Сабақ №2 Уақыт 45 минут Пән: Математика Сыныбы 5 «б» Сабақ атауы

Әр оқушы 3 санның бөлігін және бөлігі бойынша санды табуға мысалдар келтіреді.

1)Бөлігі бойынша санды қалай табуға болады?

2)Теңдеу құру арқылы бөлігі бойынша санды қалай табуға болатынын түсіндіріңдер.

3)Санның бөлігі қалай табылады?

4)Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан кіші болады?

5)Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан үлкен болады?

6)Бөлу амалын көбейтумен алмасиырып есептеу үшін қандай түрлендіру пайдаланамыз?

7)Көбейту амалына кері амал қалай аталады?

8)Натурал санды қалай бөлшекке бөле аламыз?

9)Бөлшекті бөлшекке бөлу ережесін тұжырымдаңыз.

«Сантики», «Фантики», «Лимпопо».

«Ойлан, тап» әдісі бойынша шеңбершедегі сұрақтарға жауап беріп,артындағы әріптерден математикалық термин сөзді құрастыру.

№834.

Бірінші жәшікте 8 кг алма бар.Бұл екінші жәшіктегінің - індей.Екі жәшкте неше килограмм алма бар?
№835.

1)Марат барлық ақшасының - іне кітап сатып алғанда,оның 50 тг ақшасы қалды.Алғашқыда Маратта қанша ақша болды?

А.180 тг; В.175 тг; С.178 тг; Д.165 тг;

2)Турист барлық жүруге тиісті жолының – сін жүргенде межелеген жерге дейін 85 км қашықтық қалды.Турист неше километр қашықтыққа баруды межелеген еді?

1) -і 16 м; 4) – і 12 т; 7) - і 4 сағ;

Сынып оқушыларының – і түрлі үйірмелерге қатысады.Оның – сі спорттық үйірмелерге қатысады.Сыныптағы спорттық үйірмеге қатысатын оқушылар саны 12.Сыныпта неше оқушы бар?

Оқушылар мектеп кітапханасындағы кітаптарды түптеуге көмектесті.Олар бірінші күні түптеуге тиісті барлық кітаптардың – сін,екінші күні – ін түптеді.Үшінші күні қалған 40 кітапты түптеді.Оқушылар үш күнде барлығы неше кітап түптеді?

Әр оқушы 3 санның бөлігін және бөлігі бойынша санды табуға мысалдар келтіреді.

Сағат тілімен бағыттас, топтар бірін - бірі тексеріп,бағалайды.

1.Бөлімдері бірдей аралас сандар қалай азайтылады?

2.Жай бөлшектер аралас санға қалай көбейтіледі?

3.Санның бөлігі қалай табылады?

4.Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан кіші болады?

5.Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан үлкен болады?

6.Натурал саннан аралас санды қалай азайтады?

7.Аралас сандарды қалай көбейтеді?

8.Өзара кері сандар деген не?

9.Ең үлкен аликвоттық бөлшек неге тең?

«Қызыл», «Жасыл», «Сары».

№841.

Бірінші ыдысқа 800 г су сыяды.Екінші ыдысқа700 г су сыяды.Осы екі ыдысты пайдаланып, 300 г суды қалай құйып алуға болады?
№842.

Нұрлан саяжайдан станцияға дейінгі қашықтықтың – сін жүріп өткенде саяжай мен станцияның ортасына дейін жетуі ұшін тағы да 4 км жүруі керек еді.Саяжай мен станцияның арасы неше километр?

Жанармай сататын станция бардық жанармайдың бірінші күні – сін,екінші күні қалғанының – ін сатқанда, онда 4 т жанармай қалды.Жанармай сататын станцияда барлығы неше тонна жанармай қалды?

Бақта шырша, емен және қайың ағаштары бар.Шырша ағашы бақтағы барлық ағаштардың – ындай, ал емен ағаштары шырша ағаштарының – індей.Бақтағы қайың ағаштарының емен ағаштарынан 60 – ы артық.Бақта барлығы неше ағаш бар?

Әр оқушы 5 санның бөлігін және бөлігі бойынша санды табуға мысалдар келтіреді.

Сағат тілімен бағыттас, оқушылар бірін - бірі тексеріп,бағалайды.

1.Бөлімдері бірдей аралас сандар қалай азайтылады?

2.Жай бөлшектер аралас санға қалай көбейтіледі?

3.Санның бөлігі қалай табылады?

