Өзін-өзі бақылау сұрақтары

1. 
   Солшыл либералды экономикалық – географиялық бағыт тарихнамасының өкілдерін атаңыз?
   
2. 
   Социал шовинизм апологиясы оңшыл социалистік тарихнамашылар жайлы не білсіз?
   
3. 
   Буржуазиялық – либералды ғұрыппен ұлы француз буржуазиялық төңкерісті оқу және антикомунизм тарихнамасы.
   

№13 тақырып. Англия тарихнамасы. АҚШ тарихнамасы. 2 сағат

1. 
   Консервативтік бағыт ағылшын буржуазиялық тарихнамада қазіргі кезеңде.
   
2. 
   Британ отарлаушы империяның дағдарысы және құлауы ағылшын буржуазиялық тарихшылар концепциясында.
   
3. 
   Тойнби көзқарасы.
   
4. 
   Лейбористік тарихшылар.
   

Капитализмнің алғашқы дағдарысы және бірінші дүниежүзілік соғыстың нәтижесі АҚШ тарихнамасында.

Герман империализмнің пайда болуына АҚШ –тың көмегі және герман фил бағыты тарихнамада.

АҚШ – тың екінші дүниежүзілік соғыста қатысуы және сыртқы саясаты бойынша мәселелер американ тарихнамасында.

Әлеуметтік – экономикалық тарихты зерттеудегі жаңа концепция. АҚШ –тағы негрлер тарихнамасы.

Консервативтік бағыт ағылшын буржуазиялық тарихнамада қазіргі кезеңде. Британ империализмнің сыртқы саясатын ақтау, консервативті және либералды тарихшылар еңбектерінде. Гуя, Темперлей, Уэбстер, Тэйлор, Черчилл кітабының ықпалы. Жартылай мюнхен аясатын талқылау ағылшын буржуазиялық тарихнамада. Империалистік державалардың сыртқы саясатын талқылау Готлиб еңбегінде. Антиреволюциялық тенденцияның экономикалық және әлеуметтік тарихта орын алуы. Клэпэм, Гревор – ропер, Стоун. 18 ғ ағылшын революциясының буржуазиялық сипатта болуы. Тревельян либерал – буржуазиялық бағыттың өкілі. Британ отарлаушы империяның дағдарысы және құлауы ағылшын буржуазиялық тарихшылар концепциясында. Тойнби көзқарасы. Лейбористік тарихшылар. Коул. Ағылшын марксистік тарихшылар Датт, мотон, Арнот, Ротштейн, Добба еңбектері.

Капитализмнің алғашқы дағдарысы және бірінші дүниежүзілік соғыстың нәтижесі АҚШ тарихнамасында. Тарихи еңбектерде ішкі әлеуметтік қақтығыстардың көрінуі. АҚШ – тың күреске қатысуы және бірінші дүниежүзілік соғыстың нәтижесі соғыстан кейінгі бейбіт келісімдерде. Вильсонизмді мадақтау. Герман империализмнің пайда болуына АҚШ –тың көмегі және герман фил бағыты тарихнамада. Изоляционизмнің тарихнамаға ықпалы. АҚШ тарихнамасында американ сыртқы саясатының тарихын иделизациялау. Монро доктринасының агрессивті мазмұнын мойындамаған американ тарихшылары және экспанционистік Хэя докринасы. Радикалды социалистік талқылау АҚШ – тың сыртқы саясатын, американ қоғамының ішкі дамуын солшыл либералдардың сынауы. Жұмысшы қозғалысында экономизмді идеализациялау және реформизм жалғасы. Либералды экономикалық бағыт Брид. АҚШ – тың екінші дүниежүзілік соғыста қатысуы және сыртқы саясаты бойынша мәселелер американ тарихнамасында. Екінші дүниежүзілік соғыстың қорытындысының АҚШ тарихнамасына ықпалы. «консервативті либерализм» негіздеу және АҚШ – тың соғыстан кейінгі әрекеті. Үлкен бизнес апологиясы және АҚШ дамуының концепциясын насихаттады. Антикоммнизмнің өсуі буржуазиялық тарихнамада. АҚШ тарихының идеализациясы. Тарихнамада реакциялық тенденцияның күшеюі. Тәуелсіздік үшін соғысты жоққа шығару азаматтық соғыс жылдарында. Құлиелену идеализациясы «Атлантикалық қауым» концепциясы. Рузвельттің сыртқы саяси курсы екінші дүниежүзілік соғыс қарсаңында. Суық соғыс СССР –ге қарсы американ тарихнамасында. Ревизионистік бағыт. Американдық «советология». АҚШ тарихнамасында совет – американ қатынастар мәселелері. Американ тарихшыларының еңбектері АҚШ – тың антисоветтік интервенциядағы ролі туралы. «Күш позициясы» саясатының құлауы және «өсу стадиясының» концепциясының пайда болуы және конвергенция. «Модернизация» концепциясы. Орыс – американ және совет – американ қарым – қатынасын тарихта көрсетуде прогрессивті тенденция. Әлеуметтік – экономикалық тарихты зерттеудегі жаңа концепция. АҚШ –тағы негрлер тарихнамасы.

