Шығармашылық диктант Берілген түбірлерден туынды сөз жаса, сондай сөздер кездесетін мақал



бет3/5
Дата11.01.2017
өлшемі0,82 Mb.
#6852
1   2   3   4   5

Күні _______________

Тақырыбы: Тіл дамыту

Мақсаты: білімділік: Тіл мәдениетіне қойылатын талаптарды таныта отырып, оқушылардың сөйлеу мәдениетін қалыптастыру;

дамытушылық: Оқушылардың ойлау, еркін сөйлеу, шығармашылық қабілеттерін,

таным-түсінігін, өзіндік көзқарасын қалыптастыру;



тәрбиелік: Ойын жүйелі, дәлелді жеткізе білуге баулу, ой жинақтау;

Сабақтың түрі: Тіл дамыту

Сабақтың барысы:Ұйымдастыру кезеңі

Оқушыларды сабақ процесіне дайындау



Үй тапсырма

«Қырық өтірік» ертегісі бойынша өтірік өлең құрастыру, сурет салу.



Тіл мәдениетіне қандай талаптар қойылады деп ойлайсыңдар?

Ойын жүйелі жеткізу;

Сауатты сөйлеу;

Әдеби көркем тілде сөйлеу;

Сөзді орнымен қолдану;

Дәлелді сөйлеу;


1.Қызығушылықты ояту.

Балалар, бүгінгі тіл ұстарту сабағымыздың тақырыбы «Шын достық» деп аталады.

Ендеше осы тіркестің мағынасын қалай түсінеміз?

(Оқушылардың ойларын тыңдау)



2.Топтастыру
Достық

ақыл беру

қиындықта қол ұшын беру

кемшілікті бетке айту сыр сақтау


3.Жалғасын тап» ойыны

(Берілген мақал-мәтелдердің жалғасын табу, мағынасын ашу)

1. Дос жылатып айтады, ...

2. Жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқа, ...

3. Досы көпті жау алмайды, ...

4. Жүз сом ақшаң болғанша, ...

5. Ағаш тамырымен мықты, ...

4. Өздері білетін мақал-мәтел, өлең шумақтарын тыңдау.

5. Ойтолғау

Тақтада берілген тірек сөздерді қатыстырып, ойтолғау жазыңдар.



Тірек сөздер: Жолдас. қиыншылық, ақылшы, адамгершілік

(Бес-алты оқушының ойтолғауын оқыту)



Үй тапсырмасы

1. Достық, жолдастық жайлы 10 мақал-мәтел жаттау

2. Өлең шумағын аяқтау, достық тақырыбында бір шумақ өлең құрастыру

Көп болса досың өмірде,



Жүзің жарқын, көңіл де, ...

1. Берілген мақал-мәтелдердің жалғасын табу, мағынасын ашу

1. Дос жылатып айтады, ...

2. Жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқа, ...

3. Досы көпті жау алмайды, ...

4. Жүз сом ақшаң болғанша, ...

5. Ағаш тамырымен мықты, ...

2. Өздерңі білетін мақал-мәтел, өлең шумақтарын айту.

1. Берілген мақал-мәтелдердің жалғасын табу, мағынасын ашу

1. Дос жылатып айтады, ...

2. Жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқа, ...

3. Досы көпті жау алмайды, ...

4. Жүз сом ақшаң болғанша, ...

5. Ағаш тамырымен мықты, ...

2. Өздерңі білетін мақал-мәтел, өлең шумақтарын айту.

1. Берілген мақал-мәтелдердің жалғасын табу, мағынасын ашу

1. Дос жылатып айтады, ...

2. Жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқа, ...

3. Досы көпті жау алмайды, ...

4. Жүз сом ақшаң болғанша, ...

5. Ағаш тамырымен мықты, ...

2. Өздерңі білетін мақал-мәтел, өлең шумақтарын айту.

1. Берілген мақал-мәтелдердің жалғасын табу, мағынасын ашу

1. Дос жылатып айтады, ...

2. Жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқа, ...

3. Досы көпті жау алмайды, ...

4. Жүз сом ақшаң болғанша, ...

5. Ағаш тамырымен мықты, ...

2. Өздерңі білетін мақал-мәтел, өлең шумақтарын айту.

1. Берілген мақал-мәтелдердің жалғасын табу, мағынасын ашу

1. Дос жылатып айтады, ...

2. Жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқа, ...

3. Досы көпті жау алмайды, ...

4. Жүз сом ақшаң болғанша, ...

5. Ағаш тамырымен мықты, ...

2. Өздерңі білетін мақал-мәтел, өлең шумақтарын айту.




Мысалдар

Сөздің ауыспалы мағынасы

Омоним

Синоним

1

қайратты, қуатты










2

қазы










3

қара










4

жақсылық, жамандық










5

ниеті қисық










6

сабыр, шыдам










7

қал, шаш










8

қайғы-мұң










9

жылы сөз










10

зәулім, асқар










Жаттығу

5-сынып Күні__________________

Қазақ тілі Пән мұғалімі: Аманова Лаззат Шанбаевна

Сабақтың тақырыбы:
Мақсаты:


Сабақтың түрі, типі:

Қолданылатын әдіс-тәсілдер:

Пәнаралық байланыс:
Көрнекілік:
Пайдаланған әдебиеттер:

І. Қызығушылықты ояту

ІІ. Мәтін


ІІІ. Ойтолғау



Диктант. «Жайлауда»
1. Оқушылардың сауаттылықтарын тексеру;

2. Білім дағдыларын қалыптастыру, сауатты жазуға дағдыландыру;

3. Адамгершілікке, имандылыққа баулу.
Білімді сынау, дәстүрлі
Мәнерлеп оқу, сұрақ-жауап
Әдебиет, тарих, география
Қиын сөздерді тақтаға жазу
М.С.Атабаева «Диктанттар мен мазмұндамалар жинағы» (Қазақ мектептерінің 5-9-сыныптарына арналған) Алматы «Білім», 2006 жыл.

34-бет, О. Әбділдаев, 100 сөз.


Сабақтың барысы

1. Амандасу, жоқтама жасау.

2. Оқушыларды диктант жазуға дайындау.
Бұлар кеше жайлауға көшіп келген. Қойды тауға қарай үшеулеп айдады. Атасы, өзі және Есен. Туыстарының баласы Есен бір сынып жоғары оқиды. Екеуі сырлас. Осы қонысқа жеткенше Есеннің аузы бір босамады. Қалың шалғынға малтығып, қой-қозылар жүрмейді. Қоныс қарасы көрінген кезде, атасы алға озған.

Есен атасы кеткен соң, аттан қарғып түсті. Көк шалғынға аунады. Аузы жайлау қызығын суреттеуден тынбады. Арқар, елігін айтты. Осыдан кейін ол көзін күннен қалқалады. Таудың ұшар басына таңырқай қарап қалыпты. Айнала долана, шетен, ұшқат, тобылғы. Сонау бір құжыр таста найза бас рауғаш сораяды. Оны көргенде Есеннің көзі жайнап сала берді.



Жазылуы қиын сөздер: рауғаш, долана, шетен, ұшқат, тобылғы

Тапсырма:

1.Мәтіннен омоним, синоним, антоним болатын сөздерді табу
2. Сөйлем мүшесіне талдау

I. Бұлар кеше жайлауға көшіп келген.

II. Аузы жайлау қызығын суреттеуден тынбады.



5-сынып Күні__________________

Қазақ тілі Пән мұғалімі: Аманова Лаззат Шанбаевна

Сабақтың тақырыбы:
Мақсаты:


Сабақтың түрі, типі:

Қолданылатын әдіс-тәсілдер:

Пәнаралық байланыс:
Көрнекілік:
Пайдаланған әдебиеттер:

І. Қызығушылықты ояту

ІІ. Мәтін


ІІІ. Ойтолғау



Диктант. «Жол»
1. Оқушылардың сауаттылықтарын тексеру;

2. Білім дағдыларын қалыптастыру, сауатты жазуға дағдыландыру;

3. Адамгершілікке, имандылыққа баулу.
Білімді сынау, дәстүрлі
Мәнерлеп оқу, сұрақ-жауап
Әдебиет, тарих, география
Қиын сөздерді тақтаға жазу
М.С.Атабаева «Диктанттар мен мазмұндамалар жинағы» (Қазақ мектептерінің 5-9-сыныптарына арналған) Алматы «Білім», 2006 жыл.

