Студенттер мен жас ғалымдардың «фараби әлемі» атты халықаралық ғылыми конференциясы



Pdf көрінісі
бет93/399
Дата06.11.2023
өлшемі2,6 Mb.
#190003
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   399
Байланысты:
Сборник конф Фараби Әлемі 2023 химфак-печать

ИІСТІ АЛАБҰТА (
CHENOPODIUM BOTRYS
), КӘДІМГІ ТҮЙМЕШЕТЕН (
FLORES 
TANACETI
) ЖӘНЕ АСҚАБАҚ ДӘНІНЕ (
GRAINES DE POTIRON
) ФИТОХИМИЯЛЫҚ 
САРАПТАУ ЖҮРГІЗУ 
 
Сәулімбай А.С. 
Ғылыми жетекші: х.ғ.д, профессор
Бурашева Г.Ш. 
әл
-
Фараби
 
атындағы
 
Қазақ
 
ұлттық
 
университеті
 
aruzhan.saulimbay02@gmail.com
 
Иісті
 
алабұта
 
(Chenopodium botrys
)
- алабұталар тұқымдасына жататын бір жылдық 
өсімдіктер туысы. Дәрілік өсімдік ретінде қан тамырларын
, демікпе
ауруларын емдеуге 
және қара күйе көбелегін жоюға пайдаланылады. 
Кәдімгі
 
түймешетен
 ( Flores tanaceti)
астралылар тұқымдасы, түймешетен туысына 
жататын, көп жылдық, шөп тектес өсімдік. 
Асқабақ
 
дәні
 
(Graines de potiron)

асқабақ дәнінің құрамындағы кукурбитин 
аминқышқылы – ішек құрттарының нағыз жауы. 
 
Зерттеу
 
нысаны
:
 
иісті алабұта (
Chenopodium botrys
) - 2021 жылы, 
тамыз айында
Жамбыл облысы, Мерке ауылында өсімдік гүлдеген кезде;
ал 
кәдімгі түймешетен (
Flores 
tanaceti
) - 2022 жылы Алматы облысы, Ұзынағаш ауданынан жиналған;
асқабақ дәні 
(
Graines de potiron
)- Тараз қаласы, Шайқорық ауылында бақшада өсірілген асқабақтан 
алынды.
 
Үш өсімдік шикізатынан құралған компонентті фитохимиялық сараптау ҚР-ның I-
Мемлекеттік Фармакопеялық әдістемесі бойынша жүргізілді, нәтижесінде: ылғалдылық- 
6,12% , күлділік- 10,82%, көмірсулар - 1,95% , флавоноидтар - 2,80%, тері илегіш заттар - 
4,8%, органикалық қышқылдар-1,89% сапониндер - 0,26%, 70%-тік этил спиртіндегі 
экстрактивті заттар – 36,2% болды. 
Зерттеу
 
нәтижелері

Иісті алабұта, кәдімгі түймешетен және асқабақ дәнінен
алынған кешеннің құрамында органикалық қосылыстармен қатар минералды заттар да 
көптеп кездеседі. Алынған кешеннің құрамында минералды заттар мөлшері: мырыш- 5,55 
мкг/мл; мыс- 2,02 мкг/мл; қорғасын-0,39 мкг/мл; темір- 20,78 мкг/мл; никель- 0,58 мкг/мл; 
марганец- 9,34 мкг/мл; кальций- 408,83 мкг/мл; магний- 500,09 мкг/мл; натрий- 59,97 
мкг/мл; калий-3025,72 мкг/мл ; кадмий-0,04 мкг/мл.
Экстрактивті заттардың мәліметі негізінде биологиялық белсенді заттарды бөліп алу 
үшін, 70%- этил спирті тиімді болды. Сапалық талдау бойынша кешенді алуда әртүрлі 
қатынастар қарастырылды: 2:2:1; 1:2:2 және 1:3:1, нәтижесінде 2:2:1 қатынаста жақсы 
көрсеткіштің болуына байланысты тиімді деп танылды. Тандап алынған 2:2:1 қатынаста 
экстракция уақыты 3 күн ( 72 сағат) бөлме температурасында, 2 рет жүргізілді. Алынған 
кешеннен 1500 мл экстракт бөлініп, 8°-қа тоңазытқышқа қойылды. Зерттеу жұмыстары 
жалғасуда. 


«Фараби Әлемі» атты студенттер мен жас ғалымдардың халықаралық конференциясы
98 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   399




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет