(Ө) Дәптерде орындалатын өзіндік жұмыс
Оқушылардың жаңа қозғалыстың түрін яғни кездесу қозғалысы мен оның формуласын, қарама-қарсы және жақындау жылдамдығының формуласын қалай меңгергенін анықтау үшін, баспа дәптеріндегі тапсырмаларды орындайды.
Оқушылар критерийді талқылайды.
Қарама-қарсы қозғалысқа берілген есептерді шығара алу.
Екі қарлығаш бір-біріне қарама-қарсы ұшып келе жатыр. Екеуінің жылдамдығы бірдей – 23 м/сек. Арақашықтығы – 920 м. Олар неше секундтан кейін кездеседі?
23 + 23 = 46 м/с – жақындау жылдамдығы
920 : 46 = 20 с – неше уақыттан кейін кездескенін көрсететін уақыт
Өрнек: 920 : (23 + 23) = 20 (с).
Дескриптор
Мен:
амалдар бойынша шешуін жазамын, шартын талдай аламын;
өрнекті жаза аламын;
шешуін есептеп табамын мен жауабын жаза аламын.
Өткенмен жұмыс.
Оқулықтағы №6 тапсырма, дәптердегі №2-тапсырма жеке немесе топпен жоғарыда көрсетілгендей зерттеушілік бағытта орындалады.
№ 6
1) (11 242 –7 006) : 6 + 435 036 : 6
4 236 : 6 + 72 506
706 + 72 506 = 73 212
2) (18 370 + 23 679) : 7 ∙ 40 + 256 900
42 049 : 7 ∙ 40 + 256 900
6007 ∙ 40 + 256 900
240 280 + 256 900 = 497 180
№7.
7 литр: /7,0,7,5,5,5,7,0,7,0,3,3,7,0,7,0
12 литр: /0,7,7,12,0,12,10,10,3,3,0,12,8,8,1,1
Оқулық,
дәптер, презентация
|
Дәптер
|
Рефлексия
|
Ата
Кездесу қозғалысы кезіндегі жақындау жылдамдығының формуласын ата.
Кездесу қозғалысы кезіндегі жақындау жылдамдығы белгілі болғандағы уақытты қалай білуге болады?
Түсіндір.
Кездесу қозғалысы шамалардың әрқайсысын қалай табу керектігін түсіндір.
Үй тапсырмасына берілетін 8-тапсырма жаңа сабақты бекітуге арналған.
60 + 80 = 140 ( км/сағ) – жақындау жылдамдығы;
140 ∙ 2 = 280 (км) – пойыздардың арасындағы арақашықтық.
Тапсырманың қалған бөлігі баланың шығармашылығына және жетістігіне негізделген.
|
|
72-сабақ.
Тақырып: Кездесу қозғалысына берілген есептер\ Көрнекті мамандық иелері
|
Мектеп:
|
Күні:
|
Мұғалімнің аты-жөні:
|
Сынып:
|
Қатысқандар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Оқу мақсаты
|
4.5.1.9 ** бір бағыттағы (қуып жету, қалып қою) қозғалысына берілген есептерді арифметикалық және алгебралық әдістермен шығару.
|
Күтілетін нәтижелер
|
Барлық оқушылар:
-жылдамдыққа байланысты формуланы түсінеді, бір-біріне бағытталған жылдамдыққа байланысты есептер шығара алады.
Көптеген оқушылар:
-бір-біріне қарама-қарсы алгебралық қозғалысқа берілген есептер шығара алады.
Кейбір оқушылар:
-бір-біріне қарама-қарсы бағыттағы жылдамдыққа байланысты есептер құрастыра алады.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқушылар:
-бір-біріне қарама-қарсы бағыттағы жылдамдықты түсіндіреді.
Жылдамдықты табуды жылдамдықтардың жақындауының қосындысы ретінде дәлелдеу.
Пəндік лексика жəне терминология
Кездесу қозғалысы, арақашықтықтың жақындауы.
|
Диалогке/ жазуға қажетті пайдалы фразалар топтамасы
Талқылау:
Денелер қай бағытта қозғалады?
Арақашықтықтың жақындауын қалай табамыз?
Денелердің жолын, уақытын, арақашықтығының жақындауын қандай формулалар арқылы табамыз?
|
|
Жазу: Арақашықтықтың жақындауын арифметикалық тәсілдер және өрнектер арқылы жазу.
|
|
Алдыңғы білім
|
Шамалардың өзара байланысы: жылдамдық, уақыт, арақашықтық. Есепті теңдеу құру арқылы шығару.
|
Жоспар
|
Жоспарлан-ған уақыт
|
Жоспарланған іс-əрекет
|
Ресурстар
|
Қызығушы-лықты ояту
|
Ынталандыру
Бибігүл Ахметқызы Төлегенова 1929 жылы 16 желтоқсанда Семей қаласында дүниеге келген. Әнші, КСРО және Қазақстан халық әртісі, Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі, КСРО және Қазақстан мемлекеттік сыйлығының иегері, Социалистік Еңбек Ері.