38-бет, 103 сөз.


Сабақтың барысы

1. Амандасу, жоқтама жасау.

2. Оқушыларды диктант жазуға дайындау.
Ала жіптей шұбалған жолменқорапты машина келеді. Өршеленіп өрге ұмтылады. Белестен соң белес артта қалып жатыр. Жатаған дөңес, жасыл бел қалды. Көбігін көкке шашқан асау өзен қалды.

Кабинада екеу еді. Ересегі қаршығадай құнтиған қағілез адам – Бөрібай.

Қасындағысы- оның кенже ұлы Бөкен, құлағы қалқиған, қалақ бас сары бала. Биыл төртінші сыныпты бітіріп, жайлаудағы нағашысына келе жатқан беті. Аузы аңқиып, еміне түсіп, жол қызығын баққанына екі сағаттан асқан. Әлі жалығар емес, бәрі таңсық. Ол андағайлап келіп тұра қалғандай болатын керегетастардан да, қалың ну, қау жыныстың мүлгіген тыныштығынан да, бұтадан бұтаға, гүлден гүлге қонып, әу-дем жерге дейін шығарып салатын сары шымшықтың ықыласынан да әлдебір сыр түйіп, ой аңғаратындай.
Жазылуы қиын сөздер: қағілез, андағайлап, керегетастардан
Тапсырма:

1.Мәтіннен ауыспалы мағынада қолданылатын сөздерді табу.

2. Сөз құрамына талдау

I. Ала жіптей шұбалған жолмен қорапты машина келеді.

II. Биыл төртінші сыныпты бітіріп, жайлаудағы нағашысына келе

жатқан беті.




Күні _______________

Тақырыбы: Сөздің тура және ауыспалы мағынасы

Мақсаты: білімділік: Оқушыларға сөздің тура және ауыспалы мағыналарының ерекшеліктерін түсіндіріп, жаттығу жұмыстарын жүргізу;

дамытушылық: Оқушылардың ойлау,сөйлеу тілін, түрлі жаттығу жұмыстары арқылы есте сақтау , шығармашылық қабілеттерін дамыту;

тәрбиелік: Оқушыларды дұрыс сөйлей білуге, ұқыптылыққа, байқағыштыққа, жылдамдыққа,ойын ашық,еркін жеткізуге ,өз білімін бағалай білуге тәрбиелеу;

Әдіс-тәсілдер:түсіндіру,жаттығу , ой жинақтау, сұрақ-жауап

Көрнекіліктер: тірек сызба

Сабақ түрі: дәстүрлі

Сабақ типі: жаңа сабақ

Сабақ барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі

Оқушыларды сабақ процесіне дайындау


ә) Үй тапсырмасын тексеру

40-жаттығу.Мәтінді көшіріп жазыңдар.

Сөздікті пайдаланып, қарамен берілген сөздердің мағынасын анықтаңдар.



Жыршы-

Жібек жіп-

Кесте-

Шешен-

Даугер-

Емле оқу.


Ой шақыру. Венн диаграммасы арқылы мәтін мен сөздің ұқсастықтары мен ерекшеліктерін ажырату
Мәтін ұқсастықтары Сөз




б) Жаңа сабақ

( Балалар тақтадағы мысалдарды оқып,өздерінше қайталанып тұрған сөздің қайсысы тура мағынада тұрғандығын тауып көреді .)

Көздің жасы, жас адам, жасы үлкен

Көздің жасы-тура мағына

Жас адам-ауыспалы мағына

Жасы үлкен-ауыспалы мағына




в) Жаттығу жұмыстары

41-жаттығу. ІІ тапсырма. Берілген сөздердің тура ж/е ауыспалы мағыналарын тауып жазыңдар.


Сөздер

Тура мағына

Ауыспалы мағына

Бет

Адамның беті

Бетімен кету

Құлақ







Қабырға







Дүние







Кілт







Ақ







Өту







Келу







Терең








ІІІ тапсырма. Берілген сөздердің деректі,дерексіз екенін табыңдар.

