Сондай-ақ Қазақстан ономастикасыны ң тарихи-әлеумөттік мәселелері қарастырылады. Кітап қалың оқырман қауымға арналған


Мекемтас Мырзахметулы «Қазақ қалай орыстандырылды?»



Pdf көрінісі
бет13/214
Дата16.02.2023
өлшемі5,42 Mb.
#168959
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   214
Байланысты:
myrzakhmetov m kazak kalai orystandyryldy
7 пед, 484885.pptx, Саяси шиеленіс..., мед карта 6 Сүйер Ә.Т, bahamsjjd, Рамазан күнделігі 2023 @Serikkalikyzy02, transfer-receipt-13 12296239562
Мекемтас Мырзахметулы «Қазақ қалай орыстандырылды?»
ры, тарихи тамыры қайдан келе жатқанынан хабар- 
дар етсе керек.
Бір ескерер жайт «слияние нации и народно- 
стей» деген терминдік мәні бар ұғымның о баста 
миссионерлердің еңбектерінде қолданыс табуы 
ойға қалдырады. Жеке басқа табыну, тоқырау жыл- 
дарында осы термин сөздер кеңестік баспасез бен 
ақпараттық құралдарда да тілден түспей, бірақ 
шын мағынасы терең ашылмай, мақсаты талда- 
нып ғылыми тұрғыдан зерттелмей қалып жатты. 
Ал бұл идеологияның басында отырған М. И. Сус- 
лов КОКП ОК-нің идеологиялық хатшысы есебінде 
халықтарды ң, олардың тілі мен м әдениетінің 
кірігіп 
кетуіне 
күш 
салғаны н 
П олитбю роны ң 
мүшесі болған Шелест: «...он очень настаивал на 
быстрейшем слиянии наций, их языков и куль- 
тур» («Аргументы и факты», 1989, №2, С. 5-6), -
деп арнайы түрде атап көрсетуінің мән-мағынасы 
біз біле бермейтін, таны лм аған қатпары мол, 
тереңде жатқан бүркемелі ұғымдар болатын-ды. 
М. И. Сусловтың тікелей қолдауымен ол термин- 
дер қайта жанданып, жаңа жасанды интернаци- 
онализм ұғымын жамылып шыға келуі себепті 
де, бұл мәселеге сын кезімен қараған жазушы 
С. Баруздин: «...они начались со времени Стали- 
на, который всячески форсировал процесс слия- 
ния наций и народностей. Хотел он того или не 
хотел, но в определенной мере это вело к русифи- 
кации» («Дружба народов», 1988, №12, С. 226), -
деп жазуында, әсіресе, қазақ әдебиеті тари- 
хында орын алған асыра сілтеулер мен бояма 
ұғымдардың төркінін дөп басып көрсетіп тұрғандай


Ел қалай орыстандырылды?
сезімде қаламыз. Өйткені Түркістан мұғалімдер 
семинариясыны ң жиырма бес жы лды қ мерекесінде 
жасаған баяндамасында: «Русско-государственные 
задачи и стремления нашего отечества по отнош е- 
нию к инородцам состоят, в обрусении... еще дру- 
гая задача - способствовать слиянию киргиз с рус- 
скими в один целый политическо-государственный 
организм» (Н. П. Остроумов. «Отчет Туркестан- 
ской учительской семинарии за 25 лет ее суще- 
ствования», Ташкент, 1904, с. 25), - деп тайға 
таңба басқандай етіп негізгі саяси мақсатын ашық 
айтуы арқы лы-ақ мәселенің мемлекеттік тұрғыдан 
қойылып отырғанын әйгілеп тұр.
2 .
Ж оғарыда айтылып өткен мәселені жүзеге 
асырудың екінші бір саласы - Ресей империясының 
Ағарту министрлігі мен миссионерлердің шет ай- 
мақтағы бұратана халықтар арасында ашылатын
бірақ негізінен миссионерлік мүддені көздеген 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   214




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет