қорытынды тест бойынша аудиожазба мәтіндері

233
қОС
ым
ША
л
АР
5-диалог
Марат Жыланбаев –1990-1994 жылдары дүниежүзін 365 күнде жүгіріп өтіп, Гиннестің 
рекордтар кітабына енген жүйрік.
– Марат, сіз жасаған рекордты әлемде ешбір желаяқ* қайталаған емес. Қалай желаяқ 
болдыңыз?
–  1981  жылы  облыс  арасында  20  шақырымға  жүгіріп,  бірінші  келдім.  1987  жылы 
«Марафон» деген клуб аштым. Клуб Кеңестер Одағы бойынша ең күшті он клубтың 
қатарына кірді. Содан кейін арнайы бағдарлама жасап, жүгіруге кірістім.
– Жеке бапкеріңіз болды ма?
– Бапкерім – ресейлік Федор Склокин. Қарақұмды айтпағанның өзінде, Сахара мен 
Невада шөлін кесіп өтемін деген жоспарыма ешкім сенген жоқ.
– Ең қиыны қай шөл болды?
–  Невадада  қиын  болды.  Онда  «Өлім  мекені»  деген  жер  бар.  Онда  екі  рет  құлап, 
орнымнан тұра алмай қалдым. 
– Шөл далаларда қанша күн болдыңыз?
– Қарақұмды 20 күнде, «өлім мекені» шөлін 17 күнде жүгіріп өттім.
– Олар сіздің қазақ екеніңізді біле ме?
–  Көп  жерде  түріме  қарап,  моңғол  деп  ойлады.  Шыңғысхан  деп  ат  қойды.  Оларға 
Қазақстанның туын көрсетіп, қазақпын деп танысам.
– Отбасыңыз бар ғой?
– Бар. Әйелімнң есімі – Ақмарал. Бір ұл, үш қыз тәрбиелеп отырмыз.
6-диалог
1 сәуір – күлкі күні. Осы күні Бейжің олимпиадасының чемпионы Бақыт Сәрсекбаевпен 
сұхбаттасқан едік. «Батыр аңғал келеді» дейді халық. Бұл сөздің растығын боксшымен 
болған сұхбат нақты дәлелдеп бергендей болды.
– Сәлеметсіз бе? Бұл Бақыт Сәрсекбаев па екен?
– Иә, мен Бақытпын.
– Сізді мазалап тұрған Қазақ тілі қоғамдық қорынан Жадыра деген қарындасыңыз. 
Біз жақында «Ана тілім – ардағым» атты акция аясында концерт қоймақшы едік. Соған 
сізді арнайы шақырмақпыз.
– Рақмет!
– Білесіз бе, сіз «Екі жұлдызда» тамаша өнер көрсетіп жүрсіз, даусыңыз жақсы екен.
– Ой, сіз де айтасыз-ау! Рақмет, барымызды салып жатырмыз. 
– «Екі жұлдызға» қатысып жүрген ерекше жұп ретінде концертте де өнер көрсетсеңіз 
деп едік. Мәдина келісті, сізді де «қарсы болмайды» деп еді.
– Ой, білесіз бе, мен «Екі жұлдыз» тележобасына әрең қатысып жүрмін. Бастапқыда 
сөз беріп қойған соң амал жоқ. 
– Бұл акцияның да қазақ үшн маңызы зор.
– Сонда қай жерде болады?
– Алдын ала студияда дайындаласыздар. Келесі аптада болады.
– Қазір жұмысым Астанада. Қолым тимейді.
– Оқасы жоқ. Біз де сізбен қалжыңдасып отыр едік. «Ақ желкен» журналынанбыз. 
– Онда мен журналға сұхбат беруім керек пе?
– Сіз қазір сұхбат беріп тұрсыз.
– А-а-а... сіз мені алдап тұр екенсіз ғой. 
«Ақ желкен» журналынан