1. 
   Британ империализмнің сыртқы саясаты жөніндегі қандай тарихи еңбектер атар едіңіз?
   
2. 
   Консервативті және либералды тарихшылардың қандай еңбектерін білесің?
   
3. 
   АҚШ тарихнының тарихнамасы жайлы не білесіз?
   

№14 тақырып. Қазақстан тарихнамасы. Ежелден 18 ғ дейінгі тарихнама және деректану. 18 ғ. ІІ жартысы – 20 ғ басындағы деректану және тарихнама. 1 сағат

1. 
   «Қазақстан Республикасы тарихының тарихнамасы» курсының мақсаты мен мәні. Тарихнама – тарихи ғылымның тарихы
   
2. 
   «Қазақстан Республикасы тарихының тарихнамасы» курсының кезеңдері.
   
3. 
   14-15 ғғ қазақтар тарихы туралы. «жылнамалар жинағы»
   
4. 
   18 ғ. 30 ж дейін жазылған әдебиет
   

Қазақ даласындағы ІІ Академиялық экспедицияның тарихи – этнографиялық қайраткерлігі

Ш.Уалихановтың өмірінің негізгі кезеңдері

ОГК ашулары және оның Қазақстандағы бөлімдері

РГО Батыс – Сібір бөлімінің Семейлік бөлімшесі. Семейлік облыстық статистикалық комитет РГО Түркістандық бөлімі.

«Қазақстан Республикасы тарихының тарихнамасы» курсының мақсаты мен мәні. Тарихнама – тарихи ғылымның тарихы. «Қазақстан Республикасы тарихының тарихнамасы» курсының кезеңдері. Жалайри өмірі мен қайраткерлерінің негізгі кезеңдері. 14-15 ғғ қазақтар тарихы туралы. «жылнамалар жинағы» - «Жамиғат тауарих» тарихының ашылуы. Дулати өмірбаянының негізгі кезеңдері. Қазақ даласы туралы «тарихи Рашиди». 18 ғ 30 ж дейін жазылған әдебиет. Орыс жылнамаларындағы қазақтың арғы тегі туралы алғашқы мәліметтер. Ресейге кіші жүз қазақтарын қосу туралы Тевкелевтің миссиясы. Тевкелевтің қазақтардың ұлттық саяси, экономикалық өмірлері, материалдық мәдениеті, әдет – ғұрпы мен руларға бөлінуі туралы күнделік жазбалары. Кирилловтың «об удержание в русском подданстве киргаз способных управления», «изъяснения о киргиз – кайсацских и каракалпакских ордах» атты проектілері, қазақтар туралы Татишев, І академиялық энциклопедияның қазақ даласын зерттеудегі қайраткерлігі. Қазақтар туралы Миллер еңбектері. Қазақ халқы туралы Рычков еңбектері.

Уалихановтың өмірінің негізгі кезеңдері. Уалихановтың Ыстық көл, Жетісу, Тарбағатай, Орталық Қазақстан аймақтарын аралаған экспедициясы. Уалихановтың деректану тұрғысындағы қайраткерлігі «Қырғыз топтары», «Қырғыздардағы шамандық қалдықтар», «Сот реформасы туралы жазбалар», «Үлкен қырғыз – қайсақ ордасының аңызы және салт – дәстүрі», «Уалиханов аудармалары», «Тарихи Рашиди» және «Жамиат тауарих», «Дала мұсылмандығы туралы», «Тңірі», «Қырғыз баспаналары туралы» және т.б қазақ халқының материалдық және рухани мәдениеті туралы Уалиханов жазбалары. ОГК ашулары және оның Қазақстандағы бөлімдері. ОГҚ Орынбор бөлімінің шығармашылығы. Даулбаев, Алтынсарин, Сейдолин, Жантөрин, Добролюбов, Алекторов жұмыстары. ОГҚ Батыс – Сібір бөлімінің шығармашылығы. Шевцов, Катанаев, Маковецкий еңбектері. РГО Батыс – Сібір бөлімінің Семейлік бөлімшесі. Семейлік облыстық статистикалық комитет РГО Түркістандық бөлімі.

