Секция методика преподавания математики

1. 
   Атанасян Л.С., Базылев В.Т. Геометрия. В 2 частях. Часть 1.
   
2. 
   Атанасян Л.С., Базылев В.Т. Сборник задач по геометрии.
   
3. 
   Гусев В.А., Литвиненко В.Н., Мордкович А.Г. Практикум по решению математических задач: Геометрия. Учебное пособие для студентов физ.-мат. специальностей педагогических институтов. – М.: Просвещение, 1985.
   
4. 
   Тест жинағы. – 2004, 2011.
   

ӘҰЖ 378.147

Оқытудың әр кезеңіндегі студенттердің оқу жетістігінің нәтижелерін бағалау тесттік бақылау қорытындысы бойынша жасау қажеттігі туындап отырғандықтан, оның нәтижесі студенттер білімінің сапасының нақты көрсеткішіне айналуы тиіс. Сондықтан да онда пәнді игеру нәтижесімен қатар, студенттің тұлғалық, жүйелі –әрекеттілік көрсеткіштерінің, себеп-салдарлық байланысты анықтайтын, заңдылықтарды табатын тесттік тапсырмалардың болу қажеттігі - қазіргі кездегі қолдыныстағы тесттік тапсырмалардың мазмұнына аталған тұрғыдан талаптар қойып отыр. Бақылау арқылы білім алушылардың білім олқылықтарын уақытында түзету, жетістіктері болса, одан әрі дамыту - оқыту сапасын арттыруда маңызды орын алады. Сондықтан да, білім мазмұнының толық сапалы игерілуін анықтау үшін «білім сапасы» компоненталарының білім беру үрдісінің әр кезеңіндегі қалыптасуын бағалауды мезгілінде және жедел жүргізу қажет етіледі. Осы мақсатта қолданылатын тесттік тапсырмалары-оқыту нәтижелерін, оқушылардың меңгерген білімін, іскерліктерін бақылау мен бағалаудың бір құралы ретінде, яғни білімді меңгеру деңгейін анықтау үшін қолданылатын тесттік тапсырмалар жиынтығы. Тесттілеу - оқушылардың білімін, іскерлігін және дағдысын бағалау – оқыту процесінің құрамдас бір бөлігі. Ол арқылы мұғалім оқушының оқу материалдарын қандай дәрежеде меңгергендігін анықтайды. Құрылған тесттік тапсырмалар жиынын мақсатына қарай саралап, оны қолдану оқыту тиімділігінің сапалық жағымен қатар сандық жағынан да бағалауға, қажетті материалдарды толық деңгейде қамтуға мүмкіндік береді. Білім сапасы әр тақырып бойынша ғана емес, жалпы бөлім бойынша да жүйелі түрде тексерілген жағдайда, оқушылардың олқылықтары дер кезінде анықталып, түзету шараларын жүргізуге болады.

Тестолог В.С.Аванесовтың ұсынған тесттік тапсырмалар жиынында жауаптары дұрыс ретпен тізбекті түрде берілген тесттік тапсырмалар, жауаптардың дұрыс сәйкестікпен берілуіне арналған тесттік тапсырмалар ұсынылады. Соған орай, өтілген тақырып бойынша құрылатын тесттік тапсырмалар жиыны тақырыпта қаралатын сұрақтарды жүйелі түрде, бір бірімен тізбектесе байланыста құрастырылуы қажеттігі туындайды. Берілген сұрақтар белгілі жүйе бойынша құрылғандықтан, оқушының өтілген тақырыпты толық меңгергенін байқауға мүмкіндік болады.

- тақырыпты толық меңгерген оқушылар ғана тесттік тапсырмалар сұрақтарына дұрыс жауап бере алады;

- тесттік тапсырмаларды орындау нәтижесінде оқушылардың  өтілген тақырыпты меңгеру деңгейін анықтауға болады;

- тесттік тапсырмалар жиынына жауап беру нәтижесі арқылы оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін бақылауға мүмкіндік болады;

- тесттік тапсырмалар жиынының жауаптарын кездейсоқ анықтау көрсеткіші өте төмен.

Оқушылардың тақырыптағы, бөлімдегі оқу материалдарын білуге байланысты қажетті ақпаратты бастапқы білімдерді тестілеу арқылы алып, қол жеткен деңгейді анықтаймыз және осы арқылы оқушылардың берілген тақырыпты қандай дәрежеде игергендігінің сандық көрсеткіштерін аламыз. Оқушылардың білім жетістігінің бастапқы нәтижелері мен соңғы нәтижелері салыстырылып, білім, іскерліктің қандай деңгейде екенін біліп, нәтижелерін талдап, оқушылардың жетістігіне қорытынды жасаймыз. Тестілеу қорытындысы аяқталған соң міндетті түрде қателері талданады. Нәтижесінде оқушылардың жетістіктері пен кемшіліктері анықталып, кемшіліктердің алдын алу, себептерін жою жұмыстары жүргізіледі. Негізгі назарды оқушылардың қатесінің себептерін анықтауға аудару қажет.