234
1-мәтін
Киіз  үй  –  қазақтың  баспанасы.  Мал  баққан  көшпелі  халықтар  қысы-жазы  киіз  үйде 
отыратын  болған.  Ол  тез  тігіп,  тез  жығуға  ыңғайлы.  Сонымен  бірге  оның  ауасы  таза, 
салқын болады.
Киіз үй ағашының уақ-ірілігіне қарай төрт қанат, алты қанат, сегіз қанат, он екі қанат, он 
сегіз қанат болып бөлінеді. Ал салтанатына қарай «ақ орда», «ақ отау», «қараша үй», 
«жолым үй» сияқты түрлері бар. Оның сүйегі «қазақ» және «қалмақ» үлгісімен екі түрде 
жасалады.
Киіз үйдің сүйегі дегеніміз – оның ағаштан жасалған бөлшектері. Оларт – кереге, уық, 
шаңырақ, сықырлауық. Киіз үйдің сүйегі арнайы дайындалған ағаштан жасалады. Кереге 
– киіз үйдің шеңбер қабырғасын құрайды. Кереге жасау үшін шыбық талды кептіріп, оны 
қоламтаға (жанған оттан қалған ыстық күл) төсеп балқытып, арнаулы үлгімен қатырады. 
Ол тор көз етіп жасалады. 
Уық – шаңырақ пен керегені байланыстыратын бөлшек. Уық та керегеге ұқсас әдіспен 
дайындалады. 
Шаңырақ – киіз үйдің күмбезді төбесін құрайтын ең жоғарғы бөлшегі. Қазақ ұл-қызына 
бата бергенде, «Шаңырағың биік болсын!» деуі осыдан шыққан. Жалпы, қазақ шаңырақты 
қасиетті санаған. Бата-тілек бергенде, «Шаңырағың шайқалмасын!» деп жатады.
Шаңырақтан кейінгі ерекше қастерленетін киіз үйдің бөлшегі – босаға. Жаңа қосылған 
жас  жұбайларға  үлкендердің  «Босағаң  берік  болсын»  немесе  балаларға  «босағаны 
керме, бақытсыздық орнайды» деуінде үлкен мән бар.
Киіз үйдің сыртқы бөліктері киізден жасалады. Олар – туырлық, үзік, түндік, іргелік. 
Бұлар күн сәулесі мен су өткізбеу, жылу сақтау қызметін атқарады. Олар пісірілген ақ 
киізден пішіп, ою-өрнекті жіппен жиектеу, ою бастыру арқылы тігіледі. Киіз үйдің іші алуан 
түрлі ою-өрнекті бау, басқұрлармен әшекейленеді.
Киіз үйді сәулеттендіріп жасау – халық шеберлерінің ғана қолынан келетін үлкен өнер.
2-мәтін
Қажымұқан  Мұңайтпасұлы  –  қазақтың  әлемге  әйгілі  балуаны,  классикалық  күрестің 
асқан шебері. Оның балуан ретінде алғаш танылуы О.Масляков деген орыс саудагерінің 
үйінде  жалшылықта  жүрген  кезінен  басталады.  Бірде  боранды  күні  шөп  алып  келе 
жатқанда, шанасы қарға тіреліп тұрып қалады. Атына көмектеспек болады. Шананың 
артынан  бар  күшімен  итеріп  қалғанда,  шана  жылжып  кетіп,  ат  астында  қалып  өледі. 
Басқа амалы қалмаған ол атты шөптің үстіне тастап, шананы қалаға сүйреп әкеледі. Бұл 
қала тұрғындарына аңыз болып тарайды. 
Қажымұқанның балуандық жолы – Омбы қаласында өткен балуандар чемпионатында 
Иван  Злобинмен  кездесуінен  басталады.  Ол  –  орыстың  атақты,  тәжірибелі  балуаны. 
Бұдан кейін Қажымұқан Петербургтегі бүкіл Ресейге танымал Иван Лебедевтің балуандар 
мектебінде тәрбиеленеді. Осында цирк ойындарын көрсетуге машықтанады.
1908 жылы күрестен әлем чемпионы Георг Лурихтің ұйымдастыруымен Ресейдің ірі 
қалаларында  өткен  чемпионаттарға  қатысады.  Бұдан  кейін  ол  Оңтүстік  Американың 
қалаларын аралайды. Варшавада өткен дүниежүзілік чемпионатта кіші алтын медальмен 
марапатталады. Түрік еліне барған сапарында түрік елі оның күшіне риза болып, оған 
«Қажы» деген атақ береді. Бұрын оның азан шақырып қойған аты Мұқан болса, енді ол 
Қажы Мұқан аталады. Балуанның осы аты бүкіл өміріне қалады.
1913 жылы Троицк қаласында халықаралық ең ірі чемпионат өтеді. Қажымұқан осы 
чемпионатта он сегіз балуанмен күресіп, соның бәрін де жығады.
Қажымұқан  барлығы  48  алтын,  күміс,  қола  медальмен,  «Құрмет  белгісі»  орденімен 
марапатталған.  Оған  1937  жылы  Орынборда  өткен  ең  ірі  чемпионатта  бірінші  орын 
алуына  орай  Қазақстан  Орталық  Атқару  Комитеті  «Қазақ  даласының  батыры»  деген 
атақ берген.

