Салқынбай А., Абақан Е. с

лив-лин
Алырай...  Жасаған-ау...  2)  Баян- 
дауышы  бұйрық  рай  түлғадағы 
етістік-баяндауы ш ты   сөйлем
квйде тілек мағынасыңца айтылэды:
Жасаған-ау, бала бере көр—деді. 
(М.Жүмабаев).  3)  Баяндауыш- 
тары   е т іс т ік т ің   ш артты  рай 
түлғасында  айтылып,  бірдеңені 
көксеу,  арман  ету  мағынасында 
Л .с .  ж асалады ;  4)  Ө ткенде 
істелуге  тиіс,  бірақ  істелмеген, 
болм аған  іс ке   өкіну  ретінде 
айтылатын  да  Л.с.  болады;  5) 
Бірдеңені  асыра  мақтан  ету, 
масаттану,  қолпаштау  мағына- 
сыңца да Л.с.  жасалады.
ЛИВИЯ ЖАЗУЫ -Африканың 
ең  көне  консонанттық  жазуы. 
Шығу тегі жағынан  семит квази- 
алф авиттік  жазуларға  жақын 
(қар.  Батыс  семит  жазуы).  Ең 
көне үлгісі -  шығыс  нумидиялық 
жазу  (нумидия,  шығыс  ливия, 
массилия).  Л.ж.  ескерткіштері 
оңнан  солға,  солдан  оңга қарай 
ж а зы л ға н .  Бүл  ж азуларды ң 
біразы  әлі оқылмаған.
ЛИГАТУРА  (лат.  ligatura  -
байланыс) -   1)  Кез  келген  жазу 
жүйесіңдегі немесе фонетикалық 
транскрипциядағы ею графеманың 
не  транскрипциялы қ  белгінің 
қосы луы   арқылы  жасалатын 
таңба. Мыс.: дат, исланд, норвеж 
тіліңде-ав,  нем. тіліңде -  ft.  2) екі 
не  одан  да  көгі  әріптерді  бірге 
жазу (қар. Диграф),  мыс., поляк, 
sz,  cz;  нем.  sch;  3)  Бірнеше
әріптер,  буындар  не  сөздерді 
белгілейтін жазу  таңбасы,  мыс.: 
ағылш.  &  (and) «жэне».
Л И Н Г В А   Ф Р А Н К А   (итал.
lingua franca -  франк тілі) -  шек- 
теулі  әлеуметтік  салаларда  эр 
түрлі тілде сөйлеушілер арасында 
қолданылатын тілдердің шартты 
атауы.  Әуелде  сЛ.ф.»  термині 
нақтылы тілге  айтылған  еді,  бүл 
қүрама тіл француздың прованс 
ж әне  италияны ң  л е кси ка сы  
н е гізін д е   жасалған  болатын. 
Христиаңдық жорықгар дәуірінде 
бүл  тілдің  маңызы  зор  болған. 
Бұл кезеңде Л.ф.-ға испан, грек, 
араб,  тү р ік  сөзд ері  еніп,  ол 
«сабыр» деп аталып, XIX ғ. дейін 
қолданылған; Әлеуметтік лингвис- 
тикада -  Л.ф.  үғымы  кез  келген 
этнос аралық ауызею*  қатынаста 
болатын тілде жүмсалады,  мыс., 
Африкада-хауса,  бамана  тілі, 
Еурогтада-пиджин тілі т.б.
ЛИНГВИСТИКА (лат.  lingua -  
тіл) -  қар. Тіл білімі.
Л И Н ГВ И С Т И К А Л Ы Қ   ГЕО ­
ГРАФИЯ -  тілдік қүбыл ыстардың 
территориялық  таралуын  зерт- 
тейтін тіл білімінің саласы.  XIX ғ. 
соңғы кезеңінде Л.г. диалекголо- 
гиядан  бөлініп  ш ығады.  Л .г. 
ареалды  лингвистикамен  тығыз 
байланыста болады.
ЛИНГВИСТИКАЛЫ Қ  ПАЛЕ­
ОНТОЛОГИЯ (фек. palai6s-K©He, 
ontos -  жэндік,  logos -  сез,  ілім) -  
Бағзы замандардан келе жатқан,

жүктеу/скачать 13,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: