«Едіге деген ер екен, Елдің қамын жер екен.
Ел шетіне жау келсе, мен барайын дер екен»
Ғасырлар бойы Ұлы даланың тарихында, халқымыздың тағдырында шешуші роль атқарған аса маңызды тарихи оқиғалар осы Ұлытауда болған. Осы өңірде ақ киізге отырғызып, хандарды сайлады. Хан ордасының өзі осы Ұлытауда тігілген. Аңыз бойынша Асан Қайғы бабамыз да Жерұйығын дәл осы Ұлытауда тапқан деседі. Алтын Орданы билеп, жаһанды дүрліктірген Тоқтамыс хан мен оның замандасы Едіге бидің жандары осы жерде тыныштық тапты. Айта кету керек, олардың есімдері Алтай, Орал, Кавказ, Қырым, Өзбекстан халықтарының ауыз әдебиетінде, эпостарында көптеп кездеседі. Таяуда да ғана, 1954 жылы дүние салған қазақ даласының танымал ақын-жыршысы Мұрын-жыраудың «Қырымның қырық батыры» циклындағы «Тоқтамыс» пен «Едіге» эпикалық поэмалары да әдебиеттанушыларға жақсы таныс. Орыстың этнограф-ғалымы Григорий Потанин де Едіге би туралы тарихи деректер жинаған. Оның тұсында Ноғай Ордасының дәурені жүріп, халықтың әл-ауқаты арта түскен деген мәлімет жинапты. Әлкей Марғұлан ағамыз да араб жазушысы Ибн Арабшахтың еңбектерінде Едіге би туралы көп мағлұмат тауыпты. Бидің ұрпақтары Құмкентте тұрады деген деректерді Әлкей Марғұлан тапқан еді.
Достарыңызбен бөлісу: |