Тесттік тапсырмалардың түрін дұрыс таңдауымызға байланысты тестілеу бағалауы да дәл болады. Практикада тек бір ғана жауабы бар тесттік тапсырмаларын қолдана беру оқушылардың білім деңгейін толық анықтайды деуге болмайтындығы көп жылғы тәжірибе көрсетіп отыр. Келтірілген тест тапсырмаларының түрлері бақылау мен бағалау сапасын арттыруға көмектеседі, әрі оқушылардың математика пәніне деген қызығушылықтарын арттырады.
Әдебиет

1. 
   «Білім туралы» ҚР заңы // www.edu.gov.kz .
   
2. 
   Қазақстандағы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы // www.edu.gov.kz .
   
3. 
   Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарында оқу жетістіктерін сырттай бағалауды өткізу жөніндегі нұсқаулық. ҚР БжҒМ № 151 бұйрығы, 2012.
   
4. 
   Аванесов B.C. Композиция тестовых заданий. Учебная книга. 3 изд.. доп. М.: Центр тестирования, 2002г. -240 с.
   
5. 
   Аванесов В.С. Форма тестовых заданий. Учебное пособие. - М.: Центр тестирования. 2 изд. 2005.– 156 с.
   

ӘӨЖ 373.13:51(574)

Шағын жинақталған мектептер жас ұрпақтың, жалпы ауылдың, тұтас ұлттың болашағы үшін қызмет етуде. Сондықтан, ауылдағы «Шағын жинақталған мектептерді» көркейтуге, дамытуға көбірек күш салу керек.

Бізді де ауыл мектептеріндегі, оның ішінде «Шағын жинақталған мектептердің» проблемалары, ондағы оқыту мен тәрбиелеу процесінің ұйымдастырылуы толғандырады. Сондықтан, «Шағын жинақталған мектептердегі» оқыту мен тәрбиелеу мәселесін жақсарту бағытында зерттеу жүргізудеміз. Зерттеу объектісі ретінде Алматы облысының Кербұлақ ауданындағы «Шағын жинақталған мектептерді» алдық.

«Алматы облысы білім басқармасының» 2012 жылғы 1-ші қыркүйектегі Кербұлақ ауданының мемлекеттік күндізгі жалпы білім беретін мектептер жөніндегі мәліметіне сүйенсек, аудан бойынша барлығы 51 мектеп бар.

1-кесте

Кербұлақ ауданындағы «Шағын жинақталған мектептердің» құрамы

	Орта мектептер	Негізгі мектептер	Бастауыш мектептер
Аудан бойынша жалпы мектептер саны	36	4	11
Оның ішінде «Шағын жинақталған мектептер»	23	4	11

Біздің мақсатымыз, Кербұлақ ауданындағы «Шағын жинақталған мектептердің» болашағын айқындап, жас ұрпақты оқыту мен тәрбиелеудің тиімді жолдарын көрсету үшін алдымызға төмендегідей міндеттерді қойып отырмыз:

1. 
   Кербұлақ ауданындағы «Шағын жинақталған мектептердің» болашағын айқындау;
   
2. 
   Кербұлақ ауданындағы «Шағын жинақталған мектептерде» білім сапасын арттыруға бағытталған оқу-әдістемелік, қаржылық-экономикалық жүйесін құруға бағытталған жұмыстар жүргізу.
   

ШЖМ-тердің дені ауылда орналасқан. Ал ауыл мектептеріндегі оқушы саны көбіне 190 оқушыдан аспағандықтан, олар ШЖМ-тер болып табылады. Жоғарыда айтқанымыздай, ШЖМ-тердің материалдық-техникалық базасы нашар, оқу ғимараты ескі, көрнекі құралдар жаңартылмаған, көбінде электронды тақталар жоқ, кітап қоры, оның ішінде электронды оқулықтар өте аз, және ШЖМ-тердің ерекшеліктеріне негізделе отырып дайындалған әдістемелік нұсқаулықтар мен оқулықтар жоқ.

1 cурет. – Мектептерді біріктіру үлгісі

2 сурет. – Мектептерді онлайн-режимде оқытуға біріктіру

3 сурет. – Біріктірілген сыныптарда сабақ жүргізу

Сондықтан, шағын жинақталған мектептердегі проблеманы шешу үшін мұғалімдерге қажетті жекелеген пәндерден бағдарламалар дайындау, оқу-әдістемелік кешен әзірлеу және олардың электрондық, мультимедиялық нұсқасы дайындалса және қашықтықтан оқыту мүмкіндіктері ұйымдастырылса, онда ШЖМ-терде мұғалімдердің шығармашылықпен жұмыс істеуіне және сапалы білім беруіне мүмкіндіктер туар еді.