Сабақ тақырыбы: Шерхан Мұртаза «Ай мен Айша» романы Сабақ мақсаты: ҚР «Білім туралы»
жүктеу/скачать 2,07 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бөлімдері Іс-әрекет
- Айша мен Барсханның тілеулестері
- Салыстыру
- Сабақтың тақырыбы
- Сабақ типі
- Сабақ №3 Сабақтың тақырыбы
- Сабақтың түрі
- Мағжанның барлық өмірі - поэзиясында
- Мағжан – лирик, сыршыл ақын Мағжан – ұлы ақын Мағжан – эпик ақын
- Неліктен Мағжан өмірін оның поэзиясымен тоғыстырамыз 1 – оқушы
- 2) Неге Мағжанды ұлы ақын дейміз 2 – оқушы
- 3) Мағжанның лирик, сыршыл ақын аталу себебі неде 3 – оқушы
- Өлеңді түсініктеме күнделігі бойынша талдау жасату 4 – оқушы
Кейіпкерлерді талдау Айша бейнесі Эпиграф: Жылу – Анадан! Жылу – Алладан! Жылу – Күннен!
Қорытынды: Айша – тағдыр талқысында жігері мұқалмай, балаларына өмірлік адами мәнді жұмыстарға араласуына бағыт-бағдар берген, намысқой, жігерлі, төзімді қазақ әйелі. Барсхан бейнесі Эпиграф: Ана сүтін ақ ішкен ақ ұлға Дүниенің төрт бұрышы болар тұлға
Қорытынды: Барсхан қиын-қыстау күндерді басынан өткізсе де, өмір ерте есейткен ақылды, еңбекқор, өжет, туған жеріне, адамдарға деген ізгілігін жоғалтпаған кейіпкер. Қорлық-азапқа жаны қас, балаға тән аңқаулығы бар, ойын баласынан ойлы балаға айналған.
Эпиграф: Басшы ақылсыз болса – елге азап Жуанқұл
Тасбет
Қорытынды: жүректерінде мейірім жоқ, имансыз, обал-сауаптың не екенін білмейді. Сол кездегі атқамінерлердің жетім-жесірлерге істеген қиянаты көп болатын. Айша мен Барсханның тілеулестері Эпиграф: Адамдардың маған істеген жақсылығы – Алланың нұры Қапаста қалмағаным – соның арқасы
Салыстыру Осыған ұқсас шығармаларды еске түсіру, салыстыру. Пәнаралық байланыс Тарихи деректер 1929-1933 ж. нәубат – жаппай ұжымдастыру, мал-мүлікті кәмпескелеу, қуғынға ұшыраушылар, көрнекті тұлғалар, ауылнай-билер, діни қызметкерлер, сонымен қатар тіпті Кеңес өкіметін орнатуға тікелей қатысқандар малшы-қосшыларда бар. Үш миллион қазақ аштан қырылған. Қазақстан 1937 жыл – “халық жауларын” ұстау. Көрнекті тұлғалар, “Алаш” партиясы өкілдері қуғындалды, атылды. 1941-1945 ж. – Қазақстан – тыл, соғысқа аттану, майданға көмек Берілген білімді бекіту Мақсат: берілген білімді оқушының қай дәрежеде қабылдауын пайымдау. Тест 1. Сияқұл алғашқы хатын кімнің атына жазды? А) Сталин В) Калинин С) Ворошилов D) Молотов 2. Заман соққан жел. Біз – қаңбақ. Троптың қандай түріне жатады? А) теңеу
B) эпитет C) метафора D) символ 3. «Ай мен Айшаны» жазғанда жазушының жасы нешеде болды? А) 30-40 аралығы B) 40-50 аралығы C) 50-60 аралығы D) 60-70 аралығы 4. Ш.Мұртазаның туған жері? А) Мыңбұлақ B) Көксай C) Ақсай
D) Әулиеата 5. Түрмеден Мұртаза не жіберді? А) сыйлық B) тамақ
C) кітап D) ине
6. Барсханның алдына жан салмайтын ойыны? A) доп ойнау B) тығылыспақ C) демалмас D) жүзу 7. «Үйшік-үйшік» ойынын ұйымдастырушыны белгіле А) Тұрымтай B) Әсем
C) Мүнира D) Жолдасбек 8. Барсханның туған күні? А) 28.09
B) 28.10 C) 21.09
D) 27.10 9. «Мұхтар Әуезов: Абай» кітабын Барсхан қайдан алды? А) Дүкеннен B) Кітапханадан C) Нәметқұлдан D) Досмырза Нұрпейісовтен 10. Кетпе деп кәріқыз, ошаған, тікен, алабота, қарасора, тобылғы, аяққа шырмауық оралды. Табиғат ана көз жасын төкті. Троптың қай түріне жатады? А) теңеу
B) кейіптеу C) метафора D) эпитет
Шығарманың «Ай мен Айша» аталуы... Жазушының балалық шақта алған тәрбиесі қазіргі азаматтық ұстанымына әсер етті ме? Қамқаның «Тәңіртаудың басындай болмасаң да, бауырындағы тасындай бол» деген батасы орындалды ма? Қандай тәлім-тәрбие алдыңдар ?Не ұнады,не ұнамады?