1. 
   Қазақстан тарихының тарихнамасы жайлы алғашқы еңбектер?
   
2. 
   Шетел жазбаларындағы Қазақстан тарихының тарихнамасы
   

№15 тақырып. Қазан төңкерісінен кейінгі және тәуелсіздік жағдайындағы Қазақстан деректану және тарихнамасы. 1 сағат.

1. 
   Қазан төңкерісінен кейінгі Қазақстандағы тарихи ғылым орнығуының кейбір аспектілері
   
2. 
   Қазақстанда тарихи – партиялық негідегі ғылыми зерттеу мекемелерінің қалыптасуы
   
3. 
   Қазақстанның азаматтық тарихын зерттеу шығармашылығы. 4.Қазақстан тарих ғылымының деректану базасының пайда болуы.
   
4. 
   Қазақстан тарихы деректану базасының кеңеюі
   

Тарихнама проблемасының екінші кезеңі Алампиев, Нейдштад, Гуменов, Қияқбаев, Бойши және т.б жалпы сипаттағы еңбектеріндегі индустриялизация және жұмысшы топтың қалыптасу тарихы проблемасының деректік базасының дамуы.

Тарихнаманың үшінші кезеңі Нүсіпбеков, Асылбеков, Пон, Нұрмұхамедов еңбектеріндегі деңгейдің көтерілуі, ғылыми – техникалық прогресс, индустриалдық кадрлардың әлеуметтік белсенділігі өсуі – мәселелеріің оқытылуы.

Тәуелсіз Қазақстанның проблемаларын зерттеу өзектілігі.

Асфендиаров өмірбаянының негізгі кезеңдері. Асфендиаровтың «История Казахстана с древнейших времен» атты кітабының жалпы сипаттамасы. Қазақстанның тәуелсіз кезеңінен патшалық отарлауға дейінгі кезең жөнінде. Асфендиаров қазақтардың этногенезі туралы. Әлеуметтік саяси тобы туралы. Қазақтардағы феодализм ерекшеліктері. Көшпелі түрік халықтары этногенезінің кезеңдері. Жоңғария, орта Азия, Қытай, Ресей елдерімен қазақ хандарының қарым – қатынастары туралы. Асфендиаров Ресей империализмінің отары ретіндегі қазақ даасы туралы. Қазақтардың Ресейге қосылу процесі туралы. 18-19 ғғ қазақ даласындағы ұлт – азаттық қозғалыс туралы.

Бекмаханов өмірінің негізгі этаптары. Бекмаханов кітабы «19 ғ 20-40 жж Қазақстан». 19 ғ кезеңіндегі қазақтардың Орта Азия халықтарымен қарым – қатынасы, орыс – қазақ қатынастары, әлеуметтік қатынастар, шаруашылық топтар. Қасымовтың ұлт – азаттық соғсының ебептері. Бекмаханов 19-20 ғғ қазақ қоғамындағы әлеуметтік қатынастар туралы. Бекмаханов «19 ғ ІІ жартысындағы қазақтардың әлеуметтік құрылымы мәселелеріне орай», «19 ғ ІІ жартысында таман Қазақстандағы бай шаруашылығы және оның ерекшеліктері», Ресейдегі капитализмінің пайда болуы және осы мәселелермен байланысты сауал төңірегінде.

Нечкинаның «наименьшего зло» концепциясы. «Қазақ ССР таихи очерктері» еңбегі. Вяткин қазақ халқының Ресейге қосылуының негативті нәтижелері туралы. Қазақтың әлеуметтік – экономикалық және саяси тарихының мәселелерін жүйелеуге алғашқы талпыныс – «История Казахской ССР древнейших времен до наших дней».

Вяткин, Бекмаханов, Шахматов, Шойынбаев еңбектеріндегі 40 ж Қазақстанның Ресейге қосылу тарихындағы ұлт – азаттық қозғалыс мәселелерінің жарық көруі. Апполованың концепциясы. Тарихшы – ұлтшылдардың идеялық «таратуы». 1950 ж 26 желтоқсанда «правдада» жарық көрген «за марксистко – ленинское освещение вопросов истории Казахстана» атты Шойынбаева, Айдарова, Якуниннің мақаласы. Бекмахановтың «Қазақстанның Ресейге қосылуы» атты монографиясы мен «Қазақстандағы феодалды – монархиялық қозғалыс» атты мақаласындағы мәселелерге көзқарас эволюциясы.