Оқушылар аты аңызға айналған әншімен сағат17.00-де басталатын кездесуге аттанды. Олар ауылдан қалаға автобуспен сағат 15.30-да шықты. Автобус 60км/сағ жылдамдықпен жүрді. Ауылдан қалаға дейінгі арақашықтық 25 км. Егер концерт басталардан жарты сағат бұрын келу қажет болса, онда кешікпей келіп үлгіре ала ма? Есептің сұрағына жауап беру үшін қандай есептеулер жасау жеткілікті? Сұраққа жауап
беру үшін қандай деректер пайдаланылмайды?
|
Әншінің суреті (Б.Төлегенова)
Оқулық, дәптер, презентация
|
Ынталандыру
2-тапсырмаға теңдеу құру керек.
Қай сызба бойынша теңдеу құруға болады.
Велосипедші сөреден бастап 35 км/сағ жылдамдықпен
3 сағ жүрді және оған мәреге дейін әлі 45 км жүру
қажет. Сөре мен мәренің арақашықтығы қандай?
x – барлық арақашықтық
x – 35 ∙ 3 = 45
|
Мақсат қою
Сен бір-біріне қарама-қарсы бағытта қозғалған денелердің қозғалысына байланысты есептер шығара аласың. Өрнек құрастыр және оны теңдеу түрінде шығарып көр.
Арақашықтығы 1 220 км болатын екі қаладан бір уақытта бір-біріне қарама-қарсы бағытта екі пойыз шықты. Олар 10 сағаттан кейін кездесті. Бірінші пойыздың жылдамдығы 65 км/сағ. Екінші пойыздың жылдамдығын тап.
Оқушылар сабақта мынадай қиындықтармен кездесе отырып, мынадай мақсат қояды. Әртүрлі тапсырмаларға өрнек құруды үйренуіміз керек.
|
Мағынаны тану
|
Жаңаны ашу
x- екінші пойыздың жылдамдығы.
|
х + 65 – пойыздардың жақындау жылдамдығы.
(х + 65) ∙ 10 – екі қаланың арақашықтығы.
(х + 65) ∙ 10 =1 220.
| Ұжым болып талқылау кезінде мынандай алгоритм шығады. Екі дененің қозғалысына берілген есептерді теңдеудің көмегімен шығаруға болады. Ол үшін:
1. Формуланы жаз:
2. Есепті мұқият оқы және қозғалыстағы денелердің
әрқайсысы үшін не белгілі екендігін анықта: арақашықтық, жылдамдық, уақыт.
3. Теңдеу құрғанға дейін есептің барлық шамаларын бірдей өлшем бірліктеріне келтір.
4. Нені табу керек екендігін анықтап, оны х-пен белгіле.
5. Есептің барлық мәліметтерін қолданып, теңдеуді жаз.
6. Теңдеуді шеш. Дұрыстығын тексер.
Түсіндіре отырып алғашқы бекіту үшін оқушыларға
4 а), ә) тапсырмаларын ұсынады. Берілген а) және ә) есептердің бірінің шығарылу жолын үлгі ретінде ұсынамыз.
ә) Теңдеу құрастыр және шығар.
Екі қаладан бір уақытта бір-біріне қарама-қарсы
бағытта екі пойыз шықты. Олардың бірінің жылдамдығы 72 км/сағ. Екіншісінің жылдамдығы 68 км/сағ.Егер екі қаланың арасы 420 км болса, олар қанша сағаттан кейін кездеседі?
x – кездескен уақыт
72 + 68 – кездескен кездегі жылдамдық
(72 + 68) ∙ х = 420.
(Ө) Дәптерде берілген өзіндік жұмыс
Критериалды бағалау.
Алгебралық тәсілмен қарама-қарсы қозғалысқа байланысты есептер шығара алу.
Дескриптор
Мен:
есептегі ізделінді санды анықтай аламын және талдай аламын;
есепке теңдеу құра аламын;
теңдеуді шеше аламын;
жауабын жаза аламын.
Тексеруге арналған эталонды ұсынады.
Ұзындығы 200 метрлік соқпақпен бір-біріне қарама-қарсы екі бала жүгірді. Біреуінің жылдамдығы 5м/сек. Олар 20 секундтан кейін кездесті. Екінші баланың жылдамдығы қандай?
x – екінші баланың жылдамдығы (v2).
5 + х – кездескен кездегі жылдамдық.
(5 + х) ∙ 20 = 200
5 + х = 200 : 20
5 + х = 10
x = 10 – 5
x = 5
Тексеру:
(5 + 5) ∙20 = 200
200 = 200
(Ж) Өткен материалмен жұмыс.
Қайталауға берілген 5–9-тапсырмалар өткен тақырыптарға негізделген. Тиімді тәсілді белгілейді. Амалдардың орындау тәртібін анықтайды.
7А-тапсырма.
1 000 000 – 728 – 864 464 : 97 + 234 589
1 000 000 – 948 – (592 263 : 79 + 178 249)
№5.
200 м/мин = 200 · 60 : 1 000 = 12 (км/сағ) – Арманның жылдамдығы.
24 : 12 = 2 (сағ) – Арманның жұмсаған уақыты.
Серіктің жылдамдығы – 12 км/сағ
Екі велосипедші де бірдей жылдамдықпен бірдей арақашықтықты жүріп өтті.
№6. Сызба бойынша есеп құрастыруға арналған шығармашылық жұмыс. Мәтін қысқа және түсінікті болу керек.
а)
5 + 6 =11( км/сағ) – жақындау жылдамдығы;
44 : 11 = 4 (сағ) – кездесу уақыты.
ә)
75 · 3 = 225 (км)
330 – 225 =105 (км)
105 : 3 = 35 (км/сағ)
№8. Шешуі: 60 000 : 60 =1000 м/мин
Яғни, 2 км = 2 000 м – 2 минутта жүріп өтуге болады.
Ал мәшине 3 мин жүрді, демек баяуырақ жүрді.
|
Оқулық, электрондық жиынтық,
дәптер, презентация
|
Рефлексия
|
Ата.
Есепті теңдеу құру арқылы шығарған кезде, әдетте х-пен нені белгілейді?
Теңдеуді қалай құруға болады?
Түсіндір.
Теңдеудің көмегімен есепті шығару дегеннің не екендігін түсіндір.
Үй тапсырмасына берілетін №9 тапсырма жаңа сабақты бекітуге арналған.
( х + 12) ∙ 3 = 81
х + 12 = 81 : 3
х + 12 = 27
х = 27 – 12
х = 15
15 (км/сағ) – екінші велосипедшінің жылдамдығы.
Тапсырманың қалған бөлігі баланың шығармашылығы мен жетістігіне негізделген. Балалар сабақта өз жетістігін мына критерийлермен бағалайды:
Есептерді алгебралық тәсілмен шығара аламын.
Бір-біріне қарама-қарсы қозғалысты денелерге байланысты есеп құрастыра және мәнін таба аламын.
|
|
73-сабақ.
Тақырып: Кездесу қозғалысына берілген есептер/Көрнекті мамандық иелері
|
Мектеп:
|
Күні:
|
Мұғалімнің аты-жөні:
|
Сынып:
|
Қатысқандар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Оқу мақсаттары
|
4.5.1.9 ** бір бағыттағы (қуып жету, қалып қою) қозғалысқа берілген есептерді арифметикалық және алгебралық әдістермен шығару
|
Күтілетін нәтижелер
|
Барлық оқушылар:
-бір-біріне қарама-қарсы бағыттағы кездесу қозғалысына байланысты есептер шығара алады, кездесу қозғалысына байланысты формуланы пайдалана отырып есептер шығара алады.
Көптеген оқушылар:
-бір-біріне қарама-қарсы бағыттағы кездесу қозғалысына байланысты тапсырмаларды алгебралық тәсілмен шығара алады.
Кейбір оқушылар:
-бір-біріне қарама-қарсы бағыттағы кездесу қозғалысына байланысты тапсырмаларға есептер құрастыра алады.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқушылар:
-кездесу қозғалысының жылдамдығын түсіндіру. Жылдамдықты табуды, жылдамдықтардың жақындауының қосындысы ретінде дәлелдеу.
Пəндік лексика жəне терминология
Кездесу қозғалысы, арақашықтықтың жақындауы.
|
Диалогке/ жазуға қажетті пайдалы фразалар топтамасы
Талқылау:
Денелер қай бағытта қозғалады?
Арақашықтықтың жақындауын қалай табамыз?
Денелердің жолын, уақытын, арақашықтығының жақындауын қандай формулалар арқылы табамыз?
|
|
Жазу: Арақашықтықтың жақындауының арифметикалық тәсілдер және өрнектер арқылы тапсырма жазу.
|
|
Алдыңғы алған білім
|
Шамалардың өзара байланысы: жылдамдық, уақыт, арақашықтық. Есепті теңдеу құру арқылы шығару.
|
Жоспар
|
Жоспарлан-ған уақыт
|
Жоспарланған іс-əрекет
|
Ресурстар
|
Қызығушы-лықты ояту
|
Ынталандыру
Архитектор А.П.Зенковтың Алматы қаласында орнатқан ғимаратын тап.
Мәні 1963-ке тең болатын өрнекті тап.
 Алматы кафедральді
Қасиетті Вознесенский соборы
49 075 : 25 =
1 963
|
Ы.Ғабдұлуәлиев-тің сауда
үйі – қазір «Қызыл Таң»
маталар дүкені 590 863 : 301 = 1963
|
 Верный ерлер гимназиясы –
Қазір С. Бегалин атындағы
Мемлекеттік
балалар
кітапханасы
1 937 481 : 987 = 1 963
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