235
қОС
ым
ША
л
АР
Тыңдалым бөлігі. Алдын ала тест бойынша тест 
тапсырмаларының дұрыс жауап кілттері
блок Аудирование. Ключи правильных ответов 
тестовых заданий предварительного теста
Тапсырма 
реті
Дұрыс 
жауап
Тапсырма 
реті
Дұрыс 
жауап
Тапсырма 
реті
Дұрыс 
жауап
1
D
11
C
21
A
2
А
12
C
22
B
3
D
13
A
23
D
4
А
14
D
24
D
5
B
15
D
25
D
6
A
16
D
26
D
7
B
17
A
27
D
8
B
18
D
28
A
9
C
19
B
29
D
10
D
20
C
30
C
Тест тапсырмаларын талдау бойынша дұрыс 
жауап кілттері
Ключи правильных ответов тестовых заданий 
для анализа
Тапсырма 
реті
Дұрыс 
жауап
Тапсырма 
реті
Дұрыс 
жауап
Тапсырма 
реті
Дұрыс 
жауап
1
B
11
D
21
A
2
C
12
A
22
A
3
D
13
B
23
B
4
A
14
D
24
B
5
B
15
D
25
D
6
D
16
A
26
B
7
D
17
D
27
A
8
D
18
C
28
D
9
A
19
D
29
D
10
C
20
D
30
C

236
Тыңдалым бөлігі. Алдын ала тест бойынша тест 
тапсырмаларының дұрыс жауап кілттері
блок Аудирование. Ключи правильных ответов 
тестовых заданий предварительного теста
Тапсырма 
реті
Дұрыс 
жауап
Тапсырма 
реті
Дұрыс 
жауап
Тапсырма 
реті
Дұрыс 
жауап
1
D
11
C
21
C
2
C
12
B
22
C
3
D
13
C
23
D
4
B
14
C
24
D
5
B
15
A
25
A
6
A
16
B
26
C
7
A
17
B
27
B
8
B
18
A
28
A
9
C
19
A
29
A
10
D
20
A
30
D

237
қОС
ым
ША
л
АР
лексика-грамматикалық бөлік. 
Тест тапсырмаларының дұрыс жауап кілттері
лексико-грамматический блок. 
Ключи правильных ответов тестовых заданий 
Алдын ала тест бойынша тес тапсырмаларының дұрыс жауап кілттері
Ключи правильных ответов тестовых заданий предварительного теста
Тест тапсырмаларын талдау бойынша дұрыс жауаптар кілттері
Ключи правильных ответов тестовых заданий для анализа
1.
C
21.
A
41. C
61.
D
2.
A
22.
C
42. A
62.
D
3.
B
23.
C
43. B
63.
C
4.
C
24.
C
44. B
64.
B
5.
D
25.
D
45. C
65.
C
6.
A
26.
C
46. A
66.
D
7.
C
27.
D
47. C
67.
B
8.
D
28.
C
48. D
68.
C
9.
C
29.
A
49. A
69.
C
10. B
30.
B
50. B
70.
D
11. D
31.
B
51. C
71.
C
12. A
32.
D
52. B
72.
A
13. A
33.
A
53. C
73.
C
14. D
34.
D
54. B
74.
C
15. C
35.
C
55. C
75.
A
16. B
36.
B
56. B
76.
B
17. B
37.
D
57. B
77.
B
18. C
38.
C
58. A
78.
A
19. B
39.
A
59. D
79.
A
20. D
40.
D
60. A
80.
B
6
1.
A
B
A
C
B
A
B
2.
B
B
B
D
C
C
C
3.  C
C
C
A
D
B
A
4.  B
B
A
A
A
D
D
5.  A
D
C
B
C
A
A
6.  B
C
B
C
D
D
B
7.  A
A
C
A
B
C
D
8.  B
B
A
B
A
D
C
9.
D
C
A
B
B
B
D
10. A
D
D
D
D
A
A