Зиманов, Толыбеков және т.б еңбектеріндегі аймақтық әлеуметтік – саяси, экономикалық өмірі туралы мәселелердің көтерілуі. 19 -20 ғғ Қазақстандағы әлеуметтік –экономикалық қатынастар тарихы туарлы Галузо еңбектері.

Қазақстан тарихы деректану базасының кеңеюі. Архив материалдары – Қазақстан тарихының дерек көздері. Статистикалық деректер. Түрлі статистикалық жинақтардың жариялануы. Кеңесс үкіметінің орнауы, индустриялизация, социалистік сайыс дамуы, 1917 ж төңкеріс туралы құжаттар жинағының жариялануы.

Қазақстан тарихы ғылымындағы индустриялы даму мен индустриалды мамандар дайындау мәселелерінің қаралуы. Проблемаларды шешу маңыздылығы. Қазақсатн тарихы мәселелерді оқыту жайлы. Ұлттық индустриалдық кадрлердің қалыптасып индустриалдық даму мәселелері бойынша идеялық күрес. Садуақасов концепциясы. Рысқұлов, Алампиев, Жұмабаев, Шафиров, Саматов, Лучкова – еңбектеріндегі мәселелерді оқыту жайлы.

Тарихнама проблемасының екінші кезеңі Алампиев, Нейдштад, Гуменов, Қияқбаев, Бойши және т.б жалпы сипаттағы еңбектеріндегі индустриялизация және жұмысшы топтың қалыптасу тарихы проблемасының деректік базасының дамуы.

Тарихнаманың үшінші кезеңі Нүсіпбеков, Асылбеков, Пон, Нұрмұхамедов еңбектеріндегі деңгейдің көтерілуі, ғылыми – техникалық прогресс, индустриалдық кадрлардың әлеуметтік белсенділігі өсуі – мәселелеріің оқытылуы. Проблемалардың теориялық күйіне ғылыми пікірталас. Проблемалардың деректік базасының кеңеюі. Авторитарлық кадрлары мен индустриялдық кадрлары мен индустриялы даму мәселесін қараудағы үнсіздік.

Тәуелсіз Қазақстанның проблемаларын зерттеу өзектілігі. Республиканың индустриалды – экономикалық потенциалы. Ұлттық – экономикалық саяси өмірдегі индустриалдық кадрлердің ролі. Жұмысшы қозғалысының қайта өрлеуі. Қарашығанақ, Жаңа өзен қалаларындағы оқиғалар. Қарағанды шахтерлерінің көтеріліс қимылдары. Қазақстан тәуелсіз мемлекет ретіндегі жағдайда, жаңа тарихи ойлау тұрғысында индустриалды кадрлар мен индустриалды процестер тарихына концептуалдық қайта көтерудің алғашқы тәжірибесі. Ұлттық индустриалдық кадрлар проблемасы. Қазақ индустриалды кадрлар проблемасы. Қазақ индустриалды кадрлар тарихын оқу маңыздылығы, ғылыми новизм өзектігі. Асылбеков, Галиев, Кохина, Асылбекова, Уандақова еңбектеріндегі проблемалардың жарық көруі.
Өзін-өзі бақылау сұрақтары:

1. 
   Қазан төңкерісінен кейінгі Қазақстан тарихы жайлы ғылыми бағыт
   
2. 
   Кңестік билік түсындағы Қазақстан тарихнамасының негізгі сипаты қанбай болды?
   
3. 
   Тәуелсіз Қазақстанның проблемаларын зерттеу өзектілігі қандай?
   

1. 
   Грек прозасының тууы
   
2. 
   Гекатей Милетский (540 ж туылды – 479 ж кейін) – атақты логограф
   
3. 
   Геланик Митилен (шамамен 5ғ.мен4ғбасы)кейінгі логографтардың бірі
   
4. 
   Ионилік этникалық дәстүр әңгімелеу өнері, өткенге деген қызығушылық
   

Прозанкалық әңгімелердің логолраф – авторлары: логографтардың шығармаларындағы негізгі сюжеттер: ақсүйектердің генеологиясы, қала хроникалары. Ауызша айтуды өңдеу және жазу. Логографтар шығармасына құжаттық құжаттар еңгізу. Саяхат нәтижелерінің және логографтардың жеке бақылауларының көрінісі. Кіші Азияда логографтардың еңбектерінің пайда болуы. Логографтарының жылнамаларының пәні – қалалардың өткені, көрші облыстармен варварлық елдерді суреттеу.

