Параметрлік Параметрлік емес Қалыпты қалыпты емес Параметрлік критерийлер деп есептеу формуласына таңдаманың орта мәні, дисперсиясы сияқты параметрлері кіретін және бас жиынтықтың қалыпты таралуына негізделген критерийлерді айтады. Параметрлік емес критерийлер деп бас жиынтықтың таралу түріне негізделмеген және есептеу формуласында жиынтықтың параметрлерін қолданбайтын критерийлерді айтады. Жорамалдарды тексергенде мүмкін болатын қателіктер Бірінші текті Екінші текті
Н0 жорамалы
|
Жоққа шығарылады
|
Қабылданады
|
Дұрыс
Дұрыс емес
|
1-ші текті қателік
Қателік жоқ
|
Қателік жоқ
2-ші текті қателік
| Критерийдің мәнділік деңгейі () деп 1-ші текті қателікті жіберу ықтималдығын айтады. Мәнділік деңгейі – айырмашылықтың кездейсоқ пайда болуының ықтималдығы. Мәнділік деңгейі немесе қабылданған жорамалды бағалағанда жіберілуі мүмкін І текті қатенің ықтималдығы 5%, 1%, 0,1% болуы мүмкін, алайда медициналық – биологиялық зерттеулерде, егер арнайы басқа мән ескертілмесе, ол әдетте 5%-ға тең деп қабылданады, яғни 0,05 – ке тең мәнділік деңгейі нәтижелерді дұрыс түсіндіру үшін жеткілікті деп саналады. Егер нәтижелер 1-5% деңгейде мәнді болса, онда маңызды статистикалық мәнділік бар деп айтылады, 1%-дан аз деңгейдегі мәнділік – жоғары статистикалық мәнділікті көрсетеді.
Зерттеу нәтижелерінің статистикалық мәнділігін бағалау – таңдама жиынтықта алынған нәтижелерді қандай ықтималдықпен барлық бас жиынтыққа көшіруге болатынын анықтауды білдіреді. Мысал: Айталық, пациентте қандай да бір ауру түрінің жоқтығы туралы жорамал тексерілсін. Аурудың белгісі белгілі бір көрсеткіш болады ( мысалы, артериялық қысым).
Достарыңызбен бөлісу: |