4.Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан кіші болады?

5.Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан үлкен болады?

6.Натурал саннан аралас санды қалай азайтады?

7.Аралас сандарды қалай көбейтеді?

8.Өзара кері сандар деген не?

9.Ең үлкен аликвоттық бөлшек неге тең?

«Қызыл», «Жасыл», «Сары».

Бір біріне қарсы қозғалған екі дененің қозғалысы және өзендегі катердің ағыспен, теплоходтың ағыспен қозғалыстары да бірлесіп орындалатын жұмыстарға жатады.

Бірлесіп орындалатын жұмыстарға есептер шығаруда: орындалатын жұмыс мөлшері, хауыздың көлемі,қашыұтыұ және т.с.с. шамалар 1 бірлік ретінде алынады.

1 – есеп.Цистернаны бензинмен бірінші насос 24 минутта толтырса, екінші насос 40 минутта толтырады.Екі насостан қатар аққан бензин мен цистерна қанша уақытта толтырылады?

Шешуі (үлгі): 1 – цистернаның сыйымдылығы.

1. 1: 24 = ( цистерна ) – бірінші насос 1 минутта бензинмен толтырады.

4. 1: = 15( мин ) – екі насос қатар жұмыс істегеде цистерна бензинмен толтырылады.

Жауабы: Екі насос қатар жұмыс істегенде цистернаны 15 минутта бензинмен толтырады.
№847.

1)Жүйектегі бүлдіргенді Еңлік 20 мин, ал Әйгерім 30 мин тереді.Жүйектегі бүлдіргенді Еңлік пен Әйгерім бірлесіп терді.Қыздар жүйектегі бүлдіргендерді неше минутта теріп болады?

2)Киіз үйдің құрылысын бірінші ұста 20 күнде, екінші ұста 12 күнде, үшінші ұста 15 күнде даярлайды.киіз үйдің құрылысын үш ұста бірлесіп даярласа, оларға неше күн қажет болады?

( Қытай, б.з. IIғ.).Жабайы үйрек Оңтүстік теңізден Солтүстік теңізге дейін 7 күн ұшады.Жабайы қаз солтүстік теңізден Оңтүстік теңізге 9 күн ұшады.Жабайы үйрек пен Жабайы қаз бір уақытта ұшса,олар неше күннен кейін кездеседі?

Әр оқушы 2 мысалдан келтіреді.

Сағат тілімен бағыттас, оқушылар бірін - бірі тексеріп,бағалайды.

1)Бөлігі бойынша санды қалай табуға болады?

2)Теңдеу құру арқылы бөлігі бойынша санды қалай табуға болатынын түсіндіріңдер.

3)Санның бөлігі қалай табылады?

4)Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан кіші болады?

5)Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан үлкен болады?

6)Бөлу амалын көбейтумен алмасиырып есептеу үшін қандай түрлендіру пайдаланамыз?

«Үшбұрыш», «Төртбұрыш», «Шеңбер».

№ 851.

Ағасы,інісі және қарындасы бірлесіп қардан аққаланы 12 минутта жасады.Қардан жасалған осы аққаланы,егер ағасы ғана жасаса, 24минутта, егер інісі ғана жасаса 40 минутта жасайды.Егер осы аққаланы қарындасы ғана жасаса, қанша уақытта жасайды?
№852.

Хауызға үш құбыр жүргізілген.Бірінші және екінші құбырмен хауызға су құйылса, үшінші құбырмен су хауыздан сыртқа ағады.Бірінші құбыр хауызды 6 сағатта, ал екінші құбыр 8 сағатта толтырады.Үшінші құбірмен хауыздағы су 4 сағатта толық ағып бітеді.Құбырлардың үшеуін де бір уақытта ашып қойса,1 сағаттан соң су хауыздың қандай бөлігінде қалады?

Цирк құрылысын құрылысшылардың бірінші бригадасы 15 айда бітіретін болса, екінші бригадасы оның –сіне тең уақытта бітіреді.Құрылысшылардың екі бригадасы бірлесіп жұмыс істесе, цирк құрылысы неше айда салынып болады?

Құрылысшылардың үш бригадасы құрылыстары бірдей 2 үйді салулары керек.Осындай 1 үйді құрылысшылардың бірінші бригадасы 9 аптада салады, ал екінші бригадасы одан 1 есе артық уақытта, үшінші бригадасы 2 есе артық уақытта салады.Егер құрылысшылардың үш бригадасы бірлесіп жұмыс істесе, 2 үйді неше аптада салады?