7. 
   История древного мира /Под.ред.И..М.Дьяконова, В.Д.Нероновой,Свенцицкой.-М.,1985.Т.1-3.
   
8. 
   История Древной Греции /Под.ред.В.И.Кузищина.-М.,1986.
   
9. 
   История Древного Мира /Под.ред.Ю.С. Кузищина.-М.,1982.
   
10. 
    Источниковедение Древней Греции (эпоха эллинизма) /Под.ред. В.И.Кузищина.-М.,1982.
    
11. 
    Андреев Ю.В.Раннегреческий полис.-Л.,1976.
    
12. 
    Древняя Греция /Под.ред.В.В.Струве,Д.П.Каллистова.-М.,1956.
    

5. 
   Ксенофонт (б.з.д 430-354) көзқарасы
   
6. 
   Платон (б.з.д.427 -347) өмірі мен шығармалары
   
7. 
   Аристотель (б.ғ.д 384 –322)
   
8. 
   Ерте Грециядағы құлиеленушіліктің идеологы
   

Тарихи оқиғаларды көзіме көргендер әңгімесіне грек авторларының сын көз – қарасы. «Пікір және білім» түсінігі. Мәлімет жинаудағы зерттеушілердің шеберлігі. Көзімен көргендерді беттестіріп сұрау. Интефию әдісі. Кемшіліктер.

1. 
   История древного мира /Под.ред.Ю.С.Крушкол.-М.,1985.Ч-1.
   
2. 
   История Древной Греции /Под.ред.В.И.Кузищина.-М.,1986.
   
3. 
   История Древного Мира /Под.ред.Ю.С. Кузищина.-М.,1982.
   
4. 
   Источниковедение Древней Греции (эпоха эллинизма) /Под.ред. В.И.Кузищина.-М.,1982.
   

1. 
   Бесінші жүз жылдықтан кейін тарихшылардың ойлау қабілетінің кеңейюі.
   
2. 
   Грек зерттеушілерінің партикуптризмге жетуі, тарих бір уақытта болған соның әлеуметтік шегіне жету.
   
3. 
   Гректік шынайлылықты адам өмірімен байланыстыру. Біртұтас адам өмірі ол географиялық құбылыс.
   
4. 
   Тарихты ғылым ретінде гректердің ашуы. Мінездемелік қыр – сыры: рационализм, ғылымдылық, гуманистілігі, адам ойлау қабілетіне қызмет етуі
   

Бесінші жүз жылдықтан кейін тарихшылардың ойлау қабілетінің кеңейюі. Грек зерттеушілерінің партикуптризмге жетуі, тарих бір уақытта болған соның әлеуметтік шегіне жету. Гректік шынайлылықты адам өмірімен байланыстыру. Біртұтас адам өмірі ол географиялық құбылыс. Тарихты ғылым ретінде гректердің ашуы. Мінездемелік қыр – сыры: рационализм, ғылымдылық, гуманистілігі, адам ойлау қабілетіне қызмет етуі.

7. 
   История древного мира /Под.ред.И..М.Дьяконова, В.Д.Нероновой,Свенцицкой.-М.,1985.Т.1-3.
   
8. 
   История Древной Греции /Под.ред.В.И.Кузищина.-М.,1986.
   
9. 
   История Древного Мира /Под.ред.Ю.С. Кузищина.-М.,1982.
   
10. 
    Источниковедение Древней Греции (эпоха эллинизма) /Под.ред. В.И.Кузищина.-М.,1982.
    
11. 
    История Древного Мира /Под.ред.Ю.С. Кузищина.-М.,1982.
    
12. 
    Таран Л.В.Теория «исторического синтеза» Анри Берра /ФЕ1969.-М.,1970.
    

1. 
   Дидактикалық – суреттеу бағыты римдік тарихнамада Тит Ливий және оның тарихи
   
2. 
   Веллей Патерку, Корнеллей Тоцит (55-120 ж) оның тарихи еңбегі
   
3. 
   Гой Светоний Троиквли 70-160 ж оның шығармасы
   
4. 
   .Иосиф Флавия еңбектері (37-95ж.ж. Диодор Сицилийский оның шығармасы
   
5. 
   Соңғы императорлық дәуірдің компиляторлары.
   
