Шахмардан есенов
жүктеу/скачать 0,85 Mb.
|
Шахмардан есенов
| Сол мекемелерде жұмыс істеп, жақсы жалақы тауып, тұрмысты түзеуге болады екен деген, аңыздай әңгімелер ел арасына тез тарап кетті.
Өндірісті көтеріп, халық жағдайын жақсартамыз деген қазақ халқының небір марқасқа азаматтары осы өлкеге келе бастады. Солардың бірі-Геология министрі Шахмардан Есенов еді. ... «Министр келеді екен!» деген хабар Қызылсайдағы жертөледе тұратын ауыл адамдарына тура «айдан адам келеді!» дегендей құдіретті естілді. Мен ол кезде (1962 ж.) бар –жоғы жирма бір жастамын, Өзен геологиялық барлау экспедициясының бастығы Үсенов Дүйсеннің жүргізушісімін, астымда «ГАЗ-69» деген машинам бар. Бір күні бастығым ертең министрді күтіп аласың деді. Кесе-кесе жолдармен машинаңды тулатпай, қия-қия жолдармен қатты кетпей, ақырын-ақырын, жайлап жүргіз деп, күнұзақ ақыл айтумен болды. Дүйсекеңнің ақыл айтуының жөні бар, Қызылсайдың маңында машинаға арнайы салынған жол жоқ. Бұл далада әр шофер өзіне қалған жерінен жол салып жүре береді. Таңдау көп. Сондықтан да даланың беті әжім басқан кемпірдің бетіндей тарам-тарам, мондалақ шұбыртпасы түскен адам бетіндей айғыз-айғыз. Борпылдаған бос топырақ. Шамалы жел тұрса-ақ болды аспан мен жердің арасында құм боран тұрып, дүниенің бәрі ақ тұманға айналады. Қолқа мен танауың шаңға толып, тұншығып, өлердей боласың. Дүйсекең қатты уайымда болды. Өзінен де маза кетті, бізге де маза беруден қалды. Қайтсін, министрді күнде күтіп жатыр дейсіз бе?! Мүмкін, өмірінде «министрді» бірінші көрейін деп тұрғаны шығар. Өз үйінде және есімі жадымда қалмапты, министрді танитын бір танысы, не керек екі үйде қонақты күтіп алуға жандары қалмай дайындалды. Ауылдың батыс жағындағы тегістеу жерді беларус тракторымен күнұзақ түзетіп, ұзын, темір трубаға ала қалта байлатып, Дүйсекең Өзеннің «аэропортын» дайын етті. Күткен күн де келді, АН-2 самолетімен министр де ұшып келіп, қонды. Бастығым Дүйсекең елпелеңдеп, жүгіріп жүр. Біз де қобалжып тұрмыз, өйткені министрді көруіміз бірінші. Министр ұзын бойлы, батыр тұлғалы, аққұба өңді, көркем де нұлы жүзді, қысқасы, «Министр» деген атына заты сай екен. Министр дастарханға шақырған ұсынысты қабылдамай буровой станоктарын (түркімендер бұны «бұрау құрылымдары» деп атайды екен) аралайық, көрейік деді. Бірінші бұрауға жол тарттық. Күн желкемдеу еді, оның үстіне қырсық қылғандай тура артымыздан соғып тұрмасы бар ма. Машинаның қойнынан да, қонышынан да қуалай соққан майда тозаң ішін толтырып, демді тарылта бастады. Менің қатарымда, алдында отырған министр алғаш тіл қатты: -Атың кім? -Сайын. -Машина айдау білесің бе? -Білемін. -Онда неге айдамайсың. -Айдап келемін ғой. Сақтанған түрім ... Министр маған қарап күлді де: --Сайынжан, аударылып өлеміз деп қорқып отырғанда, тұншығып өлетін болдық қой. Айда машинаңды!-деді. Бұл маған еркіндік берді. Мен шамам келгенше шаң мен желді «алдап», кейде бұрыла қашып, машинаны зуылдата бастадым. Біраздан кейін тіптен батылданып алдым, сосын министр мен бастығыма ақыл айтуға көштім: «әуелі ық жақтағы, өзеннің ойындағы бұрау құрылымына соғып, одан әрі ылғи желге қарсы жүріп, шығыс жақтағы №22 –ші станокқа соғайық» дедім. Екеуі де маған жалт қарап, «дұрыс» деді. Екеуінде де түрден түр жоқ, шаңға бөккен. Тап-таза, мұнтаздай боп келген министрді Маңғыстаудың асау желі мен шаңы бір сәтте-ақ ұйпа-тұпасын шығарды. Қарасам күлкім келеді, жастықтың жыны ғой. Осылай станоктардың біразын араладық... Өлдім, талдым дегенде Қызылсайға да жеттік-ау! Көп әңгіме қозғалды. Елдің әлі жертөледе отырғанына министрдің көңілі құлазып қалды. Үйлер салу керек, бел ағаштар таппасаңдар трубаларды қойып, үйдің еңсесін биіктеу етіңдер деді. Қайтарда себебі есімде жоқ, әйтеуір мен шығарып сала алмадым... Міне, мен сол жолы алғаш рет министр дегенді, министр тағына отырған адамды көріп едім. Сол күннен бастап «министр» деген сөз ести қалсам болды есіме, көз алдымы алып тұлғалы, жүзінен нұры төгілген Шахмардан Есенов келе қалады. Сосын, қайсібір министрді көрсем де Шахаңмен салыстырам да көңілім толмай, ойым ортайып, құлазып қаламын. Мұндай сезім талай болды. Бәрі де Шахаңа жете алмайтындай...бәрі де нағыз министр бола алмайтындай сезім билейді. Таным мен талғамы таудай, азаматтығы асқақ сол Шахаңды сағынатыным рас! Әлі сағынамын! Бірақ тағдыр мені екі жылдан кейін бір көруге жазды. Ол кезде мен студентпін, Қазақ политехникалық институттың екінші курсында оқимын. Абай атындағы опера және балет театрының алдында бір досымды күтіп , әрлі –берлі ұзақтау жүріп қалдым. Қасымнан өтіп бара жатқан екі кісінің сөзіне еріксіз құлақ түрдім. Бірі: жүктеу/скачать 0,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|