2.Берілген екі бұрыш бойынша үшбұрыштың үшінші бұрышын табыңдар:
30°, 50° 2) 60°, 40° 3) 29°, 30° 4) 81°, 90°
3. Үшбұрыштың сыртқы бұрышының бірі оның ішкі бұрыштарының қосындысының 2/3-не, ал ішкі бұрышының бірі 4/9-не тең. Үшбұрыштың барлық ішкі және сыртқы бұрыштарын табыңдар.
4. Үшбұрыштың бір бұрышы екіншісінен 45° кіші, ал үшіншісінен 15° артық. Үшбұрыштың бұрыштарын табыңдар.
ІІ
1 АВС үшбұрышында ∠А+∠В=110° және ∠В+∠С=120°. Үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңдар.
2. Үшбұрыштың бұрыштары шамаларының қатынасы 5:7, ал үшінші бұрышы қалған екі бұрыштың кішісінен 44° артық. Үшбұрыштың үшінші бұрышын табыңдар.
ІІІ
Үшбұрыштың бұрыштарының шамаларының қатынасы 4:2:3. Оның барлық бұрыштарын табыңдар.
1 Үшбұрыштың үш төбесі, үш қабырғасы, үш бұрышы бар.
2. Сыбайлас бұрыштардың қосындысы 180 градусқа тең .
3. Сыбайлас бұрыштар өзара тең болады.
4. Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы 180 градусқа тең .
5. Үшбұрышта екі тік бұрыш болады.
6. Тең қабырғалы үшбұрыштың бұрыштары тең болады.
7. Үшбұрышта екі доғал бұрыш болады
8. Үшбұрышта бір бұрышы тік, екінші бұрыш доғал болады
9. Үшбұрыштың сыртқы бұрышы онымен сыбайлас емес екі бұрышының қосындысына тең болады.
10. Үшбұрышта бір бұрышы 100, екінші бұрыш – 120болады
Қосымша ақпарат
Қорытындылау
Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.
1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?
2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?
Қорытынды бағалау
Ең жақсы өткен екі нәрсе?
1.
2.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?
1.
2.
Тақырыбы:
Сабақ 37
Үшбұрыш бұрыштарының қосындысы
Күні,айы:
Мұғалімнің аты-жөні:
Сабаққа қатысқан оқушылар саны:
Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты
7.1.1.16
үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы туралы теорема мен оның салдарларын дәлелдеу;
7.1.1.17
үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы туралы теорема мен оның салдарларын есептер шығаруда қолдану;
7.1.1.18
үшбұрыштың сыртқы бұрышының анықтамасын білу және үшбұрыштың сыртқы бұрышы туралы теореманы дәлелдеу;
7.1.1.19
үшбұрыштың сыртқы бұрышы туралы теореманы қолдану;
Сабақ мақсаты
Барлық оқушылар:
Үшбұрыштың бұрыштарының қосындысын табуды, олардың қасиетін үйренеді
Оқушылардың басым бөлігі:
Оқушылар үшбұрыштың бұрыштарының арасындағы қатынас туралы ұғым қалыптастырады .
Кейбір оқушылар:
Оқушылардың бірмүше, бірмүшенің стандарт түрі, көпмүше және оларға амалдар қолдану, көпмүшені көбейткіштерге жіктеу жөнінде алған білімдерін тиянақтайды
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
Жоспарланған жұмыс
Ресурстар
Сабақтың басы(2-5 минут)
Сабағымызды бастамас бұрын өткенді қайталап алайық.
. Оқушылардың сабаққа түгел қатысуын қадағалай отырып,
1. DEF үшбұрышында ∠D=76°, ∠F=60°. D және E бұрыштарының биссектрисcаларының арасындағы бұрышты табыңдар.
2. Үшбұрыштың екі төбесіндегі сыртқы бұрыштары 110° және 160°. Үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңдар.
3. Үшбұрыштың екі сыртқы бұрышы 120° және 160°. Оның үшінші сыртқы бұрышын табыңдар. Үшбұрыштың сыртқы бұрыштарының қосындысы туралы қорытынды жасаңдар.
4. АВС үшбұрышының В және С төбелерінің сыртқы бұрыштарының қосындысы 250°-қа тең. Үшбұрыштың А бұрышындағы сыртқы бұрышын табыңдар.
