Present Simple Tense
Мақсатты осы шақ
Мақсатты осы шақ (Present Indefinite) жекеше түрдің 3-жағынан басқа, етістіктің бірінші түрінің барлық жақтарынан жасалады. Жекеше түрдің 3-жағын жасау үшін -s жұрнағы жалғанады:
I
|
Work
|
жұмыс істеймін
|
we
|
work
|
жұмыс істейміз
|
You
|
Work
|
жұмыс істейсің
|
you
|
work
|
жұмыс істейсіңдер
|
he, she, it
|
Works
|
жұмыс істейді
|
they
|
work
|
жұмыс істейді
|
Present Simple қолданылады:
1. Жалпыға белгілі, ақиқат фактіні білдіру үшін:
The earth is round.
|
Жер дөңгелек.
|
2. Қарапайым, жиі қайталанылатын қимылды білдіру үшін:
My friend teaches English.
|
Менің досым шетел тілін оқиды.
|
Сұраулы түрі «to do» көмекші етістігі арқылы жасалады, бірақ «to» шылауы қолданысқа түспейді.
Do you read English?
|
Сен ағылшынша оқисың ба№
|
Does he write letter every day?
|
Ол күнде хат жаза ма?
|
Болымсыз түрі осы шақта «to do» көмекші етістігінен кейін «not» шылауын қою арқылы жасалады, «to» шылауы қолданысқа түспейді.
I do not read English.
|
Мен ағылшынша оқи алмаймын.
|
He does not write letter every day.
|
Ол күнде хат жазбайды.
|
Past Simple Tense
Мақсатты өткен шақ
Мақсатты өткен шақ (Past Indefinite) (барлық жақтарды) етістіктің 2-түрінен жасалады:
Дұрыс етістіктер:
|
I
|
worked
|
жұмыс істедім
|
we
|
worked
|
жұмыс істедік
|
|
You
|
worked
|
жұмыс істедің
|
you
|
worked
|
жұмыс істедіңдер
|
|
he, she, it
|
worked
|
жұмыс істеді
|
they
|
worked
|
жұмыс істеген
|
Бұрыс етістіктер:
|
I
|
spoke
|
Айттым
|
we
|
spoke
|
айтқанбыз
|
|
You
|
spoke
|
Айттың
|
you
|
spoke
|
айттыңдар
|
|
he, she, it
|
spoke
|
Айтты
|
they
|
spoke
|
Айтқан
|
Past Simple қолданылады:
Осы шақпен байланысы жоқ, өткен шақта болған іс-қимылды білдіру ұщін қолданылады:
I met him in the street yesterday.
|
Мен оны кеше көшеде кездестірдім.
|
Tom came out of the house with a bucket and brush, he looked at the fence, sighed, and put the bucket on the ground.
|
Том үйден қолына шелек пен щетканы алып шықты да, қақпаға қарап, терең күрсініп, шелекті жерге қойды.
|
Сұраулы түрі дұрыс және бұрыс етістіктерде «to do» көмекші етістігінің өткен шақтағы «did» формасы арқылы жасалады, «to» шылауы қолданысқа түспейді, көмекші етістік зат есімнің алдында тұрады.
Did they work?
|
Олар жұмыс істеді ме?
|
Did he speak?
|
Ол айтты ма?
|
Болымсыз түрі «to do» көмекші етістігің өткен шақтағы формасы «did» арқылы жасалады, «to» шылауы қолданылмайды, көмекші етістіктен кейін «not» сөзі тұрады.
He did not speak.
|
Ол айтқан жоқ.
|
I did not work.
|
Мен жұмыс істеген жоқпын.
|
Future Simple Tense
Мақсатты келер шақ
Мақсатты келер шақ (Future Indefinite) «shall» көмекші етістігі (1-жақтың жекеше түрі мен көпше түрінде), «will» (қалған барлық жақтарда) + етістіктің 1 формасымен жасалады:
I
|
shall work
|
жұмыс істеймін
|
we
|
shall work
|
жұмыс істейміз
|
you
|
will work
|
жұмыс істейсің
|
you
|
will work
|
жұмыс істейсіңдер
|
he, she, it
|
will work
|
жұмыс істейді
|
they
|
will work
|
жұмыс істейді
|
Future Simple қолданылады:
Іс- әрекеттің болашақта болатын түрін жасау үшін:
I shall go to the theatre tomorrow.
|
Мен ертең театрға барамын.
|
Сұраулы түрін жасау үшін «will» көмекші етістігі сөйлемнің алдына шығады:
Will there be many people at the meeting?
|
Жинаыста халық көп бола ма?
|
Болымсыз түрін жасау үшін «will not (won`t)» көмекші етістігің қолданамыз:
There won`t be many people in the cinema today.
|
Бүгін кинода халық көп болмайды.
|
Exercise 1. Read the text and answer the question:
Text: Meals
There are four meals a day in an English home: breakfast, lunch, tea, and dinner.