Үлгі:

Деректі сөз

Дерексіз сөз

Қымыз,құрт, ...

Сұра, турашыл, ...



42-жаттығу. Өлеңді көшіріп жазып, ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөз бен сөз тіркестерін тауып,астын сызыңдар.

Үлгі: сөздің патшасы
Графикалық диктант

тура

ауыс

палы

қисық мінез жақсы бала ақ көңіл терең су қара ниет



Венн диаграммасы

Тура мағына Ауыспалы мағына





Үйге тапсырма
44-жаттығу. Берілген тіркестер құрамындағы сөздерді тура және ауыспалы мағынаны білдіруіне қарай бөліп жазыңдар.

Тура мағына ауыспалы мағына


Жақсы адам, ... жақсы ой, ...

Қалаған үш тіркесті қатыстырып сөйлем құраңдар.

Күні _______________

Тақырыбы: Сөз және оның мағынасы

Мақсаты: білімділік: Оқушыларға сөз деген ұғым мен оның мағынасын түсіндіріп, жаттығу жұмыстарын жүргізу;

дамытушылық: Оқушылардың ойлау,сөйлеу тілін, түрлі жаттығу жұмыстары арқылы есте сақтау , шығармашылық қабілеттерін дамыту;

тәрбиелік: Оқушыларды дұрыс сөйлей білуге, ұқыптылыққа, байқағыштыққа, жылдамдыққа,ойын ашық,еркін жеткізуге ,өз білімін бағалай білуге тәрбиелеу;

Әдіс-тәсілдер:түсіндіру,жаттығу , ой жинақтау, сұрақ-жауап

Көрнекіліктер: тірек сызба

Сабақ түрі: дәстүрлі

Сабақ типі: жаңа сабақ

Пәнаралық байланыс: әдебиет

Сабақ барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі

Оқушыларды сабақ процесіне дайындау



ә) Үй тапсырмасын тексеру

«Жақсы деген немене,

Жаман деген немене» (ойтолғау)
Қайталау сұрақтары:

Сөз дегеніміз не?

Мәтін деген не?

б) Жаңа сабақ

Лексика-белгілі бір тілдегі сөздердің жиынтығы.

Ой шақыру. «Сөз» деген сөзге оқушылар өздерінше анықтама беріп көреді.

(Кластер толтырылады.)


құбылыс аты заттың түрі-түсі

заттың аты


Сөз

заттың саны


дыбыстан құралады қимыл-әрекет аты

в) Жаттығу жұмыстары

29-жаттығу. Мәтіндегі толық мағыналы сөздер мен мағынасы толық емес сөздерді бөлек-бөлек жазыңдар.

Толық мағыналы сөз Мағынасы толық емес сөз

Дүние, ... Үшін, ...



30-жаттығу. Лексикалық мағынасы бар сөздерді теріп жазыңдар.

«Сөз тапқыш» ойыны.

«Естелік» сөзінен кім көп әрі жылдам сөз құрап жазады?

Үлгі: ес, елік, тесік, ...

г) Бекіту

«Бес жолды өлең» стратегиясы

1.Зат есім-Сөз

2.Сын есім

3.Етістік

4.Сөйлем

5.Зат есім



д) Үйге тапсырма
32-жаттығу. Мәтіннен бес сөз таңдап алып, олардың лексикалық мағынасын анықтаңдар.

Әр сөз қай формада екенін,қай сөз табы екенін дәлелдеңдер.