Әр оқушы 4 мысалдан келтіреді.

Сағат тілімен бағыттас, оқушылар бірін - бірі тексеріп,бағалайды.

1)Бөлігі бойынша санды қалай табуға болады?

2)Теңдеу құру арқылы бөлігі бойынша санды қалай табуға болатынын түсіндіріңдер.

3)Санның бөлігі қалай табылады?

4)Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан кіші болады?

5)Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан үлкен болады?

6)Бөлу амалын көбейтумен алмасиырып есептеу үшін қандай түрлендіру пайдаланамыз?

1)3 + 5; 1)6 + 2;

2)3 + 2; 2)9 + 3;

3)4 + 6; 3)5 + 1;

1) * ; 1) * ;

1) : 9; 1) : 22;

2)5:; 2)10 : ;

3)3 : 2; 3)6 : 2;

1.6 - 2 = 4

2.3 - 2 = 1

3.8 + 8 = 8

4.6 + 6 = 12

5. * =

6. * =

7.7 * 2 = 18

8. * =

«Сары», «Қара».

№860.

Жолды тегістеу үшін екі грейдер машинасы бөлінді.Олардың біріншісі жолды 45 сағатта тегістейтін болса,екіншісі 36 сағатта тегістейді.Олар бірлесіп жолды 15 сағ тегістеген соң,қалған жолдв екінші грейдер машинасы тегістейді.Қалған жолды екінші грейдер машинасы неше сағат тегістейді?
№861.

Гүл сататын дүкенге әкелінген гүлдердің барлығынан гүл шоқтарын Зәуре 40 минутта жасайтын болса, Іңкәр 35 минутта жасайды.олар бірлесіп гүл шоқтарын 14 мин жасады да, қалған гүлдерден гүл шоқтарын Зәкре жасады.Қыздар барлық гүл шоқтарын қанша уақыт жасады?

Егер екі оператор қолжазбаны компьютерде қатар терсе, 10 сағат тереді.Қолжазбаны екі оператор 6 сағат терді де, қалғанын бірінші оператор 12 сағат терді.Егер қолжазбаны бірінші оператор ғана терсе, неше сағат тереді? Екінші оператор ше?

Тапсырманы шебер 45 минутта, ал оның үйренушісі 1 сағ 30 минутта орындайды.алғашқыда шебер 15 минут жұмыс істеді.Сонан соң тапсырманың қалғанын шебер үйренушісімен бірлесіп орындады.Тапсырма қанша минутта орындалды?

Әр оқушы 4 мысалдан келтіреді.

Сағат тілімен бағыттас, оқушылар бірін - бірі тексеріп,бағалайды.

1)Бөлігі бойынша санды қалай табуға болады?

2)Теңдеу құру арқылы бөлігі бойынша санды қалай табуға болатынын түсіндіріңдер.

3)Санның бөлігі қалай табылады?

4)Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан кіші болады?

5)Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан үлкен болады?

6)Бөлу амалын көбейтумен алмасиырып есептеу үшін қандай түрлендіру пайдаланамыз?

7)Көбейту амалына кері амал қалай аталады?

8)Натурал санды қалай бөлшекке бөле аламыз?

9)Бөлшекті бөлшекке бөлу ережесін тұжырымдаңыз.

«Қарағанды», «Жезқазған», «Павлодар».

№ 866.

1) Есіл өзенінің ұзындығы 2450 км.Оның 1400 км-і Қазақстан Республикасының территориясы арқылы өтеді.Есіл өзені ұзындығының қандай бөлігі Қазақстан Республикасы территориясы арқылы өтеді?

1)Сыныптағы 28 оқушының – і қыздар.Сыныптағы оқушылардың нешеуі қыздар?

2) Сыныптағы оқушылардың 12- сі қыздар.Бұл сыныптағы барлық оқушылардың -і.Сыныпта барлығы неше оқушы оқиды?
№869.

Көрмедегі қолдан жасалған 128 бұйымның -і саздан жасалған,қалғандары ағаштан жасалған.көрмедегі бұйымдардың нешеуі ағаштан жасалған?

Кілегейден 2кг май алынды.Бұ – кілегейдің бөлігі.кілегей неше кмлограмм болған?

Әр оқушы он мысалдан келтіреді.

