Сабақ. Тақырыбы : Кіріспе. Еңбекті қорғау туралы жалпы түсініктер. Сағаттық деңгейі сағат. Еңбекті қорғау туралы жалпы түсініктер

жүктеу/скачать 0,81 Mb.

бет	73/87
Дата	21.12.2021
өлшемі	0,81 Mb.
	#104596
түрі	Сабақ

1 ... 69 70 71 72 73 74 75 76 ... 87

Байланысты:
¦¦¦-¦¬¦¬TП ¦¬¦¦¦¦TЖ¦¬TП ¦ХTЪ 12

13.2 Жасаңды жарықтылықты есептеу

СниП ІІІ – 4-80 жасанды жарықтылықты есептеу мен құрастырудың негізгі нормалары болып табылады. Бұл нормалармен жарықтың сапасын жақсарту қаралады: жарық ағынның біркелкі таралуын қадағалау, шағылысу мен жабдықталмағандықтың тәртібін белгілеу.

Жасанды жарықтылықты есептегенде әр түрлі тәсілдер қолдануы мүмкін. Солардың ішінде кеңінен қолданылатын және қарапайым жарық ағынының тәсілі болып табылады.

Бұл тәсілмен жарық ағының F_п(лм) есептеп шығарады. Жарық ағының барлық электр шамдары өз бойынан шығарады (берілген шамның санына қарай).

мұндағы S_п- бөлме еденінің ауданы, м²;

Е – норма бойынша жарықтылық (9-кесте);

К – қолдану процестерінде шамдардың ластануынан жарықтың төмендеуін ескеретін қор коэффициенті;

η – жарық ағының пайдалану коэффициенті.

Бұл коэффициент шамдар арматурасының, төбенің және қабырғалардың жарықты сіңіретіндігін көрсетеді. Ол шамдардың түріне, бөлменің пішіні мен өлшеміне, қабырға мен төбенің түсіне, сонымен қатар жұмыс беті мен ілінген шамның ара қашықтығына қарай өзара сәйкес болуы керек.

η коэффициентін анықтау үшін (11-кесте) алдын ала бөлменің көрсеткішін (φ) табу қажет. Тік бұрышты бөлмелер үшін φ мына формуламен анықталады:

мұндағы: а және b - бөлменің ұзындығы мен ені, м;

Н_с – шам ілгішінің биіктігі, м;

Z – жарықтылықтың біркелкі еместігін көрсететін коэффициент.

Бұл шам түріне, ара қашықтығына және шам ілгішінің биіктігіне байланысты болады немесе мұны теңсіздік коэффициенті деп атайды. Жарықтылықтың теңсіздік коэффициентінің мәні 11-кестеде көрсетілген.

Шамдардың төрт бұрышын да симметриялы орналастырғанда, олардың санын мына формуламен есептейді:

мұндағы п_п – орнатылған шамдар саны;

S_п– бөлме ауданы, м².

L – шамдардың ара қашыұтығы,м.

Жасанды жарықтың шам ілгішінің биіктігін анықтап есептеу үшін мына формуланы қолданамыз:

мұндағы: Н_с - ілгіштің биіктігі;

h_p – еден мен жарық берілетін бетке дейінгі қашықтық, м;

h_n– төбе мен шамға дейінгі ара қашықтық, м (12,13кесте);

9 кесте Өндіріс бөлмелеріндегі жұмыс беттерін жарықтандыру нормасы, Е

Жұмыстың сипаты	Айыру нысанының өлшемі	Жұмыс разряды	Жұмыс разрядының түрлері	Айыру Нысанының айқындылығы	Бөлмелердің сипаты	Жарықтандырудың нормасы
						Газды-разрядты қыздыру лампасымен		Қыздыру лампасымен
						Біріктілінген жарық	Жалпы жарық	Біріктілінген жарық	Жалпы Жарық
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Ерекше Жоғары дәлдік	0,5	1	А Б В Г	аз орташа орташа көп	қараңғы орташа қараңғы ашық орташа ашық	5000 4000 3000 15000	1500 1250 1000 400	4000 3000 2000 1250	300 300 300 300
Өте Жоғары дәлдік	0,15-0,3	L1	А Б В Г	аз орташа орташа көп	қараңғы орташа қараңғы орташа ашық ашық	4000 3000 2000 1000	1250 750 500 300	3000 2500 1500 750	300 300 300 300
Жоғары дәлдік	0,3-0,5	L11	А Б В Г	аз орташа орташа үлкен	қараңғы орташа қараңғы орташа қараңғы ашық	2000 1000 450 400	500 300 300 200	1500 750 600 400	300 200 200 150
орташа	0,5-тен	ІV	А Б В Г	аз орташа үлкен емес үлкен	қараңғы орташа қараңғы ашық қара ашық	750 500 400 300	300 200 150 150	600 500 400 300	200 150 100 100
Төмендеу дәлдік	1,0-0,5	Y	А Б В Г	аз аз орташа үлкен	қараңғы орта қараңғы орташа ашық ашық	300 200 - -	200 150 100 100	300 200 - -	150 100 50 50
дөрекі	5	YІ	Реңнің сипаттамасы мен объектінің айқындылығына байланысты емес			- -	100	-	50
Өндірістік үрдісті тұрақты жалпы бақылағанда		YІ	Сондай			-	75	75	30
Өндірістік Үрдісі Кезеңді үздік түрде бақылағанда 30			Сондай			-	50	-