Breakfast is the first meal of the day. It is at about 8 o'clock in the morning, and consists of porridge with milk and salt or sugar, eggs — boiled or fried, bread and butter with marmalade or jam. Some people like to drink tea, but others prefer coffee. Instead of porridge they may have fruit juice, or they may prefer biscuits.
The usual time for lunch is 1 o'clock. This meal starts with soup or fruit juice. Then follows some meat or poultry with potatoes — boiled or fried, carrots and beans. Then a pudding comes. Instead of the pudding they may prefer cheese and biscuits. Last of all coffee — black or white. Englishmen often drink something at lunch. Water is usually on the table. Some prefer juice or lemonade.
Tea is the third meal of the day. It is between 4 or 5 o'clock, the so-called 5 o'clock tea. On the table there is tea, milk or cream, sugar, bread and butter, cakes and jam. Friends and visitors are often present at tea.
Dinner is the fourth meal of the day. The usual time is about 7 o'clock, and all the members of the family sit down together.
Dinner usually consists of soup, fish or meat with vegetables — potatoes, green beans, carrot and cabbage, sweet pudding, fruit salad, ice-cream or cheese and biscuits. Then after a talk they have black or white coffee.
This is the order of meals among English families, But the greater part of the people in the towns, and nearly all country-people, have dinner in the middle of the day instead of lunch. They have tea a little later — between 5 and 6 o'clock, and then in the evening, before going to bed, they have supper.
So the four meals of the day are either breakfast, dinner, tea, supper; or breakfast, lunch, tea, dinner.
Exercise 2. Жақшаны ашып етістіктерді : Present, Past және Future Simple- ға қойыңыздар:
1.He (to turn) on the television to watch cartoons every morning. 2. He (to turn) on the television to watch cartoons yesterday morning. 3. He (to turn) on the television to watch cartoons tomorrow morning. 4. I always (to go) to the Altai Mountains to visit my relatives there. 5. I (to be) very busy last summer and I (not to go) there. 6. I (not to go) there next year because it (to cost) а lot of money and I can't afford it. 7. They(to enjoy) themselves at the symphony yesterday evening? 8. Who (to take) care of the child in the future? 9. How often you (to go) to the dentist's? 10. We (not to have) very good weather, but we still (to have) а good time during our short stay in London. 11. She (to do) all the washing in their house. 12. He even (not to know) how to use the washing machine. 13. Two years ago they (to be) rich and money (to be) never а problem. 14. When the cabbage soup (to be) ready? 15. The customs officers at JFK airport in New York (to arrest) that young man when he (to arrive).
Exercise 3. Present, Past или Future Simple шақтарын қолдана отырып, жақшаны ашыңыз:
1. Kate (to cook) dinner every day. 2. Kate (to cook) dinner tomorrow. 3. Kate (to cook) dinner now. 4. Kate (to cook) dinner yesterday. 5. I (not to eat) ice cream every day. 6. I (not to eat) ice cream now. 7.I (not to eat) ice cream tomorrow. 8. I (not to eat) ice cream yesterday. 9. He (to spend) last summer in the country. 10. He (not to spend) last summer in the country. 11. He (to spend) last summer in the country? 12. Where he (to spend) last summer? 13. She (to help) mother yesterday. 14. She (not to help) mother yesterday. 15. She (to help) mother yesterday? 16. How she (to help) mother yesterday? 17. You (to go) to school every day? 18. You (to go) to school now? 19. You (to go) to the south next summer?
Exercise 4. Present, Past или Future Simple шақтарын қолдана отырып, жақшаны ашыңыз:
1.I (not to go) to the cinema every day. 2. I (not to go) to the cinema yesterday. 3. I (not to go) to the cinema tomorrow. 4. You (to watch) TV every day? 5. You (to watch) TV yesterday? 6. You (to watch) TV tomorrow? 7. When you (to leave) home for school every day? 8. When you (to leave) home for school yesterday? 9. When you (to leave) home for school tomorrow? 10. My brother (to go) to work every day. He (to leave) home at а quarter past eight. As the office he (to work) at (to be) near our house, he (to walk) there. He (not to take) а bus. Yesterday he (not to go) to work. Yesterday he (to get) up at nine o'clock.
Достарыңызбен бөлісу: |