ІІ деңгей тапсырмалары
1 Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының бірі 50°, ал сыртқы бұрыштарының бірі 85°. Оның қалған ішкі бұрыштарын табыңдар.
2. Үшбұрыштың В төбесіндегі сыртқы бұрышы А төбесіндегі ішкі бұрышынан 3 есе, ал С ішкі бұрышынан 40° артық. Үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңдар.
ІІІ деңгей тапсырмалары
Үшбұрышта екі доғал, екі тік, бір доғал және бір тік бұрыштың бола алмайтындығын дәлелдеңдер.
Топтық жұмыс.
Парталас сыныптастарыңмен үшінші деңгей есебін шығарыңдар.
Оқулық
Аудиодиск: 1.2.1 : 1.2.3:
осымша тапсырма:1.2.
Сабақтың соңы( 41-45мин)
Топпен жұмыс
№154 Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қатынасы 5:7, ал үшінші бұрышы кіші бұрыштан 〖44〗^0-қа артық. Үшбұрыштың үшінші бұрышын табыңдар.
Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы туралы теорема бойынша 5k+7k+(5k+〖44〗^0 )=〖180〗^0 17k=〖180〗^0-〖44〗^0 17k= 〖136〗^0 k=8^0 ∠С=〖84〗^0 Жауабы: ∠С=〖84〗^0
№157. Үшбұрыштың екі төбесіндегі сыртқы бұрыштары 〖110〗^0 және 〖160〗^0-қа тең. Үшбұрыштың бұрыштарын табыңдар.
Бұл екі бұрыштың қосындысы 〖90〗^0-қа тең болғандықтан, үшінші бұрыш 〖90〗^0-қа тең. Жауабы: 〖20〗^0,〖70〗^0 〖,90〗^0 Қорытынды. Сөзжұмбақ шешу Сұрақтары: Бір нүктеден шығатын екі сәулемен шектелген жазықтықтың бөлігі? (бұрыш) Үшбұрыштың төбесін қарсы жатқан қабырғаның ортасымен қосатын кесінді? (медиана) Тік бұрыштан кіші бұрыш (сүйір) Ақиқаттығы дәлелдеусіз қабылданатын сөйлем (аксиома) Үшбұрыш қабырғаларының ұзындықтарының қосындысын қалай атаймыз? (Периметр) Бір бұрышы тік болатын үшбұрыш? (тікбұрышты) Бұрышты қақ бөлетін сәуле? (биссектриса)
1 Б ұ р ы ш 2 м е д И а н а 3 с ү й І р 4 а К с и о м а 5 п е р и м е Т р 6 т І к б ұ р ы ш т ы 7 б и с с е К т р и с а
Үшбұрыштың биіктігі дегеніміз не? Үшбұрыштың төбесінен қарсы жатқан қабырғаны қамтитын түзуге түсірілген перпендикуляр кесіндіні оның биіктігі деп атайды.
Бекіту тест
Доғал бұрышты үшбұрыштың неше сүйір бұрышы болады?
А) 1 в) 2 с) 3
2. АВС үшбұрышында <А=32, <С =125, В бұрышы неге тең?
Қысқаша көбейту формуласын қолдана отырып, рационал өрнектерді теңбе-тең түрлендіруге есептер шығаруға дағдыланады.
Кейбір оқушылар:
Ой-өрісін дамыту, білуге тиісті міндетті деңгейдегі есептерді шығару,іскерліктерін дамыту , теориялық білімін практикада қолдана білу дағдысын қалыптастыру.
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
Жоспарланған жұмыс
Ресурстар
Сабақтың басы(2-5 минут)
(МК)
«Егер мен» ойыны
арқылы үй тапсырмасы бойынша сұрақтарға жауап береді
Үйге берілген тапсырма сұрақ-жауап арқылы диалогқа түсіру. Тақтадағы сұрақтарға жауап беру, топпен тапсырманы орындау, соңына егер мен ойыны арқылы топптар өзера талқыласады
1. Үшбұрыштар дегеніміз не?
2. Үшбұрыштың негізгі элементтері
3. Үшбұрыштың түрлерін ата
4. Үшбұрыштың ішкі бұрышы дегеніміз не, нешеу?
5. Үшбұрыштың қабырғаларына байланысты түрлері
6. Үшбұрыштың бұрыштарының шамаларына байланысты түрлері
уреттегі АВС үшбұрышының ∠2 ішкі бұрышымен сыбайлас бұрыш CBD, сондықтан ∠CBD сыртқы бұрыш болады.
Суретте ∠4, ∠5, ∠6 үшбұрыштың сыртқы бұрыштары болып саналады.
Бір түзуде жатпайтын үш нүкте саламыз, нүктелердің арасын кесінділермен қосамыз. Үшбұрыштың бұрыштарын транспортирдің көмегімен өлшеп, қосындысын есептейміз.
Жылдам есептейік
Тапсырмалар
ΔАВС бұрыштары
№
<А
<В
<С
1
90°
?
30°
2
?
45°
55°
3
100°
?
40°
4
60°
60°
?
:
№1
А а=5см; в=6см; с=9см. РАВС=?
В а+в=21см; с=(а+в)-6см. РАВС=?
С а=2,3м; в=а+1,2м; РАВС=10,2м. с=?
№2
А
В
С
Есептер шығару.
а) Тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы сыртқы бұрыштың шамасы 1120. үшбұрыштың барлық бұрыштарын анықтаңыз. Жауабы:
ә) Үшбұрыштың бұрыштары 3:7:8 сандарына пропорционал. Үшбұрыштың ең үлкен бұрышын анықтаңыз. Жауабы: 800
б) Үшбұрыштың бұрыштары 7:5:6 сандарына пропорционал. Үшбұрыштың ең кіші бұрышын анықтаңыз.
Жауабы: 500
в) Тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы сыртқы бұрышының шамасы 1400. үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңыз. Жауабы: 400, 400, 1000
г) Тең бүйірлі үшбұрыштың төбесіндегі сыртқы бұрышы 700. үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңыз. Жауабы: 350, 350, 1000
д) АВС үшбұрышында АС және ВС қабырғалары тең. В төбесіндегі сыртқы бұрыш 1300-қа тең. АВС үшбұрышының бұрыштарын табыңыз. Жауабы: 500, 500, 800
е) АВС үшбұрышында . С төбесіндегі сыртқы бұрышты табыңыз.
Жауабы: 1400
ж) Үшбұрыштың әрбір төбесінде неше сыртқы бұрыш болады. Жауабы: 2
з) Үшбұрыштың сыртқы екі бұрышы 1000-қа және 1500-қа тең. Үшінші сыртқы бұрышын табыңыз.
Жауабы: 1100
и) Үшбұрыштың сыртқы бұрышы 1120-қа тең. Осы бұрышпен сыбайлас емес екі ішкі бұрыштарының бірі 370. үшбұрыштардың ішкі бұрыштарын есептеңіз.
Жауабы: 680, 370, 750
Оқулық
Аудидиск:
№1Жұмыс дәптері
Сабақтың соңы( 41-45мин)
(Қ)
№1
а=5см; в=6см; с=9см.
РАВС=?
а+в=21см; с=(а+в)-6см.
РАВС=?
а=2,3м; в=а+1,2м; РАВС=10,2м.
с=?
№2
<A=70°; <В=30°.
<С=?
<A=65°; <В=<A+15°.
<С=?
<A=<В; <С=<A*2.
<С=?
Қосымша ақпарат
Қорытындылау
Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.
1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?
2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?
Қорытынды бағалау
Ең жақсы өткен екі нәрсе?
1.
2.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?
1.
2.
Күні:
Пәні:Геометрия сабақ 39
Сыныбы: 7
Сабаққа қатысқан оқушылар саны:
Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:
Сабақтың тақырыбы:
Үшбұрыштың сыртқы бұрышы
Сабақтың мақсаты:
Үшбұрыштың ішкі бұрыш теоремасының салдарын үйреніп, түрлі есептерге пайдалану.
Күтілетін нәтиже:
Үшбұрыштың ішкі және сыртқы бұрыштарының қасиеттерін анықтай біледі, Алған білімдерін кеңейтіп, есеп шығаруда қолдана білуге дағдыланады..
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты
7.1.1.16
үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы туралы теорема мен оның салдарларын дәлелдеу;
7.1.1.17
үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы туралы теорема мен оның салдарларын есептер шығаруда қолдану;
7.1.1.18
үшбұрыштың сыртқы бұрышының анықтамасын білу және үшбұрыштың сыртқы бұрышы туралы теореманы дәлелдеу;
7.1.1.19
үшбұрыштың сыртқы бұрышы туралы теореманы қолдану;
Табыс критерийі:
Рационал бөлшектерді қосу, азайту, көбейту мен бөлу кезінде алған теориялық білімін практикада қолдана білу дағдысын қалыптастыру.