10 кесте Қор коэффициенті К мәні

Нысананың

сипаттамасы

Қор коэффициенті

Шамдарды тазалау мерзімі

Люминесцентті

Шамдарда

Қыздыру

шамдарында

Көп мөлшерде шаң, түтін немесе күйе бөлінетін бөлмелерде

Орташа мөлшерде шаң, түтін немесе күйе бөлінетін бөлмелерде

Аз мөлшерде шаң, күйе немесе түтін бөлінетін бөлмелерде

Ашық кеңістікке

2
1,8

1,5
1,5

1,7
1,5

1,3
1,3

айына 4 рет

айына 3 рет
айына 2 рет
айына 1 рет

11- кесте η_с коэффициентінің әр түрлі шамдарға сәйкес мәні

Шам түрі	шағы-лыс коэф- ті,%	φ көрсеткішіне сәйкес η_с коэффициентінің мәні
	төбе	Қабырға	0,5	0,6	0,8	1,0	1,5	2	3	4	5
Әмбебап	0,3 0,5	0,1 0,3	0,21 0,24	0,27 0,30	0,35 0,38	0,4 0,42	0,46 0,48	0,5 0,52	0,55 0,57	0,57 0,59	0,6
Қоңырланған	0,7	0,5	0,28	0,34	0,41	0,45	0,51	0,55	0,60	0,62	-
Аппақ түрде	0,3 0,5	0,1 0,3	0,14 0,17	0,19 0,22	0,26 0,28	0,30 0,32	0,35 0,36	0,39 0,40	0,43 0,43	0,45 0,47	0,46 0,48
Күнгірт	0,7	0,5	0,21	0,26	0,32	0,35	0,40	0,43	0,47	0,49	0,51
Люцетта	0,3 0,5 0,7	0,1 0,3 0,5	0,14 0,16 0,22	0,19 0,21 0,27	0,25 0,26 0,33	0,29 0,31 0,37	0,34 0,37 0,44	0,38 0,41 0,48	0,44 0,47 0,54	0,46 0,50 0,59	0,48 0,32 0,61
Шығылыс- тырғышы жоқ шам	0,3 0,5 0,7	0,1 0,3 0,5	0,10 0,13 0,21	0,14 0,18 0,26	0,19 0,24 0,32	0,22 0,28 0,37	0,28 0,36 0,45	0,32 0,40 0,51	0,38 0,46 0,59	0,42 0,51 0,64	0,48 0,54 0,67

12-кесте ¨Z¨ коэффициентінің мәні

Шам түрі

L:h_nболғандағыz-тің мәні

0,8

1,0

1,2

1,4

1,5

1,75

Аппақ қылып күңгірттендіріл-ген ˝әмбебап˝ шамы 5

Күңгіртенген ˝Люцетта˝ шамы Эмалданған терең сәуле беретін

0,650

0,630

0,545

0,637

0,770

0,740

0,660

0,775

0,938

0,896

0,735

0,907

0,975

0,950

0,913

0,988

0,915

0,977

0,913

0,988

0,912

0,977

0,867

0,990

0,845

0,828

0,595

0,830

13 - кесте Люминесцентті шамдары бар, жалпы жарықтандыруға пайдалынылатын шамдарға арналған деректер

Шам сипаттамасы

Ұзынырақ және көлденең ауданындағы шамның қорғауыш бұрышы

Ілгіштің ең төменгі биіктігі, м

4 және одан да аз шам болғанда немесе жарық беретін ұзынша шам болған болатын

4 және одан көп шам болғанда немесе ұзынша шам болғанда

Диффузиялы қайтарғышы бар тік жарық беретін шамдар
өткізілетін шашыратқыш коэффициенті 55%-тен кем және 55-тен 80%-ке дейін жарықты шашыратып беретін шамдар үшін

15-25˚

25-40˚

40˚-тан көп

болса да

нормаланбайды
2,6

3,5

4,5

3,5

қанша қажет

3,2

4,0

14-кесте Жалпы жарық беру үшін және қыздыру шамдары бар шамдарына арналған деректер

Шамдардың сипаттамасы

Ең төмен ілінетін биіктік, м

Кернеуі 200В және одан да кем шамдар үшін

Кернеуі 200В артық шамдар үшін

Диффузиялы қайтарғышты және қорғау бұрышы 10-нан 30˚-қа дейінгі шамдар: шашыратқышы жоқ.

