Сабақтың тақырыбы: Географиялық белдеулер және зоналар
Сілтеме:
6-сынып оқулығы;
Стендтер.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік мәні:
оқушыларға жердегі тіршілік түрлері, географиялық қабық, географиялық қабықтағы зоналық заңдылық туралы мағлұматтар беріп, жер шарының табиғат зоналарының орналасуы, құрылымы мен заңдылықтары және биосфераны қорғау шаралары, проблемаларына тоқталу
Дамытушылық мәні:
оқулықтың мәтінімен берілген жоспар бойынша, өз бетінше кесте толтырту, тірек-конспект жазып, ауызша сипаттама жасауға, интерактивтік тақтамен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру. Қосымша материалдар арқылы интеллектуалдық деңгейін көтеріп, оқушының пәнге қызығушылығын арттыру, тілін дамыту.
Тәрбиелік мәні:
саяси-идеялылыққа, адамгершілікке, еңбекқорлыққа, табиғатты сүйе білуге, мамандық таңдауға, экономикалық және экологиялық көзқарасқа, эстетикалық талғамын арттыруға, патриоттық сезімге, дүниетанымдылыққа, т.б. баулу
1. Ұйымдастыру - амандасу - тиімді орналастыру - сабақ барысын түсіндіру - қызығушылықты ояту
2. І бөлім - ой қозғау - тірек-сызбалармен жұмыс - Мәнжазбаны қорғау - Графикалық бақылау - ғажайып шаршылар
3. ІІ бөлім - ой қозғау - жаңа сабақ - сергіту минуты (аннаграмма) - бекіту (тапсырмалар) - ҰБТ-де кездесетін сұрақтар
4. ІІІ бөлім - бағалау - үйге тапсырма беру - қорытындылау
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Сәлемдесу.
Ұйымдастыру.
Топқа бөлу.
Сәлемдесу
Өздерін ретке келтіру
Топқа бөліну
Қызығушылықты ояту(жұмбақ шешу)
.1. Аяғы жоқ, қолы жоқ Бірақ тыныш тұрмайды Сақтамасаң егерде Барша тірлік қурайды (су) 2. Он екі айдың біреуі, Мына менің атымда Деп, жар салып жүреді. (көкек) 3. Жүйрік өзі тұлпардан, ұшқыр өзі сұңқардан Күні түні жүйткиді, кең далада бір тарлан (жел) 4. Үлкен-үлкен түйені, Тастапты атам шөгеріп. Өркешті бұлтқа тиеді, Бауыры жатыр көгеріп (тау)
Оқушылар зейін қойып тыңдайды
Графикалық бақылау. Мақсаты: кесте толтыру арқылы оқушы білімін тиянақтау,
тез жауап беру, есте сақтау қабілеттерін арттыру Түрі: өзіндік жұмыс Әдісі кесте толтыру Уақыты минут Бос торкөздерге сәйкес жауаптардың реттік номерін белгіле Тапсырма 1 2 3 4 5 Литосфера 3 5 10 13 20 Атмосфера 1 7 11 17 19 Гидросфера 2 6 12 15 18 Биосфера 4 8 9 14 16 1. изобара 2. гейзер 3. Мұғалжар 4. ноосфера 5. үгілу 6. гидрология 7. муссондар 8. фауна 9. Қызыл кітап 10. химиялық үгілу 11. аномометр 12. саға 13. Гималай 14.тіршілік қабығы 15. Алмаарасан 16. В.И. Вернадский 17. тропопауза 18. бұғаз 19. радиация 20. платформа Ғажайып шаршылар
30 30 30 40 40 40 50 50 50 1. Оң жақтағы 30 - Биосфера туралы ілім қашан пайда болды ? (1926 ж) 2. Сол жақтағы 30 - Географиялық қабық құрамын атаңдар (ауа, су, тіршілік қ. Литос.) 3. Ортадағы 30 Ең ірі табиғат кешені (гео қабық) 4. Оң жақтағы 40 - Географиялық қабықтың шекарасы 5. Сол жақтағы 40 - Географиялық қабыққа тән басты заңдылықтарды атап беріңдер 6. ортадағы 40 зоналық заңдылықты дәлелдеген ғалым? (В.В. Докучаев) 7. Оң жақтағы 50 - Биологиялық айналым деген не? 8. Сол жақтағы 50 – Ырғақтылық құбылысына мысал келтіріңдер (жердің айналуы т.б.) 9. Ортадағы 50 - Біртұтастық заңдылығын ескермеген жағдайда
