Ххх ххх – а Ххх ххх – д
Ххх ххх – б Ххх ххх – б
Ххх ххх – а Ххх ххх – е
Ххх ххх – б Ххх ххх – б
Ххх ххх – г Ххх ххх – е
Ххх ххх – б Ххх ххх – б
Ххх ххх – г Ххх ххх – ж
Ххх ххх – б Ххх ххх – б
Ххх ххх – в Ххх ххх – ж
Ххх ххх – б Ххх ххх – б
Ххх ххх – в Ххх ххх – з
Ххх ххх – б Ххх ххх – б
Ххх ххх – д Ххх ххх – з
Ххх ххх – б Ххх ххх – б
Үшінші. Әрбір шумағында төрт жол бар, әр жолы жетібуыннан, үйлесі – а,а,б,а болып келетін өлең:
Айттым сәлем, қаламқас, - а
Саған құрбан мал мен бас – а
Сағынғанда сені ойлап, - б
Келер көзге ыстық. – а
Төртінші. Шумағы да, жолдарының буын саны да үшінші түрдей, бірақ үйлесі – а,б,а,б боп шалыс келетін өлең.
Сонда көңлім жоқтайды – а
Татуы мен асығын. – б
Көзі жетіп тоқтайды – а
Өткен күннің қашығын. – б
Бесінші. «Білімдідін шықққан сөз» деп басталатын өлең. Бұл өлеңнің бастапқы шумағы үшінші түр сияқты: төрт жолды, әр жолы жеті буынды, үйлесі – а,а,б,а боп келеді де, екіншісі шумақтан бастап, 8 шумақты, 32 жолды бұл өлең өзгереді.
Үйлесі – «сөз», «кез», «көз», «тез», «ез», «күйез», «мінез», «без», «жез», «бөз» боп, бірнші, екінші, төртінші, сегізінші, он екінші, он алтыншы, жиырманшы, жиырма төртінші, жиырма алтыншы, отызыншы жолдарда үйлесіп отырады; бастапқы шумақтағы а,а,б,а – ға қалған шумақтардың соңғы жолдары түп-түгел үйлеседі.
Бұл өлеңдегі сегіз шумақтың бәрі де төрт жолды, әр жолы жеті буыннан құралатын өлең болғанмен, екінші шумақтан бастап, үйлесі – в,в,в,б болады да, қалған шумақтарының бәрі осы ізбен кетеді.
Жүрегі –айна, көңілі ояу - в
Сөз тыңдамас ол баяу. - в
Өз өнерін тұр таяу, - в
Ұқпасын ба сөзді тез? - б
Әбілет басқан елер ме, - г
Сөзге жуық келер ме?- г
Түзу сөзге сенер ме, - г
Түзелмесін білген ез? - б
Достарыңызбен бөлісу: |