238
81. C
101. A
121. D
82. A
102. D
122. B
83. A
103. D
84. A
104. C
85. A
105. D
86. A
106. B
87. B
107. D
88. B
108. C
89. C
109. D
90. C
110.
D
91. C
111.
B
92. A
112.
C
93. B
113.
D
94. B
114.
B
95. A
115.
D
96. C
116.
B
97. B
117.
C
98. C
118.
D
99. D
119.
B
100. D
120. A
Қорытынды тест бойынша тест тапсырмаларының дұрыс жауап кілттері
Лексико-грамматический блок. Ключи правильных ответов тестовых заданий итогового 
теста
1.
C
11.
C
21.
B
31.
C
41. D
51.
C
61.
D
2.
B
12.
B
22.
C
32.
B
42. A
52.
D
62.
C
3.  A
13.
A
23.
B
33.
C
43. D
53.
B
63.
A
4.  C
14.
B
24.
C
34.
D
44. B
54.
A
64.
B
5.  A
15.
D
25.
B
35.
D
45. C
55.
D
65.
B
6.  D
16.
C
26.
D
36.
B
46. C
56.
C
66.
C
7.  A
17.
B
27.
C
37.
A
47. D
57.
B
67.
D
8.  D
18.
C
28.
A
38.
D
48. C
58.
A
68.
D
9.
B
19.
A
29.
D
39.
B
49. B
59.
D
69.
D
10. A
20.
A
30.
B
40.
C
50. C
60.
D
70.
D

239
қОС
ым
ША
л
АР
Оқылым бөлігі. Тест тапсырмаларының 
дұрыс жауап кілттері 
блок Чтение. Ключи правильных ответов 
тестовых заданий
Алдын ала бойынша тест тапсырмаларының дұрыс жауап кілттері
Ключи правильных ответов тестовых заданий предварительного теста
1
С
11
C
21
C
31
C
41
B
2
D
12
D
22
D
32
B
42
D
3
B
13
A
23
A
33
С
43
C
4
С
14
C
24
D
34
C
44
C
5
D
15
A
25
C
35
A
45
B
6
С
16
B
26
D
36
B
46
C
7
С
17
D
27
C
37
A
47
B
8
B
18
В
28
C
38
C
48
D
9
D
19
C
29
A
39
B
49
C
10
C
20
D
30
B
40
C
50
D
Талдау бойынша тест тапсырмаларының дұрыс жауап кілттері
Ключи правильных ответов тестовых заданий для анализа
1
A
11
A
21
C
31
D
41
C
2
D
12
C
22
B
32
B
42
A
3
D
13
D
23
C
33
D
43
A
4
A
14
C
24
D
34
C
44
B
5
B
15
A
25
B
35
C
45
C
6
D
16
С
26
C
36
D
46
D
7
C
17
A
27
A
37
B
47
A
8
D
18
B
28
C
38
B
48
A
9
В
19
C
29
B
39
C
49
B
10
C
20
D
30
C
40
B
50
С
7

240
Қорытынды тест бойынша тест тапсырмаларының дұрыс жауап кілттері
Ключи правильных ответов тестовых заданий итогового теста
1
B
11
B
21
D
31
B
41
B
2
C
12
A
22
D
32
C
42
C
3
C
13
C
23
A
33
B
43
D
4
D
14
C
24
C
34
D
44
C
5
C
15
D
25
D
35
A
45
B
6
B
16
C
26
D
36
C
46
D
7
C
17
B
27
A
37
B
47
D
8
B
18
D
28
C
38
D
48
B
9
A
19
B
29
D
39
C
49
B
10
D
20
A
30
B
40
C
50
A

241
қОС
ым
ША
л
АР
Жазылым бөлігі. Аудиожазбалардың мәтіндері 
мен тапсырмалардың дұрыс жауап үлгілері
блок Письмо. Тексты аудиозаписей и образцы 
правильных ответов заданий
 