«Ай мен Айша» романының көркемдік ерекшелігіне талдау жасау. Сабақ №2
Жазушының халықтық сөйлеу тілден әдеби тіл жасау шеберлігін; Қарапайымдылығын, шыншылдығын; Адам характерін сомдау шеберлігін; Шығарма композициясын құру ерекшелігін; Әңгіменің тіл нәрін (портрет, суретттеу, баяндау); Юмор, сатираның тиімді қолдана білуін дәлелдеу, сезіну; Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру а) амандасу; оқушы назарын сабаққа аудару ә) топқа бөлу; сабақ мақсатын айқындау ІІ. Өткен материалды бекіту І кезең. «Мықты болсаң, тауып көр»
1) Енесі тепкен құлынның еті ауырмайды Шашты аяқ асты тастауға болмайды Мың сіз бізден – бір шыж-быж Бай баласы - байға ұқсайды, Байланбаған тайға ұқсайды Адам басы – Алланың добы Еңбек етпей тапқан мал бойға сіңбес Нысап – тойым, нәпсі – тойымсыз Түсі игіден түңілме Жетімнің басынан сипаған қол Жер астында да шірімейді Мылқаудың астына түспе Бауырын қараусыз қалдырып, Айшадан таяқ жегенде; Айшаның шешектен шетінеген 3 баласы жайлы әңгімесінде; Аштықтан бұратылып ұйықтай алмай жатқанда; Дала алай-түлей.Шырпы әкелуге жұмсағанда; Өзге ұлт өкілдерін Қазақстанға жер аударғанда; Молотов мектебіне бір сыныпты оқыдым деп сыныбын қосып айтқанда; Алғаш рет ақша тауып, Айшаны қуантқанда; Мектепке ұстаз Қаратаев келгенде; Нағашыларының ауылына көшіп барғанда; Дүйінбайды қорлық көргенде; Ә) Портреттердің кімдікі екендігін тап. 1) Өңірінде өңірінде қара ши барқытпен тысталған көмкерілген жосалы сары тон, басында дәл сондай теріден тігілген телпек. Оның жиегі қара қозының елтірісі; соқалы сарыдан қызғылттау. (Мұртаза) 2) Сталин фурашкелі, галифе шалбар, сары гимнастерка, белдік, иығында қайыс сөмке, шикілсары, орыстан аумайды, даусы жіңішке, бірақ удай. (Финагент) 3) Айша шамалас, бәлкім одан да жас па екен, бірақ самай шашы ағарған, екі езуінен жоғары қарай терең сызық түскен, шап-шақ қана кісі екен. (Үбәйда) 4) Қоладан құйғандай шомбал денелі, түр-түсі тотыққан, дидары мейлінше пейілді, көзқарасы ибалы, жұмсақ. (Мұхаметжан Қаратаев)
Шарты: Қалаулары бойынша ұнаған кейіпкер, нанымды кейіпкер, шебер жасалған кейіпкер рөлінде ойнау, жеке де топпен де ІІІ. «Ойлы болсаң, озып көр» Шарты: Екі топ романның композициялық құрылысына байланысты сұрақтар әзірлейді, бір-біріне қояды. ІV. «Жүйрік болсаң, шауып көр» Шарты: Эпитет, тұрақты тіркес, метафора, кейіптеу т.б. бейнелі сөздерді тез әрі көп жинау. V. «Шешен болсаң, сөйлеп көр» Шарты: Шығармадағы Ай, көк бөрі, жылан, тау, қырғи символдық бейнелерін негізге ала отырып, өз шешендіктерін көрсету. Қорытындылау Бағалау
Үйге тапсырма: Қалаған тақырыптардың біріне ойтолғау жазу, тақырабын өзі ойластыруына болады. «Қайран біздің аналар», «Шерхан – шебер суреткер», «Көк бөрінің тұқымы», «Рухты елдің белін ешкім сындыра алмайды»