белгілі бір жерде болатын өзгерістерге мысал келтіріңдер
3. І бөлім Мақсаты: Жалпы географиялық заңдылықтар туралы білімдерін дамыта отырып,
географиялық белдеулер мен зоналар туралы мағлұмат беру Түрі: бүкілсыныптық, Әдісі интерактивті тақта арқылы жаңа сабақты түсіндіру
Уақыты минут ТСН-1
Сергіту минуты. Мақсаты: Оқушылардың бір сәт жеңіл ойын арқылы (сабаққа байланысты) дем алдыру Түрі Бүкілсыныптық Әдісі «Аннаграмма» (сөз құрастыру) Уақыты 2 мин Берілген әріптерден оқушылар ұйқасын табады. 1 лықаноз Зоналық 2 тікбикі Биіктік 3 дранут Тундра 4 манор Орман 5 лада Дала 6 гатай Тайга 7 тейлөш Шөлейт 8 лалдығы ылғалды Бекіту Мақсаты: Оқушылардың жаңа материалды игергендерін анықтау Түрі Бүкілсыныптық Әдісі сұрақ-жауап Уақыты 7 мин
№ ТАПСЫРМА Ия/жоқ 1 Дүниежүзілік мұхит суларына да зоналық заңдылық тән Ия 2 Антарктикалық мұзды шөлдер қоңыржай белдеуді алып жатыр Жоқ 3 Прерий – Солтүсті Америкадағы орманды дала зонасы Ия 4. Орманды тундра – орман мен тундраның арасындағы өтпелі зона Ия 5 Шөл зонасы – экваторлық белдеуде орналасқан Жоқ 6 Тундра зонасында климат өте қатал, күшті желдер жиі соғады. Ия 7 Тауларда ендік зоналық заңдылығы тән Жоқ 8 Гилея – субтропиктік дала зонасы Жоқ
Картамен жұмыс 1. Суық белдеулаерге тән зоналарды атап, картадан көрсетіңдер 2. Қоңыржай белдеуде қандай табиғат зоналарының жиынтығы кездеседі?, Оларды картадан көрсетіңдер 3. Сахара шөлі қай белдеуде орналасқан картадан көрсетіңдер 4. Амазания ормандарын картадан көрсетіңдер 5. Гималай тауларын картадан көрсетіңдер 6. Жерорта теңізін картадан көрсетіңдер 7. Экваторлық ормандарды картадан табыңдар 8. Тропиктік белдеудің табиғат зоналарын тауып, картадан көрсетіңдер 9. Қазақстан қандай табиғат зоналарында орналасқан, картадан табыңдар 10. Биіктік белдеулік байқалатын тауларды көрсетіңдер.
ҰБТ-де кездесетін сұрақтар 1. Географиялық қабықтағы негізгі заңдылықтар қандай? (ырғақтылығы, зоналылығы, тұтастығы) 2. Географиялық қабықтың құрамы неше бөліктен тұрады? (4) 3. Географиялық қабықтың біртұтастығы – бұл ... (табиғат компоненттерінің өзара байланысы мен өзара тәуелділігі) 4. Жердегі Күн радиациясының таралуы неге байланысты? (географиялық ендікке) 5. Адамның шаруашылығы әрекетінен жердегі көп өзгерген табиғат кешені (ормандар) 6. Географиялық зоналық дегеніміз не? (экватордан полюске қарайбарлық табиғи компоненттердің географиялық қабықта заңдылықпен өзгеруі) 7. Антропогендік табиғат кешендері? (бөгендер, парктер, т.б.) 8. Дүниежүзілік мұхит табиғат кешеніне жатады ма? (жатады) 9. Ең жақсы игерілген табиғат зонасы? (дала) 10. Географиялық зоналық ілімінің негізін қалаған ғалым? (В.В Докучаев) 11. Ылғалдану коэффиценті төмен аймақ? (шөл) 12. Көлемі жағынан ең ірі табиғат зонасы? (шөл)
Бос торкөздерге сәйкес жауаптардың реттік нөмерін белгілейді
Қорыту.
Бағалау
Рефлексия (2 мин.)
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын жазу үшін стикерлер тарату. Екі жұлдыз - бір тілек әдісін ұсыну.
Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын стикерлерге жазу. Екі жұлдыз - бір тілек әдісімен толтырады.