6. 
   Христиан шіркеуінің ресми мойындалуы және оның әлеуметтік және саяси өмірдегі ролі
   

Материалдық мәдениет ескерткіштері. Ерте жазба ескерткіштер империя дәуіріндегі қолжазбалар заң шығарушы және дипломатиялық актілер. Ерте текстер. Әдеби ескерткіштер. Үлкен анналистер еңбектері. Фабия пиктар. Март Поруия катон үлкен кішкентай анналистер еңбектері . антикварпар марк Теренция Вирроно (116-27 ғ б.д.д) оның шығармасы «Древности», «Дела божеские», «О латинском языке», «Сельское хозяйзство»

4. 
   Зельин К.К.Исследование по истории земельных отношений в эллинистическом Египете.-М.,1960.
   
5. 
   Кошеленко Г.А.Греческий полис на эллинистическом Востоке.-М.,1979.
   
6. 
   Бенгтсон Г.Правители эпохи эллинизма./Пер.с англ.-М.,1982.
   

5. 
   Жылнама жанры. Биография және анналдар
   
6. 
   11-14 ғғ тарихының теологиялық тұжырымдар.
   
7. 
   Деяний жанры. Мазмұны. Тарихи оқиғаларды оқыту ерекшеліктері.
   
8. 
   11-12 ғғ монастырлық жылнамалар
   

6 – 8 ғғ. тарихшылар еңбегіндегі көне дәуір мәдениетінің дәстүрі. Августиннің тарихи философиялық көзқарастар. Тарихи процестегі теологиялық тұжырымның қалыптасуы. Ерте ортағасырлық тарихнамасы. 6 – 7 ғғ

5. 
   История Казахстана с древнейших времен до наших дней.Очерк.-Алматы, 1993.
   
6. 
   История Казахстана с древнейших времен до наших дней. В 4-х т.т.1.- Алматы, 1996.
   
7. 
   История Казахстана.-Алматы, Атамұра, 1996.т.1.
   
8. 
   История Казахстана.-Атамұра, Алматы, 1998.т.2.
   

7. 
   17 ғ. Англия буржуазиялық революциясының тарихнамаға әсері
   
8. 
   18 ғ. ағартушылар әсері және ұлы француз буржуазиялық революция қайраткерлерінің тарихнамаға әсері
   
9. 
   19 ғ бірінші жартысындағы буржуазиялық – либералдық тарихнама
   
10. 
    19 ғ І жартысындағы реакцияшыл – демократиялық және әлеуметтік тарихнама.
    
11. 
    19 ғ консервативтік буржуазиялық тарихнама.
    
12. 
    19 ғ ІІ жартысында 20 ғ либералды және радикалды – демократиялық буржуазиялық тарихнама.
    

16-17 ғғ капиталистік укладтың дамуға әсері. Әлемдік тарихтағы ұлы географиялық жаңалықтар және ғылым жетістіктері. Ортағасырлық провиденциализмге гуманистердің сыни пікірі. Итальян гуманистерінің саяси-әлеуметтік идеяларының кемшіліктері. Тарихнамадағы риторикалық фиорентиялық бағыт.

5. 
   История Казахстана с древнейших времен до наших дней.Очерк.-Алматы, 1993.
   
6. 
   История Казахстана с древнейших времен до наших дней. В 4-х т.т.1.- Алматы, 1996.
   
7. 
   История Казахстана- Алматы, 2002.т.3.
   
8. 
   Мухтар Магауин. Азбука казахской истории. Документальное повествование.-Алматы,1997.
   

1. 
   Социал шовинизм апологиясы оңшыл социалистік тарихнамада..
   
2. 
   Буржуазиялық – либералды ғұрыппен ұлы француз буржуазиялық төңкерісті оқу және антикомунизмнің ықпалы.
   
3. 
   Маркстік француз тарихнамасы
   

Германияның жеңіліс табуы және жалпы күрестің күшеюінің әсері 1918 ж кейінгі француз тарихнамасында. Француз империализмнің сыртқы саясатының апологиясы саяси қызметкерлер мемуарларында және тарихи еңбектерінде. Олар Ренувена, Дюрозелля, Крузе еңбектерінде. Экономикалық, географиялық, әлеуметтік және психологиялық факторлардың сыртқы саясатын зерттеуде. Мюнхен мемуарларында тарихты жіктеу.