Сабақ мақсаты
Барлық оқушылар:
Тақырыпқа қатысты мәтінді оқи отырып, оқылым, айтылым әрекеттерін қалыптастырады. Үшбұрыштың ішкі және сыртқы бұрыштары туралы біледі. Ішкі және сыртқы бұрыштарды салу және мәнін табу
1. Өткен сабақта біз қандай тақырып меңгердік есімізге түсірейік? 2. Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы неше градусқа тең? 3. Доғал бұрышты үшбұрышта неше сүйір бұрыш болады? Неге? 4. Тік бұрышты үшбұрышта неше сүйір бұрыш болады? Неге? 5. Интербелсенді тақтаға алдын ала сызылған сызбалар бойынша ауызша есептер шығару
Карточкалар
Сызғыш
транспортир.
Сабақтың ортасы (6-40 минут
Жаңа білімді меңгерту кезеңі: /іздендіру тәсілі/ Балалар, бүгінгі өтетін тақырыбымыз үшбұрыштың сыртқы бұрышы. Дәптерлеріне тақырыпты жазыңдар. Компьютердің көмегімен оқушылар сұрақтарға жауап беру барысында жаңа тақырыпты өздiгiнен меңгередi.
1. Берiлген үшбұрыштың бұрыштарын ата. 2. берiлген үшбұрыштың бұрыштарына сыбайлас бұрыштар салыңдар. 3. үшбұрыштың сыртқы бұрышы деген не? 4. қалай үшбұрыштың сыртқы бұрышын саламыз? 5. үшбұрыштың бiр төбесiнде қанша сыртқы бұрыш салуға болады? Олардың градустык өлшемі қандай? 6. АВС үшбұрыштың В төбесiндегi сыртқы бұрышы 1250 тең. <АВС =? 7. үшбұрыштың iшкi бұрышы мен сыртқы бұрышына тең бола ала ма? 8. егер <А және <С белгiлi болса, <СВД=? Үшбұрыштың ішкі және сыртқы бұрыштарына анықтама беру (электронды оқулық).
Есептер шығару.
а) Тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы сыртқы бұрыштың шамасы 1120. үшбұрыштың барлық бұрыштарын анықтаңыз. Жауабы:
ә) Үшбұрыштың бұрыштары 3:7:8 сандарына пропорционал. Үшбұрыштың ең үлкен бұрышын анықтаңыз. Жауабы: 800
б) Үшбұрыштың бұрыштары 7:5:6 сандарына пропорционал. Үшбұрыштың ең кіші бұрышын анықтаңыз.
Жауабы: 500
в) Тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы сыртқы бұрышының шамасы 1400. үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңыз. Жауабы: 400, 400, 1000
г) Тең бүйірлі үшбұрыштың төбесіндегі сыртқы бұрышы 700. үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңыз. Жауабы: 350, 350, 1000
д) АВС үшбұрышында АС және ВС қабырғалары тең. В төбесіндегі сыртқы бұрыш 1300-қа тең. АВС үшбұрышының бұрыштарын табыңыз. Жауабы: 500, 500, 800
е) АВС үшбұрышында . С төбесіндегі сыртқы бұрышты табыңыз.
Жауабы: 1400
ж) Үшбұрыштың әрбір төбесінде неше сыртқы бұрыш болады. Жауабы: 2
з) Үшбұрыштың сыртқы екі бұрышы 1000-қа және 1500-қа тең. Үшінші сыртқы бұрышын табыңыз.
Жауабы: 1100
и) Үшбұрыштың сыртқы бұрышы 1120-қа тең. Осы бұрышпен сыбайлас емес екі ішкі бұрыштарының бірі 370. үшбұрыштардың ішкі бұрыштарын есептеңіз.
Жауабы: 680, 370, 750
Транспортир
Слайд
Психологиялық трениг
3минут
Бірінші оң қолдарыңызбен содан кейін сол қолдары-ңызбен 1 ден 9-ға дейінгі сандарды жазып шығыңыздар. Жазып болғаннан кейін екі қолдарыңызбен жазған сандардың ұқсастарын табыңыздар.
, екінші бұрыш – 120
І деңгей 
. С төбесіндегі сыртқы бұрышты табыңыз.