Осындай бірақ қорғау бұрышы 30˚-тан астам болғанда

Диффузиялы қайтарғышы және шашыратқышпен жабдықталған шамдар,сонымен бірге қайтарғышы жоқ,ал шашыратқышы бар

а) өткізгіш коэффициент 80-ке дейінгі 0-90 градус аймағында, өткізгіш коэффициенті 55%-ке дейін де 60-90 градус аймағында

б) өткізгіш коэффициенті 55%-ке дейін де, 0-90 градус аймағында айналы қайтарғышы бар шамдар

а) көк түсті сәуле беруші

б) кең сәуле беруші

аппақ шынылы ашық шам

қанша қажет болса да

3
2,5
2,5

4
3
3

ЕСКЕРТУ: Аппақ шынылы ашық шамдарды пайдаланғанда, оның ілінетін биіктігі 0,5 метрге азайтылуы мүмкін. 15-кесте

Шам түрі

Қуаты,Вт

Жарық ағымы,лм

Шам түрі

Қуаты,Вт

Жарық ағымы,лм

НБ

100

150

200

205

307

620

340

1240

1780

2480

НБ

150

200

300

500

750

1000

1900

2700

4350

8100

13100

16180

16-кесте Люминесценді шамдардың қысқаша техникалық сипаттамасы

Шам типі

Қуаты,Вт

Шам кернеуі,В

Жарық ағыны. Лм

ЛДУ-40

ЛД-40

ЛХБ-40

ЛБ-40

ЛТБ-40

ЛД-80

ЛХБ-80

ЛБ-80

108

2100

2340

2600

3000

2600

4070

4440

5220

17-кесте

Кернеуі 220В электр шамдары- ның қуаты	40	60	100	150	200	300
Шамдардың жарық ағыны,лм	336	540	1000	1710	2510	4100

Жасанды жарықтандыру жарық көздері арқылы жасалады, олар екі топқа бөлінеді:

қыздыру шамдары, газ разрядты шамдар.

Қыздыру шамдары-пайдалануы қарапайым, арзан өндіріледі, пульсация коэфициенті көп емес (3-ке дейін), кең аралықты температура және қысымда жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Кемшілігі ПӘК-і өте кіші (7%), жарық беруі төмен (25 лм/Вт-қа дейін), аз мерзімде қызмет етеді (2000 сағ), спектральді құрамы тиімді емес, жарықтандыруы бір қалыпты емес.

Газоразрядты шамдар-екі типті болады: төмен қысымды (түскі жарық), жоғары қысымды (ДРЛ, ДРН). Артықшылығы-үлкен мерзімде қызмет етеді (13000 сағ), жарық беруі жоғары (25 :/:125 лм/Вт), жарықтандыруы бір қалыпты, спектральді құрамы тиімді болады. Кемшілігі қымбат, қоршаған ортаны ластауы.

Жасанды жарықтандыру жұмыс разрядына байланысты жарықтылықпен (Е), жарықтандыру жүйесі және жарық көздерінің түріне байланыстыСНиП 11-4-79 бойынша нормаланады.

Жасанды жарықтандыруды жарық ағынының пайдалану коэффициенті әдісімен (жалпы жарықтану), нүктелік (аралас) және меншікті қуат арқылы есептеледі.

Жүйелік жарық үшін және құнды бұйымдарды алып қалу мақсатында қолданылады.

Жүйелік жарық үшін келесі шарттар оындалу керек:

жұмыс орнында жарықтың біркелкі таралуы;
жұмыс орны мен қоршаған ортада жарықтың жеткілікті мөлшерде берілуі;
жарықтың тұрақтылығы;
жарық ағымының дұрыс бағытталуы;
электр қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздігі талаптарының орындалуы, ұзақ мерзімді, қолданылуы қарапайым және ыңғайлы.

жүктеу/скачать 0,81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 69 70 71 72 73 74 75 76 ... 87