көтерілісшілерсаны
өткен жылмен салыстырғанда 3—5 есе көбейіп, барлыктоптарды
есептегенде
4—5 мың адамға дейін жеткен.76
1837 жылғы тамыз айының басында Орынбор губернаторы көтеріліс бас-
шылары Исатай Тайманов пен Махамбет Өтемісовті ұстауға өкім берді. Бұл
жоспарды жүзеге асырудың сәті түспеген соң, қакпанға түсіруді ұйымдасты-
руға және Исатайды оныңханға коятын талаптарын «тындау» үшін Орынбо-
рға келуге көндіруге ұйғарым жасалды. Бастапкыда Исатай губернатордың
шақыруына келісті де, кейіннен оған барудан бас тартып, «кысымға жол бер-
меуге» өзі кірісетінін мәлімдеді.77
Исатай мен Махамбет бастаған көтерілісшілердің ірі күштері бірнеше то
пка бөлініп, үнемі орын ауыстырып отырды, сөйтіп барған сайын хан орда-
сына жакындай түсті. Олар жол-ж өнекей хан шенеуніктері мен ш онжарла-
рының ауылдары мен иеліктерін киратып, олардың жерлерін тартып алды,
біркатар жерлерде ру бөлімшелеріне өз билеушілерін тағайындады. К озға-
лыс барысында көтерілісшілер баска да рулык кауымдарға өз ыкпалын күшей-
туге, өздеріне жаңа жактастар тартуға ұмтылып отырды. Бұкараның батыл
бел байлағанын ж әне бой корсету күшін хан алдында корсете отырып, олар
ханды баскару реформасына баруға мәжбүр еткісі келді. 15—20 казанда
көтерілісшілердің лагері хан ордасынан 60—70 шакырым жердегі Теректікұм
алкабына да ж еткен,78 ал 24 қазанда саны бір деректер бойынша — 1500-дей
адам, ал баска бір деректер бойынша 2500—3000 адам болатын Исатай мен
Махамбет бастаған көтерілісшілер хан ордасынан 40 шакырымдай жерде бо
лтан. 2 -3 күннен кейін олар хан ордасынан 4—8 шакырым жерге жетіп кос
тіккен. Қоршау екі аптаға созылған.
Сол уакыт ішінде Орынбор губернаторы көтерілісшілерді коршауға алып,
оларды жойып жіберу жөніндегі операцияны жүзеге асырды. Ж аксы карула-
нғантүракты бөлімдер мен казак бөлімдері, Кулагин, Горек бекіністерінен,
Зеленов форпостынан, Орал мен Астрахан-
нан әкелінген жекелеген әскери бөлімшелер
шабуылға шыкты. Көтерілісшілерге қарсы
бүкіл операцияларды үйлестіру ж әне ола-
рға басшылық ету үшін Орынбордан подпол-
к о в н и к Г ек е ш ы қ ты . Б о с к ы н д а р мен
төлеңгіттер арасынан хан жанынан шамамен
600—700 адам болатын карулы топ ұйымдас-
тырылды. Көтерілісшілердің шегінетін жо-
лын байлап тастау үшін бүкіл Өзен ж әне
П ри урал ш ептері бой ы н дағы карауы л
бекеттері күшейтілді.
Орыс әкімшілігімен ж әне оның үстіне
патша үкіметінің карулы күштерімен қакты-
ғыстан аулақ болуға тырысқан көтеріліс бас-
шылары әскери отрядтардың келуін күтпе-
ген еді. Бастапкыда ханмен, одан соң хан ор-
дасына 30 казанда келген подполковник Ге-
кемен бірнеше күн бойы хат алысканнан
кейін көтерілісшілер патша үкіметінің кө-
Достарыңызбен бөлісу: |