М. Жұмабаевтың шығармашылығы жайлы алған теориялық білімдерін оқушы есінде қайта жаңғыртып, тереңдете түсу. 2. Дамытушылық. «Түркістан» өлеңі туралы алған білімдерін әр түрлі тапсырмалар арқылы жүйелеу, балаларды тез ойланып, жауаптарын тиянақты айта білуге дағдыландыру. 3. Тәрбиелік. Оқушының тіл байлығын жетілдіру, М. Жұмабаев секілді өз тілін, елін, жерін сүйе білуге тәрбиелеу. Сабақтың түрі: қалыпты, аралас сабақ. Сабақтың әдісі: сұрақ – жауап, мәнерлеп оқу, жаңа технология элементтері арқылы түрлендіріп өткізу. Сабақтың көрнекілігі: М. Жұмабаев шығармалар жинағы, өлеңдер жинағы, слайдтар. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру ІІ. Үй тапсырмасын сұрау. 1. Балалар, біз өткен сабақта «Мағжанның барлық өмірі – поэзиясында» деген тақырыпқа тоқталғанбыз. Бәріміз тақтаға назар аударайық.
 
Мағжан – лирик, сыршыл ақын Мағжан – ұлы ақын Мағжан – эпик ақын Осы тақырыптар аясында өз ойымызды ортаға салсақ. Неліктен Мағжан өмірін оның поэзиясымен тоғыстырамыз? 1 – оқушы: Мағжанның барлық өмірі – поэзиясында . Ақын ел ішіндегі әлеуметтік, қоғамдық өмірге белсене араласады. Соларға ақындық үн қосып, өз өлеңдері мен мақалаларын баспасөз беттерінде жиі жариялап отырады. Бірнеше өлең жинақтары жарық көреді. Мысалы, «Шолпан» атты тұңғыш өлеңдер жинағы Мағжан өлеңдері негізінен халқының, ел – жұртының тағдырына бағышталған. Ақынның еліне, халқына, бүкіл түркі нәсілдес, қандас халықтарға деген сүйіспеншілігі, оның жырларынан анық көрінеді. 2) Неге Мағжанды ұлы ақын дейміз? 2 – оқушы: Мағжан – ұлы ақын. Қазақтың кемеңгер жазушысы М.Әуезов: «Абайдан кейін Мағжанды сүйемін...Мағжан культурасы зор ақын...Сыртқы кестенің келісімі мен күйшілігіне қарағанда бұл бар заманның шегінен асқандай ... бүгінгі күннің бар жазушысының ішінен келешекке бой ұрып, артқы күнге анық қалуға жарайтын сөз – Мағжанның сөзі» деп, оның ақындығын да, әдебиет тарихындағы орнын да дөп басып айтқан. 3) Мағжанның лирик, сыршыл ақын аталу себебі неде? 3 – оқушы: Мағжан – лирик, сыршыл ақын. Оның поэзия – қомақты жағы – лирикалары. Олары романтикалық асқақ сезіммен өрілген. Жай тербетеді, адамды нәзік, сұлу сезімдерге бөлейді. Ақын лирикасының тақырыптары сай алуан: туған жер, атамекен, халық тағдыры, адамгершілік, шынайы махаббат. Мағжан – сыршыл ақын. Мағжан сөзіндей тілген жұмсақ, жүрекке жылы тиетін, үлбіреген нәзік әуез қазақтың бұрынғы ақындарында болған емес. Ол жүректің қобызын шертеді, не жазса да, сырлы, көркем, сәнді жазады. Жаралдым топырағыңнан, сен – түбім, Жалғаны жоқ бәрі сенен жан – тәнім. Сенен басқа жерде мәңгі қараңғы Жарық болар Шолпан, Айым, сен – Күнім. Өлеңді түсініктеме күнделігі бойынша талдау жасату 4 – оқушы: Мағжан – эпик ақын. Оның қаламынан «Батыр Баян», «Қорқыт», «Жүсіпхан» сияқты поэмалар туған. «Батыр Баян» поэмасында өзінің халқына, Алашына деген перзенттік жүрегінің ыстық сезімін өлең өрнегіне шынайылықпен түсірген. Ақылгөй, далагөй ақын бабаларымыз бен аты шулы батырларымызды жыр арқауына енгізіп, асқан ілтипатпен бейнеленген. Мұғалім: Балалар, М. Жұмабаевтың ақындық өнері туралы өте тамаша баяндадыңдар. М.