8
Компьютер әлемі
Алғашқы  компьютерлер  кең  бөлменің  ауқымындай  үлкен  болды.  Оны 
ЭВМ  деп  атады.  Дербес  компьютерлер  ақпараттарды  сақтауға,  оны  өңдеу 
кезінде  есептерді  жеңілдетуге  арналған.  Дербес  компьютерлердің  жұмыс 
істеуі үшін оған «бағдарлама» деп аталатын арнайы нұсқауды ендіру керек. 
Бағдарламаның үш түрі бар: қолданбалы пайдаланушылардың жұмыс істеуі 
үшін,  жүйелік  бағдарламаның  жұмыс  істеуі  үшін,  жаңа  бағдарлама  жасау 
үшін.  Жүйелік  бағдарламалардың  ең  күрделісі  –  операция  орындау  жүйесі 
(Microsoft  фирманың  MS  DOS,  Windows-95  және  Windows  NT  Workstation). 
Олар  компьютерді  басшылыққа  алып,  бағдарламаларды  іске  қосады  және 
мәліметтің сақталуын қамтамасыз етеді. 
1952 жылы АҚШ-та дербес компьютерді пайдаланушылардың ақпараттарды 
іздеуіне және өзара алмасуына қолайлы интернет желісі құрылды. Нәтижесінде, 
интернет  барлық  компьютерлік  жүйелердің  басын  қосатын  дүниежүзілік 
«өрмекші  торға»  айналды.  ХХІ  ғасырда  болашақ  қоғамның  қалыптасуында 
шешуші рөл информатика мен компьютерлендіруге түсіп отыр. Компьютерде 
жұмыс істей білу – адамның құндылық сапасы болып табылады.
«Қазақстан-2030» стратегиялық бағдарламасында еліміздегі ғылым, басқару 
және  оқу-ағарту  салаларында  компьютерлік  базаны  кеңінен  енгізу  көзделіп 
отыр. Қазір компьютерлердің көптеген түрлері бар. Компьютерсіз еш салада 
жұмыс істеу мүмкін емес.
Алдын ала тапсырмалардың дұрыс жауап үлгілері
Примеры правильных ответов предварительных заданий
1
Жоспары:
1. Алғашқы компьютерлер.
2. Бағдарламаның түрлері.
3. Ғаламтор ерекшелігі.
Мазмұндамадағы мәселеге байланысты берілген сұрақтар негізінде 
сөйлемдерді бір-біріне байланыстыра жауап жазу.
Ответить на вопросы по теме изложения, объединив предложения друг  
с другом.
1. Алғашқы компьютерлер өте үлкен болды.
2. Компьютер дұрыс жұмыс істеу үшін жақсы «бағдарлама» қажет.
3. Ақпаратты өңдеу, саралау.
4. Ғаламтордан жаңалықтар, қажетті ақпарат алуға болады.
5. Мен компьютердің барлық бағдарламаларында жұмыс істей аламын.
2
3

242
1-нұсқа
Олимпиада ойындары
мазмұндама жоспары:
1. 1894 жылы олимпиадалық комитет шешімі
2. Олимпиадалық ойындарының тарихы
3. Олимпиада өткізу шарты
Мазмұндамадағы мәселеге байланысты берілген сұрақтар негізінде сөйлемдерді 
бір-біріне байланыстыра жауап жазу.
Ответить на вопросы по теме изложения, объединив предложения друг с другом.
1. Олимпиадалық ойындар 1894 жылы тәртіпке түсті.
2. Алғашқы рет Грекия астанасы Афинада өткізілді.
3. Олимпиадада 8 спорт түрінен жарыс өткізілді.
4.  Олимпиада  өткізетін  ел  қандай  (бай,  экономикасы  дамыған,  ақшасы  мол, 
қонақ қарсы алатындай) болуы керек.
5. Олимпиада көп елдерде өтті.
1908 жылы IV олимпиадалық ойындар Лондон + да болды. 
1912 жылы V олимпиадалық ойындар Стокгольм+ де өтті.
1980 жылы ХХII олимпиадалық ойындар Мәскеу+де өткізілген.
2008 жылы XXIX олимпиадалық ойындар Пекин+де ұйымдастырылған.
2-нұсқа
Алғашқы мектеп
Жоспары:
1. Тойға жиналған адамдар.
2. Ы. Алтынсариннің сөзі
3. Шешім.
Мазмұндамадағы мәселеге байланысты берілген сұрақтар негізінде сөйлемдерді 
бір-біріне байланыстыра жауап жазу.
Ответить на вопросы по теме изложения, объединив предложения друг с другом.
Жауап үлгісі: 
1-нұсқа:  «Ыбырай  Алтынсарин  –  мұғалім  (ұстаз,  ағартушы,  жазушы, 
аудармашы, қоғам қайраткері)» деген жауап беруге болады немесе жауапты 
нақтылай  отыра,  қазақ  халқының  кімі  деп  түсініп,  төмендегідей  жауап 
нұсқасын ұсынған да жөн.

жүктеу/скачать 3,42 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: