(Жт) «5 минуттық эссе»
-Исламның пайда болуы;
-Мұхаммед пайғамбардың ӛмірбаяны туралы. ҚБ «Мен саған, сен маған»
(Ж) Қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырма 1. Картамен жұмыс. Тақырыптық картаны қолданып, араб халифатының территориясын және астанасын кескін картада белгілеңіз.
2. Тірек сызба мен мәтінге сүйене отырып, арабтардың жаулап алуы нәтижесінде қалыптасқан халықаралық жағдайға нақты 3 дәйектеме келтіріп, оны деректермен дәлелдеңіз
ҚБ «Өзін-өзі бағалау»
|
Оқулық Оқулық
Оқулық
Кесте «3х3»
ҚБ парағы
Дескриптор- лар
|
Аяқталуы
3 минут
1 минут
1 минут
|
(Ж) Кері байланыс - «Тауға шығу»
аймақ:
амақ:
аймақ:
Үй тапсырмасы: теориялык материалдарды қайталау және тақырыпты конспект ретінде таратпа материал- дардан жазып келу.
Сабақты қорыту
|
Стикер
|
Үш дата
|
Үш оқиға
|
Үш ӛзгеріс
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Қалыптастырушы бағалау парағы
|
Тақырып
|
Исламның тарихында 610 және 1258 жылдар аралығында қандай басты оқиғалар орын алды?
|
Оқу мақсаты
|
6.3.2.5 Ортағасырлық шапқыншылықтар кезіндегі халықаралық қаты- настардың сипатын анықтау
|
ОДД
|
Қолдану
|
Бағалау критериі
|
Арабтардың жаулап алған аймақтарын кескін картада кӛрсетеді
|
Тапсырма
Картамен жұмыс. Тақырыптық картаны қолданып, араб халифатының территориясын және астанасын кескін картада белгілеңіз.
|
Бағалау критериі
|
Дескрипторы
|
Арабтардың жаулап алған аймақ- тарын кескін картада кӛрсетеді
|
Араб халифатының территориясын кескін картада белгілейді;
Араб халифатының астанасын кескін картада белгілейді
|
Тақырып
|
«Исламның тарихында 610 және 1258 жылдар аралығында қандай басты
оқиғалар орын алды»
|
Оқу мақсаты
|
6.3.2.5 Ортағасырлық шапқыншылықтар кезіндегі халықаралық
қатынастардың сипатын анықтау
|
ОДД
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
Бағалау критерийі
|
Арабтардың жаулап алуы нәтижесінде қалыптасқан халықаралық
жағдайды талдайды
|
Тапсырма
Тірек сызба мен мәтінге сүйене отырып, Арабтардың жаулап алуы нәтижесінде қалып- тасқан халықаралық жағдайға нақты 3 дәйектеме келтіріп, оны деректермен дәлелдеңіз.
Араб халифатының саяси жүйесі Халиф Жоғарғы мемлекет
Омейя әулеті (661-750 жж) және дін басшысы Әмірлер
Аббас әулеті (750-1258 жж)
1. Иран, Ирак, Шығыс Арабия, Хорасан және Орта Азия;
Әмірліктер 2. Хиджаз, Йемен, Орталық Арабия;
Армения және Әзірбайжан, Кіші Азияның шығыс бӛлігі;
Египет, Ливия, Триполи; 5. Батыс Африка және Испания
|
Бастапқыда халифатқа кірген әрбір ел ӛз бетінше, бұрынғы қалпымен ӛмір сүре берген болатын. Жағдай аббасилер (750 – 1258 жж.) әулетінің билікке келуімен ӛзгерді. Осы кезде барлық мұсылмандардың құқықтық жағынан теңестірілуіне байланысты халифаттың барлық аймақтарында ислам діні қарқынды түрде тарап, қасиетті Құран мен пайғамбар хадистерінің тілі – араб тілі кеңінен енгізілді. Кӛптеген жерлерде бірте-бірте жергілікті халықтың ана тіліне де айналды. Сонымен, Аббаси халифатының ыдырауы қарсаңында, яғни ІХғ. екінші жартысында оның батыс бӛлігі біржолата арабтандырылды.
Жаулап алушылардың аз ғана тобы аса кӛп жауланып алынған халықтардың арасына сіңісіп кетпегені былай тұрсын, керісінше оларды ӛз этнографиялық ықпалына бағындырды. Және де араб тілінің жеңісі араб үкіметі шараларының нәтижесінде емес, керісінше оның еркіне қарсы іске асты. Жауланып алынған халықтар арасында ислам дінінің таралуы халифаттың бүкіл қаржы жүйесін бұзды, үкімет мұсылман емес халықтардың арасында мемлекеттік тілдің тарауын тіпті де қалмаған еді.
Христиандарға арабша сӛйлеуге және ӛз балаларын мұсылман мектептерінде оқытуға тиым салынды. Соған қарамастан ислам орасан кӛп халықтың дініне айналды, және халықтың ислам дінін қабылдамаған бӛлігінің ӛзі араб тілін қабылдады (мысалы, ал-Андалустағы мосарабтар).
Араб тілі, сондай-ақ біртұтастықтың басқа да түрін қалыптастырды: ІХ ғасырдың ӛн бойында барлық ислам дінін қабылдаған халықтардың жақындасуына және “араб мұсылман мәдениеті” деп аталатын туысқан мәдениеттер кешенінің пайда болуына ықпал етті. Қоғамдық деңгейлеріндегі айтарлықтай айырмашылыққа, жергілікті халықтардың дәстүрлері мен тарихи тағдырына қарамастан, ұзаққа созылған күрделі ӛзара ықпалдастық процесі нәтижесінде, ал соңғы нәтижеде ислам иіріміне тартылған халықтардың мәдениеттерінің синтезі нәтижесінде Араб халифатына кірген елдерде біртұтас жалпымұсылмандық мәдениет қалыптасты. Бұл мәдениет оны тұтынған халықтардың дүниетанымын, психологиясын, қоғамдық мекемелері мен ӛмір сүру үлгісін алдын-ала анықтап берді. Араб-мұсылман мәдениеті, әсіресе ислам дінін ұстанған халықтардың даму жолын белгіледі және әлі күнге дейін олардың ӛміріне айтарлықтай ықпал етті.
1 дәйектеме Дәлел: 2 дәйектеме Дәлел: 3 дәйектеме Дәлел:
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