Жұмабаевтың ақындығы, суретшілігі туралы Ж. Аймауытов қандай пікір айтты? Қане, кім айтып жібереді? 5 – оқушы: «Мағжанның ақындық» күші, сөзге еркіндігі, суретшілігі – «Баянда» толық көрінеді. Абай айтқан сөз патшасы «Баянда» бар. Адамдардың мінезін дұрыс келтіру, махаббатты, батырды, соғысты, өлімді суреттеуі өмірді түйе білгендігін көрсетеді. «Баян» - қазақ әдебиетінде бола бермеген табыс. Мұғалім: Өте жақсы. Міне, балалар, ақындық өнердің қыр-сырын жан жүрегімен сезіне білген адамның пікірі осындай болмақ. Мағжан Жұмабаев туралы айтылған пікірлерге назар аударайық. 1. «Артқы күнге анық қалуға жарайтын сөз – Мағжанның сөзі» (М.Әуезов) 2. «М.Жұмабаев – Абай мен қазіргі қазақ поэзиясының арасындағы поэтикалық көпір» (Ғ.Ибрагимов) 3. «Мағжанның ақындығы да, кісілігі де ерекше бөлек еді. Ақындық өміріне, біліміне келсек, алаштың екі күшті адамының бірі, тіпті ең дарындысы, күштісі Мағжан болатын. Бірі – біздің осы күнгі М.Әуезов» (С.Мұқанов) Халқымыздың осындай аптал азаматтарының пікірлеріне қарап, М.Жұмабаевтың жұлдызы қазақ өлеңінің аспанында ерекше нұрланып, жанып, жарқырағанын байқауымызға болады. М.Жұмабаев өз өлеңдерінде туған жерге деген махаббат тақырыбын айрықша жыр арқауы еткен. Қане, туған жер, атамекен тақырыбына арнаған қандай өлеңдерін білесіңдер? Каталог: uploads -> doc -> 0c65 doc -> Ана тілі №2. Тақырыбы: Кел, балалар, оқылық Мақсаты doc -> Сабақ жоспары «Сәулет және дизайн» кафедрасының арнаулы пән оқытушысы, ҚР «Еуразиялық Дизайнерлер Одағының» мүшесі: Досжанова Галия Есенгелдиевна Пәні: Сурет және сұңғат өнері doc -> Сабақ Сабақтың тақырыбы : Кіріспе Сабақтың мақсаты : «Алаштану» курсының мектеп бағдарламасында алатын орны, Алаш қозғалысы мен Алашорда үкіметі тарихының тарихнамасы мен дерекнамасына қысқаша шолу doc -> Тәрбие сағаттың тақырыбы: Желтоқсан жаңғырығы doc -> Сабақтың тақырыбы : Әбунасыр Әл- фараби Сабақтың мақсаты doc -> Сабақ жоспары Тақырыбы: Үкілі Ыбырай Мектеп:№21ом мерзімі doc -> Ақан Сері Қорамсаұлының шығармашылық өмірбаяны Сабақтың мақсаты Білімділік 0c65 -> Сабақ Пәні: Өзін-өзі тану 6 «Б»Сынып Күні: 13. 02. 2015жыл Тақырыбы:«Өмірің өз қолыңда» Сабақтың мақсаты 0c65 -> Сабақтың тақырыбы: Циклдік алгоритм Сабақтың мақсаты: Білімділік 0c65 -> Қазақтың ұлттық ойындары. Алтыбақан Ақсүйек Бестас Арқан тарту Тоғыз құмалақ Мақсаты жүктеу/скачать 2,07 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|