Сағат тілімен бағыттас, оқушылар бірін - бірі тексеріп,бағалайды.

1)Бөлігі бойынша санды қалай табуға болады?

2)Теңдеу құру арқылы бөлігі бойынша санды қалай табуға болатынын түсіндіріңдер.

3)Санның бөлігі қалай табылады?

4)Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан кіші болады?

5)3 : * ;

«Қыран», «Сұңқар».

№ 874.

Автотұрақта жеңіл машиналар жәнеавтобустар тұр.Олардың – і және 8-і жеңіл машиналар.Қалғаны 10 автобус.автотұрақта барлығы неше жеңіл машина және автобус тұр?
№875.

1)дүкендегі көкөністің бірінші күні - і, екінші күні -сі сатылғанда, онда 5 ц көкніс қалды.Алғашқыда дүкендегі көкөніс неше тонна және неше килограмм болған?

Гүлзардағы гүлдердің - і раушан гүлдері, қалғанының - і қалампыр гүлдері,қалған 120 түп әр түрлі гүлдер.Гүлзарда барлығы неше түп гүл бар?

Фермер жерінің -сін мал жайылымына қалдырып, -іне бақша өнімдерін екті.оның мал жайылымына қалдырған жері бақша өнімдерін еккен жерден 15 га артық.Фермердің барлық жері неше гектар?

Әр оқушы 10 мысалдан келтіреді.

2. : 22;

3.5:;

4.10 : ;

5.3 : 2;

6.6 : 2;

7. : ;

8. : ;

9.Сәкен сатып алатын кітабы үшін кассирге 500 тг ақша берді.Кассир оған осы ақшасының – ін қайтарды.Сәкен сатып алған кітаптың бағасы неше теңге?
10.Шыны құрамының бөлігі құм.Қалғанының бөлігі әк.Шыны құрамының қандай бөлігі әк?

11.( 1 + х ): 1 - = ;

12.( 10 – y ): 1 + 2 = 7;

«Хоккейшілер», «Футболшылар».

Кестеде 26,8056 және 457,3258 сандары разрядтық бірліктермен көрсетілген.

Мысалдар.

3 = 3 = 3,07, қысқаша : 3 = 3,07 ( оқылуы: 3 бүтін жүзден 7 );

Бөлімдерінің жай көбейткіштерге жіктелуінде 2 мен 5 ( 2 немесе 5) сандары ғана болатын қысқартылмайтын жай бөлшектерді ондық бөлшек түрінде жазуға болады.

0,5;

0,25;

0,2;

0,75;

0,1;

0,2;

Әр оқушы 10 мысалдан келтіреді.

1) Бөлімі 10, 100, 1000 және т.с.с. жай бөлшектреді бөлімсіз қалай жазуға болады?

2) Ондық бөлшектің жазылуында үтір қайда қойылады?

3) Ондық бөлшектің жазылуындағы қай цифрлар ондық таңбалар деп аталады?

4) Ондық бөлшектің бөлшек бөлігінің разрядтарын атаңдар.

5)Бөлігі бойынша санды қалай табуға болады?

6)Теңдеу құру арқылы бөлігі бойынша санды қалай табуға болатынын түсіндіріңдер.

7)Санның бөлігі қалай табылады?

8)Қандай жағдайда санның бөлігі сол саннан кіші болады?

«Қызыл», «Жасыл».

№ 888.

Ондық бөлшекпен жазыңдар:

1) нөл бүтін оннан тоғыз; 4) екі бүтін мыңнан үш жүз он бес;

2) нөл бүтін жүзден он жеті; 5) үш бүтін жүзден бес;

3) нөл бүтін жүзден үш; 6) тоғыз бүтін мыңнан екі жүз жеті;

1)Дұрыс бөлшек түрінде жазыңдар:

0,3; 0,516; 0,88; 0,01; 0,402; 0,038; 0,609;

0,91; 0,5; 0,171; 0,815; 0,27; 0,081; 0,803;

2)Аралас сан түрінде жазыңдар:

7,3; 9,21; 14,79; 4,09; 15,038; 8,027; 25,4015;

10,04; 15,45; 9,909; 2,77; 16,77; 2,014; 77,077;
Үлгі: 0,913 = ; 0,071 = ;
№890.

Ондық бөлшек түрінде жазыңдар:

Қосындының мәнін ондық бөдшек түрінде жазыңдар.

Әр оқушы 10 мысалдан келтіреді.