«Фараби Әлемі» атты студенттер мен жас ғалымдардың халықаралық конференциясы
26
“PHASEOLUS VULGARIS” ӨСІМДІГІНІҢ ҚҰРАМЫНДАҒЫ
БИОЛОГИЯЛЫҚ БЕЛСЕНДІ ЗАТТАРДЫ АНЫҚТАУ
Асилбек Н.С., Аблясим Ү.Т.
Ғылыми жетекшісі: х.ғ.к, проф.м.а. Азимбаева Г.Е.
Қазақ
Ұлттық
Қыздар
Педагогикалық
Университеті
“Phaseolus vulgaris” өсімдігі - бұршақ тұқымдасына жататын жылдық шөптесін өсімдік.
Сабағы қысқа, сирек кездеседі. Тамыр жүйесі дамыған, негізгі өзегі тамырлы топыраққа кем
дегенде бір метрге түседі. Жапырақтары жүрек тәрізді, үшкір ұшы бар, кезекпен
орналастырылған, жапырақшалары ұзын. Қара бұршақтың отаны – Мексика мен Перу.
Зерттеу мақсаты: “Phaseolus vulgaris” өсімдігінің құрамындағы
биологиялық белсенді
заттарды анықтау.
Зерттеу нысаны: Ташкент облысы,
Қыбырай ауданы, Бурата елді мекенінен 2022 жылы
жиналған “Phaseolus vulgaris” өсімдігі.
Шикізаттың ылғалдылығы мен күлділігі гравиметриялық әдіспен анықталды.
Ылдалдылығы - 5%, күлділігі - 4,82%. Белоктың массалық үлесі МемСТ 10846-91 әдісімен,
клетчатканың массалық үлесі Венда әдісімен, крахмалдың массалық үлесі МемСТ 10845-98
әдісімен, майдың массалық үлесі МемСТ 29033-98 әдісімен және көмірсулардың массалық
үлесі перманганометриялық әдіспен анықталды. Зерттеу нәтижелеріне сай “Phaseolus
vulgaris” өсімдігінің құрамында белок - 28,62±0,40%, клетчатка - 55±0,19%, крахмал -
43,02±0,64%, май - 1,19±0,017%, көмірсулар - 50,36±0,45%. Шикізаттың құрамындағы “С”
дәруменнің мөлшері [1], илегіш заттардың мөлшері титриметриялық әдіспен [2], флаваноид
[3], антоциан [4], кумариндер фотоколориметриялық әдіспен анықталды [5].
Зерттеу
нәтижесі көрсеткендей, “Phaseolus vulgaris” өсімдігінің құрамындағы кумариннің мөлшері -
1,5718%, антоциан - 5,9052%, флавоноид - 12,0927%, “С” дәрумені 288 мг/100г, илегіш
заттар - 1,3227%.
Қорыта келе, “Phaseolus vulgaris” өсімдігінің
құрамында көмірсулар, крахмал,
клетчатка,флавоноид және антоциан мөлшері жоғары. Сонымен қатар “С” дәруменіне де бай.
Литература:
1.
Ермакова А.И. Методы биохимического исследования растений: издание 2-е / А.И. Ермакова.
- Ленинград от-ние, 1972. – 91 с.
2. Государственная фармокопея. Общие методы анализа лекарственное растительное сырье:11-
издание.-пуск 2, Москва “Медицина”, 1990. – 286 с.
3. Федосеева Г.М. Фитохимический
анализ растительного сырья,содержащего флавоноид:
учебное пособие / Г.М. Федосеева. - Иркутск, 2009. – 36 с.
4. Государственная фармакопея: Электронное издание, 14-издание, Москва, 2018. – 524 с.
5. Фархутдинов Р.Г. Основы фитохимического анализа: учебное пособие / Р.Г. Фархутдинов,
2016. – 190 с.
Достарыңызбен бөлісу: 
