«Киелі Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығы осындай бірегей орындардың оншақтысын жіктеп алыпты. Орталық сарапшыларының пайымынша, олардың барлығы ерекше қасиетті орындар.
ҰЛЫТАУ, ӘУЛИЕТАУ ШЫҢЫ (АҚМЕШІТ)
Әулиетау (Ақмешіт) - Ұлытаудың ең биік шыңы. «Ұлытау» дегеннің өзі «Ұлы», «Биік» деген мағынаны білдіреді. Алайда, бұл таулардың өзі, ғылыми тұрғыдан алып қарағанда, іс жүзінде соншалықты биік емес. Сондықтан «Ұлытау» атауы киелі, қасиетті деген мағынада. Қазақ мемлекеттілігі үшін бұл өлке шынымен де үлкен маңызға ие. Мемлекеттілігіміздің кіндігі десек те артық айтқандық емес. Осы өлкеде ежелден бері көшпенділердің көптеген қасиетті нысандары сақталған. Әулиетауда бірсыпыра көне қорымдар бар. Аңыз бойынша ежелдегі Заратустра пайғамдар осы өлкеде дүниеге келген деседі. Орта ғасырларда бұл өңірде Жошы хан, Алаша хан, Тоқтамыс хан, Едіге би және басқа да есімі жер жарып, жаһанға тараған бабаларымыз жерленгені ғылыми ізденістермен дәлелденіп отыр. Тарих халықтың жадында, ал, көшпелі халықтың өскелең ұрпағы сол тарихты үнемі естен кетірмейді. Осы қасиетті таулар – еліміздің тарихын өз қойнауында сақтап келеді. Ұлытау – этникалық ескерткіш. Жер де, халық та ешқашан қартаймайды. Қазақ халқының тарихында, тіпті, көне түріктердің мемлекеттілігінің тарихында бұл өлкенің орны бөлек. Айрықша. Алты алаштың басын қосқан Ұлытау. Бүгінгі елдігіміздің негізі осы жерде қаланып, мемлекетіміздің кіндігіне айналды.
Елдігіміздің қалыптасу тарихын, мемлекетіміздің құрылу тарихын Ұлытаудан ажырату мүмкін емес. Бұл таулар қазақ мемлекеттілігіндегі барлық тарихи маңызды кезеңдерге куә болған. Сондықтан болар, «Ұлытау» деп аталып кеткен. Шынымен де «Ұлы» өлке. Әулиетау шыңынан 40-60 шақырым айланасында тоғыз бірдей хан ордасы тігілген деседі. Айрықша өлкені айналып, сызып қойғанындай. Халықтың ауыз әдебиетінде Ұлытау Сарыарқаның ең биік нүктесі, арқаның нағыз кіндігі дәл осы жерде деген аңыздар жетіп артылады. Кейбір аңыздарға сүйенсек, Әулиетау шыңы аспанға тіреледі. Оның шоқтығы Жер мен Көк түйісетін орын. Ежелден осы тау киелі жер, Құдай мен аруақтардың мекені саналатын. Бұл тауды перілер жақсы көреді деседі. Сондықтан болар, осы аймақ Жаратушыға тағзым ету өлкесі, Табиғат ана адам баласын алақанына салып, аялайтын, мәпелейтін жері деген ұғым қалыптасқан. Ежелде бұл өңірді мекен еткен халық, көнеден санасында қалыптасқан, болмысына сіңіп кеткен себептермен киелі жер етіп таңдаған болар. Ерте заманнан-ақ Ұлытауда өзіндік бір ерекше қасиетті заңдары орнап, осы талаптар бойынша өмір бірқалыпты жалғасып келеді. Бағзы заманнан бұл өңірді Жаратушыға тағзым ету орны деп белгілеп, ғасырлар бойы ата-бабаларымыз Әулиетауға түрлі рәсімдерді өткізуге келетін болған. Бұл дәстүр осы күнге дейін жалғасып келеді.
Достарыңызбен бөлісу: |