Студенттер мен жас ғалымдардың «фараби әлемі» атты халықаралық ғылыми конференциясы
АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНЫҢ АУМАҒЫНДА ӨСЕТІН
жүктеу/скачать 2,6 Mb. Pdf көрінісі
|
Сборник конф Фараби Әлемі 2023 химфак-печать
| АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНЫҢ АУМАҒЫНДА ӨСЕТІН
ACROPTILON REPENS ӨСІМДІГІНІҢ ХИМИЯЛЫҚ ҚҰРАМЫН ЗЕРТТЕУ Бердіхан Д.Н Ғылыми жетекшісі: х.ғ.к., доцент Дюсебаева М.А. әл - Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті dariga_bn@mail.ru Қазақстан аумағында қазіргі таңда кең көлемде зерттелмеген, биологиялық белсенді қосылыстарға өте бай өсімдіктер таралған.Бұл бізге жаңа зерттеулер мен өсңмдңк негізіндегі құнды препараттарды алуға жол ашады.Осындай өсімдіктердің тобына жатаған укекіре өсімдігін жатқыза аламыз. Жатаған укекіре (Acroptilon repens) - күрделі гүлділердің қос жарнақтылар класына жатады. Asteraceae тұқымдасына жататын бұл өсімдік мәдени дақыл түрлеріне зиян келтіретін көген тамырлы көпжылдық арамшөп болып табылады. Аталмыш тұқымдас Орталық Азия елдерінде кеңінен таралған. Таңдаулы тұқымдас бүгінгі таңда ТМД елдерінде және Еуропа мен Азияның бірқатар елдерінде ең зиянды және жойылуы қиын өсімдік ретінде «қара»тізімге енгізілген.Жалпы зерттеулер бойынша қазіргі уақытта жатаған укекіре Қазақстан аумағының 2,6 га-дан астам аумақты алып жатыр.Оның көпшілігі солтүстік Қостанай облысындағы Меңдіқара ауданы,Алматы облысы бойынша Қапшағай,Текелі,Еңбекшіқазақ аймақтарында таралған. Негізгі тамыр жүйесі кемінде 10м тереңдікке бойлап өседі.Егіс алқаптарында топырақ құнарын бойына сіңіріп,ауылшаруашылық дақылдарының түсімінің күрт төмендеуіне ықпалы зор. Өсімдік егістік алқаптар мен бау-бақшаларда қарқынды өседі.Топырақта тамыр және тамыр өсінділері арқылы көбейеді.Жатаған укекіренің фармацевтика,сонымен қатар медицина саласында алар орны ерекше.Ерте заманнан бұл өсімдіктен дайындалған тұнбаларды безгекке қарсы және жөтел,өкпе ауруларының асқынуында қолданған. Acroptilon repens аз зерттелгенімен құрамында алкалоидтар, шайырлар мен эфир майлары бар екендігі анықталған. Өсімдік тамырларында күрделі көмірсулар-инулин бар, оның мөлшері ерте көктемде азайып, бүршіктене бастағанға саны бастапқы деңгейге дейін артады. Acroptilon repens өсімдігінің сандық зерттеулерінің нәтижесі бойынша ылғалдылық мөлшері-11,4%,кверцетин бойынша флавоноид мөлшері-0,10%,шикізаттағы экстрактивті заттардың мөлшері 80% сулы спиртте 22,5%-ды құрады. Аталмыш өсімдік тұқымдасына зерттеу жұмыстары жалғасуда. жүктеу/скачать 2,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|