақтың салт-дәстүрлері қандай? Поэмада қандай салт-дәстүр кездеседі? (Топтастыру әдісімен қорғау) 3-топ. Поэманың композициялық -сюжеттік құрылысы( кестемен көрсету)
«Интеллект карта құрастыру» әдісі Тақтада екі ұяшық беріледі. Сол ұяшықтың біреуін таңдап, жасырылып берілген тапсырманы орындаймыз.
1912
Бірінші ұяшықтың жылдары:
1922
1892
1988
1917
1941
Екінші ұяшықтың жылдары:
1960
1926- 2010
Балаларға алдын ала ізденушілік пен шығармашылық жұмыс ретінде Еңлік- Кебек пьесасының толық нұсқасын оқып және оқулықтан тыс, яғни оқулықта берілмеген екінші суретті шағын көрініс ретінде дайындап келуге берген болатынмын.
Еңлік -Кебек пьесасының екінші суретінен алынған үзінді.
Бірінші көрініс: Еңлік пен Есен батырдың кездейсоқта болған әңгімелері.
Екінші көрініс: Аңшылық кезінде Кебек батырдың Еңлік пен қойшы балаға кез болуы.
Сипаты: күрделі мәтінді талдауда маңызды әдістердің бір
і болып табылады. Топтағы әр оқушының пікірлері ескеріледі.
Дескриптор: Мәтіндегі ең негізгі ұғымдарды,тірек сөздерді интеллект картаға түсіреді.
Топтағы әр оқушының пікірі, ортақ ойлары ескеріледі.
Бағалау: «Топтық бағалау»
V- түсінікті, ?- түсініксіз-сұрақ жазып кетеді, !- толықтыру керек.
Тапсырма
«FILA толтыру» әдісі
/топтық жұмыс/
Шығарманың сюжеттік- композициялық құрылымын жасау, қысқаша әңігмелеу; Топтық жұмыс. Оқиғаның басталауы
Оқиғаның даму кезеңі
Оқиғаның шиеленіскен тұсы
Шарықтау шегі
Оқиғаның аяқталуы
Қорытынды
Оқушылар тапсырманы орындап отырған кезінде баяу түрде Али Окаповтың орындауында «Еңлік- Кебек» атты әні шырқалады. (поэзия сәті).
2. Кейіпкерлердің бейнелерін ашу. Топтық жұмыс. А 3 форматындағы постер қағазына жағымды және жағымсыз кейіпкерлердің тұстарын ашып жазу (кейіпкерлердің жасаған іс әрекеттеріне қарап, несімен жағымды немесе жағымсыз кейіпкер екенін оқиғаның желісімен дәлелдеп, қорғап шығу) Тақтада жасырын берілген екі ұяшық, сол ұяшықтың біреуін таңдап, кейіпкердің қай қырын ашып жазатынын анықтайды. Постер қағазына түсірілген жұмысты топтағы екі қатысам дейтін оқушы қорғап шығады.
Жағымды кейіпкерлер
Жағымсыз кейіпкерлер
Көркем шығармадағы кейіпкердің образдық тұлғасын ашуға бағытталады. Топ құрамында төрт адам болады. Әрқайсысы «FILA толтыру» әдісі бойынша тапсырма түрлерін бөліп алады, қорытындысында жұмыстарын біріктіріп, кестені толтырады.
F/ Дерек/ – шығармадан кейіпкер бейнесін ашатын деректер жинау;
Бағалау парақшасы