Үлгі: Адамның-қосымшалы түбір сөз, зат есім
35-жаттығу.Жасыл,әсемпаз, үйірсек сөздерінің құрамындағы дыбыстарды пайдалана отырып, бірнеше мағыналы сөз құраңдар.
е) Бағалау

Күні _______________

Тақырыбы: Сөздің негізі-лексикалық мағынасы. Сөздердің сөйлемдегі өзара қатынасы-грамматикалық мағынасы . 2 сағат

Мақсаты: білімділік: Оқушыларға сөздің лексикалық, грамматикалық мағынасы болатынын түсіндіріп, жаттығу жұмыстарын жүргізу;

дамытушылық: Оқушылардың ойлау,сөйлеу тілін, түрлі жаттығу жұмыстары арқылы есте сақтау , шығармашылық қабілеттерін дамыту;

тәрбиелік: Оқушыларды дұрыс сөйлей білуге, ұқыптылыққа, байқағыштыққа, жылдамдыққа,ойын ашық,еркін жеткізуге ,өз білімін бағалай білуге тәрбиелеу;

Әдіс-тәсілдер:түсіндіру,жаттығу , ой жинақтау, сұрақ-жауап

Сабақ түрі: дәстүрлі

Сабақ типі: жаңа сабақ

Пәнаралық байланыс: әдебиет

Сабақ барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі

Оқушыларды сабақ процесіне дайындау



ә) Үй тапсырмасын тексеру

32-жаттығу. Мәтіннен бес сөз таңдап алып, олардың лексикалық мағынасын анықтаңдар.

Әр сөз қай формада екенін,қай сөз табы екенін дәлелдеңдер.



35-жаттығу.Жасыл,әсемпаз, үйірсек сөздерінің құрамындағы дыбыстарды пайдалана отырып, бірнеше мағыналы сөз құраңдар.

Емле оқу.



Қайталау сұрақтары:

Сөз дегеніміз не?

Мәтін деген не?

б) Жаңа сабақ

Сөздердің мағынасы бірде өзгеріп,бірде жоғалып, бірде жаңарып отырады.Сөздің лексикалық мағынасы,олардың өзгеру сипаты қазақ тілінің түсіндірме, этимологиялық сөздіктерінде ашылып отырады.

М: қыз-қырқын-қыздар деген мағынаны білдіреді. Қырқын-көне түркі тайпалар тілінде күң қыз деген мағынаны білдірген.

Көкпар-көк және бөрі сөздерінің бірігуінен жасалған.
в) Жаттығу жұмыстары

36-жаттығу. Күнделікті өмірде қолданылып жүрген барлық сөздердің мағынасын білесіңдер ме?

Бес мағынасын түсінетін,бес мағынасын түсінбейтін сөздер жазыңдар.



Үлгі:

Мағынасын түсінетін сөздер

Мағынасын түсінбейтін сөздер

Көз-адамның көру мүшесі

Ықылым-ерте заман

























39-жаттығу. Мәтіндегі қарамен жазылған сөздердің мағынасын анықтаңдар.

Каталог: uploads -> doc -> 11c3
doc -> Сабақ тақырыбы: Шерхан Мұртаза «Ай мен Айша» романы Сабақ мақсаты: ҚР «Білім туралы»
doc -> Сабақтың тақырыбы Бала Мәншүк ( Мәриям Хакімжанова) Сілтеме
doc -> Ана тілі №2. Тақырыбы: Кел, балалар, оқылық Мақсаты
doc -> Сабақ жоспары «Сәулет және дизайн» кафедрасының арнаулы пән оқытушысы, ҚР «Еуразиялық Дизайнерлер Одағының» мүшесі: Досжанова Галия Есенгелдиевна Пәні: Сурет және сұңғат өнері
doc -> Сабақ Сабақтың тақырыбы : Кіріспе Сабақтың мақсаты : «Алаштану» курсының мектеп бағдарламасында алатын орны, Алаш қозғалысы мен Алашорда үкіметі тарихының тарихнамасы мен дерекнамасына қысқаша шолу
doc -> Тәрбие сағаттың тақырыбы: Желтоқсан жаңғырығы
doc -> Сабақтың тақырыбы : Әбунасыр Әл- фараби Сабақтың мақсаты
doc -> Сабақ жоспары Тақырыбы: Үкілі Ыбырай Мектеп:№21ом мерзімі
11c3 -> 10а сынып Үй тапсырмасы: Калашников автоматы,қол пулеметінің атқаратын қызметі
11c3 -> «Өзін-өзі тану» сабағының жоспары Мектеп: №18 ом мерзiм: 12. 12. 2015 Мұғалiм: Мүтән Бұлбұл Сынып


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет