Учебные пособия по налоговому праву: Мухитдинов Н. Б., Найманбаев С. М., Серимов У. С., Сман Б. У. «Салықтық заңдарды бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілік»



жүктеу/скачать 5,14 Mb.
бет3/3
Дата15.09.2017
өлшемі5,14 Mb.
#32482
түріУчебные пособия
1   2   3




Салықтардың заңи белгілері:

Юридические признаки налогов:

1. салықты тек мемлекеттің белгілеуі;

1. установление налога только государством;

2. салықты төлеу заңи міндет;

2. уплата налогов – юридическая обязанность;

3. салық мәжбүрлі төлем;

3. налог – принудительный платеж;

4. салық міндетті төлем;

4. налог – обязательный платеж;

5. салық құқықа сай төлем;

5. налог – правомерный платеж;

6. салық тиісті құқықтық нысандағы төлем;

6. налог – платеж соответствующей правовой формы;

7. салық тұрақты төлем

7. налог – стабильный платеж

Салықтардың экономикалық белгілері:

Экономические признаки налогов:

1. салық қайтарымсыз төлем;

1. налог – безвозвратный платеж;

2. салық баламасыз төлем;

2. налог – безэквивалентный платеж;

3. салық ақшалай нысандағы төлем;

3. налог – платеж в денежной форме;

4. салық төлеушісі айқындалған төлем;

4. налог – платеж с определенным субъектом;

5. салық объектісі айқындалған төлем;

5. налог – платеж с определенным объектом;

6. салық мөлшері айқындалған төлем;

6. налог – платеж с установленным размером;

7. салық төлеу мерзімі айқындалған төлем;

7. налог – платеж с определенным сроком;

Салықтар – заңның негізінде және заңда айқындалған мөлшерде әрі белгіленген уақытта салық төлеушілерден қайтарымсыз, жекелей-баламасыз түрде тиісті бюджеттің кірісіне алынатын ақшалай төлемдер.

Налоги – безвозвратные, индивидуально-безэквивалентные, обязательные денежные платежи, взимаемые с налогоплательщиков на основании закона, в определенных законом размерах и в установленные сроки в доходы соответствующего бюджета.

Салықтардың функциясы:

Функции налогов:

1. фискальдық функция;

1. фискальная функция;

2. қайта бөлу функциясы;

2. перераспределительная функция;

3. реттеуші функция;

3. регулирующая функция;

4. бақылау функциясы.

4. контрольная функция.

Фикальдық функция мемлекет бюджеттеріне ақша қаражаттарының түсуін қамтамасыз етеді. Фискальдық функция бұл мемлекеттің салықтық-бюджеттік функциясы.

Фискальная функция обеспечивает поступление денежных средств в бюджеты государства. Фискальная функция – это налогово-бюджетная функция государсвта.

Қайта бөлу функциясы әртүрлі шаруашылық субъектілерінің және жеке тұлғалардың табыстарының бөлігін мемлекет пайдасына қайта бөлуді қамтамасыз етеді.

Перераспределительная функция обеспечивает перераспределение части доходов различных хозяйствующих субъектов и физических лиц в пользу государства.

Реттеуші функция салық нысандарын таңдау, олардың ставкалары мен алыну тәртібін өзгерті, салықты жою немесе негізделген жеңілдіктер беру арқылы шаруашылық субъектілері мен жеке тұлғалардың қызметтерін ынталандырады, сондай-ақ өндірісті ойдағыдай реттеуді қамтамасыз етеді.

Регулирующая функция посредством выбора форм налогов, изменения их ставок и способов взимания, отмены налогов или предоставления обоснованных льгот стимулирует деятельность хозяйствующих субъектов и физических лиц, а также обеспечивает надлежащее регулирование производства.

Бақылау функциясы – салық салу аясында жүзеге асырылатын бақылау, яғни заңды және жеке тұлғалардың тапқан табыстарына, мүліктердің пайдалануына және т.б. бақылау жүргізу.

Контрольная функция – осуществление контроля в сфере налогообложения, т.е. проведение контроля за получением доходов юридических и физических лиц, за использованием имущества и т.д.

Қазақстан Республикасында мынадай салықтар қолданылады:

В Республике Казахстан действуют следующие налоги:

1. заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы;

1. подоходный налог с юридических и физических лиц

2. қосылған құнға салынатын салық;

2. налог на добавленную стоимость;

3. акциздер;

3. акцизы;

4. әлеуметтік салық;

4. социальный налог;

5. жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемі мен салықтары;

5. специальные платежи и налоги недропользователей;

6. жер салығы;

6. земельный налог;

7. көлік құралына салынатын салық;

7. налог на транспортные средства;

8. заңды және жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық;

8. налог на имущество юридических и физических лиц;

Алымдар – мемлекеттік уәкілетті органдар тарапынан нақты заңды немесе жеке тұлғаларға көрсетілген қызметтерге байланысты сол тұлғалардан алынатын міндетті төлемдер.

Сборы – обязательные платежи, взимаемые уполномоченными государственными органами с конкретных юридических лиц с оказанными им услугами.

Алымдардың белгілері:

Признаки сборов:

1. алым міндетті төлем;

1. сбор – обязательный платеж;

2. алым біржолғы төлем;

2. сбор – одноразовый платеж;

3. алым біршама-баламалы төлем;

3. сбор – относительно-эквивалентный платеж;

4. алым ерікті сипаттағы төлем;

4. сбор – платеж добровольного характера;

5. алым ақшалай нысандағы төлем.

5. сбор – платеж в денежной форме.

Қазақстан Республикасында мынадай алымдар қолданылады:

В Республике Казахстан действуют следующие сборы:

1. бағалы қағаздар эмиссиясын тіркегені үшін алынатын алым;

1. сбор за регистрацию эмиссии ценных бумаг;

2. Қазақстан Республикасының аумағы бойынша автокөлік құралдарының жүріп өткені үшін алымдар;

2. сборы за проезд автотранспортных средств по территории Республики Казахстан;

3. кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаларды тіркегені үшін алынатын алым;

3. сбор за регистрацию физических лиц, занимающихся предпринимательской деятельностью и юридических лиц;

4. жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін алынатын лицензиялық алым;

4. лицензионный сбор за право занятия отдельными видами деятельности;

5. аукциондық сатудан алынатын алым;

5. сбор с аукционных продаж;

6. рыноктарда тауарларды сату құқығы үшін алынатын алым;

6. сбор за право реализации товаров на рынках;

7. Қазақстан Республикасының радиожиілік ресурстарын пайдаланғаны үшін төлем;

7. плата за использование радиочастотного ресурса Республики Казахстан;

8. заңды және жеке тұлғалардың Алматы қаласының рәміздерін өздерінің фирмалық атауларында, қызмет көрсету таңбаларында, тауар таңбаларында пайдаланғаны үшін алынатын алым;

8. сборы за использования юридическими и физическими лицами символики города Алматы в их фирменных наименованиях, знаках обслуживания, товарных знаках;

9. жеке тұлғалардың қолма-қол шетел валютасын сатып алғаны үшін алым;

9. сбор за покупку физическими лицами наличной иностранной валюты;

Баждар – арнайы мамандандырылған мемлекеттік уәкілетті органдар тарапынан заңды немесе жеке тұлғаларға көрсетілген әр сипаттағы қызметтері үшін сол тұлғалардан алынатын міндетті төлемдер.

Пошлины – обязательные платежи, взимаемые специализированными, уполномоченными государственными органами с юридических или физических лиц за оказанные им услуги различного характера.

Баждардың белгілері:

Признаки пошлины:

1. баждар міндетті төлемдер;

1. пошлины – обязательные платежи;

2. баждар ақшалай нысандағы төлемдер;

2. пошлины – платежи в денежной форме;

3. баждар біршама баламалы сипаттағы төлемдер;

3. пошлины платежи относительно-эквивалентного характера;

4. баждар заңи сипаттағы төлемдер;

4. пошлины – платежи юридического характера;

5. баждар ерікті сипаттағы төлемдер.

5. пошлины – платежи добровольного характера.

Қазақстан Республикасында баждар мемлекеттік және кедендік болып бөлінеді.

В Республике Казахстан пошлины подразделяются на государственные и таможенные.

Мемлекеттік баж – арнайы уәкілетті мемлекеттік органдардың заңды немесе жеке тұлғаларға көрсеткен заңи сипаттағы қызметтері үшін сол тұлғалардан алатын міндентті төлем.

Государственная пошлина – обязательный платеж, взимаемый уполномоченными государственными органами с юридических лиц за оказанные им услуги юридического характера.

Мемлекеттік баж алатын арнайы уәкілетті органдар:

Уполномоченные государственные органы, взимающие государственную пошлину:

1. соттар;

1. суды;

2. нотариалдық мекемелер;

2. нотариальные учреждения;

3. АХАТ бөлімшелері;

3. отделения ЗАГС-ов;

4. Ішкі істер органдарының рәсімдеу, паспорт беру және рұқсат беру бөлімдері.

4. ОВиР органов внутренних дел.

Кедендік баждар – мемлекеттік кедендік органдардың мемлекеттің кедендік шекарасы арқылы тауарлар мен өнімдерді әкелетін және әкететін заңды немесе жеке тұлғалардан алынатын міндетті төлемдер.

Таможенные пошлины – обязательные платежи, взимаемые государственными таможенными органами с юридических или физических лиц за ввоз или вывоз ими товаров и продукции через таможенную границу государства.

Кедендік баждардың түрлері:

Виды таможенных пошлин:

1. маусымдық кедендік баждар;

1. сезонные таможенные пошлины;

2. арнаулы кедендік баждар;

2. специальные таможенные пошлины;

3. демпингке қарсы баждар;

3. антидемпинговые пошлины;

4. өтемдік баждар.

4. компенсационные пошлины.

Мемлекеттің салық жүйесі – мемлекет аумағында алынатын салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің, салықтарды есептеу, алу әдістері мен тәсілдерінің, салықтық құқықтық қатынастардың, тиісті нормативтік-құқықтық актілердің, салықтық қызмет аясындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың, салықтық бақылаудың нысандары мен әдістерінің жиынтығы.

Налоговая система государства – совокупность налогов и других обязательных платежей, взимаемых на территории государства, методов и способов исчисления и взимания налогов, налоговых правоотношений, соответствующих нормативно-правовых актов, уполномоченных государственных органов в сфере налоговой деятельности, форм и методов налогового контроля.

Салықтық қызмет мемлекеттің бюджеттік қызметінің бір түрі ретінде.

Налоговая деятельность как разновидность бюджетной деятельности государства.

Мемлекеттің салықтық қызметі – мемлекет аумағындағы салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді белгілеу және оларды тиісті бюджеттің кірісіне алу, сондай-ақ осы міндетті төлемдердің бюджетке уақтылы әрі толығымен түсуіне бақылау жүргізу жөніндегі мемлекеттің өзінің және уәкілетті органдарының іс-қимылдары.

Налоговая деятельность государства – деятельность государства и уполномоченных государственных органов по установлению налогов и других обязательных платежей и взиманию их в доход соответствующего бюджета, а также по осуществлению контроля за своевременным и полным поступлением этих обязательных платежей в бюджет.

Мемлекеттің салықтық қызметінің негізгі бағыттары:

Основные направления налоговой деятельности:

1. салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді белгілеу;

1. установление налогов и других обязательных платежей;

2. мемлекеттің салықтық құрылымын қалыптастыру;

2. формирование налоговой структуры государства;

3. салықтық бақылауды жүзеге асыру;

3. осуществление налогового контроля;

4. салықтардың төленуін қамтамасыз ету;

4. обеспечение уплаты налогов;

5. салық заңдарын бұзғаны үшін заңи жауапкершілік белгілеу.

5. установление юридической ответственности за нарушение налогового законодательства.

Салықтық қызметтің әдістері –

Методы налоговой деятельности:

1. салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді белгілеу;

1. установление налогов и других обязательных платежей;

2. салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді алу;

2. взимание налогов и других обязательных платежей;

3. салық міндеттемелерінің атқарылуына салықтық бақылауды жүзеге асыру;

3. осуществление налогового контроля за исполнением налоговых обязательств;

4. салықтық реттеу.

4. налоговое регулирование.

Салықтық қызметтің қағидаттары:

Принципы налоговой деятельности:

1. заңдылық және негізділік;

1. законность и обоснованность;

2. жалпыға бірдейлік және нақтылық;

2. всеобщность и конкретность;

3. теңділік және әділеттілік;

3. равенство и справедливость;

4. қолайлылық және жеткіліктілік;

4. удобность и достаточность;

5. жеңілділік және бірдүркінділік;

5. льготность и однократность;

6. тұрақтылық және жүйелілік.

6. постоянность и систематичность.

Мемлекеттің салықтық қызметінің негізгі міндеттері:

Основные задачи налоговой деятельности государства:

1. салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді толығымен және уақтылы алу арқылы мемлекет кірісіне ақша қаражаттарының түсуін қамтамасыз ету;

1. обеспечение поступления денежных средств в доход государства путем своевременного и полного взимания налогов и других обязательных платежей;

2. салықтық заңдардың (законодательство) орындалуын қамтамасыз ету;

2. обеспечение исполнения налогового законодательства;

3. салық төлеушілерге олардың салық салу аясындағы құқықтары мен міндеттерін түсіндіру;

3. разъяснение налогоплательщикам их прав и обязанностей в сфере налогообложения;

4. салық заңдары мен салық салу жөніндегі нормативтік актілердегі өзгерістер мен толықтырулар туралы ақпараттарды салық төлеушілерге уақтылы хабарлап тұру;

4. своевременное информирование налогоплательщиков об изменениях в налоговом законодательстве и в нормативных актах по налогообложению;

5. салық заңдарының және салық салу мәселелері бойынша басқа мемлекеттермен жасалынатын шарттардың жобаларын әзірлеуге қатысу.

5. участие в подготовке проектов законов, договоров по вопросам налогообложения с другими государствами.

Мемлекеттің салықтық қызметінің мақсаттары:

Цели налоговой деятельности государства:

1. мемлекеттің салықтық құрылымдарының ойдағыдай қызмет атқаруларын қамтамасыз ету;

1. обеспечение надлежащего функционирования налоговых структур государства;

2. мемлекеттік бюджетке ақша қаражаттарын тарту арқылы әлеуметтік-экономикалық және саяси құрылыстың мемлекеттік бағдарламаларын ақшалай қамтамасыз ету;

2. денежное обеспечение государственных программ социально-экономического и политического строительства путем привлечения денежных средств в бюджет государства;

3. халық тұтынатын тауарларды шығаруға және өнеркәсіп өнімдерін өндіруге бағытталған шаруашылық субъектілерінің қызметтерін ынталандыру, сондай-ақ өндіріс аясын ойдағыдай реттеуді қамтамасыз ету.

3. стимулирование деятельности хозяйствующих субъектов, направленной на производство товаров народного потребления и выпуск промышленной продукции, а также обеспечение надлежащего регулирования производственной сферы.

Салықтық қызметті жүзеге асыруға уәкілетті мемлекеттік органдар:

Уполномоченные государственные органы, осуществляющие налоговую деятельность:

1. ҚР Парламенті;

1. Парламент РК;

2. ҚР Президенті;

2. Президент РК;

3. ҚР Үкіметі;

3. Правительство РК;

4. Мемлекеттің мамандандырылған салық қызметі органдары;

4. специализированные органы налоговой службы государства;

5. Өз құзыреттері көлемінде салық салу аясындғаы қызметтерін жүзеге асыратын жергілікті өкілді және атқарушы органдар.

5. Местные представительные и исполнительные органы, осуществляющие деятельность в сфере налогообложения в пределах своей компетенции.

Мемлекеттің салықтық қызметінің негізгі құқықтық нысандары:

Основные правовые формы налоговой деятельности государства:

1. біржақты қабылданған салықтық-құқықтық актілер;

а) нормативтік-құқыоық актілер;

ә) жекелеген-құқықтық актілер.


1. односторонние налогово-правовые акты;

а) нормативные правовые акты;



б) индивидуальные правовые акты.

2. келісім негізіндегі салықтық-құқықтық актілер;

2. налогово-правовые акты на договорной основе;

3. нақты салықтық құқықтық қатынасқа қатысушы мемлекеттің немесе уәкілетті мемлекеттік органның салық заңында көзделген құқықтары мен міндеттерін жүзеге асыруы.

3. реализация государством или уполномоченным государственным органом, участвующих в конкретном налоговом правоотношении, своих прав и обязанностей, предусмотренных налоговым законодательством.

Тақырыбы: Салықтық құқық: пәні және жүйесі.

Тема: Налоговое право: предмет и система.

Салықтық құқық құқықтық құрылым ретінде.

Налоговое право как правовое образование.

Салықтық құқықтың пәні – мемлекеттік салықтық қызметтің барысында туындайтын қоғамдық қатынастар, яғни салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді белгілеу және алу, сондай-ақ олардың уақтылы және толығымен бюджет кірісіне түсуіне бақылау жүргізу барысында туындайтын салықтық қатынастар.

Предмет налогового права – общественные отношения, возникающие в процессе налоговой деятельности государства, т.е. налоговые отношения, возникающие в процессе установления и взимания налогов и других обязательных платежей, а также осуществление контроля за своевременным и полным поступлением этих обязательных платежей в бюджет.

Салықтық қатынастардың өзіне тән белгілері:

Характерные признаки налоговых отношений:

1. бұл қатынастар мемлекеттің өсіп-өркендеуімен байланысты болады және оның салықтық қызметінің нәтижесінде туындайды;

1. эти отношения обусловлены существованием государства и возникают в результате его налоговой деятельности;

2. бұл қатынастар әрқашанда бөлу сипатында болады;

2. эти отношения всегда носят распределительный характер;

3. бұл қатынастар ақша нысанындағы құнның тек біржақты қозғалысын білдіреді, яғни тиісті бюджет кірісіне ақша нысанында түсетін салықтардың біржақты қозғалысын көрсетеді;

3. эти отношения опосредствуют одностороннее движение стоимости в денежной форме, т.е. выражают одностороннее движение налогов поступающих в доход соответствующего бюджета в денежной форме;

4. бұл қатынастар экономикалық қатынастардың бір түрі болып табылады;

4. эти отношения являются разновидностью экономических отношений;

5. бұл қатынастар әрқашанда құқықтық нысанда, яғни салықтық-құқықтық қатынастар түрінде болады.

5. эти отношения всегда существуют в правовой форме, в виде налоговых правоотношений.

Салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің экономикалық-құқықтық мәні олардың құрамындағы салықтық-құқықтық және салықтық-құқықтық қатынастар арқылы көрініс табады.

Экономико-правовая сущность налогов и других обязательных платежей проявляется в том, что они включают налогово-экономические отношения и налоговые правоотношения.

Салықтық құқық – мемлекеттің салықтық қызметінің барысында туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы.

Налоговое право – совокупность правовых норм, регулирующих общественные отношения, возникающие в процессе налоговой деятельности государства.

Салықтық құқық мемлекеттің болмысын, өсіп-өркендеуін және міндеттері мен қызметтерін атқаруын қаржылармен қамтамасыз етудің заңи негізі болып табылады.

Налоговое право является юридической основой финансового обеспечения существования и функционирования государства.

Салықтық құқықтың жүйесі – салықтық-құқықтық нормалардың өзара қарым-қатынаста бола отырып бірігуі және белгілі бір тәртіппен орналасуы.

Система налогового права – объединение и взаимодействие налогово-правовых норм и расположение их в определенной последовательности.

Салықтық құқықтың жүйесі жалпы және ерекше бөлімдерден тұрады.

Система налогового права состоит из общей и особенной частей.

Салықтық құқықтың жалпы бөліміне мына институттар кіреді:

Общая часть налогового права включает следующие институты:

1. мемлекеттің салықтық құрылысы;

1. налоговое устройство государства;

2. салықтық қызмет саласындағы басқару;

2. управление в области налоговой деятельности;

3. салықтық жоспарлау;

3. налоговое планирование;

4. салықтық бақылауды құқықтық реттеу;

4. правовое регулирование налогового контроля;

5. салық заңдарын бұзғаны үшін жауапкершілік.

5. ответственность за нарушение налогового законодательства.

Салықтық құқықтың ерекше бөліміне мына институттар кіреді:

Особенная часть налогового права включает следующие институты:

1. республикалық бюджеттердің түсімдерін құқықтық реттеу;

1. правовое регулирование поступлений Республиканского бюджета;

2. жергілікті бюджеттердің түсімдерін құқықтық реттеу.

2. правовое регулирование поступлений местных бюджетов.

Салықтық құқықта пайдаланылатын құқықтық реттеу әдістері:

Методы правового регулирования, используемые в налоговом праве:

1. мемлекеттік-өктем, императивтік әдіс;

1. государственно-властный, императивный метод;

2. диспозитивтік-шартты әдіс.

2. диспозитивный-договорный метод.

Құқықтық реттеудің императивтік әдісінің өзіне тән белгілері:

Характерные признаки императивного метода правового регулирования:

1. мемлекеттің талап-бұйрығы нормативтік сипаттағы біржақты құқықтық акті нысанында көрініс тапқан;

1. предписание государства выражено в форме одностороннего правового акта, носящего нормативный характер;

2. осы талап-бұйрық екі жақтың жүріп-тұру тәртібін өте мұқият анықтайды;

2. это предписание тщательно регламентирует поведение сторон;

3. екі жақтың өзара құқықтары мен міндеттері мемлекет тарапынан осы қатынастарды реттейтін нормативтік актіден көрініс табады, сондай-ақ ол нақты салықтық міндеттеме туындатады;

3. взаимные права и обязанности сторон порождены государством и вытекают из того нормативного акта, который регулирует данное отношение и порождает конкретное налоговое обязательство;

4. салықтық міндеттемені орындау мемлекет тарапынан біржақты түрде немесе сот арқылы жүзеге асырылатын мәжбүр ету механизмімен қамтамасыз етіледі;

4. исполнение налогового обязательства обеспечивается механизмом принуждения, реализуемого государством либо через суд, либо в одностороннем порядке;

5. салық төлеушінің салық міндеттемесін орындамауы оны қаржылық-құқықтық жауапкершілікке, сондай-ақ оның лауазымды адамын әкімшілік жауапкершілікке, ал кейбір жағдайларда қылмыстық жауапкершілікке тартуға әкеп соғады;

5. неисполнение налогового обязательства плательщиком влечет его финансово-правовую ответственность, а также административную ответственность, а в некоторых случаях уголовную ответственность его должностных лиц;

6. салықтық құқықтық қатынаста мемлекеттің өкілі болып табылатын субъект мемлекеттің талап-бұйрығын мәжбүрлеу арқылы жүзеге асыруға мүмкіндік беретін өктем уәкілеттілікпен қамтамасыз етілген.

6. субъект, представляющий в налоговом правоотношении государство, наделен властным полномочиями, которые дают ему возможность принудительной реализации предписаний государства.

Тақырыбы: Салықтық-құқықтық қатынастар.

Тема: Налоговые правоотношения.

Салықтық құқықтық қатынастар – салықтық құқық нормаларымен реттелген салықтық қатынастар.

Налоговые правоотношения – урегулированные нормами налогового права налоговые отношения.

Салықтық құқықтық қатынастардың өздеріне тән белгілері:

Характерные признаки налоговых правоотношений:

1. бұл қатынастар мемлекеттің салықтық қатынастарды құқықтық нормалармен реттеуінің нәтижесінде туындайды;

1. эти отношения возникают в результате регулирования государством налоговых отношений правовыми номами;

2. бұл қатынастар ұлттық табысты қайта бөлу барысында туындайды;

2. эти отношения возникают в процессе перераспределения национального дохода;

3. бұл қатынастар мемлекеттің біржақты өктем ерік білдіруінің нәтижесінде туындайды;

3. эти отношения возникают в результате одностороннего волеизъявления государства;

4. бұл қатынастардың міндетті субъектісі мемлекеттің өзі немесе мемлекеттің уәкілетті органы болып табылады;

4. обязательным субъектом этих отношении является государство или уполномоченный государственный орган;

5. бұл қатынастар мемлекеттік-өктем сипатта болады, яғни мемлекет қатысушылардың бір жағына рұқсат етілген билік тәртібін белгілесе, екінші жаққа тек міндеттерін орындау тәртібін белгілегендіктен “өктем билік және бағыныштылық” сипатында көрініс табады;

5. эти отношения носят государственно-властный характер, т.е. для одной стороны государство устанавливает меру дозволенного поведения, для другой стороны меру должного поведения и поэтому они складываются по формуле “власти и подчинения”;

6. бұл қатынастардың материалдық объектісі ақша қаражаттары, яғни тиісті бюджетке ақша нысанында түсетін салықтар мен басқа да міндетті төлемдер болып табылады;

6. материальным объектом этих отношений выступают денежные средства, т.е. налоги и другие обязательные платежи, уплачиваемые в соответствующий бюджет в денежной форме;

7. бұл қатынастардың негізгі мәні заңмен белгіленген салық сомасын тиісті бюджетке уақтылы енгізу жөніндегі салық төлеушінің біржақты міндеттемесі болып саналады.

7. основным содержанием этих отношений является одностороннее обязательство налогоплательщика своевременно и полностью внести в бюджет установленную законом сумму налога.

Өздерінің объектілеріне байланысты салықтық құқықтық қатынастар материалдық және ұйымдастырушы болып бөлінеді.

В зависимости от объектов налоговые правоотношения подразделяются на материальные и организационные.

Сонымен қатар салықтық құқықтық қатынастар реттеуші және қорғаушы немесе нақты және жалпы болып бөлінеді.

А также налоговые правоотношения делятся на регулятивные и охранительные или на конкретные и общие.

Салықтық құқықтық қатынастардың субъектілері:

Субъекты налоговых правоотношений:

1. Мемлекет;

а) мемлекеттің біртұтас өзі;

ә) уәкілетті мемлекеттік органдар.


1. Государство;

а) государство в целом;

б) уполномоченные государственные органы.


2. Салық төлеушілер:

а) заңды тұлғалар;

ә) жеке тұлғалар;


2. Налогоплательщики:

а) юридические лица;



б) физические лица;

Салықтық құқықтық қатынастардың мәні оның субъектілерінің құқықтары мен міндеттерінің сипаттамасы арқылы көрініс табады.

Содержание налоговых правоотношений характеризуется через права и обязанности их субъектов.

Салықтық құқықтық қатынастың субъектісі – салық төлеушінің құқықтары:

Права налогоплательщики субъекта налогового правоотношения:

1. Салықтар жөнінде жеңілдіктерге құқығы барын растайтын құжаттарды табыс етуге;

1. представлять документы, подтверждающие право на льготы по документам;

2. салық органдарына салықтарды есептеу және төлеу жөнінде және жүргізілген тексеру актілері бойынша түсіндірмелерді табыс етуге;

2. представлять налоговым органам пояснения по исчислению и уплате налогов и по актам проведенных проверок;

3. жүргізілген тексеру актілерімен танысуға;

3. знакомиться с актами проведенных проверок;

4. заңда белгіленген тәртіппен салық органдарының шешімдеріне шағымдануға;

4. в установленном порядке обжаловать решения налоговых органов;

5. салық салуға қатыссыз ақпарат пен құжаттарды тапсырмауға құқылы.

5. не представлять информацию и документы, не относящиеся к налогообложению.

Салықтық құқықтық қатынастың субъектісі – салық төлеушінің міндеттері:

Обязанности налогоплательщика – субъекта налогового правоотношения:

1. салық қызметі органдарының талаптары бойынша және олардың талап-бұйрықтарының негізінде бюджетке төленетін салықтар мен басқа төлемдерді есептеуге байланысты есептеу құжарттары мен мүлікті табыстау;

1. по требованию сотрудников налоговой служб на основании предъявленного предписания представлять для проверки учетную документацию и имущество, связанные с исчислением и уплатой налогов и других платежей в бюджет;

5. заңды және жеке тұлғалардың салық төлемеуіне байланысты немесе табысты, пайданы жасыру не болмаса кемітіп көрсету, салық салынатын объектілерді көрсетпеу мақсатымен жасаған қылмыстары мен өзге де құқық бұзушылықтарын салықтар мен басқа да төлемдерді бюджетке төлеуден жалтарудың өзге де түрлерін, сондай-ақ бюджетке салықтар мен басқа төлемдердің түспеуіне байланысты мемлекетке шығын келтірген өзге де қылмыстар мен құқық бұзушылықтарды салық қызметі органдары, салық полициясы бөлімшелері арқылы анықтау және тыйып тастау;

5. выявлять и пресекать подразделениями налоговых полиций органов налоговой службы преступления и иные правонарушения, связанные с неуплатой налогов, либо совершаемые с целью сокрытия или занижения доходов, укрытия объектов налогообложения юридическими лицами, иного уклонения от уплаты налогов и других платежей в бюджет, а также иные преступления и правонарушения, повлекшие причинение убытков государству, связанных с непоступлением или недопоступлением налогов и других платежей в бюджет.

Салық қызметі органдарының құқықтары:

Права органов налоговой службы:

1. ҚР заңдарына сәйкес тәртіп пен шарттар негізінде заңды және жеке тұлғалардың барлық ақша құжаттарын, бухгалтерлік кітаптарын, есептерін, сметаларын, қолда бар ақшалай қаражатын, бағалы қағаздарын және басқа да құндылықтарын, есеп айырысуларын, декларациялары мен бюджетке салықтар мен басқа төлемдерді есептеу мен төлеуге байланысты құжаттарды тексеру;

1. производить у юридических лиц и у физических лиц проверки всех денежных документов, бухгалтерских книг, отчетов, смет, наличия денег, ценных бумаг и других ценностей, расчетов, деклараций и иных документов, связанных с исчислением и уплатой налогов и других платежей в бюджет, в порядке и на условиях в соответствии с законодательством РК;

2. ұйымдастыру лауазымды адамдарынан және басқа да қызметкерлерінен, сондай-ақ азаматтардан осы үстінде аталған тексерулер барысында пайда болатын мәселелер жөнінде анықтамалар, ауызша және жазбаша түсініктемелер алу;

2. получать от должностных лиц и других работников организаций, а также граждан справки, устные и письменные объяснение по вопросам, возникающим в ходе указанных проверок;

3. ұйымдардың басшылары мен басқа да лауазымды адамдарына, сондай-ақ азаматтарға анықталған (орын алған) салық заңдарын бұзушылықты жою туралы орындалуға міндетті нұсқаулар беру және олардың орындалуын бақылап отыру;

3. давать руководителям и другим должностным лицам организаций, а также гражданам обязательные для исполнения указания об устранении выявленных нарушений налогового законодательства и контролировать их выполнение;

4. салық заңдарын бұзған ұйымдарға, лауазымды адамдар мен азаматтарға қолданылып жүрген заңдарға сәйкес салық санкциясын қолдану және заңда көзделген айыппұл салу;

4. применять к организациям, должностным лицам и гражданам, нарушившим налоговые санкции и штрафы, предусмотренные действующим законодательством;

5. салық заңдарында белгіленген ережелерге сәйкес ұйымдар мен азаматтардың бюджетке салықтар мен басқа да төлемдерді төлеу мерзімін ұзарту немесе оларды дүркін-дүркін бөліп төлеуге мұрсат беру;

5. в соответствии с установленными в налоговых законах правилами организациям и гражданам продлевать сроки уплаты налогов и других платежей в бюджет или давать рассрочки по их уплате;

6. жасандылығы, қолдан жасалғандығы анықталған кезде салық заңдарының бұзылғанын айғақтайтын құжаттарды салық төлеушіден алу және оған алынған заттардың тізімдемесі бар акт тапсыру;

6. при обнаружении подлогов, подделок документы, свидетельствующие о факте нарушения налогового законодательства, изымаются с вручением плательщику акта с описью изъятого;

7. салық заңдарын бұзушылықты жою туралы талаптарды орындамағаны, үй-жайларды тексеру мен анықтап қарауға жібермеген, салық қызметі органына бухгалтерлік есептер мен баланстарды, есеп айырысуларды, декларацияларды және табыс түсіруге, салық салынатын объектілерді ұстауға, салықтар мен басқа да төлемдерді бюджетке есептеу мен төлеуге байланысты өзге де құжаттарды табыс етпеген жағдайда, анықталған тәртіп бұзушылық жойылғанға дейін ұйымдар мен азаматтардың, банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын өзге ұйымдардың есеп айырысу және басқа шоттары бойынша шығыс операцияларын тоқтатып тұру.

7. приостановить расходные операции организаций и граждан по их банковским счетам в банках и иных организациях, осуществляющих отдельные виды банковских операций, в случаях невыполнения требований об устранении выявленных нарушений налогового законодательства, недопуска к проверке и обследованиям, непредставления налоговой службе расчетов, деклараций и других документов, связанных с извлечением доходов содержанием объектов налогообложения, исчислением и уплатой налогов и других платежей в бюджет и финансовыми обязательствами перед государством, а также непредставления финансовой отчетности по требованию налоговых служб, до устранения выявленных нарушений.

Салықтық құқықтық қатынастардың пайда болуының, өзгеруінің және тоқтатылуының негіздері салықтық заңдарда көзделген нақты жағдайлар, яғни заңи айғақтар болып табылады.

Основанием возникновения, изменения и прекращения налоговых правоотношений являются предусмотренные налоговым законодательством обстоятельства, т.е. юридические факты.

Салықтық құқықтық қатынас субъектілерінің өз құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау тәсілдері:

Способы защиты своих прав и законных интересов субъектами налоговых правоотношений:

А. Салық төлеушілер:

А. Налогоплательщики:

1. салық қызметі органдары мен олардың лауазымды адамдарының әрекеттеріне олар бағынышты жоғары тұрған органдардың шағым беру арқылы;

1. обжалование действий органов налоговой службы и их должностных лиц в порядке подчиненности;

2. салық органдарының, олардың лауазымды қызметкерлерінің әрекеттеріне сотқа барып шағым беру.

2. обжалование действий налоговых органов, их должностных лиц в судебном порядке.

Ә. Мемлекет, мемлекеттік уәкілетті органдар:

Б. Государство, уполномоченные государственные органы:

1. салық берешектерін біржақты-өктем түрде өндіріп алу;

1. взыскание налоговой задолженности в односторонне-властном порядке;

2. салық берешектерін сот арқылы өндіріп алу;

2. взыскание налоговой задолженности в судебном порядке;

3. салықтық заңдарды бұзушыларға әкімшілік немесе қылмыстық жауапкершілік шараларын қолдану.

3. привлечение нарушителей налогового законодательства к административной или уголовной ответственности.

Салықтық құқықтық дереккөздері – құрамдарында салықтық құқықтық нормалары бар уәкілетті мемлекеттік органдардың заңи актілері.

Источники налогового законодательства – юридические акты уполномоченных государственных органов, содержащие нормы налогового права.

Салықтық құқықтық болмысының нысаны ретінде нормативтік құқықтық сипаттағы салықтық заңдар (законодательство) көрініс табады.

Формой существования налогового права являются налоговое законодательство нормативно-правового характера.

Салықтық заңдар – салық салу аясындағы қоғамдық қатынастарды реттейтін нормативтік-құқықтық актілердің жиынтығы.

Налоговое законодательство – совокупность нормативных правовых актов, регулирующих общественные отношения в сфере налогообложения.

Нормативтік-құқықтық актілер заңи күштеріне және оларды қабылдаған органдарға байланысты заңдар және заңға сәйкес нормативтіік актілер болып бөлінеді.

По юридической силе и по органам их издающим нормативные-правовые акты, подразделяются на законы и подзаконные нормативные акты.

Заңдар – жоғарғы мемлекеттік өкімет органы (кейбір кездерде тұрғындардың референдумы) қабылдаған жоғарғы заңи күші бар нормативтік құқықтық актілер.

Законы – нормативно-правовые акты, обладающие высшей юридической силой, изданные высшим государственной власти (иногда на референдуме населением).

Заңға сәйкес нормативтік актілер – ҚР салық заңдарының негізінде және соларды орындау жолында уәкілетті мемлекеттік органдардың қабылдаған нормативтік құқықтық актілері.

Подзаконные нормативные акты – нормативные акты уполномоченных государственных органов, принятые на основании и во исполнение законов РК.

Салық кодексі – салық салу аясында туындайтын қоғамдық қатынастарды өте толық және жүйелі түрде реттеуді қамтамасыз ететін, біріңғай, жинақталған және іштей үйлестірілген нормативтік акт.

Налоговый кодекс – единый, сводный, внутренне согласованный нормативный акт, обеспечивающий наиболее полное, системное регулирование общественных отношений, возникающих в сфере налогообложения.

Салықтық құқықтың жалпы бөлімі институттарының сипаттамасы:

Характеристика институтов общей части налогового права:

1. Мемлекеттің салықтық құрылысы – мемлекетіміздің салық жүйесінің құрылу қағидаттарын және ұйымдастырылу құрылысын, оның құрамына кіретін салықтар мен өзге де міндетті толық төлемдер жүйесін, сондай-ақ олардың топтастырылуы мен өзара қарым-қатынастарын белгілейтін салықтық құқықтың жалпы бөлімінің институты.

1. Налоговое устройство государства – институт общей части налогового права, устанавливающий принципы построения и организационные строение налоговой системы государства, систему налогов и других обязательных платежей входящих в нее, а также классификацию налогов и взаимодействие составных частей налоговой системы.

Адам Смиттің ұтымды салық салу жөніндегі классикалық қағидалары:

Классические правила рационального налогообложения Адама Смита:

1. азамат өзінің тапқан табыстарына сәйкес мемлекет шығындарын өтеуге атсалысуға тиісті;

1. гражданин в соответствии с полученным им доходом должен участвовать в покрытии расходов государства;

2. салық мөлшері, оны төлеу мерзімі мен тәртібі, салықты төлеуші күні бұрын және дәл белгінеуі қажет;

2. размер налога, сроки, способы уплаты и плательщик должны быть заранее и точно определены;

3. әрбір салық төлеушіге ыңғайлы уақытта және қолайлы әдіспен алынуы тиіс;

3. каждый налог должен взиматься в то время и тем способом, когда это наиболее удобно для налогоплательщика;

4. әрбір салық өзі мемлекетке әкелетін табыстан гөрі салық төлеушінің қалтасынан мүмкіндігінше аз ақша алуға бейімделіп құрылуы қажет.

4. каждый налог должен быть разработан так, чтобы он извлекал из кармана плательщика возможно меньше того, что он приносит государству.

Салық жүйесінің құрылу қағидаттары:

Принципы построения налоговой системы:

1. заңдылық және негізділік;

1. законность и обоснованность;

2. қарапайымдылық және экономикалық бейтараптылық;

2. простота и экономическая нейтральность;

3. теңділік және әділеттілік;

3. равенство и справедливость;

4. жалпыға бірдейлік және нақтылық;

4. всеобщность и конкретность;

5. ыңғайлылық және жеткіліктілік;

5. удобность и достаточность;

6. жоспарлылық және нормативтілік;

6. плановость и нормативность;

7. жеңілділік және бірдүркінділік;

7. льготность и однократность;

8. мемлекет пен салық төлеушілердің құқықтары мен мүдделерін қорғау теңділігі;

8. равенство защиты прав и интересов налогоплательщиков и государства;

9. резиденттілік.

9. резиденство.

ҚР салық жүйесі мына келесідей элементтерден тұрады:

Налоговая система РК состоит из следующих элементов:

1. бюджетке алынатын салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің жиынтығы;

1. совокупность налогов и других обязательных платежей, взимаемых в бюджет;

2. салық салу әдістері мен тәсілдердің жиынтығы;

2. совокупность методов и способов налогообложения;

3. салықтық қатынастардың және нормативтік-құқылық актілердің жиынтығы;

3. совокупность налоговых отношений и нормативно-правовых актов;

4. салық салу саласындағы басқару органдарының және салық қызметі органдарының жиынтығы;

4. совокупность органов управления в области налогообложения и налоговых служб;

5. салықтық бақылаудың нысандары мен әдістерінің жиынтығыы.

5. совокупность форм и методов налогового контроля.

Салық салу элементтері:

Элементы налогообложения:

1. салық төлеуші (салық субъектісі);

1. налогоплательщик (субъект налога);

2. салық салу объектісі (салық төлеу көзі);

2. объект налогообложения (источник налога);

3. салық салу бірлігі;

3. единица налогообложения;

4. салық ставкасы;

4. налоговая ставка;

5. салық жеңілдіктері;

5. налоговые льготы;

6. салықты есептеу тәсілі және тәртібі;

6. способ и порядок исчисления налога;

7. салықты төлеу мерзімі және тәртібі;

7. сроки и порядок уплаты налога;

8. салық төлеушілер мен салық органдарының құқықтары мен міндеттері;

8. права и обязанности налогоплательщиков и налоговых органов;

9. кірісіне салық түсетін бюджет;

9. бюджет, в доходы который зачисляется налог;

10. салықтың төленуіне бақылау жүргізу;

10. контроль за уплатой налогов;

11. салық заңдарын бұзғаны үшін жауапкершілік.

11. ответственность за нарушение налогового законодательства.

Салықтардың топтастырылуы:

Классификация налогов:

1. салық салу объектілері бойынша:

а) тікелей салықтар;

ә) жанама салықтар.


1. по объектам обложения:

а) прямые налоги;

б) косвенные налоги.


2. Алатын және пайдаланатын органдар бойынша:

а) мемлекеттік;

ә) жергілікті;

б) мемлекет аралық.
2. По органу, взимающему и распоряжающемуся:

а) государственные;

б) местные;

в) межгосударственные.

3. Пайдалану ерекшелігі бойынша:

а) жалпылай салықтар;

ә) арнайы салықтар.


3. По признаку использования:

а) общие налоги;

б) специальные налоги.


4. Экономикалық белгілері бойынша:

а) табысқа салынатын салықтар;

ә) тұтынуға салынатын салықтар.


4. По экономическому признаку:

а) налоги на доходы;

б) налоги на потребление.


5. Салық салу объектісін бағалау дәрежесі бойынша:

а) мүліктік салықтар;

ә) жекеше салықтар.


5. По степени оценки объекта обложения:

а) реальные налоги;

б) личные налоги.


6. Салық ставккаларын құру әдісі бойынша:

а) тұрақты ставкалар;

ә) проценттік ставкалар:

- пропорционалды;

- прогрессивті (үдемелі);

- регрессивті (шегермелі).
6. По методу построения ставки налогов:

а) твердые ставки;

б) процентные ставки:

- пропорциональные;

- прогрессивные;

- регрессивные.

2. Салықтық қызмет саласындағы басқару – уәкілетті мемлекеттік органдар мен арнайы салық қызметі органдарының осы саладағы жүйесін және қызмет бағыттарын айқындайтын, сондай-ақ олардың басқаруға сай келетін міндеттері мен құқықтарын белгілейтін салықтық құқықтың жалпы бөлімінің институты.

2. Управление в области налоговой деятельности – институт общей части налогового права, определяющий систему уполномоченных государственных органов и специальных органов налоговой службы и сферу их деятельности в данной области, а также устанавливающий их полномочия в сфере налоговой деятельности.

Салықтық қызмет саласындағы басқару – салық механизмінің әдістерін, тәсілдерін, тұтқаларын, стимулдары мен санкцияларын қолдану арқылы күткен нәтижеге жету жолында мемлекеттік өкімет орындары мен атқару органдарының және салық органдарының салық салу аясында жүзеге асыратын жоспарланған және мақсатты түрде қызметтері.

Управление в области налоговой деятельности – планомерная, целенаправленная деятельность органов государственной и исполнительной власти, а также налоговых органов в сфере налогообложения, осуществляемая с помощью применения методов, приемов, рычагов, стимулов и санкций налогового механизма для достижения определенного результата.

Салықтық қызмет саласындағы басқару негізінде мына келесідей принциптер жатады:

В основе управления в области налоговой деятельности лежат следующие принципы:

- салық мәселесіне саяси тұрғыдан қарау;

- политический подход к налоговым вопросам;

- заңдылық және мақсатқа сәйкестілік;

- законность и целесообразность;

- ғылымилық тұрғыдан және жоспарлылық;

- научность и плановость;

- ұтымдылық және тиімділік.

- оптимальность и эффективность.

Салық салу саласындағы басқару элементтері:

Элементы управления в области налогообложения:

- бухгалтерлік, статистикалық, тікелей есептеме ақпарат;

- информация (бухгалтерская, статическая, оперативная отчетность);

- салықтарды басқаруды ұйымдастыру;

- организация управления налогами;

- салықтық жоспарлау;

- налоговое планирование;

- салықтық реттеу;

- налоговое регулирование;

- салықтық бақылау.

- налоговый контроль.

Салық салу саласындағы басқаруды жүзеге асырушы барлық мемлекеттік органдардың негізгі міндеттері:

Основные задачи всех государственных органов, осуществляющих управление в области налогообложения:

- мемлекеттік қаржылық, бюджеттік және салықтық саясатын жүргізу;

- проведение в жизнь финансовой, бюджетной, налоговой политики государства;

- салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің бюджетке толығымен және уақтылы түсіп отыруын құқықтық құралдармен қамтамасыз ету;

- обеспечение правовыми средствами полного и своевременного поступления налогов и других платежей в бюджет;

- халыққа әлеуметтік нысаналанған салық салцды жүзеге асыруды қамтамасыз ету;

- обеспечение осуществления социально ориентированного налогообложения населения;

- салық салу кезінде негізге алынатын қағидаттарды және салық салу нормаларын белгілеу.

- установление основополагающих принципов и норм налогообложения.

3. Салықтық жоспарлау – мемлекеттің салықтық юрисдикциясының ауқымын, салықтарды белгілеудің және алудың ұтымды түрлерін, салық заңдарын қабылдаудың негізгі қағидаларын айқындау және белгілеу жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органдардың іс-қимылдарын, сондай-ақ салық төлеушілердің өз салық міндеттемелерін азайтып, жеңілдетуге байланысты заңды тәсілдерді пайдаланулары кезіндегі әрекеттерін реттейтін салықтық құқықтың жалпы бөлімінің институты.

3. Налоговое планирование – институт общей части налогового права, регулирующий деятельность уполномоченных государственных органов по определению пределы налоговой юрисдикции государства, оптимальных видов установления и взимания налогов, основных правил принятия налоговых законов, а также деятельность налогоплательщиков, использующих законные способы сокращения своих налоговых обязательств.

Салықтық жоспарлау күрделі процесс болғандықтан оның негізіне мемлекеттің қаржылық, бюджеттік және салықтық саясатының басты бағыттарын есепке ала отырып, салық салу аясында қаржылық және салықтық заңдармен белгіленген барлық қағидалар мен талап бұйрықтарды дұрыс және тиімді пайдалану жатады.

Налоговое планирование является сложным творческим процессом, в основе которого лежит правильное и эффективное использование всех установленных финансовым и налоговым законодательством правил и предписаний в сфере налогообложения с учетом приоритетных направлений финансовой, бюджетной и налоговой политики государства.

Салықтық жоспарлауды екі тұрғыдан қарастыруға болады:

Налоговое планирование можно рассмотреть в двух аспектах:

1. Біріншіден, мемлекеттің өкілетті органдарының салық төлеушілерді белгілеу, салық салу объектілерін белгілеу, салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді есептеу және алу процедурасын жүзеге асыру, салық салу әдісін, төлеу тәртібін және тәсілін таңдау, есеп беру кезеңі мен төлеу мерзімін, сондай-ақ салық заңдарын бұзғаны үшін жауапкершілік белгілеу жөніндегі қызметтері.

1. Как деятельность уполномоченных государственных органов по определению круга налогоплательщиков, объектов налогообложения, процедуры исчисления и изъятия налогов и других обязательных платежей, выбору метода налогообложения, способов и порядка уплаты, отчетного периода и, наконец, установлению ответственности за те или иные нарушения налогового законодательства.

2. Екіншіден, кәсіпкерлік қызметпен айналысатын заңды және жеке тұлғалардың арнайы тәсілдерді қолдана отырып салық міндеттемелерін азайтуға, сондай-ақ заңмен белгіленген салық жеңілдіктерін ұтымды пайдалану арқылы өздері төлейтін салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді төмендетуге бағытталған құқыққа сай әрекеттері.

2. Как правомерные действия юридических и физических лиц, занимающихся предпринимательской деятельностью, направленные на минимизирование уплачиваемых ими налогов и других обязательных платежей путем применения специальных приемов уменьшения налоговых обязательств, а также умелое использование предоставленных законом налоговых льгот.

Салықтық жоспарлаудағы басты мақсат салық салу шені мен салықтардың санын ұтымды белгілеу, сондай-ақ мемлекет пен салық төлеушілердің салық салу аясындағы мүдделерін ұштастыру.

Главное в налоговом планировании – это наиболее оптимальное определение пределов налогообложения и количества налогов, а также сочетание интересов государства и налогоплательщиков в сфере налогообложения.

4. Салықтық бақылауды құқықтық реттеу – салықтық бақылауды жүзеге асыруға хақы бар мемлекеттік уәкілетті органдардың жүйесі мен құзыреттерін, салықтық бақылаудың нысандары мен әдістерін және түрлерін, сондай-ақ салықтық тексерулерді ұйымдастыру және жүргізу тәртібін белгілейтін салықтық құқықтың жалпы бөлімінің институты.

4. Правовое регулирование налогового контроля – институт общей части налогового права, устанавливающий систему и компетенцию уполномоченных государственных органов, формы, методы и виды налогового контроля, а также порядок организации и проведение налоговых проверок.

Төлемдердің бюджетке толығымен және уақтылы түсуіне салықтық тексеру жүргізу келесідей тәртіппен жүзеге асырылады:

Налоговая проверка полноты поступления платежей в бюджет осуществляется в следующем порядке:

- салықтың белгілі бір түрі бойынша тексеру жарты жылдықта бір реттен жиі жүргізілмейді;

- проверки по одному и тому же виду налога производятся не чаще одного раза в полугодие;

- кешенді тексерулер жылына бір реттен жиі жүргізілмейді;

- комплексные проверки производятся не чаще одного раза в год;

- кезектен тыс (жоспардан тыс) тексерулер салық комитетінің жазбаша рұқсаты бойынша, нақты салық төлеушіге қатысты жүргізіледі.

- внеочередные (внеплановые) проверки проиводятся в отношении конкретного налогоплательщика с письменного разрешения налогового комитета.

Салықтық бақылаудың өзіне тән белгілері:

Характерные признаки налогового контроля:

1. салықтық бақылау – мемлекеттік бақылаудың бір түрі болып табылады;

1. налоговый контроль является разновидностью государственного контроля;

2. салықтық бақылау – қаржылық бақылаудың бір түрі ретінде;

2. налоговый контроль – как разновидность финансового контроля;

3. салықтық бақылау – мемлекеттік бақылаудың арнайы түріне жатады.

3. налоговый контроль относится к специализированному виду государственного контроляю

Салықтық бақылаудың мақсаттары:

Цели налогового контроля:

1. салық заңдарының бұзылуы жөніндегі деректерді айқындау;

1. выявление фактов нарушения налогового законодательства;

2. салықтық құқықтық қатынасқа қатысушының өз міндеттерін жеткіліксіз орындағаны жөніндегі деректерді айқындау;

2. выявление некачественного исполнения участником налогового правоотношения своих обязанностей;

3. кінәлілерді табу және оларды белгіленген заңи жауапкершілікке тарту;

3. выявление виновных и привлечение их к установленной юридической ответственности;

4. салық заңдарының бұзылуын (орындалмауын немесе сапасыз орындалуын) жою;

4. устранение нарушений налогового законодательства;

5. берешекті өндіріп алу түріндегі шараны қолдану арқылы мемлекеттің материалдық мүддесін қорғау;

5. защита материальных интересов государства в виде принятия мер по взысканию недоимки;

6. салық заңдарының бұзылуына жол бермеу (болдырмау).

6. предупреждение нарушений налогового законодательства.

Салықтық бақылауды жүзеге асыру нысандары:

Формы осуществления налогового контроля:

1. тікелей бақылау;

1. непосредственный контроль;

2. сырттай (жанама) бақылау.

2. опосредованный контроль.

5. Салық заңдарын бұзғаны үшін жауапкершілік – мемлекеттің салық салу аясындағы салық төлеушілердің, банк мекемелері мен банктік операциялардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын басқа да ұйымдардың, сондай-ақ салық қызметі органдарының салық заңдарының атқарылу талаптарына байланысты міндеттерін ойдағыдай орындамағандары үшін заңи жауапкершілік түрлерін қолдану тәртібі мен қағидаларын белгілейтін салықтық құқықтың жалпы бөлімінің институты.

5. Ответственность за нарушение налогового законодательства – институт общей части налогового права, устанавливающий порядок и правила применения соответствующих мер юридической ответственности за надлежащее исполнение своих обязанностей, связанных с исполнением предписании налогового законодательства в сфере налогообложения налогоплательщиками, банковскими учреждениями и другими организациями, осуществляющих отдельные виды банковских операций, а также органами налоговой службы.

Салық заңдарын бұзу – салық төлеушілердің бюджет алдындағы өз міндеттемелерін орындамаулары немесе ойдағыдай орындамаулары, банк мекемелерінің және банкілік операциялардың жекелеген түрлерін, жүзеге асыратын басқа ұйымдардың салық заңдарын атқаруға байланысты міндеттерін бұзулары немесе орындамаулары, сондай-ақ мемлекеттік салық қызметі органдарының, олардың лауазымды адамдарының салық төлеушілердің құқықтары мен заңды мүдделерін бұзулары арқылы салық заңдарын бұзғандары үшін заңи жауапкершілік белгіленген құқыққа қайшы, кінәлі немесе әрекетсіздік.

Нарушение налогового законодательства – противоправное, виновное или бездействие, которое выражается в неисаолнении или ненадлежащем исполнении налогоплательщиками своих обязательств перед бюджетом; в нарушении или неисполнении банковскими учреждениями и другими организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, обязанностей связанных с исполнением налогового законодательства, в нарушении, органами налоговой службы прав и законных интересов налогоплательщика и за которое установлена юридическая ответственность.

Негізінде заңи жауапкершілік мына келесідей түрлерге бөлінеді:

Юридическая ответственность подразделяется на следующие виды:

1. Тәртіптік жауапкершілік;

1. Дисциплинарная ответственность;

2. Азаматтық-құқықтық жауапкершілік;

2. Гражданско-правовая ответственность;

3. Қаржылық-құқықтық жауапкершілік;

3. Финансово-правовая ответственность;

4. Әкімшілік-құқықтық жауапкершілік;

4. Административно-правовая ответственность;

5. Қылмыстық-құқтық жауапкершілік;

5. Уголовно-правовая ответственность;

Салықтық құқық бұзушылық – салықтық қатынасқа қатысушылардың салық заңдарының нормаларымен белгіленген міндеттерді ойдағыдай орындамауларына байланысты заңи жауапкершілік көзделген құқыққа қайшы кінәлі әрекет немесе әрекетсіздік.

Налоговое правонарушение – противоправное, виновное действие или бездействие, выразившееся в ненадлежащем исполнении участником налогового отношения обязанностей, установленных нормами налогового законодательства и за которое установлена юридическая ответственность.

Салықтық құқық бұзушылықтың белгілері:

Признаки налоговых правонарушении:

1. Құқыққа қайшылығы;

1. Противоправность;

2. Кінәлілігі;

2. Виновность;

3. Зардаптың (зиянның) болуы;

3. Наличие вреда;

4. Құқыққа қайшы әрекет пен соның нәтижесі болып табылатын зардаптың арасындағы себептік байланыс;

4. Причинная связь между противоправным деянием и наступившим в результате его вредными последствиями;

5. Жазаға тартылуы.

5. Наказуемость деяния.

Салықтық құқық бұзушыықтың құрамы:

Состав налогового правонарушения:

1. салықтық құқық бұзушылық субъектісі;

1. субъект налогового правонарушения;

2. салықтық құқық бұзушылық объектісі;

2. объект налогового правонарушения;

3. салықтық құқық бұзушылықтың субъектілік жағы;

3. субъективная сторона налогового правонарушения;

4. салықтық құқық бұзушылықтың объектілік жағы.

4. объективная сторона налогового правонарушения.

Салықтық құқық бұзушылықты түрлеріне қарай топтастыру:

Классификация налоговых правонарушении по их видам:

1. Мемлекеттік материалдық мүдделеріне қарсы құқық бұзушылықтар:

1. Правонарушения против материальных интересов государства:

- салықтарды төлемеу, толығымен төлемеу немесе уақтылы төлемеу;

- неуплата, неполная или несвоевременная уплата налогов;

- салықты төлем көзінде ұстап қалмау, не болмаса төлем көзінде ұсталған салықтарды бюджетке аудармау;

- неудержание налога у источника выплаты либо неперечисление удержанного налога источником выплаты;

- салық төлеуден заңсыз босату;

- незаконное освобождение от уплаты налогов;

- банк мекемелерінің салық төлеушілердің тапсырмасы бойынша бюджетке аударылуға тиісті салық сомаларын аудармаулары немесе уақтылы аудармаулары.

- неперечисление или несвоевременное перечисление банками сумм налогов в бюджет на основании распоряжения налогоплательщика или соответствующего исполнительного документа.

2. Салық төлеушілердің құқықтары мен заңды мүдделеріне қарсы құқық бұзушылықтар:

2. Правонарушения против прав и законных интересов налогоплательщиков:

- салықтарды заңсыз белгілеу;

- незаконное установление налогов;

- салықтарды заңсыз алу, не болмаса оны түсім көзінде заңсыз ұстап қалу;

- незаконное взимание налогов либо его удержание у источника выплаты;

- артығымен төленген салықты қайтарудан заңсыз бас тарту;

- незаконный отказ в возврате излишне выплаченного налога;

- салық төлеушінің шаруашылық қызметтеріне заңсыз кедергі жасау;

- незаконное воспрепятствование хозяйственной деятельности налогоплательщика;

- салық құпиясын жариялап қою.

- разглашение налоговой тайны.

3. Салық жүйесінің ойдағыдай қызмет атқаруына кедергі келтіретін құқық бұзушылықтар:

3. Правонарушения, препятствующие нормальному функционированию налоговой системы:

- салық төлеушінің салық есебіне уақытында тұрмауы немесе өзін салық есебіне қоймауы;

- непостановка или несвоевременная постановка налогоплательщиком себя на налоговый учет;

- салық есебін белгіленген қағидаларды бұза отырып жүргізу (салық төлеуден жалтару мақсатында емес);

- ведение налогового учета с нарушением установленных правил (без цели уклонения от уплаты налога);

- салық декларациясын табыс етпеу немесе мерзімінде табыс етпеу (бұл жерде де салық төлеуден жалтару мақсатында емес);

- непредставление или несвоевременное представление налоговой декларации (без цели уклонения от уплаты налога);

- салық қызметі органы берген, оның салық есебінде тұрғанын (алынғанын) растайтын құжатсыз төлеушіге банкілік шот ашу.

- открытие налогоплательщику банковского счета без предъявления им документа, выданного органом налоговой службы и подтверждающего факт постановки его на налоговый учет.

4. Салық қызметі органдарының өз функцияларын жүзеге асыруға кедергі келтіретін құқық бұзушылықтар:

4. Правонарушения, препятствующие осуществлению функций налоговой службы:

- салық қызметі органдары мен олардың лауазымды адамдарының заңды талаптарына бағынбау (талаптарын орындамау);

- невыполнение законных требований органов налоговой службы и их должностных лиц;

- салық қызметі органының лауазымды адамын жәбірлеу;

- оскорбление должностного лица органа налоговой службы;

- банк мекемесінің салық төлеушіге банкілік шот ашқаны жөнінде салық қызметі органдарының хабар бермеуі;

- несообщение банком в органы налоговой службы об открытии налогоплательщику банковского счета;

- банк мекемесінің салық қызметі органдарының салық төлеушілердің белгіленген мерзімде енгізбеген (төлемеген) салық, айыппұл, өсім сомаларын бірінші кезекте алу жөніндегі талаптарын орындамауы.

- неисполнение банком в первоочередном порядке распоряжений органов налоговой службы на взимание с налогоплательщика суммы налогов, штрафов, пени, не внесенных в установленные сроки.

Қаржылық-құқықтық сипаттағы салықтық құқық бұзушылықтар:

Налоговое правонарушения финансово-правового характера:

1. табыс салығын төлем көзінде ұстап қалмау;

1. неудержание подоходного налога у источников выплаты;

2. салықты уақтылы төлемеу;

2. несвоевременная уплата налога;

3. артық төленген салық сомасын уақтылы қайтармау;

3. несвоевременный возврат суммы переплаты налога;

4. декларацияны уақтылы табыстамау;

4. несвоевременное представление декларации;

5. декларацияда салық мөлшерін кемітіп көрсету;

5. занижение размера налога в декларации;

6. ағымдағы төлем сомаларының мөлшерін кеміту;

6. занижение размера сумм текущих платежей;

7. тауарларды (жұмыс, қызметтерді) өткізу жөніндегі операцияларды салық есебінде көрсетпей жүргізу;

7. проведение операций по реализации товаров (работ, услуг) без отражения в учете;

8. нақтылы есептелген табыс салығының сомасының аванстық төлемдер сомасынан асып кетуі.

8. превышение сумм фактически начисленного подоходного налога над суммой авансовых платежей.

Әкімшілік-құқықтық сипаттағы салықтық құқық бұзушылықтар:

Налоговое правонарушение административно-правового характера:

1. салық есебіне қою мерзімін бұзу;

1. нарушение срока постановки на налоговый учет;

2. салық салу объектісінің есепке алынбауы немесе оның белгіленген тәртіпті бұза отырып жүргізілуі;

2. отсутствие учета объекта налогообложения или ведение его с нарушением установленного порядка;

3. салық салу объектісін жасырып қалу;

3. сокрытие объекта налогообложения;

4. салық декларациясын табыстамау немесе уақтылы табыстамау, не болмаса оған жалған мәліметтер енгізуҒ

4. непредставление или несвоевременное представление налоговой декларации либо включение в налоговую декларацию искаженных данных;

5. бюджеттерге төленетін салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді дұрыс есептемеу;

5. неправильное исчисление налогов и других обязательных платежей в бюджет;

6. заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығын төлем көзінде дұрыс ұстамау.

6. неправильное удержание подоходного налога с юридических и физических лиц у источника выплаты.

Тақырыбы: Салықтың құқықтың ерекше бөлімі институттарының сипаттамасы.

Тема: Характеристика институтов особенной части налогового права.

Республикалық бюджеттің түсімдерін құқықтық реттеу – салықтар мен алымдарды дәне басқа да міндетті төлемдерді белгілеу және республикалық бюджеттің кірісіне алу, сондай-ақ олардың республикалық бюджетке уақтылы және толығымен түсуіне бақылау жүргізу барысында пайда болатын қоғамдық қатынастарды реттейтін салықтық құқықтың ерекше бөлімінің институты.

Правовое регулирование поступлений Республиканского бюджета – институт особенной части налогового права, регулирующими общественные отношения, возникающие в процессе установления налогов, сборов и других обязательных платежей и взимание их доходную часть республиканского бюджета, а также осуществление контроля за своевременным и полным поступлением этих обязательных платежей в республиканский бюджет.

Республикалық бюджетке түсетін түсімдер мыналарды қамтиды:

Поступления в республиканский бюджет включает:

салықтардан, алымдардан және басқа да міндетті төлемдерден алынатын түсімдерді:

поступлений от налогов, сборов и других обязательных платежей:

заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы – 50%

подоходный налог с юридических лиц – 50%

қосылған құнға салынатын салық;

налог на добавленную стоимость;

акциздер:

акцизы:

спирттің барлық түрлеріне – 50%;

все виды спирта – 50%;

араққа – 50%;

водку – 50%;

ликер-арақ өнімдеріне – 50%;

ликеро-водочные изделия – 50%;

шарапқа – 50%;

вина – 50%;

коньякқа – 50%;

коньяки – 50%;

шампан шарабына – 50%;

шампанские вина – 50%;

сыраға – 50%;

пиво – 50%

күшейтілген ішімдіктер, күшейтілген шырындар мен бальзамдарға – 50%;

крепленные и лососевых рыб, икру осетровых и лососевых рыб, деликатесы, приготовленные из осетровых рыб и икры;

бекіре мен қызыл балықтарға, бекіре және қызыл уылдырықтан әзірленген жеңсік астарға;

осетровых и лососевых рыб, икру осетровых и лососевых рыб, деликатесы, приготовленные из осетровых рыб и икры;

темекі өнімдеріне;

табачные изделия;

құрамында темекі бар басқа да өнімдерге;

прочие изделия, содержащие табак;

хрустальдан жасалған бұйымдарға, хрустальды жарық беру аспаптарына;

изделия из хрусталя, хрустальные осветительные приборы;

импортталатын тауарларға;

импортируемые товары;

алтыннан, платинадан немесе күмістен жасалған зергерлік бұйымдарға;

ювелирные изделия из золота, платины или серебра;

бензинге (авиациялық бензинді қоспағанда);

бензин (за исключением авиационного);

дизель отынына;

дизельное топливо;

атыс және газ қаруына (мемлекеттік өкімет органдары мұқтаждықтары үшін сатып алынғанынан басқа);

огнестрельное и газовое оружие (кроме приобретаемого для нужд органов государственной власти);

электр энергиясына;

электроэнергию;

газ конденсатын қоса алғанда, өңделмеген мұнайға;

сырую нефть, включая газовый конденсат;

үстеме пайдаға салынатын салық;

налог на сверхприбыль;

импорттық кеден бажы;

импортные таможенные пошлины;

отандық тауар берушілерді қорғау шаралары ретінде алынатын баж;

пошлины, взимаемые в качестве защитных мер отечественных товаропроизводителей;

роялти;

роялти;

жасалған келісім-шарттарға орай республикалық бюджетке түсетін бөлігінде өнім бөлу бойынша Қазақсатан Республикасының үлесі;

доля Республики Казахстан по разделу продукции по заключенным контрактам в части, поступающей в республиканский бюджет;

бағалы қағаздар эмиссиясын тіркеу үшін алым;

сбор за регистрацию эмиссии ценных бумаг;

Қазақстан Республикасының аумағы бойынша автобөлік жүріп өткені үшін алымдар;

сборы за проезд автотранспортных средств по территории Республики Казахстан;

жеке тұлғалардың қолма-қол шетел валютасын сатып алғаны үшін алым;

сбор за покупку физическими лицами наличной иностранной валюты;

бонустар;

бонусы;

кедендік бақылауды және кедендік рәсімдерді жүзеге асырудан түсетін түсімдер;

поступления от осуществления таможенного контроля и таможенных процедур;

Қазақстан Республикасының радиожиілік ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемдер;

плата за использование радиочастотного ресурса Республики Казахстан;

Заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы – заңды тұлғалардың, жылдық жиынтық табысы мен шегеріс жасау арасындағы айырмасы ретінде есептелген салық салынатын табысынан алынатын міндетті төлем;

Подоходный налог с юридических лиц – обязательный платеж взимаемый с налогооблагаемого дохода юридических лиц, исчисленного как разница между совокупным годовым доходом и вычетами;

Жылдық жиынтық табыстың құрамы:

Состав совокупного годового дохода:

1. ҚР аумағында және одан тысқары жерлерден алынған табыстар;

1. доходы, полученные в РК и за пределами РК;

2. салық төлеуші резидент еместердің Қазақстандағы түсім көздерінен алған табыстары;

2. доходы налогоплательщика-нерезидента, полученные из казахстанских источников;

3. еңбекке ақы төлеу және зейнетақылық төлем түрінде алынған табыстар;

3. доходы, получаемые в виде оплаты труда и пенсионных выплат;

4. кәсіпкерлік қызметтен алынған табыстар;

4. доходы от предпринимательской деятельности;

5. жеке тұлғалардың мүліктік табысы;

5. имущественный доход физических лиц;

Табыс туралы декларация – салық төлеуші заңды және жеке тұлғаның салық жылында тапқан табыстары, жасалған шегерістері, сондай-ақ салық салынатын таза табыстан алынатын салық сомасы жөнінде мәлімдеме жазылған, тиісті салық қызметі органы белгілеген және бекіткен, белгілі бір нысандағы ресми құжат.

Декларация о доходах – установленный и утвержденный соответствующим органом налоговой службы официальный документ определенной формы, содержащий сведения о полученных налогоплательщиком юридическим и физическим лицом доходах в налоговом году, произведенных вычетах, а также сумме чистого дохода облагаемого налогом.

Салық төлеушінің салықты өз бетімен төлеуінің негізгі тәсілдері:

Основные способы самостоятельной уплаты налога налогоплательщиком:

1. салықты декларация бойынша төлеу;

1. уплата налога по декларации;

2. салықты патент сатып алу арқылы төлеу;

2. уплата налога путем выкупа патента;

3. салықты салық төлемін енгізу (аудару) арқылы төлеу;

3. уплата налога путем внесения налогового платежа;

Салықты мәжбүрлеп төлетудің негізгі тәсілдері:

Основные способы принудительной уплаты налога:

1. салықты табысты төлеу (алу) көзінде ұстап қалу;

1. удержание налога у источника выплаты доходов;

2. салық хабарламасы негізінде салықты төлету;

2. уплата налога на основе налогового уведомления;

3. салық төлеуден жалтарып жүрген тұлғалардан салықты мәжбүрлеп алу.

3. принудительное взимание налога с лиц, уклоняющихся от его уплаты.

Жылдық есептік көрсеткіш – жыл ішіндегі айлық көрсеткіштердің жиынтығы.

Годовой расчетный показатель – сумма месячных расчетных показателей за год.

Кассалық әдіс – табыстар мен шегерістерді жұмыстың орындалған, қызметтің көрсетілген, мүліктің алынған және олар бойынша төлем жасалған кезден бастап есепке алатын есептеу әдісі.

Кассовый метод – метод учета, согласно которому доходы и вычеты учитываются с момента выполнения работ, предоставления услуг, отгрузки и оприходования имущества независимо от времени оплаты.

Есептемелік әдіс – төлем жасалу уақытына қарамастан табыстар мен шегерістерді жұмыстың орындалған, қызметтің көрсетілген, мүліктің кіріске алынған және өткізілген кезінен бастап есепке алатын есептеу әдісі.

Метод начислений – метод учета, согласно которому доходы и вычеты учитываются с момента выполнения работ, предоставления услуг, отгрузки и оприходования имущества независимо от времени оплаты.

Айлық есептік көрсеткіш –кезекті жылға арналған республикалық бюджетте немесе нормативтік-құқықтық актіде жыл сайын белгіленетін, зейнетақыларды, жәрдемақылары мен өзге де әлеуметтік төлемдерді есептеу, сондай-ақ айыппұлдық санкцияларды, салықтық және басқа төлемдерді қолдану үшін айлық көрсеткіш.

Месячный расчетный показатель – показатель на месяц, ежегодно устанавливаемый на очередной год в республиканском бюджете или в нормативном правовом акте для исчисления пенсий, пособий и иных социальных выплат, а также для применения штрафных санкций, налоговых и других платежей.

Салық жылы – күнтізбелік жыл.

Налоговый год – календарный год.

Жылжымайтын (мүліктер) – үйлер, ғимараттар, көпжылдық екпе ағаштар және өзге де жермен тығыз байланысқан мүліктер, яғни белгіленген мақсатына қисапсыз зиян келтірмей көшіруге мүмкін болмайтын объектілер.

Недвижимость – здания, сооружения, многолетние насаждения и иное имущество, прочно связанной с землей, то есть объекты, перемещение которых без несоразмерного ущерба их назначению невозможно.

Салық төлеушінің тіркеу нөмірі – салық міндеттемелері бар заңды немесе жеке тұлғаға салық органы беретін нөмір.

Регистрационный номер налогоплательщика – номер, присваиваемый налоговым органом юридическому или физическому лицу, имеющему налоговое обязательство.

Салық декларациясын тапсыру мерзімдері:

Сроки предоставления налоговых деклараций:

1. табыс салығы бойынша – есепті жылдан кейінгі жылдың 31 наурызына дейін;

1. по подоходному налогу – до 31 марта года следующего за отчетным;

2. қосылған құнға салынатын салық бойынша – есепті кезеңнен кейінгі айдың 15-і күнінен кешіктірмей;

2. по налогу на добавленную стоимость – не позднее 15-го числа месяца, следующего за отчетным;

3. акциздер бойынша – есепті айдан кейінгі айдың 15-інен кешіктірмей ай ай сайын;

3. по акцизам – ежемесячно, не позднее 15-го числа месяца, следующего за отчетным;

4. бағалы қағаздар эмиссиясын тіркеу үшін алынатын алым бойынша – бағалы қағаздар эмиссиясының проспектісін тіркеген кезден бастап 30 күннің ішінде;

4. по сбору за регистрацию эмиссии ценных бумаг – в течение 30 дней с момента регистрации проспекта эмиссии ценных бумаг;

5. есепті жылда алынған үстеме пайдаға салынатын салық бойынша – есеп берілген жылдан кейінгі жылдың 15-ші сәуіріне таман;

5. по налогу на сверх прибыль, полученную в отчетном году – к 15 апреля года, следующего за отчетным.

6. жер салығы бойынша, жыл сайын, ағымдағы жылдың 1-ші шілдесінен кешіктірмей;

6. по земельному налогу – ежегодно, не позднее 1 июля текущего года;

7. мүлік салығы бойнша – есепті жылдан кейінгі жылдың 31-ші наурызына таман;

7. по налогу на имущество – к 31 марта года, следующего за отчетным;

8. көлік құралдарына салынатын салық бойынша – есепті жылдан кейінгі жылдың 31-ші наурызынан кешіктірмей.

8. по налогу на транспортные средства – не позднее 31 марта года, следующего за отчетным.

Жеке тұлғалар-резиденттер – басталған немесе аяқталуға жақын салық жылының кез келген жүйелі 12 айлық кезеңінде 183 және одан да артық күн ішінде Қазақстан Республикасында болған немесе шетелде Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметінде болған шетелдік және азаматтығы жоқ жеке тұлға.

Физические лица-резиденты – иностранные граждане и лица без гражданства, находящиеся в РК в течение 183 и более дней в любом последовательном 12‑месячном периоде, начинающемся или оканчивающемся на государственной службе в РК за границей.

Резидент емес-жеке тұлға – ҚР‑сында тұрақты мекемесі арқылы немесе тұрақты мекемеге байланысты емес кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын тұлға.

Физическое лицо-нерезидент – лицо, осуществляющее деятельность в РК через постоянное учреждение, или не связанное с постоянным учреждением.

Тұрақты мекеме:

Постоянное учреждение:

1. құрылыс алаңы, монтаждау немесе құрастыру объектісі;

1. строительная площадка, монтажный или сборочный объект;

2. қондырғы немесе конструкция, бұрғылау қондырғысы немесе кеме;

2. установка или конструкция, бурильная установка и судно;

3. қызметтер, оның ішінде консультациялық қызметтер.

3. услуги, в том числе консультативные.

Заңды тұлға-резидент – ҚР заңдарына сәйкес құрылған немесе оның нақты басқару органдары (тиімді басқару орны) ҚР болатын шетелдік заңды тұлға.

Юридическое лицо-резидент – иностранное юридическое лицо, которое создано в соответствии с законодательством РК, или его фактические органы управления (место эффективного управления) находятся в РК.

Резидент емес-заңды тұлға – ҚР‑сында тұрақты мекемесі арқылы кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын, сондай-ақ тұрақты мекеме құрмай ҚР‑сындағы көздерден табыс алатын шет елдік заңды тұлға.

Юридическое лицо-нерезидент – иностранное юридическое лицо, осуществляющее предпринимательскую деятельность на территории РК через постоянное учреждение, а также получающее доходы из источников в РК без образования постоянного учреждения.

Резидент емес-заңды тұлғаның тұрақты мекемесі: филиал, офис, фабрика, шеберханалар, бөлімше, шахталар, мұнай және газ құбырлары.

Постоянное учреждение юридического лица-нерезидента: филиал, офис, фабрика, мастерская, отделение, шахта, нефтяная и газовая скважина.

Қосылған құнға салынатын салық – сатылған тауарлар, орындалған жұмыстар немесе көрсетілген қызметтер үшін есептеліп қосылған құнға салынатын салық сомасы мен сатып алынған тауарлар, орындалған жұмыстар немесе көрсетілген қызметтер үшін төлеуге тиіс, қосылған құнға салынатын салық сомасының арасындағы айырым ретінде анықталған салық салынатын айналым мен салық салынатын импорттан заңды және жеке тұлғалар, сондай-ақ тұрақты мекемелері арқылы қызметтерін жүзеге асыратын резидент еместер төлейтін міндетті төлем.

Налог на добавленную стоимость – обязательный платеж, уплачиваемый юридическими и физическими лицами, а также нерезидентами, осуществляющих деятельность через постоянные учреждения с облагаемого оборота и облагаемого импорта, определенный как азница между суммами налога на добавленную стоимость, начисленными за реализованные товары, работы или услуги, и суммами налога на добавленную стоимость, подлежащими уплате за приобретенные товары, выполненные работы или оказанные услуги.

Акциздер – акцизделетін тауарларды ҚР аумағында өндіретін, акцизделетін тауарларды ҚР аумағына импорттайтын, сондай-ақ ҚР аумағында ойын бизнесін жүзеге асыратын заңды және жеке тұлғалар төлейтін міндетті төлемдер.

Акцизы – обязательные платежи, уплачиваемые юридическими и физическими лицами, производящие подакцизные товары на территории РК, импортирующие подакцизные товары на территорию РК, а также осуществляющие игорный бизнес на территории РК.

Акциздердің ставкалары:

Ставки акцизов устанавливаются:

1. өндірілген отандық тауарлар бойынша – тауар өндірушінің акциз қосылмаған бағасына;

1. по товарам отечественного производства к цене товаропроизводителя, не включающей акциз;

2. импортталатын тауарлар бойынша – кедендік құнына;

2. по импортируемым товарам – к таможенной стоимости;

3. ойын бизнесі бойынша – ойын бизнесінен түскен, төленген ұтыстары шығарылып тасталған, ақша қаражаттары сомасына белгіленеді.

3. по игорному бизнесу к сумме денежных средств, поступивших от игорного бизнеса, за минусом выплаченных выигрышей.

Акцизделетін тауарлар тізбесі:

Перечень подакцизных товаров:

1. спирттің барлық түрі;

1. все виды спирта;

2. арақ;

2. водка;

3. ликер-арақ өнімдері;

3. ликеро-водочные изделия;

4. күшейтілген шырындар, күшейтілген шырындар мен бальзамдар;

4. крепленые напитки, крепленые соки и бальзамы;

5. шараптар;

5. вина;

6. коньяктар;

6. коньяки;

7. шампан шараптары;

7. шампанские вина;

8. сыра;

8. пиво;

9. шарап өнімдері;

9. виноматериалы;

10. темекі өнімдері;

10. табачные изделия;

11. құрамында темекі бар басқа да өнімдер;

11. прочие изделия, содержащие табак;

12. бекіре мен қызыл балық, бекіре мен қызыл балық уылдырығы, бекіре мен қызыл балықтан және уылдырықтан дайындалған тағамдар;

12. осетровая и лососевая рыба, икра осетровых и лососевых рыб, деликатесы, приготовленные из осетровых и лососевых рыб и икры;

13. алтыннан, платинадан және күмістен жасалған зергерлік бұйымдар;

13. ювелирные изделия из золота, платины или серебра;

14. хрусталь бұйымдар, жарық беретін хрусталь приборлар;

14. изделия из хрусталя, хрустальные осветительные приборы;

15. бензин (авиация бензинінен басқасы), дизель отыны;

15. бензин (за исключением авиационного), дизельное топливо;

16. жеңіл автомобильдер (арнайы мүгедектерге арналған қолмен басқарылатын автокөліктерден басқасы);

16. легковые автомобили (кроме автомобилей с ручным управлением, специально предназначенных для инвалидов);

17. атыс және газ қаруы (мемлекеттік өкімет органдарының мұқтажы үшін сатып алынғандардан басқасы);

17. огнестрельное и газовое оружие (кроме приобретенного для нужд органов государственной власти);

18. газ конденсатын қосқанда шикі мұнай;

18. сырая нефть, включая газовый конденсат;

19. электр энергиясы.

19. электроэнергия.

Бағалы қағаздар эмиссиясын тіркегені үшін алынатын алым – бағалы қағаздардың бастапқы және қосымша эмиссиясын жүзеге асыратын заңды тұлғалардан сол қағаздар эмиссисын тіркеу кезінде алынатын міндетті төлем.

Сбор за регистрацию эмиссии ценных бумаг – обязательный платеж, уплачиваемый юридическими лицами, осуществляющих первоначальную и дополнительную эмиссию ценных бумаг за их регистрацию.

Алым бағалы қағаздардың жалпы номиналдық құнынан:

Сбор за регистрацию эмиссии ценных бумаг уплачивается от общей номинальной стоимости:

1. бастапқы эмиссиясын тіркеу кезінде 0,1 процент мөлшерінде;

1. при регистрации первоначальной эмиссии ценных бумаг – в размере 0,1 процента;

2. қосымша эмиссиясын тіркеу кезінде 0,5 процент мөлшерінде алынады.

2. при регистрации дополнительной эмиссии ценных бумаг – в размере 0,5 процента.

Жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдері мен салықтары – өндіруші өнеркәсіптің түрлі саласындағы қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылардың міндетті төлемдері.

Специальные платежи и налоги недропользователей – обязательные платежи недропользователей, осуществляющих деятельность в различных отраслях добывающей промышленности.

Жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдері мен салықтары мыналардан тұрады:

Специальные платежи и налоги недропользователей:

1. жазылу жүргізілетін бонус;

1. подписной бонус;

2. коммерциялық табу бонусы;

2. бонус коммерческого обнаружения;

3. роялти;

3. роялти;

4. үстеме пайдаға салынатын салық;

4. налог на сверхприбыль;

5. өнімді бөлі бойынша ҚР үлесі.

5. доля РК по разделу продукции.

Жазылу жүргізілетін бонус – жер қойнауын геологиялық зерделеу, геологиялық зерделеу мен кейінгі өндіру құқы үшін төленетін бір жолғы тіркелген төлем.

Подписной бонус – разовый фиксированный платеж за право геологического изучения недр и последующей добычи.

Коммерциялық табу бонусы – келісім-шартта көрсетілген аумақта коммерциялық табу кезінде, жер қойнауын пайдаланушылар төлейтін бір жолғы тіркелген төлем.

Бонус коммерческого обнаружения – разовый фиксированный платеж, уплачиваемый надропользователями при коммерческом обнаружении на контракной территории.

Роялти – пайдалы қазбалар өндіру және техногендік құралымдарды қайта өңдеу процесінде жір қойнауын пайдалану құқы үшін жер қойнауын пайдаланушылар төлейтін арнайы төлем.

Роялти – специальный платеж недропользователей за право пользования недрами в процессе добычи полезных ископаемых и переработки техногенных образований.

Үстеме пайдаға салынатын салық – салыстармалы түрдегі тәуір табиғат жағдайында қызметтен немесе салыстырмалы түрдегі тәуір нарық жағдайында жер қойнауын пайдаланушылардың өндірілген өнімдерін өткізуден түскен қосымша табыстарынан жер қойнауын пайдаланушылар төлейтін міндетті төлем.

Налог на сверхприбыль – обязательный платеж, уплачиваемый недропользователями из дополнительных доходов от деятельности в относительно лучших условиях или реализации добываемой продукции в относительно лучших условиях рынка.

Кедендік баж – мемлекеттік кедендік шекарасы арқылы тауарларды, өнімдерді, автокөлікті әкелетін және әкететін заңды немесе жеке тұлғалардан кедендік органдар алатын міндетті төлем.

Таможенная пошлина – обязательный платеж, взимаемый таможенными органами с юридических или физических лиц за ввоз и вывоз ими товаров, продукции, автотранспорта через таможенную границу государства.

Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы тауарларды өткізген кезде мынадай кеденді баждар төленеді:

При перемещении товаров через таможенную границу Республики Казахстан уплачиваются следующие таможенные пошлины:

1. маусымдық кедендік баж;

1. сезонная таможенная пошлина;

2. арнайы кедендік баж;

2. специальная таможенная пошлина;

3. демпингке қарсы баж;

3. антидемпинговая пошлина;

4. өтемдік баж;

4. компенсационная пошлина;

Маусымдық кедендік баж тауарларды әкелу және әкетуді жедел реттеу үшін қолданылып, төрт айдан аспайтын мерзімге белгіленеді.

Сезонные таможенные пошлины устанавливаются сроком до четырех месяцев и применяются для оперативного регулирования ввоза и вывоза товаров.

Арнайы кедендік баж егер ҚР аумағына әкелінетін тауарлар дәл осындай өнім өндіретін отандық өндірісшілерге зиян келтіретін немесе зиянды қауіп төндіретін болса, қорғану шарасы ретінде; ҚР мүддесін бұзатын сыртқы экономикалық байланыстарға қатысушыларға ескерту шарасы ретінде; ҚР заңдарымен айқындалған жағдайда нысапсыз бәсекелестіктің жолын кесу шарасы ретінде қолданылады.

Специальные таможенные пошлины применяются в качестве защитной меры, если товары, ввозимые на территорию РК наносят или угрожают нанести ущерб отечественным производителям подобных товаров; как мера предупреждения в отношении участников внешне-экономических связей, нарушающих интересы РК; как мера пресечения недобросовестной конкуренции законодательством РК.

Демпингке қарсы баж ҚР кедендік аумағына экспортқа шығарылатын елдегі бәсекелес бағаға қарағанда осындай экспорт кезінде өте төмен бағамен әкелінген тауарлар осы тәріздес тауарлар шығаратын отандық өндірісшілерге зиян келтірген немесе тікелей бәсекелес тауарлар арқылы зиянды қауіп төндірген жағдайда қолданылады.

Антидемпинговые пошлины применяются в случае ввоза на таможенную территорию РК товаров по цене, существенно более низкой, чем их конкурентная цена в стране экспорта в момент этого экспорта, если такой ввоз наносит или угрожает нанести ущерб отечественным производителям подобных или непосредственно конкурирующих товаров.

Өтемдік баж егер ҚР кедендік аумағына әкелінген тауарлар өндіру кезінде тікелей немесе жанама түрде субсидия пайдаланылған болса, сондай-ақ осы тауарларды немесе тікелей бәсекелес тауарларды шығаратын республикалық өндірісшілерге зиян келтіретін немесе зиянды қатер төндіретін жағдайда, сондай-ақ ҚР кедендік аумағынан тысқары жерлерге, өндіру кезінде тікелей немесе жанама түрде субсидия пайдаланылған тауарларды әкеткен жағдайда, егер осы тауарларды әкету ҚР мүддесіне зиян келтіретін немесе зиянды қатер төндіретін болса қолданылады.

Компенсационные пошлины применяются в случае ввоза на таможенную территорию РК товаров, при производстве которых прямо или косвенно использовалась субсидия, если такой ввоз наносит или угрожает нанести ущерб республиканским производителям подобных или непосредственно конкурирующих товаров, а также в случае вывоза за пределы таможенной территории РК товаров, при производстве которых использовалась субсидия, если такой вывоз наносит или угрожает нанести ущерб интересам РК.

Кедендік төлемдердің ставкалары:

Ставки таможенных платежей:

1. адвалорлық – салық салынатын тауарлардың кедендік құнына процент есебімен есептелінеді;

1. адвалорные – начисляемые в процентах к таможенной стоимости облагаемых товаров;

2. арнайы – салық салынатын тауарлардың бірлігіне белгіленген мөлшерде есептелінеді;

2. специфические – начисляемые в процентах в установленном размере за единицу облагаемых товаров;

3. құрамдас – осы аталған салық салудың екі түрін ұштастырып есептелінеді.

3. комбинированные – сочетающие оба названных вида таможенного обложения.

Жергілікті бюджеттердің түсімдерін құқықтық реттеу – салықтар мен алымдарды белгілеу және оларды тиісті жергілікті бюджеттердің кірісіне алу, сондай-ақ олардың уақтылы және толығымен жергілікті бюджеттерге түсуіне бақылау жүргізу барысында туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейтін салықтық құқықтың ерекше бөлімінің институты.

Правовое регулирование поступлений местных бюджетов – институт особенной части налогового права, регулирующий общественные отношения, возникающие в процессе установления налогов и сборов и взимание их в доходы соответствующих местных бюджетов, а также осуществления контроля за своевременным и полным поступлением этих обязательных платежей в местные бюджеты.

Жергілікті бюджеттерге түсетін түсімдер мыналарды қамтиды:

Поступления в местные бюджеты включают:

Салықтардың, алымдардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердердің түсімдері:

Поступлений налогов, сборов и других обязательных платежей в бюджет:

заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы – 50%

подоходный налог с юридических лиц – 50%

акциздер: спирттің барлық түрлеріне – 50%;

акцизы: все виды спирта – 50%;

арақ – 50%;

водку – 50%;

ликер-арақ ішімдіктері – 50%;

ликеро-водочные изделия – 50%;

шарап – 50%;

вина – 50%;

коньяктар – 50%;

коньяки – 50%;

шампан шарабы – 50%;

шампанские вина – 50%;

сыра – 50%;

пиво – 50%

күшейтілген ішімдіктер, күшейтілген шырындар мен бальзамдар – 50%;

крепленые напитки, крепленые соки и бальзамы – 50%;

шарап материалдары – 50%

виноматериалы – 50%

ойын бизнесі – 50%

игорный бизнес – 50%

жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы;

подоходный налог с физических лиц;

әлеуметтік салық;

социальный налог;

заңды және жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық;

налог на имущество юридических и физических лиц;

жер салығы;

земельный налог;

көлік құралдарына салынатын салық;

налог на транспортные средства;

жасалған келісім-шарттарға орай жергілікті бюджетке түсетін бөлігінде өнім бөлу бойынша Қазақстан Республикасының үлесі;

доля Республики Казахстан по разделу продукции по заключенным контрактам в части, поступающий в местный бюджет;

кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаларды тіркеу үшін алынатын алым;

сбор за регистрацию физических лиц, занимающихся предпринимательской деятельностью;

жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін алынатын лицензиялық алым;

лицензионный сбор за право занятия отдельными видами деятельности;

заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу үшін алынатын алым;

сбор за государственную регистрацию юридических лиц;

аукциондық сатудан алынатын алым;

сбор с аукционных продаж;

рыноктарда тауарларды сату құқығы үшін алынатын алым;

сбор за право реализации товаров на рынках;

заңды және жеке тұлғалардың Алматы қаласының рәміздерін өздерінің фирмалық атауларында, қызмет көрсету таңбаларында, тауар таңбаларында заңға сәйкес пайдаланғаны үшін алынатын алым;

сбор за использование юридическими и физическими лицами символики города Алматы в их фирменных наименованиях, знаках обслуживания, товарных знаках в соответствии с законом;

1. Жер салығы – меншігінде немесе пайдалануында жер учаскелері бар заңды және жеке тұлғалардың жер алаңының бірлігі үшін жыл сайын төлейтін тіркелген міндетті төлемі.

1. Земельный налог – фиксированный обязательный платеж, за единицу земельной площади, ежегодно уплачиваемый юридическими и физическими лицами, имеющими в собственности или постоянном пользовании земельные участки.

Салық салу объектілері:

Объекты налогообложения:

1. заңды тұлғаларға ауыл шаруашылығы өндірісін және қосалқы ауыл шаруашылығын жүргізу үшін берілген ауыл шарушылығына пайдаланылатын жерлер;

1. сельскохозяйственные угодья, предоставленные юридическим лицам для сельскохозяйственного производства, ведения подсобного сельского хозяйства;

2. жеке тұлғаларға жекеше қосалқы шаруашылығын жүргізуге, жеке түрғын үй құрылысына, мал бағуға, пішен шабуға және т.б. берілген жер учаскелерін;

2. земельные участки, предоставленные физическим лицам для ведения личного подсобного хозяйства, индивидуального жилищного строительства, индивидуального садоводства, животноводства, сенокошения;

3. серіктестіктерге, қоғамдарға, кооперативтерге бау-бақша өсірумен айналысу және мал шаруашылығы үшін берілген жер учаскелері;

3. земельные участки, предоставленные товариществам, кооперативам граждан для садоводства, огородничества и животноводства;

4. ағаш дайындау жүргізілетін, пайдалануға арналған орман аумағындағы жерлер;

4. земли под лесами эксплуатационного назначения, в которых производится заготовка древесины;

5. көлік кәсіпорындарының, мекемелері мен ұйымдарының, ауыл және орман шаруашалығының, орман өнеркәсібінің, байланыс, су, балық, аң аулау шаруашылығының басқа да салаларының қызметкерлері мен жұмыскерлерінің кейбір санаттарына қызмет бабына, жұмыстарына байланысты берілген жер учаскелерінің бөліктері;

5. служебные земельные наделы, предоставленные отдельные категориям работников предприятий, учреждений и организаций транспорта, сельского и лесного хозяйства, лесной промышленности, связи, водного, рыбного, охотничьего хозяйства, а также других отраслей народного хозяйства;

6. тұрғын үй, саяжай және гараж құрылысына, кәсіпкерлік қызметке, сондай-ақ өзге мақсаттарға берілген жерлер;

6. земельные участки для жилищного, дачного, гаражного строительства, предпринимательской деятельности и иных целей;

7. өнеркәсіп, көлік, байланыс, теледидар, информатика және космостық қамтамасыз ету, энергетика мақсатындағы жерлер;

7. земли промышленности, транспорта, связи, телевидения, информатика и космического обеспечения, энергетики;

8. өкімет және басқару органдарының, шекара, ішкі және теміржол әскерлерінің, космостық жүйенің қызметтерін қамтамасыз ету үшін берілген жерлер;

8. земли, предоставленные для обеспечения деятельности органов власти и управления, пограничных, внутренних и железнодорожных войск, космических систем;

9. шаруашылық қызмет жүргізу үшін берілген су қорының жерлері.

9. земли водного фонда, предоставленные для хозяйственной деятельности.

Мүлікке салынатын салық – меншік иесі, меншікті сенім білдіріп басқару, шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару құқығында салық салу объектілері бар заңды және жеке тұлғалардың жыл сайын төлейтін міндетті төлемдері.

Налог на имущество – обязательный платеж, уплачиваемый ежегодно юридическими и физическими лицами, имеющими объекты обложения на правах собственности, доверительного управления собственностью или оперативного управления.

Салық салу объектілері:

Объекты налогообложения:

1. кәсіпкерлік қызметпен айналысатын заңды және жеке тұлғалардың өндірістік және өндірістік емес негізгі қорлары (ұзақ мерзім көлемінде өндірістік аяда және өндірістік емес аяларда өзіндік күйінде пайдаланылатын мүліктік-заттай құндылықтар жиынтығы).

1. основные производственные и непроизводственные фонды (это совокупность материально-вещественных ценностей, действующих в натуральной форме в течение длительного времени как в сфере производства, так и в непроизводственной сфере) юридических и физических лиц, занимающихся предпринимательской деятельностью.

Бір жылдан аса қызметке жаратылған және амортизациялауға жататын құны 40 мәрте ең төменгі жалақы мөлшеріндегі активтер – негізгі құралдар.

Основные средства – активы стоимостью свыше 40 минимальных заработных плат, сроком службы более одного года, подлежащие амортизации.

2. жеке құралдардың кәсіпкерлік қызметте пайдаланылмайтын тұрғын үйлері, саяжай құрылыстары, гараждары, өзге де құрылыстары, ғимараттары және үй-жайлары.

2. жилые помещения, дачные строения, гаражи, иные строения, сооружения, помещения физических лиц, не используемые в предпринимательской деятельности.

Көлік құралдарына салынатын салық – қарамағында көлік құралдары бар заңды және жеке тұлғалардың, төлем жасалатын сәтке ҚР заңдарымен белгіленген айлық есептік көрсеткіштен процент есебімен есептелініп, көлік құралдары қуатының әрбір киловатынан жыл сайын төлейтін міндетті төлемдері.

Налог на транспортные средства – обязательный платеж, уплачиваемый ежегодно юридическими и физическими лицами, имеющими транспортные средства, и исчисляемый в процентах от месячного расчётного показателя, установленной законодательством РК на момент платежа, с каждого киловатта мощности транспортного средства.

Салық салу объектілері:

Объекты обложения:

1. жеңіл автомобильдер, автобустар;

1. легковые автомобили, автобусы;

2. мотоциклдер мен мотороллерлер;

2. мотоциклы и мотороллеры;

3. катерлер, кемелер, буксирлер, баржалар және мотошаналар;

3. катера, суда, буксиры, баржи и мотосани;

4. яхталар, ұшатын аппараттар;

4. яхты, летательные аппараты;

5. жүк автомобильдері, пневматикалық жүрісті өздігінен жүретін машиналар мен механизмдер.

5. грузовые автомобили, самоходные машины и механизмы на пневматическом ходу.

Әлеуметтік салық – заңды тұлғалардың, олардың жеке балансы және банктік шоты бар филиалдардың, өкілдіктердің, өзге де оқшауланған құрылымдық бөлімшелерінің, шетелдіктер қатысқан заңды тұлғалардың, олардың өкілдіктері мен филиалдарының еңбекке ақы төлеу қорынан алынатын міндетті төлем.

Социальный налог – обязательный платеж, уплачиваемый от фонда оплаты труда юридическими лицами их филиалами, представительствами и иными обособленными структурными подразделениями, имеющих отдельный баланс и банковский счет, юридическими лицами с иностранным участием, представительствами и филиалами юридических лиц.

Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу үшін алым – мемлекеттік тіркеу және қайта тіркеу, сондай-ақ мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің дубликатын бергені үшін заңды тұлғалар төлейтін міндетті төлем.

Сбор за государственную регистрацию юридических лиц – обязательный платеж, уплачиваемый юридическими лицами за их государственную регистрацию и перерегистрацию, а также выдачу им дубликата свидетельства о государственной регистрации.

Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеуге:

Государственная регистрация юридических лиц включает в себя:

- құрылып жатқан заңды тұлғалардың құрылтай құжаттарының ҚР заңдарына сәйкестігін тексеру;

- проверку соответствия учредительных документов, создаваемых юридических лиц законам РК;

- оларға тіркеу нөмірін табыстай отырып, мемлекеттік тіркеу туралы куәлік беру;

- выдачу им свидетельства о государственной регистрации с присвоением регистрационного номера;

- заңды тұлғалар жөніндегі мәліметтерді біріңғай мемлекеттік тіркелімге енгізу жатады.

- занесение сведений о юридических лицах в единый государственный регистр.

Заңды тұлға құрмай кәсіпкерлік қызметпен айналысатын азаматтарды мемлекеттік тіркегені үшін алынатын алым – өз алдына заңды тұлға құрмай кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін жеке тұлғалар төлейтін міндетті төлем.

Сбор за государственную регистрацию граждан, занимающихся предпринимательской деятельностью без образования юридического лица – обязательный платеж, уплачиваемый физическими лицами, занимающимися предпринимательской деятельностью без образования юридического лица, за их государственную регистрацию.

Қазақстан Республикасының рыноктарында тауарларды өткізу құқығы үшін алынатын алым – тауарларды өткізу және жүзеге асыратын заңды тұлғалар мен тауарларды, сондай-ақ өздеріне тиесілі мүлікті арнайы бөлінген жерде өткізуді жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының азаматтары, шетелдік азаматтар және азаматтығы жоқ адамдар төлейтін міндетті төлем.

Сбор за реализации товаров на рынках Республики Казахстан – обязательный платеж, уплачиваемый юридическими лицами, осуществляющими реализацию товаров, и гражданами и лицами без гражданства, осуществляющими реализацию товаров, а также принадлежащего им имущества в специально отведенных для этого местах.

Аукциондық сатудан алынатын алым – аукционды ұйымдастырып жүргізуші тұлғалар төлейтін, олардың аукционда тапқан кірістерінің салық салынатын сомасынан алынатын міндетті ақшалай алым.

Сбор с аукционных продаж – обязательный денежный сбор, уплачиваемый устроителями аукционов, с облагаемой суммы, вырученной на аукционе.

Мемлекеттік баж – арнайы уәкілетті мемлекеттік органдардың заңды немесе жеке тұлғаларға көрсеткен заңи маңызы бар қызметтері үшін сол тұлғалардан алатын міндетті төлемдері.

Государственная пошлина – обязательные платежи, взимаемые специально уполномоченными государственными органами с юридических или физических лиц за оказанные им услуги юридической значимости.

Мемлекеттік баж:

Государственная пошлина взимается:

1. сотқа берілетін талап-арыздардан, ерекше жүргізілетін істер жөніндегі арыздардан, кассациялық шағымдардан, сондай-ақ соттың құжаттар көшірмесін бергені үшін;

1. с подаваемых в суд исковых заявлений, с заявлений по делам особого производства, с кассационных жалоб, а также за выдачу судом копии документов;

2. нотариаттық жұмыстар жүргізгені үшін, сондай-ақ нотариат куәландырған құжаттардың көшірмелерін бергені үшін;

2. за совершение нотариальных действий, а также за выдачу копий нотариально удостоверенных документов;

3. азаматтық хал актілерін тіркегені үшін, сондай-ақ азаматтарға азаматтық хал актілерін тіркеу туралы куәліктерді қайталап беру және азаматтық хал актілерінің жазбаларын өзгертуге, толықтыруға, түзетуге және қалпына келтіруге байланысты куәліктер беру үшін;

3. за регистрацию актов гражданского состояния, а также выдачу гражданам повторных свидетельств о регистрации актов гражданского состояния и свидетельств в связи с изменением, дополнением, исправлением и восстановлением записей актов гражданского состояния;

4. шетелге шығуға құқық беретін құжаттарды және басқа да мемлекеттен адамдарды ҚР шақыруды рәсімдеу үшін, сондай-ақ осы құжаттарға өзгерістер енгізу үшін;

4. за оформление на право выезда за границу и приглашение в РК лиц из других государств, а также за внесение изменений в эти документы;

5. шетел азаматтарының паспорттарына немесе оларды алмастыратын құжаттарға ҚР шығуға және ҚР азаматтығынан шығу туралы құжаттарды рәсімдеу үшін;

5. за выдачу визы к паспортам иностранцев или заменяющим их документам на право выезда из РК и въезда в Республику Казахстан;

6. ҚР азаматтығынан алу, ҚР азаматтығын қалпына келтіру және ҚР азаматтығынан шығу туралы құжаттарды рәсімдеу үшін;

6. за оформление документов о приобретении гражданства РК, восстановлении гражданства РК и прекращении гражданства РК;

7. тұрғылықты жерін тіркеу үшін;

7. за регистрацию места жительства;

8. аң аулау құқығына рұқсат беру үшін;

8. за выдачу разрешений на право охоты;

9. азаматтық қаруды (атылмайтын аңшылық қарудан, пневматикалық қарудан және газды аэрозоль құрылғыларынан басқасын) тіркеу және қайта тіркеу үшін алынады.

9. за регистрацию и перерегистрацию гражданского оружия (за исключением холодного охотничьего, пневматического и газовых аэрозольных устройств).

Мемлекеттік бажды төлеу тәртібі:

Порядок уплаты государственной пошлины:

Мемлекеттік баж:

Государственная пошлина уплачивается:

1. соттарда қаралатын істер бойынша – тиісті арыз (шағым) немесе кассациялық шағым берілгенге дейін;

1. по делам, рассматриваемым судами – до подачи соответствующего заявления (жалобы) или кассационной жалобы, а также при выдаче судом копий документов;

2. нотариаттық жұмыстар жүргізу үшін – нотариаттық жұмыстарды атқару кезінде, ал құжаттардың көшірмелерін беру үшін – оларды берген кезде;

2. за выполнение нотариальных действий – при совершении нотариальных действий, а за выдачу копий документв – при их выдаче;

3. азаматтық зал актілерін мемлекеттік тіркеу үшін, азаматтық хал актілерінің жазбаларына түзетулер мен өзгерістер енгізу үшін – тиісті арыздарды берген кезде, ал қайтадан куәліктер мен анықтамалар беру үшін – оларды берген кезде;

3. за государственную регистрацию актов гражданского состояния, за внесение исправлений и изменений в записи актов гражданского состояния – при подаче соответствующих заявлений, а за выдачу повторных свидетельств и справок – при их выдаче;

4. кәмелетке толмаған балалары жоқ жұбайлардың өзара келісімі бойынша неке бұзуды мемлекеттік тіркеу үшін – актіні тіркеген кезде;

4. за государственную регистрацию расторжения брака по взаимному согласию супругов, не имеющих несовершеннолетних детей – при регистрации акта;

5. азаматтардың тұрғылықты жерін тіркеу үшін – тиісті құжаттарды бергенге дейін;

5. за регистрацию места жительства граждан – до выдачи соответствующих документов;

6. аң аулау құқығына рұқсат беру үшін – тиісті құжаттарды бергенге дейін;

6. за выдачу разрешение на право охоты – до выдачи соответствующих документов;

7. ҚР азаматтығын алуға немесе ҚР азаматтығынан шығуға, сондай-ақ ҚР кетуге және ҚР келуге байланысты істер бойынша тиісті құжаттарды алғанға дейін төленеді.

7. по делам, связанным с приобретением гражданства РК или прекращением гражданства РК, а также с выездом из РК и въездом в РК, – до получения соответствующих документов.

№1 Қосымша

Нормативтік-құқықтық актілерден үзінділер

Қазақстан Республикасының Конституциясы 1995 жылғы 30 тамызда қабылданған


(ҮЗІНДІ)

2-бөлім. Адам және азамат.


35-бап. Заңды түрде белгіленген салықтарды, алымдарды және өзге де міндетті төлемдерді төлеу әркімнің борышы әрі міндеті болып табылады.

УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН,
имеющий силу закона,

от 24 апреля 1995 года 2235
О налогах и других обязательных платежах в бюджет
(изменениями и дополнениями по состоянию на 15 апреля 1999 г., внесенными в соответствии с указами Президента Республики Казахстан, имеющими силу Закона, от 20 июля 1995 г. 2370, от 21 декабря 1995 г. 2703, от 26 января 1996 г. 2824 и 2827, а также законами Республики Казахстан от 26 июня 1996 г. 13-1, от 27 сентября 1996 г. 37-1, от 31 декабря 1996 г. 61-1, от 28 февраля 1997 г. 76-1, от 11 апреля 1997 г. 92-1, от 27 мая 1997 г. 114-1, от 9 июня 1997 г. 116-1, от 19 июня 1997 г. 134-1, от 30 июня 1997 г. 138-1, от 2 июля 1997 г. 144-1, от 11 июля 1997 г. 154-1, от 30 октября 1997 г. 175-1, от 8 декабря 1997 г. 200-1, от 15 апреля 1998 г. 216-1, от 1 июля 1998 г. 255-1, 260-1, от 14 декабря 1998 года, от 22 декабря 1998 года, №331-1, от 31 марта 1999 года №335-1, от 31 марта 199 года №356-1).

РАЗДЕЛ І

ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Глава 1

НАЛОГОВАЯ СИСТЕМА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
Статья 1. Налоговое законодательство Республики Казахстан

1. Налоговое законодательство Республики Казахстан состоит из настоящего Указа, который устанавливает обязательные платежи налогового характера (далее – налоги) в республиканский и местный бюджеты и регулирует налоговые отношения в Республике Казахстан (за исключением вопросов таможенных платежей, регулируемых законодательством по таможенному делу Республики Казахстан, платежей за загрязнение окружающей среды и обязательных платежей за использование природных ресурсов, регулируемых специальным законодательством, а также нормативных правовых актов по обязательным пенсионным взносам в накопительные пенсионные фонды), актов Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан, а также актов Министерства государственных доходов Республики Казахстан, согласованных с Министерством финансов Республики Казахстан.

2. Законодательные и иные акты, противоречащие положениям настоящего Указа, не имеют юридической силы. Запрещается включение в неналоговое законодательство вопросов, связанных с налогообложением. Нормативные правовые акты, касающиеся налогообложения, подлежат официальному опубликованию.

3. Если международным договором, участником которого является Республика Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в налоговом законодательстве Республики Казахстан, применяются правила указанного договора. Международные договоры, участником которых является Республика Казахстан, к налоговым отношениям применяются непосредственно, кроме случаев, когда из международного договора следует, что для его применения требуется издание внутриреспубликанского акта.


Статья 2. Налоги, сборы и другие обязательные платежи в Республике Казахстан

1. Действующие в Республике Казахстан налоги, сборы и другие обязательные платежи поступают в доходы соответствующих бюджетов в порядке, определенном Законом Республики Казахстан “О бюджетной системе”.

2. Налоги, действующие на территории Республики Казахстан, подразделяются на прямые и косвенные. К косвенным налогам относятся налог на добавленную стоимость и акцизы. Другие налоги относятся к прямым налогам.

3. Налоги и сборы исчисляются и уплачиваются в тенге, за исключением случаев, когда законодательными актами Республики Казахстан и положениями контрактов на недропользование заключенных компетентным органом, уполномоченным Правительством Республики Казахстан, предусмотрена натуральная форма уплаты, а также, когда уплата налогов осуществляется в иностранной валюте в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан.

4. Освобождение от какого-либо налога и сбора или уменьшение налоговой ставки, предусмотренной настоящим Указом, может производиться в порядке изменений и дополнений в настоящий Указ, а также на основании контракта, заключенного с уполномоченным органом по инвестициям в соответствии с настоящим Указом и Законом Республики Казахстан “О государственной поддержке прямых инвестиций”. Запрещается предоставление льгот по налогам и сборам другими актами, в том числе льгот, носящих индивидуальный характер, за исключением льгот, предоставляемых Государственным комитетом Республики Казахстан по инвестициям в соответствии с Законом Республики Казахстан “О государственной поддержке прямых инвестиций”.

5. По специальным экономическим зонам налоги, сборы и другие обязательные платежи в бюджет поступают в доход финансового фонда (бюджета) специальных экономических зон в порядке, определяемом законодательством о специальных экономических зонах.


Статья 3. Налоги, сборы и обязательные платежи

1. В Республике Казахстан действуют следующие налоги, сборы и обязательные платежи:

1) подоходный налог с юридических и физических лиц;

2) налог на добавленную стоимость;

3) акцизы;

4) сбор за регистрацию эмиссии ценных бумаг;

5) специальные платежи и налоги недропользователей;

6) социальный налог;

7) сборы за проезд автотранспортных средств по территории Республики Казахстан;

8) земельный налог;

9) налог на имущество юридических и физических лиц;

10) налог на транспортные средства;

11) сбор за регистрацию физических лиц, занимающихся предпринимательской деятельностью, и юридических лиц;

12) лицензионный сбор за право занятия отдельными видами деятельности;

13) сбор с аукционных продаж;

14) сбор за право реализации товаров на рынках;

15) плата за использование радиочастотного ресурса Республики Казахстан;

16) сбор за использование юридическими и физическими лицами символики города Алматы в их фирменных наименованиях, знаках обслуживания, товарных знаках;

17) сбор за покупку физическими лицами наличной иностранной валюты.

2. Порядок уплаты и ставки сборов, предусмотренных подпунктами 7, 11-15 и 17 пункта 1 настоящей статьи, определяются Правительством Республики Казахстан.

Порядок уплаты и ставка сбора, предусмотренного подпунктом 16 пункта 1 настоящей статьи, устанавливаются представительным органом города Алматы.
РАЗДЕЛ II

ПОДОХОДНЫЙ НАЛОГ С ЮРИДИЧЕСКИХ
И ФИЗИЧЕСКИХ ЛИЦ
Г л а в а 2
ПЛАТЕЛЬЩИКИ ПОДОХОДНОГО НАЛОГА
С ЮРИДИЧЕСКИХ ЛИЦ И ФИЗИЧЕСКИХ ЛИЦ И НАЛОГООБЛАГАЕМЫЙ ДОХОД
Статья 6. Плательщики

1. Плательщиками подоходного налога с юридических и физических лиц (далее – подоходного налога) являются юридические лица (кроме Национального банка Республики Казахстан) и физические лица, имеющие налогооблагаемый доход в налоговом году.

Плательщики подоходного налога осуществляют уплату налога по месту своего нахождения.

Юридические лица в порядке, устанавливаемом налоговым законодательством Республики Казахстан, осуществляют уплату подоходного налога за свои филиалы, представительства и иные обособленные структурные подразделения в соответствующие бюджеты по месту их нахождения.

2. К плательщикам подоходного налога относятся также юридические лица-нерезиденты, их филиалы, представительства и иные обособленные структурные подразделения.

3. Юридическое лицо подлежит налогообложению отдельно от своих участников (учредителей). Доход, полученный по договору простого товарищества, в том числе консорциума, распределяется между его участниками и облагается налогом у каждого из них, за исключением случаев, предусмотренных в пункте 4 статьи 94 настоящего Указа.

4. В случае, если невозможно определить правовой статус хозяйствующего субъекта, налоговая служба вправе самостоятельно определить его как отдельного налогоплательщика.

5. К физическим лицам-плательщикам подоходного налога относятся граждане Республики Казахстан, граждане иностранных государств и лица без гражданства.


Статья 7. Объект налогообложения

1. Объектом обложения подоходным налогом является облагаемый доход, исчисленный как разница между совокупным годовым доходом и вычетами, предусмотренными настоящим Указом.

2. Облагаемый доход определяется в тенге. В случае, когда облагаемый доход выражен в иностранной валюте, он пересчитывается в тенге по официальному курсу Национального банка Республики Казахстан на момент уплаты налога.
Статья 8. Операции в иностранной валюте

При исчислении облагаемого дохода выручка, другие поступления, а также понесенные затраты в иностранной валюте пересчитываются в тенге по официальному курсу Национального банка Республики Казахстан на день совершения операций (платежа).


Глава 3

СОВОКУПНЫЙ ГОДОВОЙ ДОХОД
Статья 9. Совокупный годовой доход

1. Совокупный годовой доход налогоплательщика-резидента состоит из доходов, полученных налогоплательщиком в Республике Казахстан и за пределами Республики Казахстан.

2. Совокупный годовой доход налогоплательщика-нерезидента состоит из доходов, полученных из казахстанских источников.

3. В совокупный годовой доход включаются денежные или другие средства за отгруженную продукцию, выполненные работы, оказанные услуги и другие операции, подлежащие получению (полученные) налогоплательщиком, направленные в порядке взаиморасчетов третьи лицам или на погашение прямых или косвенных расходов.

4. К совокупному годовому доходу относятся все виды доходов, включая:

1) доходы, получаемые в виде оплаты труда и пенсионных выплат;

2) доходы от предпринимательской деятельности;

3) имущественный доход физических лиц.


Статья 10. Доходы, получаемые в виде оплаты труда и пенсионных выплат

1. К доходам, получаемым в виде оплаты труда, относятся доходы, получаемые от работы по найму физического лица.

2. К доходам, получаемым в виде оплаты труда, относятся также:

1) отрицательная разница между стоимостью услуг или товаров, реализуемых работникам, и ценой приобретения или себестоимостью этих услуг или товаров;

2) расходы работодателя на возмещение затрат его работников, не связанных с его деятельностью;

3) списание по решению работодателя суммы долга или обязательства работника перед ним;

4) затраты работодателя на уплату взносов по добровольному страхованию жизни или здоровья своих работников;

5) сумма, уплаченная работодателем в счет подоходного налога, подлежащего удержанию с физического лица;

6) другие расходы работодателя, являющиеся прямым или косвенным доходом его работников.

3. В совокупный годовой доход не включаются суммы командировочных выплат работникам, выплачиваемые в пределах суточных норм, установленных Правительством Республики Казахстан.

4. К доходам, получаемым в виде пенсионных выплат, относятся выплаты из накопительных пенсионных фондов.
Статья 11. Доходы от предпринимательской деятельности

К доходам от предпринимательской деятельности относятся:

1) доход от реализации продукции (работ, услуг);

2) доход от прироста стоимости при реализации зданий, сооружений, а также активов, не подлежащих амортизации с учетом корректировки их стоимости на инфляцию;

3) доход в форме вознаграждения (интереса);

4) дивиденды;

5) выигрыши;

6) безвозмездно полученные имущество и деньги;

7) доходы от реализации активов по заниженной стоимости при экспорте;

8) доходы от сдачи в аренду имущества;

9) роялти;

10) субсидии, полученные юридическими лицами, кроме субсидий, полученных из государственного бюджета;

11) доходы, полученные за согласие ограничить предпринимательскую деятельность или закрыть предприятие;

12) доходы от снижения размеров резервных фондов банковских и страховых организаций;

13) доходы от списания требований;

14) суммы, включаемые в доход согласно пункту 7 статьи 20 и пункту 3 статьи 42 настоящего Указа;

15) компенсируемые вычеты согласно статье 44 настоящего Указа.

Статья 12. Имущественный доход физических лиц

К имущественному доходу физических лиц относится только прирост стоимости от реализации следующих видов активов с учетом корректировки их стоимости на инфляцию:

1) недвижимого имущества, не являющегося местом постоянного жительства налогоплательщика;

2) ценных бумаг, доли участия в юридическом лице и других нематериальных активов;

3) иностранной валюты;

4) драгоценных камней и драгоценных металлов, ювелирных изделий, изготовленных из них, и других предметов, содержащих драгоценные камни и драгоценные металлы, а также произведений искусства и антиквариата.


Статья 13. Корректировка совокупного годового дохода

Из совокупного годового дохода подлежат исключению:

1) дивиденды, полученные физическими и юридическими лицами, ранее обложенные у источника выплаты в Республике Казахстан;

2) положительная курсовая разница, полученная юридическими и физическими лицами и связанная с их предпринимательской деятельностью;

3) доход от прироста стоимости при реализации ценных бумаг открытых акционерных обществ с учетом корректировки на инфляцию;

4) выигрыши, полученные физическими лицами, облагаемые у источника выплаты;

5) инвестиционные доходы, полученные в соответствии с законодательством о пенсионном обеспечении и направленные на индивидуальные пенсионные счета;

6) доход от реализации доли участия в юридическом лице-резиденте, полученный физическими лицами, ранее обложенный у источника выплаты в Республике Казахстан;

7) превышение стоимости собственных акций над их номинальной стоимостью, полученное эмитентом при первичном размещении их на рынке ценных бумаг;

8) прямые и косвенные доходы работников хозяйствующих субъектов, не связанные с предпринимательской деятельностью, полученные за счет чистого дохода хозяйствующего субъекта, облагаемые по ставке 15%;

9) вознаграждение (интерес), полученное юридическими и физическими лицами, ранее обложенное у источника выплаты в Республике Казахстан.
Глава 5

СТАВКИ ПОДОХОДНОГО НАЛОГА
Статья 29. Ставки подоходного налога для физических лиц

Налогооблагаемый доход физического лица подлежит обложению по следующим ставкам:

1) до 15-кратного годового 5 процентов с суммы

расчетного показателя облагаемого дохода

2) от 15-кратного до 30-кратного сумма налога с 15-кратного

годового расчетного показателя годового расчетного

показателя+10 процентов

с суммы, превышающей его

3) от 30-кратного до 65-кратного сумма налога с 30-кратного

годового расчетного показателя годового расчетного

показателя+20 процентов

с суммы, превышающей его

4) от 65-кратного годового сумма налога с 65-кратного

расчетного показателя и свыше годового расчетного

показателя+30 процентов

с суммы, превышающей его


Исчисление подоходного налога, удерживаемого у источника выплаты, производится равномерно (помесячно) в течение налогового года в порядке, определяемом Министерством государственных доходов Республики Казахстан.
Статья 30. Ставки подоходного налога для юридических лиц

1. Налогооблагаемый доход юридического лица подлежит обложению налогом по ставке 30 процентов.

2. Налогооблагаемый доход юридических лиц, зарегистрированных и осуществляющих деятельность на территории специальной экономической зоны, подлежит обложению налогом по ставке 20 процентов.

3. Юридические лица, для которых земля является основным средством производства, уплачивают налог по ставке 10 процентов от доходов, полученных от непосредственного ее использования.


Статья 31. Ставка налога на доход от реализации доли участия и дивиденды у источника выплаты

1. Доход от реализации доли участия в юридическом лице-резиденте, выплачиваемый физическим лицам, а также дивиденды, выплачиваемые юридическим и физическим лицам, подлежат обложению налогом у источника выплаты по ставке 15 процентов и дальнейшему налогообложению не подлежат при наличии документов, подтверждающих удержание этого налога источником выплаты.

2. Часть чистого дохода, направленная на увеличение уставного капитала (с учетом сохранения доли акций каждого акционера), не подлежит налогообложению.

При изъятии при реализации доли участия в юридическом лице участником (акционером) налогообложению у источника выплаты по ставке 15 процентов подлежит только прирост стоимости, определяемый как разница между стоимостью доли участия на момент изъятия или реализации и стоимостью собственного имущества участника (акционера), внесенного в качестве взноса в уставной капитал с учетом корректировки на инфляцию.


Статья 32. Ставки налога на вознаграждение (интерес) и по выигрышам у источника выплаты

1. Вознаграждение (интерес), выплачиваемое юридическим лицам, за исключением выплачиваемого банкам-резидентам и накопительным пенсионным фондам, облагается у источника выплаты по ставке 15 процентов от причитающейся суммы и дальнейшему налогообложению не подлежит при наличии документов, подтверждающих удержание этого налога источником выплаты.

2. Выигрыши, вознаграждения (интересы), полученные физическими лицами, облагаются у источника выплаты по ставке 15 процентов, кроме выигрышей по государственной (национальной) лотерее.
Статья 32-1. Ставки налога на прямые и косвенные

доходы работников

Прямые и косвенные доходы работников хозяйствующих субъектов, не связанные с предпринимательской деятельностью, полученные за счет чистого дохода хозяйствующего субъекта, облагаются у источника выплаты по ставке 15 процентов.


Статья 33. Ставки налога на доходы нерезидентов

у источника выплаты

Доход нерезидента из казахстанского источника, не связанный с постоянным учреждением, подлежит налогообложению у источника выплаты по совокупному доходу без осуществления вычетов по следующим ставкам:

1) дивиденды и вознаграждение (интерес) 15 процентов

2) страховые платежи, выплачиваемые

по договорам страхования или

перестрахования рисков 5 процентов

3) телекоммуникационные или

транспортные услуги в международной

связи или перевозках между Республикой

Казахстан и другими государствами 5 процентов

4) роялти, доходы от оказания услуг,

включая услуги по управлению,

консультационные услуги, доходы по

аренде и другие доходы (кроме доходов,

получаемых в виде оплаты труда,

облагаемых по ставкам, в соответствий

со статьей 29 настоящего Указа) 20 процентов


Г л а в а 6

ЛЬГОТЫ ПО ПОДОХОДНОМУ НАЛОГУ
Статья 34. Льготы

1. Освобождаются от налогообложения налогооблагаемые доходы следующих юридических лиц:

1) Добровольного общества инвалидов Республики Казахстан, Республиканского общества женщин-инвалидов, имеющих на иждивении детей, “Биби-Ана”, Казахского общества слепых, Казахского общества глухих, Центра социальной адаптации и трудовой реабилитации детей и подростков с нарушениями умственного и физического развития, Общества Красного Полумесяца и Красного Креста Республики Казахстан, а также производственных организаций, являющихся собственностью этих обществ и полностью созданных за счет их средств, Казахской республиканской организации ветеранов войны в Афганистане (без предприятий), кроме доходов от производства и реализации подакцизных товаров, а также от торгово-посреднической деятельности;

2) организаций, по доходам, полученным от строительства в городе Астане, в порядке, определяемом Министерством государственных доходов Республики Казахстан по согласованию с Министерством финансов Республики Казахстан;

3) некоммерческих организаций по доходам, полученным в виде спонсорской помощи, вступительных и членских взносов, благотворительной помощи, отчислений и пожертвований при условии передачи вышеуказанных средств на безвозмездной основе, а также по безвозмездно переданному имуществу;

4) международных организаций, перечень которых определяется Правительством Республики Казахстан;

5) юридических лиц, получивших имущество в виде гуманитарной помощи в случае возникновения чрезвычайных обстоятельств, и использованной по назначению;

6) государственных учреждений по имуществу, полученному по иностранным кредитным линиям, которые обеспечены гарантией государства, а также по линии международных организаций, перечень которых установлен Правительством Республики Казахстан;

7) банков и организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций по вознаграждению (интересу), полученному (подлежащему получению) по среднесрочным и долгосрочным инвестиционным кредитам, выданным на срок более трех лет, для создания и модернизации основных средстви по ипотечным кредитам, выданным физическим лицам на срок более трех лет для приобретения и строительства жилья для собственных нужд, и по лизингу жилых помещений на срок более трех лет, с последующей передачей их в собственность лизингополучателю;

8) организаций по вознаграждению (интересу), полученному по лизингу нового технологического оборудования на срок более трех лет, с последующей передачей этого оборудования лизингополучателю;

9) организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций, исключительным видом деятельности которых является кредитование сельского хозяйства;

10) организаций по доходам, полученным от выполнения научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ, финансируемых на безвозмездной основе международными организациями и иностранными государствами.

2. Налогооблагаемый доход производственных организаций, в которых инвалиды составляют не менее 30 процентов от общего числа их работников, дополнительно уменьшается на 2-кратную сумму расходов по оплате труда инвалидов, а также на 50 процентов от суммы социального налога, касающегося инвалидов.

3. Освобождается от обложения налогом вознаграждение (интерес) по государственным ценным бумагам, а также по ценным бумагам местных исполнительных органов.

4. Не облагается подоходным налогом доход в пределах 480-кратного месячного расчетного показателя в год участников Великой Отечественной войны 1941-1945 годов, приравненных к ним лиц и инвалидов I и II групп, а также одного из родителей инвалида с детства; в пределах 240-кратного месячного расчетного показателя в год – доход инвалидов III группы.

5. Не подлежат налогообложению подоходным налогом следующие виды доходов и платежей физических лиц:

1) официальный доход от работы по найму дипломатического или консульского работника, не являющегося гражданином Республики Казахстан;

2) официальный доход от работы по найму лица, находящегося на государственной службе иностранного государства, в котором его доход подлежит обложению;

3) стоимость имущества, полученного в виде дарения или наследования от одного физического лица другим физическим лицом, а также в виде гуманитарной, благотворительной помощи и грантов, кроме имущества, полученного в виде оплаты труда;

4) пенсионные выплаты из Государственного центра по выплате пенсий, стипендии, государственные социальные пособия по инвалидности, по случаю потери кормильца и по возрасту, а также иные пособия и выплаты, в том числе по беременности и родам, суммы страхового возмещения по договорам обязательного страхования ответственности работодателя за причинение вреда работнику, пострадавшему в результате несчастного случая или профессионального заболевания при исполнении трудовых (служебных) обязанностей;

5) алименты на детей и иждивенцев;

6) единовременные выплаты и материальная помощь, оказываемые за счет средств республиканского и местных бюджетов. Единовременные выплаты, осуществляемые работодателем в размере, установленном законодательством, вследствие производственной травмы, повлекшей за собой смерть или инвалидность;

6-1) материальная помощь для членов профсоюза из средств профсоюзного бюджета, сформированного из отчислений из заработной платы, обложенной подоходным налогом;

7) вознаграждение (интерес) по вкладам в банках и организациях, осуществляющих отдельные виды банковских операций, имеющих лицензию Национального банка Республики Казахстан, а также выигрыши по государственной (национальной) лотерее;

8) денежные удовольствия, денежные вознаграждения и другие выплаты военнослужащим, получаемые ими в связи с исполнением обязанностей воинской службы.

6. Налогооблагаемый доход юридических и физических лиц, занимающихся предпринимательской деятельностью, уменьшается на сумму безвозмездно переданного имущества, включая денежные средства, некоммерческим организациям, занимающимся благотворительной и образовательной деятельностью, в размере, не превышающем двух процентов облагаемого дохода от предпринимательской деятельности. Полученные в целях благотворительности средства, использованные не по целевому назначению, подлежат обложению налогом в некоммерческих организациях.

Налогооблагаемый доход юридических и физических лиц, занимающихся предпринимательской деятельностью, уменьшается на сумму:

Подпункт “а” пункта 6 статьи 34 Законом Республики Казахстан от 31 марта 1999 года № 356-1 исключен.

б) средств, направленных на строительство жилья в городе Астане и фактически использованных целевым назначением в текущем году.

7. Налогооблагаемый доход банков, обслуживающих общенациональный и региональные фонды по поддержке малообеспеченных граждан, созданные в областях, городах Астане и Алматы, уменьшается на сумму безвозмездных отчислений в эти фонды.

8. Налогоплательщикам в соответствии с контрактом с уполномоченным органом по инвестициям могут быть установлены:

на срок до 5 лет с момента заключения контракта пониженная ставка подоходного налога до 100% основной ставки;

на последующий период до 5 лет – пониженная ставка подоходного налога в пределах не более 50% основной ставки.

Конкретные сроки и размеры предоставления льгот по подоходному налогу устанавливаются по каждому налогоплательщику в контракте и в зависимости от приоритета, времени и условий окупаемости проекта.

При расторжении контракта, в соответствии с которым была предоставлена указанная льгота, подоходный налог подлежит исчислению и внесению в бюджет за весь период деятельности налогоплательщика с применением соответствующих штрафных санкций, предусмотренных налоговым законодательством Республики Казахстан.

9. Не подлежат налогообложению подоходным налогом доходы юридических лиц, полученные от проведения государственной (национальной) лотереи.

10. Налогооблагаемый доход налогоплательщика уменьшается на сумму добровольных пенсионных взносов в негосударственные накопительные пенсионные фонды в следующих размерах;

1) для физического лица – в размере, не превышающем десяти месячных расчетных показателей в месяц;

2) для юридического лица в размере, не превышающем двадцати расчетных показателей на каждого работника в месяц.


Г л а в а 9

АДМИНИСТРАТИВНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

ПО ПОДОХОДНОМУ НАЛОГУ
Статья 49. Подача декларации о доходах и имуществе

1. Декларацию о совокупном годовом доходе и произведенных вычетах представляют органам налоговой службы по месту налоговой регистрации до 31 марта года, следующего за отчетным, следующие налогоплательщики:

1) юридические лица;

2) физические лица, имеющие доходы, не облагаемые у источника выплаты в Республике Казахстан;

3) физические лица, совершившие в налоговом году строительство или крупное приобретение на сумму свыше 500 месячных расчетных показателей, за исключением строительства жилья и крупных приобретений строительных материалов для такого строительства;

4) физические лица, имеющие деньги на счетах в иностранных банках, находящихся за пределами Республики Казахстан;

5) физические лица, получающие доходы за пределами Республики Казахстан;

6) депутаты Парламента Республики Казахстан и маслихатов, а также лица, на которых распространяются нормы законодательства, предусмотренные для государственных служащих, за исключением военнослужащих, проходящих срочную военную службу;

7) нерезиденты, осуществляющие деятельность в Республике Казахстан через постоянное учреждение,

2. Депутаты Парламента Республики Казахстан и маслихатов при избрании, а также лица, на которых распространяются нормы законодательства, предусмотренные для государственных служащих, за исключением военнослужащих, проходящих срочную военную службу, при поступлении на государственную службу, назначении на государственные должности, при продвижении по государственной службе, представляют в органы налоговой службы сведения о доходах и имуществе, принадлежащем им на праве собственности, являющихся объектами налогообложения.

3. При завершении налогоплательщиком предпринимательской деятельности в Республике Казахстан налоговая служба может потребовать от налогоплательщика представить декларацию о доходах за период меньший, чем 12 месяцев, путем вручения письменного уведомления, в котором указываются причина и дата, когда и за какой период должна быть представлена декларация.

4. При ликвидации юридического лица ликвидационная комиссия или налогоплательщик незамедлительно письменно сообщает об этом Налоговой службе. В течение пятнадцати дней после принятия решения о ликвидации юридического лица налогоплательщик обязан представить в органы налоговой службы декларацию о совокупном годовом доходе и вычетах.

5. При прекращении резидентом предпринимательской деятельности, осуществляемой без образования юридического лица, им в 15-дневный срок представляется декларация о совокупном годовом доходе и вычетах в органы налоговой службы.

6. Физические лица-нерезиденты, находящиеся в Республике Казахстан более 30 дней в течение любого двенадцатимесячного периода или получившие доход свыше 500 месячных расчетов показателей из казахстанского источника, представляют декларацию о совокупном доходе и вычетах в органы налоговой службы в момент прекращения деятельности или выезда с территории Республики Казахстан.

6-1. Юридические лица и физические лица, занимающиеся предпринимательской деятельностью без образования юридического лица, имеющие доходы, облагаемые по разным ставкам и (или) освобожденные от налогообложения подоходным налогом, обязаны вести по ним раздельный учет и представить по таким доходам отдельный расчет по форме, установленный Министерством государственных доходов Республики Казахстан, с приложением к декларации о совокупном годовом доходе и произведенных вычетах.

7. Декларация о доходах и сведения о доходах и имуществе подаются во форме и в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.


Статья 50. Удержание налога у источника выплаты

1. Удержание подоходного налога у источника выплаты обязаны производить следующие лица:

1) юридическое или физическое лицо, занимающееся предпринимательской деятельностью, с выплат физическим лицам за работу по трудовому договору (контракту) или по договору подряда (найма) и других выплат, за исключением выплат физическим лицам, зарегистрированным в качестве субъектов предпринимательской деятельности;

2) юридическое лицо-резидент, которое выплачивает дивиденды юридическим и физическим лицам;

3) юридическое или физическое лицо, которое выплачивает вознаграждение (интерес) юридическим и физическим лицам;

4) юридическое или физическое лицо, которое осуществляет платежи, предусмотренные в статье 33 настоящего Указа;

5) юридическое или физическое лицо, которое выплачивает выигрыши физическим лицам;

6) юридическое или физическое лицо, которое выплачивает платежи в соответствии с подпунктом 3 статьи 48 настоящего Указа.

7) юридические или физические лица, которые выплачивают физическим лицам доход от реализации доли участия в юридическом лице-резиденте.

2. Инвестиционные доходы, выплачиваемые накопительным пенсионным фондам по размещенным пенсионным активам, не подлежат обложению подоходным налогом у источника выплаты.

3. Ответственность за удержание и перечисление налогов в бюджет несет юридическое или физическое лицо, выплачивающее доход. При неудержании суммы налога юридическое или физическое лицо, выплачивающее доход, обязано внести в бюджет сумму неудержанного налога и связанные с ним штрафы и пени.

4. Юридические и физические лица, удерживающие налог у источника согласно пункту 1 настоящей статьи, обязаны:

1) при получении средств на выплату платежей, предусмотренных в пункте 1 настоящей статьи, в банках и других организациях, осуществляющих отдельные виды банковских операций, перечислять налог в бюджет одновременно с получением этих средств, в других случаях - в течение 5 банковских дней после окончания месяца, в котором была произведена выплата;

2) при выплате заработной платы выдавать физическому лицу, получающему доход, по его требованию справку, указывающую его фамилию и инициалы, сумму и вид дохода, а также сумму удержанного налога (если налог был удержан);

3) в течение 30 дней после окончания налогового года представлять в органы налоговой службы, а также направлять юридическим и физическим лицам, получающим доход согласно пункту 1 настоящей статьи, по их требованию справку, в которой отражаются регистрационный номер этого лица, его название или фамилия и инициалы, общая сумму дохода и общая сумма удержанного налога за отчетный год.
Статья 51. Авансовые платежи по подоходному налогу

1. Юридические и физические лица, занимающиеся предпринимательской деятельностью, обязаны вносить в бюджет суммы авансовых платежей не позднее двадцатого числа каждого месяца, исходя из 1/12 части суммы предполагаемого подоходного налога за налоговый год, заявленной в органы налоговой службы.

2. Юридические и физические лица, занимающиеся предпринимательской деятельностью, имеющей сезонный характер работ, определяют сумму авансовых платежей, подлежащих уплате в течение налогового года, по согласованию с органами налоговой службы.

3. Физические лица-нерезиденты, работающие по трудовому договору (контракту) или по договору подряда - найма, обязаны вносить в бюджет суммы авансовых платежей 20-го февраля, 20-го мая, 20-го августа и 20‑ноября налогового года.

4. Внесенные суммы авансовых платежей подоходного налога идут в зачет подоходного налога, начисленного налогоплательщику за налоговый год.
Статья 52. Уплата налога по итогам за год

Налогоплательщик производит окончательный расчет и уплачивает подоходный налог по истечении 10 дней со дня представления декларации о совокупном годовом доходе и произведенных вычетах за отчетный период, но не позднее 10 апреля года, следующего за отчетным.


РАЗДЕЛ III

НАЛОГ НА ДОБАВЛЕННУЮ СТОИМОСТЬ
Глава 10

ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ ПО НАЛОГУ

НА ДОБАВЛЕННУЮ СТОИМОСТЬ
Статья 53. Понятие налога на добавленную стоимость

Налог на добавленную стоимость представляет собой отчисления в бюджет части прироста стоимости, добавленной в процессе производства и обращения товаров, работ или услуг, а также отчисления при импорте товаров на территорию Республики Казахстан. Налог на добавленную стоимость, подлежащий уплате в бюджет, определяется как разница между суммами налога на добавленную стоимость, начисленными за реализованные товары, работы или услуги, и суммами налога на добавленную стоимость, подлежащими уплате за приобретенные товары, выполненные работы или оказанные услуги.


Статья 54. Объект обложения налогом на добавленную стоимость

1. Объектами обложения налогом на добавленную стоимость являются облагаемый оборот и облагаемый импорт.

2. Облагаемым оборотом является оборот по реализации товаров, работ или услуг, осуществляемых в пределах Республики Казахстан, за исключением освобожденных от налога и осуществляемых для собственных производственных нужд, а также оборот, определенный в соответствии с положениями, предусмотренными международными договорами, участником которых является Республика Казахстан. В случае выплаты заработной платы в натуральном выражении в стоимость выдаваемых товаров включается налог на добавленную стоимость.

3. Облагаемым импортом являются импортируемые товары, за исключением освобожденных от налога, а также импортируемых в соответствии со статьей 57 настоящего Указа.

4. Если товары поставлены налогоплательщику для целей ею предпринимательской деятельности, но были использованы налогоплательщиком или иными лицамц в личных целях безвозвратно, то использование названных товаров будет рассматриваться в качестве оборота по реализации этих товаров. В случае прекращения деятельности хозяйствующего субъекта – плательщика налога на добавленную стоимость остатки его товаров рассматриваются в качеству облагаемого оборота с целью взаиморасчетов с бюджетом.
Статья 55. Плательщики

1. Плательщиками налога на добавленную стоимость являются юридические и физические лица, а также нерезиденты, осуществляющие деятельность через постоянное учреждение, имеющие объекты налогообложения в соответствии со статьей 54 настоящего Указа.

2. Министерство государственных доходов Республики Казахстан может рассматривать подразделения юридического лица в качестве самостоятельных налогоплательщиков.

3. Налогоплательщиками по налогу на добавленную стоимость на импортируемые товары являются юридические и физические лица, импортирующие эти товары.

4. В случае реализации товаров (работ, услуг) на территории Республики Казахстан нерезидентами (кроме осуществляющих деятельность в Республике Казахстан через постоянное учреждение), получающими доход из казахстанского источника, налог на добавленную стоимость уплачивается в полном размере резидентами Республики Казахстан, осуществляющими расчеты с названными нерезидентами.

5. В случае реализации заложенного имущества плательщиком налога на добавленную стоимость является залогодержатель.


Глава 12

ОБОРОТЫ И ИМПОРТ, ОСВОБОЖДЕННЫЕ ОТ УПЛАТЫ НАЛОГА НА ДОБАВЛЕННУЮ СТОИМОСТЬ
Статья 61. Обороты и импорт, освобожденные от уплаты

налога на добавленную стоимость

1 Освобождаются от налога на добавленную стоимость обороты по реализации следующих товаров, работ или услуг:

1) продажа зданий, права владения и пользования землей, а также аренда зданий и (или) земельных участков, за исключением платы за проживание в гостиницах, платы за предоставление участка для парковки и хранения автомобилей или иных транспортных средств, платы за предоставление участка под занятие предпринимательской деятельностью, первой реализации построенного объекта;

2) финансовых услуг, за исключением сейфовых операций, инкассации, пересылки банкнот, монет и ценностей, а также услуг по хранению ценных бумаг;

3) почтовых марок (кроме коллекционных), маркированных конвертов и открыток;

4) работ или услуг, осуществляемых некоммерческими организациями, если они связаны с оказанием услуг по защите и социальному обеспечению детей, престарелых и инвалидов, услуг в области культуры, науки, физкультуры и спорта, проведением обрядов и церемоний религиозными организациями;

5) услуг, выполняемых уполномоченными на то органами, в связи с которыми взимается государственная пошлина;

6) похоронно-ритуальных услуг, услуг кладбищ и крематориев;

7) геологоразведочных и геологопоисковых работ;

8) обороты по реализации лотерейных билетов, за исключением услуг по их реализации;

9) обороты по реализации товаров, работ и услуг, осуществляемых Национальным банком Республики Казахстан;

10) обороты по реализации товаров (работ, услуг) Добровольного общества инвалидов Республики Казахстан, Республиканского общества женщин-инвалидов, имеющих на иждивении детей “Биби- Ана”, Казахского общества слепых, Казахского общества глухих, а также производственных Организаций, являющихся собственностью этих обществ и полностью созданных за счет их средств, кроме оборотов по реализации товаров (работ, услуг) от торгово-посреднической деятельности и оборотов по производству и реализации подакцизных товаров;

11) обороты по оказанию услуг или выполнению работ в связи с международными перевозками товаров или пассажиров;

12) приватизация государственной собственности;

13) взносы в уставный капитал;

14) оборот по производству и реализаци школьных учебников и школьных учебных пособий, детской литературы, а также учебных пособий для среднеспециальных и высших учебных заведений, допущенных к использованию уполномоченным государственным органом;

15) товары, работы и услуги, приобретаемые и оказываемые резидентами Республики Казахстан для осуществления деятельности, связанной с организацией, строительством и функционированием Фонда “SOS – Детские деревни Казахстана”;

16) обороты по производству и реализации газетной и журнальной продукции;

17) лекарственных средств, включая лекарства-субстанции, в том числе внутриаптечного изготовления; протезно-ортопедических изделий; материалов для производства лекарственных средств; изделий медицинского назначения и медицинской техники, а также материалов и комплектующих для их производства; .

17-1) услуг по представительству и защите физических и юридических лиц в органах дознания, предварительного следствия и судах;

18) обороты по реализации товаров собственного производства (работ, услуг), осуществляемые исправительными учреждениями;

19) обороты по оказанию образовательных услуг в сфере детского дошкольного, среднего, среднеспециального и высшего образования, осуществляемые организациями по лицензии на право ведения образовательной деятельности;

20) обороты по оказанию медицинских услуг, за исключением косметологических, осуществляемых организациями по лицензии на право ведения медицинской деятельности;

21) коммунальных услуг, осуществляемых государственным предприятием Министерства обороны Республики Казахстан для воинских частей;

22) обороты по реализации аффинированных драгоценных металлов - золота и платины, кроме указанных в статье 65 настоящего Указа.

2. Импорт товаров, освобождаемый от налога на добавленную стоимость:

1) импорт национальной валюты, иностранной валюты (кроме используемой в нумизматических целях), а также ценных бумаг;

2) товаров, импортируемых в соответствии с положениями статьи 57 настоящего Указа;

3) импорт товаров физическими лицами по нормам, соответствующим нормам беспошлинного ввоза товаров, утвержденным Правительством Республики Казахстан;

4) импорт технологического оборудования, приобретаемого за счет средств республиканского и местных бюджетов, а также государственных внешних займов;

5) импорт товаров, осуществляемый Национальным банком Республики Казахстан для собственных нужд;

6) импорт товаров, за исключением подакцизных, ввозимых в качестве гуманитарной помощи, в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан;

7) импорт товаров, за исключением подакцизных, ввозимых в благотворительных целях по линии государства, правительств, международных организаций, включая оказание технического содействия;

8) импорт товаров, ввезенных для официального пользования иностранными дипломатическими и приравненными к ним представительствами, а также для личного пользования дипломатического и административно-технического персонала этих представительств, включая членов их семей, проживающих вместе с ними, и освобождаемых в соответствии с международными договорами, участником которых является Республика Казахстан;

9) импорт товаров, перемещенных через таможенную границу Республики Казахстан, освобождаемый в рамках таможенных режимов, установленных таможенным законодательством Республики Казахстан, за исключением режима “Выпуск товаров для свободного обращения”;

10) импорт лекарственных средств, включая лекарства – субстанции, в том числе внутриаптечного изготовления; протезно-ортопедических изделий; материалов для производства лекарственных средств; изделий медицинского назначения и медицинской техники, а также материалов и комплектующих для их производства.

3. В случае, если налогоплательщик передает (продает) действующее предприятие или самостоятельно функционирующую часть предприятия другому налогоплательщику, то такая передача (продажа) освобождается от налога на добавленную стоимость.

Настоящее положение применяется также к переуступке прав, предоставляемых контрактом на недропользование.


Г л а в а 14

ПОРЯДОК ИСЧИСЛЕНИЯ И УПЛАТЫ НАЛОГА
Статья 66. Ставки налога иа добавленную стоимость

1. Ставка налога на добавленную стоимость равняется 20 процентам от размера облагаемого оборота, кроме случаев, указанных в пунктах 2 и 4 настоящей статьи.

2. По нулевой ставке облагаются обороты по реализации товаров, работ или услуг, указанные в статьях 62, 63 и 65 настоящего Указа.

3. Ставка налога на добавленную стоимость по облагаемому импорту равняется 20 процентам от размера облагаемого импорта, установленного статьей 60 настоящего Указа, за исключением случаев, указанных в пункте 4 настоящей статьи.

4. По ставке 10 процентов облагаются обороты по реализаций и импорту скота и птицы в живом весе, мяса, рыбы, муки, хлеба и хлебобулочных изделий, макаронных изделий, молока и молокопродуктов (за исключением мороженого), яиц, масла растительного, маргарина, крупы, зерна, комбикормов, сахара (включая сахар-сырец), соли, овощей, картофеля, продуктов детского и диабетического питания.

По ставке 10 процентов облагаются обороты по реализации резидентами Республики Казахстан следующих видов продукции (за исключением производимых в отрасли общественного питания):

колбасных изделий, консервированного мяса, рыбопродуктов, продуктов переработки овощей, дрожжей пекарских, солода пивоваренного.

Статья 69. Налоговые счета-фактуры

1. Налогоплательщик, производящий отгрузку товаров, выполнение работ или оказание услуг, облагаемых налогом на добавленную стоимость, обязан выставить лицу, получающему указанные товары, работы или услуги, налоговый счет-фактуру.

2. Налоговый счет-фактура предаставляет собой счет, выполненный по форме, установленной Министерством государственных доходов, и содержащий следующие сведения:

1) фамилия, инициалы или наименование и регистрационный номер налогоплательщика и покупателя;

2) краткая характеристика отгруженных товаров, выполненных работ или оказанных услуг;

3) размер облагаемого оборота;

4) сумма налога, причитающегося по названному облагаемому обороту;

5) дата выставления налогового счета-фактуры;

6) порядковый номер счета-фактуры.

3. Лицо, которое не является плательщиком по налогу на добавленную стоимость, обязано выписывать налоговые счета-фактуры с отметкой “без налога на добавленную стоимость”.

Такое же требование предъявляется к счетам-фактурам, выписанным по товарам, работам или услугам, освобожденным от налога на добавленную стоимость в соответствии со статьей 61 настоящего Указа, а также по сырью, по которому налог уплачивается в соответствии с пунктом 5 статьи 70 настоящего Указа.

4. Налоговый счет-фактура выписывается не позднее даты отгрузки товаров, выполнения работ или оказания услуг.


Г л а в а 15

АДМИНИСТРАТИВНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ ПО НАЛОГУ НА ДОБАВЛЕННУЮ СТОИМОСТЬ
Статья 70. Представление деклараций и уплата налога на добавленную стоимость

1. Каждый налогоплательщик обязан:

1) представить декларацию по налогу на добавленную стоимость за каждый отчетный период;

2) уплатить налог в бюджет за каждый отчетный период до или в день установленного срока по представлении декларации.

2. Декларация по налогу на добавленную стоимость представляется за каждый отчетный период не позднее 15-го числа месяца, следующего за отчетным периодом.

3. Налог на добавленную стоимость по импортируемым товарам уплачивается в день, определяемый таможенным законодательством Республики Казахстан для уплаты таможенных платежей, за исключением налога на добавленную стоимость, подлежащего уплате налогоплательщиками в случаях, указанных в пункте 4 настоящей статьи.

Органы налоговой службы предоставляют отсрочку налога на добавленную стоимость на импортируемое сырье и материалы, предназначенные для промышленной переработки, на три месяца.

Погашение указанных сумм задолженностей в течение трехмесячного периода налоговые органы производят методом взаиморасчетов с бюджетом по налогу на добавленную стоимость по реализованной продукции. На сумму непогашенной задолженности начисляется пеня с первого дня после истечения указанного трехмесячного периода.

В случае реализации такого сырья и материалов без промышленной переработки налог на добавленную стоимость исчисляется в соответствии с пунктами 1, 2 и 6 статьи 58 настоящего Указа с начислением пени в установленном порядке.

4. Налог на добавленную стоимость по импорту товаров, используемых в сельскохозяйственном производстве, а также импорту оборудования, сырья, материалов, запасных частей и медикаментов, за исключением освобожденных в соответствии с пунктом 2 статьи 61 настоящего Указа по перечню, определяемому Правительством Республики Казахстан, уплачивается налогоплательщиками в порядке, устанавливаемом Министерством государственных доходов Республики Казахстан по согласованию с Министерством финансов Республики Казахстан.

5. Резиденты Республики Казахстан, производящие сырье (за исключением всех видов спирта), при реализации его для первичной промышленной переработки на территории Республики Казахстан уплачивают налог на добавленную стоимость методом зачета в порядке, устанавливаемом Министерством государственных доходов Республики Казахстан по согласованию с Министерством финансов Республики Казахстан.

В случае несоблюдения условий, предусмотренных настоящим пунктом, налог на добавленную стоимость исчисляется в соответствии с пунктами 1, 2 и 6 статьи 58 настоящего Указа с начислением штрафов и пени с момента реализации сырья.


Статья 71. Отчетный период по налогу на добавленную стоимость

1. Отчетным периодом по фактическим расчетам с бюджетом по налогу на добавленную стоимость является календарный месяц.

2. Если среднемесячные платежи за квартал по налогу на добавленную стоимость составляют менее 500 месячных расчетных показателей, то отчётным периодом является квартал.
Статья 72. Текущие платежи по налогу на добавленную стоимость

1. Налогоплательщик, имеющий среднемесячный платеж за квартал по налогу на добавленную стоимость более 1000 месячных расчетных показателей, вносит текущие декадные платежи в сроки: двадцать пятого числа месяца, пятого числа следующего месяца. По выбору налогоплательщика в течение всего налогового года размер текущих декадных платежей определяется в размере одной шестой суммы налога по предыдущему кварталу или по фактическому обороту за текущую декаду.

2. Внесенные суммы текущих декадных платежей по налогу идут в зачет налога, заявленного в декларации за отчетный период платежа.

3. В случае переплаты по текущему декадному платежу сумма переплаты зачитывается при определении размера следующего по сроку текущего декадного платежа.

4. За несвоевременные текущие декадные платежи налога начисляется пеня в соответствии со статьей 161 настоящего Указа.
РАЗДЕЛ IV
АКЦИЗЫ
Глава 16
ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 74. Установленные акцизы

1. Акцизами облагаются товары, произведенные на территории Республики Казахстан и импортируемые на территорию РК, перечень которых приводится в статье 76 настоящего Указа, а также игорный бизнес.

2. Экспортируемые подакцизные товары не облагаются акцизами при условии подтверждения товаропроизводителем вывоза товаров на экспорт , за исключением случаев, предусмотренных международными договорами, участником которых является РК.

3. При экспорте собственником давальческого сырья подакцизных товаров, произведенных из такого сырья, акциз, уплаченный в момент передачи продукции в соответствии с п. 3 ст. 80 настоящего Указа, засчитывается в счет предстоящих платежей собственника давальческого сырья по данному налогу либо возвращается в течении 60 дней с момента получения налоговым органом его заявления.

Настоящий пункт применяется при условии документального подтверждения собственником давальческого сырья факта уплаты акциза в соответствии с пунктом 3 ст. 80 настоящего указа и вывоза товаров на экспорт, за исключением случаев, предусмотренных международными договорами, участником которых является РК.
Статья 75. Плательщики

1. Плательщиками акцизов являются юридические и физические лица:

производящие подакцизные товары на территории РК;

импортирующие подакцизные товары на территории РК;

осуществляющие игорный бизнес на территории РК.
Статья 76. Перечень подакцизных товаров

1. Подакцизными товарами являются произведенные на территории РК или импортируемые на территорию РК:

1) все виды спирта;

2) водка;

3) ликеро-водочные изделия ;

4) крепленые напитки, крепленные соки и бальзамы;

5) вина;

6) коньяки;

7) шампанские вина;

8) пиво;


9) виноматериалы;

10) табачные изделия;

11) прочие изделия, содержащие табак;

12) осетровые и лососевые рыбы, икра осетровых и лососевых рыб, деликатесы, приготовленные из осетровых и лососевых рыб и икры;

13) ювелирные изделия из золота, платины или серебра;

14) изделия из хрусталя, хрустальные осветительные приборы;

15) бензин (за исключением авиационного), дизельное топливо;

16) легковые автомобили (кроме автомобилей с ручным управлением, специально предназначенные для инвалидов);

17) огнестрельное и газовое оружие (кроме приобретаемого для нужд органов гос. власти);

18) сырая нефть, включая газовый конденсат;

19) электроэнергия;

2. Товары, указанные в подпунктах 1-11 настоящей статьи, могут быть маркированы марками акцизного сбора в порядке и на условиях, определяемых Правительством РК.


Статья 77. Ставки акцизов

Ставки акцизов утверждаются Правительством РК в процентах к стоимости товара или к физическому объему в натуральном выражении.


Глава 17
ОТЕЧЕСТВЕННОЕ ПРОИЗВОДСТВО

ПОДАКЦИЗНЫХ ТОВАРОВ
Статья 79. Объект обложения

1. Объектом обложения для товаров отечественного производства является стоимость, определяемая по ценам, не включающим акцизы, по которым производитель поставляет данный товар или физический объем готовой продукции.

2. При передаче товаропроизводителем подакцизного товара в качестве натуральной уплаты, подарка, при передаче заложенных товаров в собственность залогодержателя или обменной операции объектом обложения является стоимость товара, определяемая по ценам товара собственного производства, не включающим акцизы. Или физический объем готовой продукции.

3. При производстве подакцизной продукции из сырья собственного производства, которое подлежит обложению акцизом, стоимость данного сырья или его физический объем являются объектом обложения.

4. Пункты 1 и 2 настоящей статьи применяются независимо от того, произведены ли товары из собственного или давальческого сырья. По продукции, выработанной из давальческого сырья, акциз исчисляется в момент передачи продукции заказчику и по ценам, определяемым в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи.

5. Объектом обложения по игорному бизнесу является выручка от игорного бизнеса.

5-1. Объектом обложения при производстве и реализации электроэнергии является весь объем выработанной электроэнергии, за исключением фактически использованного в технологическом процессе на выработку самой электроэнергии в отчетном периоде.
Статья 80. Сроки уплаты

1. Акциз на товары, указанный в подпунктах 1-9 статьи 76 настоящего Указа, подлежит перечислению в бюджет не позднее чем на третий день после дня, в течение которого произведена реализация товаров.

2. Акцизы на иные подакцизные товары подлежат перечислению в бюджет не позднее чем:

1) на тринадцатый день месяца за реализацию, осуществленную в течение первых десяти дней месяца;

2) на двадцать третий день месяца за реализацию, осуществленную в течение вторых десяти дней месяца;

3) на третий день месяца, следующего за отчетным месяцем, за реализацию за оставшиеся дни отчетного месяца.

3. По продукции, выработанной из давальческого сырья, акциз уплачивается в момент передачи продукции заказчику.

При производстве подакцизной продукции из сырья собственного производства, которое подлежит обложению акциза, акциз на данное сырье уплачивается в момент реализации продукта переработки в сроки, предусмотренные в пунктах 1 и 2 настоящей статьи.

4. Акциз по выручке от игорного бизнеса вносится в сроки, указанные в пункте 2 настоящей статьи.
Статья 81. Ответственность налогоплательщиков

1. Ответственность за правильное исчисление и своевременную уплату акцизов возлагается на налогоплательщиков.

2. Налогоплательщик обязан представлять в соответствующие органы налоговой службы ежемесячную декларацию не позднее 15 числа месяца, следующего за отчетным с указанием суммы акцизов, подлежащих к уплате за каждые 10 дней отчетного месяца.
Статья 86. Освобождение от акцизов

1. Акцизами не облагаются подакцизные товары, импортируемые физическими лицами по нормам, утвержденным Правительством РК.

2. Нижеперечисленные импортируемые товары освобождаются от уплаты акциза:

1) подакцизные товары, необходимые для эксплуатации транспортных средств, осуществляющих международные перевозки грузов, багажа и пассажиров во время следования в пути и в пунктах промежуточной остановки, а также приобретенные за границей для ликвидации аварии, (поломки);

2) товары, оказавшиеся вследствие повреждения до пропуска их через таможенную границу РК непригодными к использованию в качестве изделий и материалов;

подпункты 3 и 4 пункта 2 статьи 86 Законом РК от 31 марта 1998 г. №356-1 исключены.

5) товары, ввезенные для официального пользования иностранными дипломатическими и приравненными к ним представительствами, а также для личного пользования дипломатического и административно-технического персонала этих представительств, включая членов их семей, проживающих вместе с ними, и освобождаемые в соответствии с международными договорами, участниками которых является РК;

6) товары, перемещаемые через таможенную границу РК, освобождаемые в рамках таможенных режимов, установленных таможенным законодательством РК, за исключением режима “Выпуск товаров для свободного обращения”.


РАЗДЕЛ V
СБОР ЗА РЕГИСТРАЦИЮ ЭМИССИИ

ЦЕННЫХ БУМАГ
Глава 19
ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ ПО СБОРУ

ЗА РЕГИСТРАЦИЮ ЭМИССИИ ЦЕННЫХ БУМАГ
Статья 87. Плательщики сбора

Плательщиками сбора за регистрацию эмиссии ценных бумаг, являются юридические лица, осуществляющие их эмиссию.



Статья 88. Объекты обложения

1. Объектом обложения сбором за регистрацию эмиссии ценных бумаг является общая номинальная стоимость всех ценных бумаг при первоначальной и дополнительной эмиссии.


Глава 20

УПЛАТА СБОРА ЗА РЕГИСТРАЦИЮ

ЭМИССИИ ЦЕННЫХ БУМАГ
Статья 89. Ставки сбора

Сбор за регистрацию эмиссии ценных бумаг уплачивается от общей номинальной стоимости ценных бумаг при регистрации первоначальной эмиссии ценных бумаг, в размере 0,1 %; при регистрации дополнительной эмиссии ценных бумаг в размере 0,5%.


Статья 90.

Льготы по сбору. Сбор не выплачивается по эмиссии государственных ценных бумаг.
Статья 91.

Определение суммы сбора. Плательщики исчисляют сумму сбора самостоятельно, исходя из общей номинальной стоимости ценных бумаг и ставок сбора.
Статья 92. Порядок и сроки уплаты сбора

2. При регистрации эмиссии ценных бумаг эмитент обязан представить регистрирующему органу документ, подтверждающий уплату в бюджет причитающейся суммы сбора.

3. В случае отказа в регистрации эмиссии ценных бумаг, осуществляемой эмитентом с нарушением условий и порядка, предусмотренных законодательством РК, уплаченный сбор возврату не подлежит и учитывается при последующей регистрации эмиссии ценных бумаг.

4. Декларацию по сбору за регистрацию эмиссии ценных бумаг эмитент представляет органам налоговой службы до 31 марта года, следующего за отчетным; по форме, установленной Министерством государственных доходов РК.


Статья 93. Ответственность плательщика

Ответственность за полноту и своевременность уплаты в бюджет сбора за регистрацию эмиссии ценных бумаг несет плательщик. За нарушение в исчислении и уплате сбора к плательщикам применяются санкции, предусмотренные настоящим указом.



РАЗДЕЛ VI
НАЛОГООБЛОЖЕНИЕ

НЕДРОПОЛЬЗОВАТЕЛЕЙ
Глава 21
ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ ПО

НАЛОГООБЛОЖЕНИЮ НЕДРОПОЛЬЗОВАТЕЛЕЙ
Статья 94. Установление налогового режима в контрактах на недропользование

1. Требования по уплате налогов и других обязательных платежей (налоговый режим), устанавливаемый для недропользователей, определяется в контрактах на недропользование между недропользователем и компетентным органом, уполномоченным Правительством РК, заключаемых в порядке, установленном законодательством РК.

2. Налоговый режим, устанавливаемый контрактом, должен соответствовать законодательству РК, регулирующему уплату налогов и других обязательных платежей юридическими и физическими лицами, действующему на дату заключения контракта.

В случае заключения нового контракта на недропользование с тем же недропользователем или его правопреемником, во исполнение ранее заключенного контракта на недропользование применяется налоговый режим предыдущего контракта, только в пределах предусмотренного частичного или полного переноса налогового режима в будущий контракт на недропользование на том же участке недр.

3. Запрещается включение вопросов, относящихся к уплате налогов и платежей, в лицензии и другие акты, связанные с недропользованием, за исключением контрактов на недропользование .

4. Недропользователь, в составе которого организации и физические лица, осуществляют деятельность по одному контракту считается, в целях налогообложения единым налогоплательщиком и обязан выплачивать налоги и платежи, установленные в контракте.

5. Недропользователи не могут объединять доходы и вычеты по контракту на недропользование для целей исчисления налогов и платежей с доходами и вычетами по деятельности, выходящей за рамки данного контракта на недропользование.

Данное положение не распространяется на контракты по добыче общераспространенных полезных ископаемых при условии, что эти контракты не предусматривают добычу других видов полезных ископаемых.


Статья 94-5. Специальные платежи и налоги недропользователей

1. Специальные платежи и налоги недропользователей включают в себя:

1) бонусы: подписной, коммерческого обнаружения;

2) роялти;

3) налог на сверхприбыль.

4) на долю РК по разделу продукции.

2. Все виды бонусов и роялти являются вычетами при определении облагаемого дохода для подоходного налога и налога на сверхприбыль.
Статья 94-6. Налоговая экспертиза

1. Все контракты, заключаемые между договаривающимися сторонами до момента их заключения должны проходить обязательную налоговую экспертизу в порядке, определяемом Правительством РК. Данное положение распространяется и на изменения и дополнения, вносимые в раннее заключенные контракты.

2. Согласованный налоговый режим подлежит обязательному включению в окончательный текст контракта.
Глава 22
БОНУСЫ

Статья 95. Общие положения о бонусах

1. Бонусы являются фиксированными платежами недропользователей и выплачиваются в денежной форме в размерах и порядке, установленных в контракте на недропользование.

2. Недропользователи, исходя из индивидуальных условий проведения недропользования, выплачивают следующие виды бонусов:

1) подписной бонус;

2) бонус коммерческого обнаружения.

В соответствии с экономикой проекта заключаемых контрактов могут применяться один или несколько видов бонуса.


Статья 96. Подписной бонус

Подписной бонус является разовым фиксированным платежом недропользователя за право осуществления деятельности по недропользованию при заключении контракта в установленном законодательством порядке.


Статья 96-1. Порядок установления, размер и сроки уплаты подписного бонуса

1. Стартовые размеры подписных бонусов определяются Правительством РК или компетентным органом по условиям проведения тендера.

2. Окончательный размер подписного бонуса устанавливается в контракте в зависимости от экономической ценнностности передаваемых для недропользования месторождений ( территорий).

3. Срок уплаты подписного бонуса устанавливается контрактом или соглашением сторон, но не позднее 30 календарных дней с даты заключения контракта.


Статья 97. Бонус коммерческого обнаружения

1. Бонус коммерческого обнаружения является фиксированным платежом и уплачивается недропользователем за каждое коммерческое обнаружение на контрактной территории.

2. Бонус коммерческого обнаружения не выплачивается по контрактам на проведение разведки месторождений полезных ископаемых, не предусматривающим последующей их добычи.
Статья 97-1. Порядок исчисления, размер и срок уплаты бонуса коммерческого обнаружения

1. Порядок исчисления бонуса коммерческого обнаружения определяется Правительством РК.

2. Размер бонуса коммерческого обнаружения устанавливается контрактом.

Бонус коммерческого обнаружения уплачивается не позднее 30 календарных дней с даты подтверждения коммерческого обнаружения в соответствии с установленным порядком.


Статьи 98 и 98-1 Законом РК от 1-го июля 1998 г. №255-1 исключены.
Глава 23
РОЯЛТИ
Статья 99. Общие положения о роялти

1. Роялти выплачиваются недропользователями по всем видам полезных ископаемых в отдельности на территории РК.


Статья 99-1. Форма выплаты роялти

1. Выплата роялти в контрактах на недропользование устанавливается в денежной форме, за исключением случаев, предусмотренных пунктом 2 настоящей статьи.

2. В ходе осуществления деятельности по контактам денежная форма выплаты роялти, на основании дополнительного соглашения сторон, может быть временно полностью или частично заменена на натуральную форму выплаты, эквивалентной денежной форме, в установленные сроки.

Статья 99-2. Общие условия установления роялти

1. Ставки роялти в каждом контакте на недропользование устанавливаются в зависимости от видов полезных ископаемых:

1) По общераспространенным полезным ископаемым и подземным водам – по установленным Правительством РК фиксированным ставкам;

2) по всем остальным полезным ископаемым – индивидуально в каждом контракте, исходя из экономики проекта, основанной на технико-экономических расчетах, в порядке, определенном Правительством РК.

2. В случае добычи по одному контракту нескольких видов полезных ископаемых роялти устанавливаются и уплачиваются по каждому виду полезных ископаемых.
Статья 100. Роялти по общераспространенным полезным ископаемым и подземным водам

Объектом обложения роялти по общераспространенным полезным ископаемым и подземным водам является стоимость объема добытых полезных ископаемых и подземных вод, исходя из средней цены реализации за отчетный период без учета косвенных налогов и сумм фактических расходов на транспортировку от места отгрузки.

Данный порядок исчисления роялти распространяется и на добытые общераспространенные полезные ископаемые и подземные воды, используемые недропользователем для собственных нужд.
Статья 100-1. Роялти по драгоценным металлам и драгоценным камням

1. Объектом обложения роялти по золоту, серебру и платине является стоимость добытого металла, рассчитанная по средней цене реализации за отчетный период на той международной бирже металлов, которая определяется Правительством РК.

2. Объектом обложения роялти по драгоценным металлам (за исключением перечисленных в п. 1 настоящей статьи) и драгоценным камням является стоимость добытых драгоценных металлов и драгоценных камней, рассчитанная по средней цене реализации за отчетный период, без учета косвенных налогов.
Статья 100-2. Роялти по углеводородам

1. Объектом обложения роялти по углеводородам является стоимость объема добытых углеводородов, которая рассчитывается на базе средней цены реализации углеводородов за отчетный период без учета косвенных налогов, уменьшенной на сумму фактических расходов на транспортировку до места продажи

2. В контрактах на добычу углеводородов роялти устанавливаются по скользящей шкале как определенный процент, в зависимости от объемов добычи.

Статья 100-3. Роялти по твердым полезным ископаемым, кроме общераспространенных полезных ископаемых, а также драгоценных металлов и драгоценных камней

1. Объектом обложения роялти по твердым полезным ископаемым, за исключением в указанных статьях 100 и 100-1, является стоимость добытых полезных ископаемых, рассчитанная по средней цене реализации полезных ископаемых за отчетный период , первого товарного продукта, полученного из фактически добытых полезных ископаемых, без учета косвенных налогов.

2. По контрактам на добычу твердых полезных ископаемых, указанных в настоящей статье, роялти устанавливаются в фиксированном процентном выражении на весь период действия контракта.
Статья 101. Порядок уплаты роялти

1. Отчетным периодом по определению платежей роялти является календарный месяц, за исключением случаев, предусмотренных в п. 2 настоящей статьи.

2. Если среднемесячные платежи за квартал по роялти составляют менее 1000 минимальных месячных расчетных показателей, то отчетным периодом является квартал.

3. Расчеты по роялти представляются плательщиками органам налоговой службы по месту налоговой регистрации до 10 числа месяца, следующего за отчетным периодом.

4. Роялти уплачиваются не позднее 15 числа месяца, следующего за отчетным периодом.
Глава 24
НАЛОГ НА СВЕРХПРИБЫЛЬ
Статья 102. Общие положения по налогу на сверхприбыль

Недропользователи, за исключением осуществляющих деятельность по контрактам “О разделе продукции” и контрактам на добычу общераспространенных полезных ископаемых и подземных вод, при условии, что данные контракты не предусматривают добычу других видов полезных ископаемых, облагаются налогом на сверхприбыль в порядке и поставкам, установленным статьями 103 и 104.


Статья 103. Объект обложения и порядок исчисления налога на сверхприбыль

1. Объектом обложения налогом на сверхприбыль является сумма чистого дохода недропользователя по каждому отдельному контракту за отчетный год, по которому недропользователем получена внутренняя норма прибыли выше 20%

2. Налог на сверхприбыль исчисляется по ставкам, установленным статьей 104, исходя из достигнутого уровня внутренней нормы прибыли на конец отчетного года.

Порядок определения внутренней нормы прибыли устанавливается Правительством РК.



Статья 104. Ставки и сроки уплаты налога на сверхприбыль

1. Ставки налога на сверхприбыль устанавливаются в следующих размерах:

Внутренняя норма Ставка налога на сверхприбыль

прибыли


(ВНП), % в % к чистому доходу за отчетный год
менее или равна 20 0

более 20, но менее или равна 22 4

более 22, но менее или равна 24 8

более 24, но менее или равна 26 12

более 26, но менее или равна 28 18

более 28, но менее или равна 30 24

более 30 30
2. Расчеты по налогу на сверхприбыль представляются недропользователями органам налоговой службы по месту налоговой регистрации до 10 апреля года, следующего за отчетным

3. Налог на сверхприбыль уплачивается до 15 апреля года, следующего за отчетным.


Раздел 6-2
СОЦИАЛЬНЫЙ НАЛОГ
Глава 24-3
ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ ПО СОЦИАЛЬНОМУ НАЛОГУ
Статья 104-7. Объект налогообложения

1. Объектом налогообложения является фонд оплаты труда.

2. Социальный налог начисляется до удержания соответствующих налогов, независимо от источников финансирования.

3. Юридические лица не начисляют социальный налог на следующие виды выплат:

1) обязательные пенсионные взносы физических лиц (работников) в накопительные пенсионные фонды, удерживаемые юридическими лицами;

2) компенсация за неиспользованный отпуск;

3)выходное пособие при увольнении;

4) компенсационные выплаты, установленные в соответствии с законодательством;

5) доплаты и надбавки к заработной плате взамен суточных в случаях, когда постоянная работа протекает в пути или имеет разъездной характер, либо в связи со служебными поездками в пределах обслуживаемых участков;

6) стоимость выданной спецодежды, спец обуви и др. средств индивидуальной защиты, мыла, обезжиривающих средств, молока, и лечебно-профилактического питания

7) выплаты в возмещение ущерба, причиненного работникам увечьем, либо иным повреждением здоровья, связанным с их работой (кроме выплат в части утраченного заработка);

8) денежные награды, присуждаемые за призовые места на спортивных соревнованиях, смотрах, конкурсах и т.п;

9) денежное довольство военнослужащих и сотрудников органов внутренних дел;

10) материальная помощь, оказываемая работникам при рождении ребенка, для проведения платной медицинской операции, на погребение;

11) возмещение расходов по проезду, провозу имущества и найму помещения при переводе либо переезде на работу в другую местность;

12) оплата дней временной нетрудоспособности;

13) оплата отпуска по беременности и родам.
Статья 104-8. Плательщики налога

Плательщиками налога являются:

юридические лица (включая юридические лица с иностранным участием, представительства и филиалы иностранных юридических лиц); физические лица, занимающиеся предпринимательской деятельностью без образования юридического лица, имеющие объекты обложения в соответствии со статьей 104-7 настоящего Указа.

Плательщики социального налога осуществляют уплату налога по месту своего нахождения.

Юридические лица в порядке, устанавливаемым налоговым законодательством РК осуществляют уплату социального налога за свои филиалы, представительства и иные обособленные структурные подразделения в соответствующие бюджеты по месту их нахождения.
Глава 24-4
УПЛАТА НАЛОГА
Статья 104-9. Ставки налога

1. Социальный налог юридическими лицами уплачивается по ставке 21% от фонда оплаты труда граждан РК.

2. Государственные учреждения и Центр социальной адаптации и трудовой реабилитации детей и подростков с нарушениями умственного и физического развития уплачивают социальный налог по ставке 20,5% от фонда оплаты труда.

3. Республиканское объединение предприятий пенсионеров “Ветеран” а также производственные, учебно-производственные организации, являющиеся собственностью данного объединения и созданные за счет его средств, в которых работают только пенсионеры, Детский благотворительный фонд “SOS-детские деревни Казахстана”, Общество Красного Полумесяца и Красного Креста, республиканское объединение предприятий Казахской Республиканской организации ветеранов войны в Афганистане (без производственных организаций), добровольные общества инвалидов войны в Афганистане (без производственных организаций) уплачивают налог по ставке 7,5% от фонда оплаты труда. В случае получения ими доходов от торгово-посреднической деятельности, производства и реализации подакцизных товаров налог уплачивается по ставке 8%.

4. Добровольное общество РК, Казахское общество глухих, Казахское общество слепых а также производственные, учебно-производственные организации, являющиеся собственностью этих обществ и созданные за счет их средств, в которых инвалиды составляют не менее 50% от общего числа работающих, Республиканское общество женщин-инвалидов, имеющих на иждивении детей “Бибі-Ана”, общественное объединение Лига “Ал-Бота” по опеке инвалидов и детей с нарушениями в психофизическом развитии уплачивают налог по ставке 6,5% от фонда оплаты труда.

В случае получения ими доходов от торгово-посреднической деятельности, производство и реализация подакцизных товаров налог уплачивается по ставке 7%

5. Ставки и порядок исчисления социального налога физическими лицами, занимающимися предпринимательской деятельностью без образования юридического лица, устанавливаются законом о республиканском бюджете.

6. Ставки и порядок исчисления соц. налога юридическими лицами, их филиалами, представительствами и иными обособленными структурными подразделениями в части оплаты труда иностранных граждан устанавливаются законом о республиканском бюджете.


Статья 104-10. Порядок исчисления и уплаты налога

1. Уплата социального налога производится ежемесячно в срок, установленный для выплаты заработной платы за вторую, половину месяца, но не позднее 15 числа следующего месяца независимо от выплаты заработной платы.

1-1. Сумма начисленного государственными учреждениями за отчетный период налога уменьшается на сумму назначенных в соответствии законодательством РК в этом отчетном периоде пособий по временной нетрудоспособности, по беременности и родам в пределах 1,5% от фонда оплаты труда.

2. Декларация по соц. налогу представляется за каждый отчетный период не позднее 15 числа месяца, следующего за отчетным.

3. Сумма уплаченного налога относится на вычеты.
Статья 104-11. Отчетный период по социальному налогу

Отчетным периодом по фактическим расчетам с бюджетом по социальному налогу является календарный месяц.



РАЗДЕЛ 7
ЗЕМЕЛЬНЫЙ НАЛОГ
ГЛАВА 25
ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ ПО ЗЕМЕЛЬНОМУ НАЛОГУ
Статья 105. Объект налогообложения

1. Объектом налогообложения: является земельный участок.

2. налогообложению подлежат земли:

1) сельскохозяйственного назначения;

2) населенных пунктов;

3) промышленности, транспорта, связи, обороны и иного назначения;

4) земли особо охраняемых природных территорий;

5) лесного фонда;

6) водного фонда.

Статья 106. Плательщики земельного налога

Плательщиками земельного налога являются юридические лица (в том числе нерезиденты), филиалы, представительства и иные обособленные структурные подразделения и физические лица, имеющие в собственности или в постоянном пользовании земельные участки.


Статья 107. Принципы налогообложения

1. Размер земельного налога определяется в зависимости от качества, местоположения и водообеспеченности земельного участка и не зависит от результатов хозяйственной и иной деятельности землевладельца и землепользователя.

2. Земельный налог устанавливается в виде ежегодных фиксированных платежей за единицу земельной площади.

3. Порядок и условия взимания налога за использование земельных участков, предоставленных другим государством определяется договорами, заключенными РК с этими государствами.

4. К базовым ставкам земельного налога по статьям 108, 112 и 114 применяется коэффициент, устанавливаемый ежегодно Правительством РК.
Глава 33
ПОРЯДОК ИСЧИСЛЕНИЯ И УПЛАТЫ ЗЕМЕЛЬНОГО НАЛОГА
Статья 124. Исчисление налога

1. Юридические лица самостоятельно исчисляют размер земельного налога, подлежащего уплате; ежегодно, не позднее 1 июля текущего года, представляют в территориальные налоговые органы по месту своего нахождения декларацию причитающегося налога по каждому земельному участку.

По вновь отведенным земельным участкам расчет суммы налога представляется в течение месяца с момента их предоставления.

2. Начисление земельного налога гражданам производится территориальными налоговыми органами, которые ежегодно не позднее 1 августа текущего года вручают им платежные извещения об уплате налога.

3. Учет плательщиков и начисление земельного налога производится ежегодно по состоянию на 1 июня текущего года.

4. Земельный налог с юридических и физических лиц исчисляется с месяца, следующего за месяцем предоставления им земельного участка.


Статья 125. Порядок уплаты налога

1. Земельный налог уплачивается сельскохозяйственными землевладельцами и землепользователями и физическими лицами владельцами земельных участков не позднее 1 октября текущего года.

Несельскохозяйственные землепользователи – юридические лица уплачивают земельный налог равными долями 20 февраля, 20 мая, 20 августа и 20 ноября текущего года.

Уплата налога производится по месту расположения земельных участков.

2. В случае прекращения правовладения или правопользования земельным участком земельный налог уплачивается за фактический период пользования участком. Излишне внесенная сумма налога возвращается плательщику по его письменному заявлению.
РАЗДЕЛ VIII
НАЛОГ НА ТРАНСПОРТНЫЕ СРЕДСТВА
Глава 34
ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ ПО НАЛОГУ

НА ТРАНСПОРТНЫЕ СРЕДСТВА
Статья 126. Плательщики налога

Плательщиками налога на транспортные средства являются юридические и физические лица, имеющие транспортные средства на праве собственности, доверительного управления собственностью, хозяйственного ведения или оперативного управления, которые состоят на государственном учете.


Статья 127. Объекты налогообложения

Объектами обложения налогом являются все виды транспортных средств, перечисленных в статье 128 настоящего Указа, находящихся на территории РК.



Статья 128. Ставки налога

1. Налог на транспортные средства уплачивается 1 раз в год и исчисляется в месячных расчетных показателях по следующим ставкам:


Глава 35
УПЛАТА НАЛОГА
Статья 128. Ставки налога

1. Налог на транспортные средства уплачивается 1 раз в год и исчисляется в месячных расчетных показателях по следующим ставкам:


Объект обложения Размер налога (в месячных

расчетных показателях)


1. Легковые автомобили до 1100 4,0

от 1100 до 1500 6,0

от 1500 до 2000 7,0

от 2000 до 4000 22,0

от 4000 и выше 117,0

2. Грузовые автомобили:

грузоподъемностью до 1,5 тонны 9,0

грузоподъемностью от 1,5 до 5,0 тонны 12,0

грузоподъемностью свыше 5,0 тонны 15,0

Грузовые автомобили, полученные в качестве 4,0% от МРП с каждого кВТ мощности

3. Самоходные машины и механизмы

на пневматическом ходу, за исключением

машин и механизмов на гусеничном ходу 3,0

4. Автобусы

до 12 посадочных мест 9,0

от 12 до 25 посадочных мест 14,0

свыше 25 посадочных мест 20,0

5. Мотоциклы, мотороллеры, мотосани, маломерные суда ( мощность двигателя менее 55 кВТ)

6. Катера, суда, буксиры, баржи, яхты:

до 160 6,0

от 160 до 500 18,0

от 500 до 1000 32,0

свыше 1000 55,0

7. Летательные аппараты 8,0% от МРП с каждого

кВТ мощности.
2. При объеме двигателя легковых автомобилей от 1500 до 2000 кубических сантиметров, облагаемого поставке 7,0 МРП, и объеме двигателя от 2000 кубических сантиметров до 4000 кубических сантиметров, облагаемого поставке 22,0 МРП, сумма налога увеличивается за каждую единицу превышения указанного объема двигателя на 12,0 тенге.

3. По легковым автотранспортным средствам, у которых срок эксплуатации превышает 6 лет до окончания установленного срока уплаты налога, применяются поправочные коэффициенты:

для машин производства стран СНГ – 0,3

для остальных машин с объемом двигателя:

до 3000 кубических сантиметров – 0,5

от 3000 до 4000 кубических сантиметров – 0,7

от 4000 и выше –1,0
4. В зависимости от срока эксплуатации к ставкам налога на летательные аппараты применяются следующие поправочные коэффициенты:

на летательные аппараты, приобретенные после 1 апреля 1999 года:

до 5 лет эксплуатаций – 1,0

от 5 до 15 лет эксплуатации – 2,0

свыше 15 лет эксплуатации – 3,0

на летательные аппараты, приобретенные до 1 апреля 1999 года:

до 5 лет эксплуатации – 1,0

от 5 до 15 лет эксплуатации – 0,5

свыше 15 лет эксплуатации – 0,3
Статья 129. Льготы по налогу

От уплаты налога на транспортные средства освобождаются:

1) Производители сельскохозяйственной продукции по специализированной сельскохозяйственной техники, перечень которой устанавливается Правительством РК.

2) Карьерные автосамосвалы, грузоподъемностью свыше 40 тонн.

3) Инвалиды по имеющимся в собственности мотоколяскам и автомобилям – по одному автотранспортному средству.

4) Герои Советского Союза и герои Социалистического Труда, лица, имеющие звания “Халық Қаһарманы”, награжденные орденом Славы трех степеней и орденом “Отан”, многодетные-матери, удостоенные звания “Алтын Алқа” и “Мать-героиня” – по одному автотранспортному средству.

5) Добровольное общество инвалидов РК. Казахское общество слепых, Казахское общество глухих, Центр социальной адаптации и трудовой реабилитации детей и подростков с нарушениями умственного и физического развития , а также производственные предприятия, являющиеся собственностью этих обществ и созданные за счет их средств, Казахская республиканская организация ветеранов войны в Афганистане (без предприятий).

6) Производственные предприятия и организации, в которых инвалиды составляют не менее 50% от общего числа работников, при условии фактического использования в отчетном периоде не менее 50% полученных доходов на социальную защиту инвалидов.

7) Национальный банк Казахстана, его филиалы, представительства и организации.

8) Государственные учреждения и некоммерческие организации по транспортным средствам, неиспользуемым в предпринимательской деятельности.

8-1) Специализированные медицинские транспортные средства;

9) Участники ВОВ и приравненные к ним лица по одному автотранспортному средству.


2 Қосымша

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ


Экономика және құқық институты

“Инвестициялық және қаржылық құқық” кафедрасы

Найманбаев Серік Мусанович

“С а л ы қ т ы қ қ ұ қ ы қ”



курсы бойынша бағдарлама

Алматы, 1999

Алғы сөз
Қазақстан Республикасындағы елеулі де маңызды саяси және әлеуметтік экономикалық ахуалдарға қатысты мәселелердің бірі салық қатынастарын құқықтық реттеу мәселесі болып табылады. Бұл мәселенің өмірден орын алуының басты себебі еліміздің нарықтық қатынастарға бағытталған даму жолына көшуіне және мемлекет пен қоғам мүддесіне қажетті қаражаттарды мемлекет тарапына жұмылдыру барысында пайдаланылатын салық механизмін жаңаша қалыптастыруға байланысты болып отыр. Сондықтан, жаңаша көрініс алып, қалыптасып келе жатқан Қазақстан Республикасының салықтық құқығы да еліміздің экономикалық-әлеуметтік түрлендірілуіне, өндіріс аясының тұрақтандырылуына және салық жүйесінің күшейтілуіне атсалысуда.

Қаржылық, салықтық құқық нормаларын, олардың қолданылу жолдарын білу барлық саладағы заңгер-мамандар үшін өте қажет болуымен қатар, өкілді және атқарушы органдар, салық төлеуші заңды және жеке тұлғалар үшін де қажетті болып отыр.

Салықтық құқық ерекшеленген құқықтық институт ретінде көрініс табады. Қазіргі заман талабына сай салықтық құқықты екі тұрғыдан, яғни құқықтық құрылым және салықтық құқық ғылымы ретінде зерделеу оны игеруді жеңілдетеді. Ал оқу процесінде студенттер салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің экономикалық және заңи табиғаты, салықтық құқықтық нормалар мен салықты құқықтық қатынастар, салық төлеушілер мен салық элементтері, салық заңдары мен заңға сәйкес нормативтік актілер, салық заңдарын бұзғаны үшін жауапкершілік және т.б. жөнінде жеткілікті мөлшерде ақпараттар алады.

Осы сіздердің назарларыңызға ұсынылып отырған оқу бағдарламасы салық кодексінің және бірнеше жылдан бері университет қабырғасында оқылып келген “салықтық құқық” арнайы курсының бағдарламасы негізінде жазылды. Бағдарламаны пайдалану барысында студенттер салықтық құқық курсы бойынша оқылатын лекциялардан алған ақпараттарын, білімдерін, танымдарын шыңдай түседі. Сонымен, бұл жерде алға қойған мақсат:

- салықтық құқық, салықтық құқықтық нормалар және салықтық құқықтық қатынастар жөніндегі негізгі ұғымдарды;

- салықтар мен басқа міндетті төлемдердің ара қатынастарын айыра білуді және оларға тән ерекше белгілерді;

- мемлекеттің салық жүйесін құру проблемаларын, сондай-ақ салық салуға және салықтық қызметке қатысты нормативтік құжаттарды;

- мемлекеттің бюджеттік-салықтық қызметінің аясында салықтық заңдарды дұрыс қолдану үшін олардың сипаттамасын және тиімділігін жете білуді;

- мемлекетте белгіленіп, алынатын салықтар мен міндетті төлемдердің түрлері мен жүйесін білуді және салық салынатын (заң жүзінде) объектілер ретіндегі табыстар мен түсім көздерін айқындауды;

- салықтық құқықтың және ұтымды салық салудың теориясын, салықтық юрисдикциясының шегін, салықтық заңдардың негізгі принциптері мен қағидаларын, салықтық құқық бұзушылықтың түрлері мен сипаттарын, салық заңдарын бұзғаны үшін жауапкершілік шараларын және оларды іс жүзінде қолдануды игеріп шығу.


Бірінші тақырып. Қазақстан Республикасындағы салықтар мен

басқа да міндетті төлемдер. Мемлекеттің салықтық қызметі.


1. Салықтар, алымдар және баждар: түсінігі, түрлері, топтастырулары және өзара арақатынастары. Салықтардың мемлекет, қоғам өмірінде алатын орны және маңызы.

2. Салықтардың мемлекет қазынасының негізгі бөлігі – Мемлекеттік бюджеттің ең басты және мол түсім көзі ретіндегі атқаратын рөлі мен айрықша маңызы. Салықтардың функциясы.

3. Мемлекеттің салықтық қызметі – қаржылық қызметтің ерекшеленген бір түрі ретінде. Мемлекеттің салықтық қызметінің принциптері, міндеттері мен мақсаттары және жүзеге асырылу әдістері.

4. Мемлеқетіміздегі нарық қатынастарына байланысты жүргізіліп жатқан салық саясаты. Мемлекет уәкілдік берген салық қызметі органдарының құрылымы мен құқықтық мәртебесі және құзыреттері. Салық қызметі органдарының фискальдық қызметтерінің маңызы.

5. Мемлекеттің салық жүйесі және оның құрамы. Салық жүйесіне кіретін салықтар мен басқа да міңдетті төлемдердің дәрежелері мен деңгейлері және түрлері. Салықтардың топтастырылуы.

6. Салықтық қызметтің құқықтық негіздері. Салықтық қызметтің құқықтық нысандары. Салық төлеушілердің құқықтары мен міндеттері. Салық қызметінің негізгі міндеттері. Салық қызметін ұйымдастыру және жүзеге асырудың құқықтық негіздері. Салық комитетінің және оның жергілікті органдарының мәртебелері мен құрылымдары. Салық қызметі органдарының құқықтары мен міндеттері. Салық қызметі органдарының қызметтерінің басты бағыты – салықтардың дұрыс есептелініп, олардың тиісті бюджеттерге уақтылы және толығымен түсуіне бақылауды жүзеге асыру.

Салық комитеті органдарының салық төлеушілерді есепке алу және төлемдерін есепке алуды ұйымдастыру жөніндегі қызметтері.
Екінші тақырып. Салықтық құқық – ерекшеленген құқықтық институт ретінде: пәні, әдістері, жүйесі.
1. Салықтық құқықтың пәні: түсінігі және маңызы. Экономикалық салықтық қатынастардың өздеріне тән ерекше белгілері.

2. Салықтық құқықтың түсінігі. Салықтық құқық аясында қолданылатын құқықтық реттеу әдістері. Императивтік және диспозитивтік әдістердің түсінігі және қолданылу ерекшеліктер. Салықтық құқықтың қоғам, мемлекет, экономика өмірінде атқаратын рөлі мен маңызы, сондай-ақ құқық жүйесінде және қаржылық құқық жүйесінде алатын орны.

3. Салықтық құқықтың жүйесі: түсінігі және құрылымы. Салықтық құқықтың жалпы, ерекше бөлімдері институттарының қысқаша сипаттамалары.

4. Салықтық құқықтың дерек көздері: Қазақстан Республикасының Конституциясы; салық мәселелері жөніндегі халықаралық құқықтық актілер: салық салу мәселелері жөніндегі Президенттің, Парламенттің, Үкіметтің, жергілікті өкілді және атқару билігі органдарының актілері. Салық комитетінің нұсқаулық және басқа да актілері. Қазақстан Республикасының салықтық заңдары (законодательство).


Үшінші тақырып. Салықтық құқықтық қатынастар салықтық құқықтың пәні ретінде.
1. Салықтық құқықтық нормалардың түсінігі, түрлері және құрылымдық элементтері. Салықтың құқықтық нормалардың өздеріне тән ерекшеліктері.

2. Салықтық құқықтық қатынастардың түсінігі, өздерін тән ерекше белгілері және түрлері. Материалдық, ұйымдастырушы және қорғаушы салықтық құқықтық қатынастар.

3. Салықтық құқықтық қатынастардың субъектілері: түсінігі, түрлері. Салықтық құқықтық қатынас субъектілерінің өз құқықтарын қорғау тәсілдері. Салықтық құқықтық қатынастардың пайда болуының, өзгеруінің және толықтатылуының негіздері – заңи айғақтар. Заңи айғақтардың түсінігі, түрлері және сипаттамасы.
Төртінші тақырып. Салықтық құқықтың жалпы бөлімінің институттары
1. Салықтық құрылыс – салықтық құқықтың жалпы бөлімінің институты ретінде. Қазақстан Республикасының салық жүйесі: түсінігі, элементтері (құрамдас бөліктері). Қазақстан Республикасындағы салықтар жүйесі: түсінігі, деңгейі және құрамы (осы жүйедегі салықтар мен алымдардың түрлері). Салықтардың топтастырылуы. Қазақстан Республикасындағы салықтардың, алымдардың, баждардың түрлері.

2. Салықтық қызмет саласындағы басқару салықтық құқықтың жалпы бөлімінің институты ретінде. Салық салу саласындағы мемлекеттік өкілетті органдардың жүйесі және олардың осы салық салуға байланысты құзыреттері:

- Қазақстан Республикасы Парламентінің салық салу саласындағы құзыреті. Парламенттің салықтарды белгілеп, айқындау және салық заңдарын қабылдау жөніндегі қызметтері, оның құқықтық негіздері;

- Қазақстан Республикасындағы жергілікті өкілді органдар – Маслихаттардың жергілікті салықтар мен алымдар, сондай-ақ басқа да төлемдер жөніндегі өкілеттіліктері;

- Қазақстан Республикасы Үкіметінің салық қызметі саласындағы функциялары мен өкілеттіліктері;

- Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігі, оның мемлекеттік салық, бюджет саясатын іс жүзінде жүзеге асыру жөніндегі құзыреттері. Оның бюджет, салық салу жөніндегі бөлімдері мен басқармаларының және тағы басқа арнайы органдарының осы саладағы қызметтері;

- Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Кірістер Министрлігі, оның құқықтық мәртебесі, құзыреті және құрылымы;

- Мемлекеттік Кірістер Министрлігінің Салық Полициясы Комитеті, оның құзыреттері;

- Мемлекеттік Кірістер Министрлігінің Кеден Комитеті, оның баждар мен кедендік салықтар алу жөніндегі өкілеттілігі. Салықтық қызмет саласындағы басқару: түсінігі, принциптері, басқару элементтері және негізгі міндеттері.

3. Салықтық жоспарлау салықтық құқықтың жалпы бөлімінің институты ретінде. Оның экономикалық және заңи аспектілері. Мемлекет тарапынан жүзеге асырылатын салықтық жоспарлау – мемлекеттің салықтық юрисдикциясының шегін айқындау, оптимальды (ұтымды) салық салу жөніндегі аса күрделі, творчестволық қызмет. Мемлекеттің бюджеттік және салықтық саясатының қаржылық, салықтық заңдармен ұштасуы. Салықтық заңдар – мемлекеттің салықтық жоспарлауының нысаны ретінде. Салық төлеушілер – заңды және жеке түлғалар жүзеге асыратын салықтық жоспарлау – заң негізінде өз салықтық міндеттемелерін қысқарту (жеңілдету, азайту) жөніндегі құқыққа сай іс-қимылдары. Салықтық жоспарлауды жүзеге асыру кезінде салық төлеушілер қолданатын арнайы тәсілдер мен жолдар: заңды тұлғаның тұратын жерін таңдау; кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырудың ұйымдастыру – құқықтық нысандарын таңдау; салық жеңілдіктерін пайдалану; табыстарын салықты аз төлейтін етіп орналастыру.

4. Салықтық бақылауды құқықтық реттеу салықтық құқықтың жалпы бөлімінің институты ретінде. Салықтық бақылау – қаржылық бақылаудың айрықша түрі ретінде. Салықтық бақылаудың түсінігі, элементтері және түрлері. Салықтық бақылаудың субъектісі, объектісі, пәні, мақсаты, әдістері, нысандары. Тікелей салықтық бақылау, жанама салықтық бақылау. Салықтық бақылауды жүргізуді ұйымдастыру. Салықтық бақылауды жүзеге асыру стадиялары. Қаржы Министрлігінің, Мемлекеттік Кірістер Министрлігінің, Салық Полициясы Комитетінің салықтық бақылау жөніндегі өкілеттіліктері.

5. Салық заңдарын (законодательство) бұзғаны үшін жауапкершілік салықтық құқықтың жалпы бөлімінің институты ретінде.

Салық заңдарын бұзғаны үшін заңи жауапкершілік. Заңи жауапкершіліктің түрлері. Салықтық құқық бұзушылық, оның түсінігі, мәні, субъектілері. Салық салу аясындағы мемлекеттік мәжбүр ету. Қаржылық-құқықтық сипаттағы салықтық құқық бұзушылықтар: жалпы ережелері және сипаттамасы. Әкімшілік-құқықтық салықтық құқық бұзушылықтар: жалпы ережелері және сипаттамасы. Әкімшілік салықтық құқық бұзушылықтар жөніндегі істер бойынша іс жұргізу. Салықтық қылмыстар: жалпы ережелері және сипаттамасы.

Салық төлеушілердің жауапкершіліктері: төлеу уақыты өтіп кеткен салықтар бойынша өсімдер; декларацияны уақтылы табыс етпегені үшін айыппұлдар; салықты, ағымдағы және алдынала (аванстың) төлемдері және салық салу объектілерін кемітіп көрсеткені үшін айыппұлдар; борыш сомасын өндіріп алу. Осы аталған санкцияларды қолдану негіздері және тәртібі.

Банктердің және банктік операциялардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың салық заңдарын бұзғаны үшін жауапкершіліктері: өсім түріндегі, әкімшілік айыппұл түріндегі және проценттік санкциялар.

Салық салу аясындағы салық қызметі органдарының қызметкерлері мен лауазымды адамдарының құқыққа сай емес әрекеттері үшін жауапкершілігі: тәртіптік, әкімшілік, материалдық және т.б. санкциялар.

Салық заңдарын бұзғаны үшін қылмыстық жауапкершілік, оның негіздері, салықтық қылмыстардың құрамы. Жауапкершілікке тарту тәртібі.
Бесінші тақырып. Салықтық құқықтың ерекше бөлімі.
1. Республикалық бюджеттің түсімдерін құқықтық реттеу – салықтық құқықтың ерекше бөлімінің институты ретінде. Республикалық бюджетке түсетін салықтар мен басқа да төлемдерді алудың құқықтық негіздері. Осы салықтар мен басқа да төлемдердің субъектілері. Республикалық бюджетке алынатын салықтар мен төлемдердің сипаттамасы (нормативтік актісі, төлеушілері, салық салу объектісі, ставкалары, жеңілдіктері және т.б.):

1. Заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы;

2. Қосылған құнға салынатын салық;

3. Акциздер;

4. Бағалы қағаздар эмиссиясын тіркеу үшін алынатын алым;

5. Жер қойнауының пайдаланушылардың арнайы төлемдері мен салықтары;

6. Автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы бойынша жүргені үшін алынатын алымдар;

7. Қазақстан Республикасының радиожиілік ресурстарын пайдаланғаны үшін төленетін төлем;

8. Жеке тұлғалардың қолма-қол шетел валютасын сатып алғаны үшін алынатын алым.
Кедендік баждар мен басқа кедендік төлемдер.

1. Заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы. Заңды тұлғалардан алынатын табыс салығының құрылу негіздері: табыс салығының құқықтық негіздері; субъектісі және салық салмағын көтерушісі; салық салу объектісі және салық салу көзі; салық салу нормасы, ставкасы, салық базасы; табыс салығын төлеушінің бір жылдың ішінде алған табысы, жылдық табысы, оның құрамы. Жылдық жиынтық табыстан жасалынатын шегерістер. Салық салынатын табысты есептеу. Салықтың ставкасы. Шедулерлық салық салу жүйесі бойынша табыс салығын алу. Заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы бойынша жеңілдіктер. Шетелдік заңды тұлға резидент еместерге салық салу ерекшеліктері. Декларация толтыру тәртібі. Заңды тұлғалардан алынатын табыс салығын есептеу, төлеу тәртібі. Салық төлеушілердің міндеттері мен жауапкершіліктері.

2. Қосылған құнға салынатын салық. Қосылған құнға салынатын салықтың түсінігі, төлеушілері және салық салу объектісі. Салық салынатын айналымды айқындау және оған түзету енгізу. Қосылған құнға салынатын салық ставкасы және оларды қолдану ерекшеліктері. Қосылған құнға салынатын салықты төлеу мерзімдері және төлеу тәртібі. Қосылған құнға салынатын салық бойынша жеңілдіктер. Осы салық бойынша салық төлеушілердің жауапкершіліктері.

3. Акциздер. Акциздердің экономикалық маңызы және құқықтық ерекшеліктері. Акцизделетін тауарлар тізбесі. Импортталатын акцизделетін тауарлар. Акциздерді төлеу тәртібі және мерзімі. Акциздердің ставкалары, оларды белгілейтін өкілетті мемлекеттік орган. Акциздер бойынша жеңілдіктер. Төлеушілердің жауапкершіліктері.

4. Бағалы қағаздар эмиссиясын тіркегені үшін алынатын алым. Алымның төлеушілері. Алым алу объектісі. Алымның ставкасы және жеңілдіктері. Алымның сомасын анықтау. Алымды төлеу тәртібі және төлеу мерзімдері. Төлеушінің жауапкершілігі.

5. Жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы төлемдері мен салықтары. Осы төлемдер мен салықтар бойынша терминдер: “активтер”, “бонус”, “дивидендтер”, “роялти”, “лицензия”, “таза табыс”, “салықтық режим”, “контракт”, “пайданың ішкі нормасы”, “салық сараптамасы”, “тарихи шығындар” және т.б. Жер қойнауын пайдалануға жасалған келісім-шарттарда салық режимін белгілеу. Жер қойнауын пайдалануға жасалатын келісім шарттардың салық режимінің үлгілері. Жер қойнауын пайдаланушыларға салық салудың жалпы ерекшеліктері. Арнайы төлемдер мен салықтар: жазылу жүргізілетін, коммерциялық табу, өндіру бонустары; роляти; үстеме пайдаға салынатын салық. Осы аталған төлемдер мен салықты белгілеу, мөлшерін анықтау тәртібі және төлеу мерзімдері.

Кедендік баждар мен төлемдер. Кедендік баждар мен төлемдерді алудың құқықтық негіздері. ҚР Президентінің “ҚР кеден ісі туралы” Заң күші бар Жарлығы. Кедендік баждардың түрлері. Маусымдық, арнайы, демпингке қарсы, өтемдік баждар. Кедендік төлемдердің ставкаларының түрлері. Кедендік-тарифтік Кеңес. Кедендік төлемдерді есептеу және төлеу тәртібі, төлеу мерзімдері.

Жергілікті бюджеттердің түсімдерін құқықтық реттеу. Жергілікті бюджеттердің түсімдері салықтар мен алымдардың түсінігі және түрлері.

Осы салықтар мен алымдарды алудың құқықтық негіздері және олардың төлеушілері. Жергілікті деңгейдегі салықтар мен алымдардың сипаттамасы (нормативтік акті, субъектілері, салық алым алу объектілері, ставкалары және т.б.);

1. жер салығы;

2. заңды және жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық;

3. көлік құралдарына салынатын салық;

4. жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы;

5. әлеуметтік салық;

6. кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаларды және заңды тұлғаларды тіркегені үшін алынатын алым;

7. қызметтің жекелеген түрлерімен айналысу құқығын бергені үшін алынатын лицензиялық алымдар;

8. аукциондық сатудан алынатын алым;

9. заңды және жеке тұлғалардың Алматы қаласының рәміздерін өз фирмалық атауларында, қызмет көрсету таңбаларында, тауар таңбаларында пайдаланғаны үшін алынатын алым.

10. Қазақстан Республикасының базарларында тауарларды сату құқығын бергені үшін алынатын алым.

1. Жер салығы: түсінігі және маңызы. Жер салығын төлеушілер және салық салу объектілері. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы, елді мекендердегі, өнеркәсіп, көлік құралдары, байланыс қорғаныс және өзге мақсаттағы, айрықша қорғалатын табиғи аумақтардағы, орман қорындағы, су қорындағы және запастағы жерлер. Жер салығын есептеу және төлеу тәртібі. Жер салығының базалық ставкалары, бонитет баллдары. Жер салығының есептеулерін тексеру тәртібі. Төлеушілердің жауапкершіліктері және салық органдарының бақылауы.

2. Заңды және жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық. Мүлік салығын төлеушілер. Салық салу объектілері. Салық ставкалары. Мүлік салығын есептеу және төлеу тәртібі. Жеке тұлғалардың кәсіпкерлік қызметте пайдаланылмаған мүліктерінен алынатын салықтарды есептеу және төлеу тәртібі. Мүлік салығы бойынша жеңілдіктер. Заңды және жеке тұлғалардың кәсіпкерлік қызметтерінде пайдаланылатын мүліктерінен алынатын салықты есептеу және төлеу тәртібі. Төлеушілердің жауапкершіліктері.

3. Көлік құралдарына салынатын салық: түсінігі, төлеушілері және салық салу объектісі. Салық ставкалары. Салықты есептеу және төлеу тәртібі. Салық бойынша жеңілдіктер.

4. Жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы. Салық төлеушілер. Жылдық жиынтық табыс және шегерістер. Салық салынатын табысты есептеу. Табыс салығын төлеу тәсілдері. Салықтың ставкасы және жеңілдіктері. Салықты есептеу тәртібі. Салық қызмет органдарының салық салу декларациясын табыстау тәртібі. Табыс салығы бойынша әкімшілік ережелер.

5. Жергілікті алымдар: кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаларды және заңды тұлғаларды тіркегені үшін алынатын алым; қызметтің жекелеген түрлерімен айналысу құқығын бергені үшін алынатын лицензиялық алым; аукциондық сатудан алынатын алым; заңды және жеке тұлғалардың Алматы қаласының рәміздерін өз фирмалық атауларында, қызмет керсету таңбаларында, тауар таңбаларында пайдаланғаны үшін алынатын алым; Қазақстан Республикасының базарларында тауарларды сату құқығын бергені үшін алынатын алым. Осы аталған алымдарды алудың құқықтық негіздері. Төлеушілері. Алым ставкалары. Алыну тәртібін, мөлшерін, жеңілдіктерін белгілейтін (белгілеу жүктелген) өкілетті мемлекеттік орган.

Мемлекеттік баж: түсінігі, маңызы. “Мемлекеттік баж туралы” ҚР Заңы. Мемлекеттік баж төлеушілер. Мемлекеттік баж алынатын объектілер және мемлекеітік баждың проценттік ставкаларын есептеу. Мемлекеттік баж ставкалары. Соттардағы, нотариаттардағы, азаматтық хал актілерін тіркеу бөлімдерінде, шетелге шығуды рәсімдеу, ҚР азаматтағын алу немесе шығу, азаматтығын к;алпына келтіру, тіркеу, рұқсат беру және т.б. кездердегі мемлекеттік баж ставкалары. Мемлекеттік баж жөніндегі жеңілдіктер. Мемлекеттік бажды төлеу, қайтару тәртібі. Мемлекеттік баж алуды жүзеге асыратын мекемелер. Мсмлекеттік баж бойынша жауапкершілік.
Нормативтік құқықтық актілер:

1. Қазақстан Республикасыңың Конституциясы (1995 жылғы 30 тамыздағы) Алматы, Қазақстан, 1995.

2. Қазақстан Республикасының Президентінің 1995 жылғы 24 сәуірдегі “Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы” Заң күші бар Жарлығы. (1999 жылдың 15 сәуіріне дейінгі енгізілген өзгерістер мен толықтырулар).

3. Қазақстан Республикасының Президентінің 1995 жылғы 20 шілдедегі “Қазақстан Республикасындағы кеден ісі туралы” Заңы. (V-бөлімі, “Кедендік төлемдер”).

4. Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 1 сәуірдегі “Бюджет жүйесі туралы” Заңы.
_________________

Мухитдинов Нажмитдин Баукеевич

Найманбаев Серик Мусанович

Серимов Умирзак Серимович


ҚАЗАҚША-ОРЫСША САЛЫҚТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ ТҮСІНДІРМЕ СӨЗДІГI

Казахско-русский налогово-правовой толковый словарь (Учебное пособие)
Теруге берiлген күнi 12.07.99ж.

Басуға 23.07.99ж. қол қойылды

Пiшiмi 60x84/16 №2 баспаханалық қағаз

Шартты баспа табағы 7,27.Есептiк баспа табағы 7,16


Таралымы 500 дана. Тапсырыс № 431

Қазмем ҒАҒЗИ баспаханасы.

Алматы қаласы, Богенбай батыр кешеci, 221

Н.Б.МУХИТДИНОВ, Ш.ИСАКОВА
ПРОБЛЕМЫ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА О НАЛОГООБЛОЖЕНИИ В ОБЛАСТИ НЕДРОПОЛЬЗОВАНИЯ

Степень суверенности любого государства зависит от степени развитости его материального базиса — экономики. Принимая во внимание экономические реалии сегодняшнего дня, для современного Казахстана при определении его государственных приоритетов усилия в структурной перестройке должны быть сконцентрированы на укреплении его жизненного базиса — комплексного и рационального использования недр: ведь доходы от недропользования являются одной из самых значительных статей в доходах государственного бюджета. Это положение получило свое юридическое закрепление в Конституции, законах и подзаконных актах государства, одним из которых является Закон Республики Казахстан «О республиканском бюджете», который прямо определяет, что бонусы, роялти и налог на сверхприбыль от недропользователей являются одним из важнейших источников поступлений республиканского бюджета.

Согласно положениям пояснительной записки к проекту Закона Рес-лублики Казахстан «О республиканском бюджете на 1998 год» части II, доходы республиканского бюджета, специальные налоги и платежи (бонусы, роялти), прогноз поступления в бюджет от бонусов и роялти на 1998 г. определен в размере 16193,7 млн. тенге, что выше ожидавшихся поступлений 1997 г. на 40,9%. При этом увеличение поступлений связано с такими факторами, как общее увеличение добычи полезных ископаемых, обусловленное притоком инвестиций в данную отрасль экономики, в том числе, увеличение добычи углеводородов; заключение ряда крупных контрактов на недропользование, в том числе соглашения по разделу добычи по Карачаганакскому нефтегазо-конденсатному месторождению и соглашения по разделу продукции по территории Каспийского шельфа;

поступление в бюджет подписных бонусов по вновь заключаемым контрактам как на осуществление операций по недропользованию, так и передачу предприятий под управление или в концессию;

поступление платежей роялти по концессионному договору с компанией «Трактебель» по транспортировке газа по магистральным трубопроводам.

Однако расходы по функциональной группе «Горнодобывающая промышленность и полезные ископаемые, за исключением топлива; обра-батывающая промышленность, строительство» предусмотрены в сумме 1090,5 млн. тенге, из них на осуществление геологического изучения и охраны недр — 900,0 млн. тенге, или меньше чем по плану 1997 г. на 22%. Такое снижение расходов связано с «уточнением функций государства в этом деле», что, вероятно, обусловлено высокими рисками в этой сфере, которые включают как колебания рынка, так и риски самой отрасли, что вполне понятно в отношении геологического изучения, но не представляется оправданным в отношении охраны недр.

Между тем ст. 26 Закона Республики Казахстан «О государственном бюджете на 1997 год» предусматривала финансирование расходов на го-сударственное геологическое изучение и охрану недр в размере 1224 000 тыс. тенге и поисково-разведочных работ по специальным решениям правительства, компенсируемых недрополльзователями в размере 576 000 тенге.

Это еще раз подтверждает, что в правильном решении вопроса платности недропользования немаловажную роль играет гибкая политика государства в области установления налогового режима, что особенна важно в связи с проблемой «большой нефти» в Казахстане и указанием, данным президентами России и Казахстана соответствующим структурам подписать «к 28 апреля соглашение о разделе дна Каспия на принципах равной удаленности: «поверхность моря останется общей, достигнута договоренность о совместных мерах по сохранению и использованию биоресурсов» (Н. Назарбаев).

Что касается текущего положения по реализации проекта по Каспийскому шельфу, то предположительный срок бурения первой скважины начнется во второй половине 1998 г. Минимальные финансовые обязательства компании по разведке нефти составляют 280 млн. долл. В случае успешных работ будет развернута программа разработки и добычи нефти, рассчитанная на 40 лет.

По данным правительства, начало коммерческой добычи начнется с 2004 г. с выходом в 2013 г. на стабильный уровень. Восьмидесятипроцентная доля Казахстана от делимого дохода, включая налоги, составит 400 млрд. долл. Но до начала коммерческой добычи инвестиции в Каспий установлены в пределах 3 млрд. долл.

Другие обязательства зарубежных участников предусматривают ин-вестиционное финансирование проектов развития социальной инфра-структуры и объектов социального назначения в сумме 5 млн. долл. в год, с учетом потребностей прикаспийских регионов, а также привлечение к выполнению работ казахстанских трудовых ресурсов.

Однако, еще не получив сколь-нибудь существенных поступлений от нефти, Казахстан уже испытывает проблемы реализации, связанные с падением цен на нефть ввиду ухудшения конъюнктуры на международное сырье. Сегодня страны-участницы ОПЕК (ОРЕС) принимают меры по сокращению обшей добычи, Россия снижает тарифы на перевозку, и тем не менее ситуация на мировом рынке не стабильна, что сказывается и в Казахстане.

Госкоминвест, выступая в качестве компетентного органа правительства, не исключает возможности, что три абсолютном снижении конъюнктуры на углеводороды возможно прекращение операций на Каспии и расторжение контрактов.

Безусловно, что вскоре Казахстан будет активно участвовать на общем рынке и тогда, вероятно, встанет вопрос об объединении усилий прикаспийских государств и России. Видится, что это в определенной степени неизбежный процесс, особенно в свете подготовки республики к вступлению во всемирную торговую организацию, что приведет к жесткой экспансии мирового рынка и в области недропользования.

Вполне вероятно, что будет создана определенная структуры по координации квот по добыче и транспортировке нефти.

С учетом этих и других соображений, 1 апреля 1998 г. мажилис Парламента рассмотрел два законопроекта, предусматривающих внесение изменений в налоговое и таможенное законодательство. Оба вопроса повестки дня заседания имеют единый вывод, который исходит из необходимости создания экономической и правовой стабильности для крупномасштабного проекта по освоению месторождений нефти и газа на шельфе Каспийского моря.

В пояснительной записке № 20-1397 Правительства Республики Казахстан к проекту Закона Республики Казахстан «О внесении изменений и дополнений к Указу Президента Республики Казахстан, имеющему силу закона, «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» от 18 марта 1998 г., говорится, что законопроект разработан для ускорения реализации крупномасштабного контракта по разработке нефтегазовых месторождений на Каспийском шельфе, заключенного 18 ноября 1997 г. между Республикой Казахстан и крупнейшими нефтяными компаниями.

Прежде всего это такие нефтяные компании, как «Аджип», «Бритиш Газ», «Бритиш Петролеум», «СтатОйл», «Мобил», «Шелл», «Тоталь», АО «Казахстанкаспийшельф».

Предлагаемые поправки обеспечат инвесторам стабильный эконо-мический, налоговый и юридический проектный режим на весь срок его действия, предусмотренный Соглашением о разделе продукции в Ка-захстанском секторе Каспийского моря.

Принятие этого законопроекта, который был инициирован Прави-тельством Республики Казахстан и зарегистрирован в Парламенте 20 марта 1998 г., обеспечит вступление в действие всех его положений, включая обязательства подрядчика по выплате подписного бонуса Республике Казахстан.

И еще, крайне важно отметить, что этот законопроект не связан с какими-либо дополнительными расходами из бюджета, что было еще раз подчеркнуто в докладе исполнительного директора Госкоминвеста.

Компании - участницы проекта - выразили желание, которое является одним из условий вступления в силу подписанного соглашения, чтобы в Казахстане существовали надежные законодательные гарантии на все время действия контракта. Поэтому правительство, учитывая точку зрения нефтяных компаний, пошло на изменение отдельных законов Казахстана.

В соответствии с постановлением №299 Правительства Республики Казахстан от 17 марта 1998 г. «О Законе Республики Казахстан «О внесении изменений и дополнений в Указ Президента Республики Казахстан, имеющий силу закона, «О налогах и других обязательных платежах в бюджет», в Указе «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» депутатам предлагалось исключить в ст. 94-3 п. 2, не гарантирующий стабильность налогового режима, и дополнить содержанием, которое не исключает в случае изменений в законодательстве также изменения в контракте.

Другая статья — 179 п. 4, о сроках действия условий налогообложения для отечественных и иностранных недропользователей, по мнению разработчиков законопроекта, должна быть дополнена абзацем, дающим силу закона контрактам на недропользование, которые были заключены после 1995 г. во исполнение ранее заключенных контрактов.

Изменения в Указе, имеющем силу закона, «О таможенном деле в Республике Казахстан» произошли главным образом за счет 149 статьи, в которую правительство внесло положение, освобождающее зарубежные иностранные компании от таможенных платежей на ввозимые товары для собственных нужд, а не для продажи. В число таких товаров входят оборудование, материалы, предметы бытового назначения и личного пользования в разумных количествах.

Таким образом, если мажилис примет предлагаемые изменения в законы, подобный акт приведет к началу выплаты иностранными участниками подписного бонуса, а ст. 94-3 п. 1 будет читаться следующим образом: «Налоговый режим, установленный по контрактам на недропользование в соответствии с установленным порядком и прошедшим обязательную налоговую экспертизу, должен оставаться без изменений до истечения срока его действия, за исключением случаев, когда изменения его налогового режима внесены соглашением сторон и не вызывают каких-либо изменений в балансе экономических интересов Республики Казахстан и недропользователя по контракту», а пункт 4: «Условия налогообложения, установленные в контрактах на недропользование между Правительством Республики Казахстан или компетентным органом и местным или иностранным недропользователем, заключенных до 1 января 1996 г., и в контрактах на недропользование, которые были подписаны после указанной даты во исполнение контрактов, заключенных ранее с этими недропользователями, и в контрактах на недропользование, прошедших обязательную налоговую экспертизу и заключенных с 1 января 1996 г., остаются в силе на весь срок их действия», при исключении пункта 2.

Интересно отметить то, что комитетом по законопроекту являлся Комитет по экономике, финансам и бюджету, заключения Правительства Республики Казахстан, министерств, ведомств, других госорганов и общественных организаций в справочном листе значатся как отсутствующие. Тот же документ констатирует, что научная экспертиза не проводилась, а альтернативные проекты отсутствуют.

Другие пока еще предлагаемые изменения в области платности касаются ст. 61 Налогового Кодекса, определяющей обороты и импорт, освобожденные от уплаты налога на добавленную стоимость. В эту статью, помимо геологоразведочных и геологопоисковых работ (подпункт 7), предлагается включить подпункт 16 (пункт 1) следующего содержания: «16) обороты по реализации аффинированных драгоценных металлов — золота и платины». Дополнение вносится в целях установления равных условий налогообложения для всех хозяйствующих субъектов, занимающихся реализацией аффинированных драгоценных металлов — золота и платины.

Одновременно такая мера исключает ст. 65 в связи с внесением предложения о полном освобождении оборотов по реализации аффини-рованных металлов — золота и платины от обложения НДС.

Необходимо отметить, что анализ изменений и дополнений в зако- нодательство по платности недропользования не является в полной мере современным, т. е. разработчики не всегда видят перспективу развития отрасли/области. Хорошей иллюстрацией тому могут служить предлагаемые поправки редакционного характера. Так, в ст. 138 п. 6 слова «связанной стороной» предлагается заменить на «стороной, которая является нерезидентом Республики Казахстан или организацией, пользующейся налоговыми льготами» для «определенного решения проблемы трансфертных цен и трансфертного ценообразования». Хотя понятно, что внесение такой поправки может облегчить взаимоотношения между недропользователями и налоговыми органами.

Помимо изложенных изменений в налоговом режиме недропользования, другим чрезвычайно важным новшеством в решении вопроса платности недропользования является залог права недропользования. Степень актуальности этого вопроса возросла после принятия правительством постановления от 12 сентября 1997 г., согласно которому на Госкоминвест были возложены функции рабочего органа по лицензированию недропользования. С этого момента стали поступать заявки от недропользователей с просьбой предоставить разрешение на залог пре-доставленного права недропользования для получения заемных средств на освоение месторождений.

Данная процедура сегодня регламентируется тремя документами: Указом «О недрах и недропользовании» (27 января 1996), постановлением Правительства «Положение о передаче права недропользования в залог» (10 апреля 1997) н общими положениями о залоге Гражданского кодекса Республики Казахстан. Тем не менее указанная проблема для Казахстана является новой. Для определения уровня законодательного обеспечения реализации процедуры, степени защищенности интересов государства Госкоминвест предварительно провел опрос среди специалистов Национального банка, нескольких банков второго уровня, Министерства юстиции, юридических компаний и недропользователей.

По данным Госкоминвеста, полученные ответы позволяют сделать вывод о том, что существующие нормативно-правовые акты в целом обеспечивают практическую реализацию процедуры передачи права недропользования в залог, сохранение интересов государства, а также защиту прав недропользователя и залогодержателя. Вместе с тем, как отмечает большинство опрошенных, редакция «Положения о передаче права недропользования в залог» требует доработки в целях «оптимизации процедуры залога, разъяснения и рационализации ее отдельных моментов, обеспечения большей защиты интересов залогодержателя». Для подготовки новой редакции предлагается создать рабочую группу.

На сегодняшний день Госкоминвест предоставил разрешение на залог 7 недропользователям, 2 из них выданы свидетельства о регистрации заключенных договоров залога. Суммы кредитных средств, планируемых под залог права недропользования, ожидаются в размере от 1 млн. долл. до 100 млн. долл.


Изв. МН-АН РК. Сер.обществ. наук. 1998. №5. С. 42-46.

Мухитдинов

Нажмитдин Баукеевич
ИЗБРАННЫЕ ТРУДЫ. Т. 7

Салықтық заңдарды бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілік

Административная ответственность

за нарушения налогового законодательства

Утверждено к печати Международным центром

научных исследований и правовой экспертизы РК
Редактор Ж.М.Нургожина

Корректор А.Ахметова

_______________________________________________
Подписано в печать 11.01.2012. Формат 60х84 1/16

Печать офсетная. Усл. печ.л. 15. Тираж 200 экз.

Книга отпечатана в типографии ТОО «Нурай Принт Сервис»

Адрес: РК, г. Алматы, ул. Муратбаева, 75



Тел. (8-727) 234-17-02, 253-77-40



1 Ж а з ы б а е в Д.М., Н а й м а н б а е в С.М. Әкімшілік комиссиялар және әкімшілік жауапкершілік. Алматы, 1997. 26 б.


2Б а х р а х Д.Н. Административная ответственность граждан в СССР. Свердловск, 1989. С.10.

3 Б а х р а х Д.Н. Административное право. М.: БЕК, 1996. С.297.

4 “бұлтартпаудан” осы “шапшаң тыю”, “жедел тыю” шаралары дегеніміз дұрыс сияқты (авторлар).

5 С а в и ц к и й С.Н. Административная ответственность за правонарушения. Алма-Ата, 1988. С.10.

6 А л е х и н А.П., К а р м о л и ц к и й А.А., К о з л о в Ю.М. Административное право Российской Федерации. М.: Зерцало “Теис”, 1996. С.287.

7 Қазақстан Республикасының 1993 жылғы 10 желтоқсандағы “Қазақстан Республикасындағы жергілікті өкілді және атқарушы органдар туралы” заңының 1-бабында “Облыс, аудан, қала (аудандық бағыныштағы қаладан және қаладағы ауданнан, поселкеден, ауылдан (селодан), ауылдық (селолық) округтен басқасы) аумағындағы халықтың өкілді органы мәслихат-депутаттар жиналысы болып табылады.”

8 Мәслихат-депутаттар жиналысы жалпы мемлекеттік мүдделерді ескере отырып, тиісті әкімшілік-аумақтық мекендегі халықтың еркін білдіреді әрі жүзеге асырады.

9 С а в и ц к и й С.Н. Административная ответственность за правонарушения. Алма-Ата, 1988. С.12.


10 Б а х р а х Д.Н. Административная ответственность граждан в СССР. Свердловск, 1989. С.14.

11 Қазақ ССР-нің әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексі. Алматы, 1987. 10-б, 9-бап.

12 9-баптың авторлар ұсынатын редакциясы.

13 Баламалы терминдерді енгізу жөніндегі авторлардың ұсынысы.

14 П о п о в Л.Л, Ш е р г и н А.П. Управление, гражданин, ответственность. Л., 1975.

15 авторлардың тұжырымы.

16 . Қазақ ССР-інің әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексі. Алматы, 1999: Ерекше бөлімі, 23-137-бб. дейін. (орысша мәтіні).

17 Авторлардың әкімшілік құқық бұзушылықты классификациялау (топтастыру) жөніндегі ұсыныстары.

18 Б а х р а х Д.Н. Административное право. М.: БЕК, 1996.

19 М а р к с К., Энгельс Ф. Сочинение, 2-е изд., Т.13. С.516.


20 А л е х и н А.П., К а р м о л и ц к и й А.А., К о з л о в Ю.М. Административное право Российской Федерации. М.: Зерцало “ТЕИС”, 1996. С.275.

21 Б а х р а х Д.Н. Административная ответственность граждан в СССР. Свердловск, 1989. С.44.

22 Сонда, 49-б.

23 Сонда, 51-б.

24 Сонда, 51 б.

25 С а в и ц к и й С.Н. Административная ответственность за правонарушения. Алма-Ата, 1988. С.24.

26 1961 жылғы 21 маусымда Кеңестер Одағы Жоғарғы Кеңесінің Төралқасы қабылдаған “Әкімшілік жолдармен салынатын айыппұлдарды қолдануды одан әрі шектеу туралы” Жарлық бойынша “... кәсіпорындарға, мекемелер мен ұйымдарға әкімшілік жолдармен айыппұл салуды жою қажет...” деп табылады.

27 Б а х р а х Д.Н. Административная ответственность граждан в СССР. Свердловск, 1989. С.23.


28 Сонда, 67-б.

29 авторлар жасаған әкімшілік жауапкершіліктің ерекше белгілерінің сипаттамалары жөніндегі тұжырымдары.

30 Б а х р а х Д.Н. Административная ответственность граждан в СССР. Свердловск, 1989. С.23.

31Л а з а р е в Б.М. Административная ответственность М.: 1985. С.10.

32 Т а р а н о в А.А. Административное право Республики Казахстан. Алматы: Жеті Жарғы, 1996. С.163.

33 Б а х р а х Д.Н. Состав административного проступка. Свердловск, 1987. С.8.

34 Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы 7 сәуірдегі “Алкоголизмге, нашақорлық пен уытқұмарлық дертіне шалдыққан ауруларды еріксіз емдеу туралы” Заң күші бар Жарлығына байланысты.

35 1998 жылғы 30 желтоқсанда “Халықтың жұмыспен қамтылуы туралы” ҚР заңының қабылданылуына байланысты 1990 жылғы 15 желтоқсандағы осы аттас заңның күші жойылған болатын.

36 Б а х р а х Д.Н. Административная ответственность граждан в СССР. Свердловск, 1989. С.69.

37 Қазақстан Республикасының 1993 жылғы 28 қазандағы “Қазақ ҚСР ӘҚБ туралы және Қазақ ҚСР әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы” Заңында 26-бап жаңа редакцияда жазылған: “..Әкімшілік құқық бұзушылық үшін азаматтарға салынатын айыппұл әдетте, ең төменгі жалақы мөлшерінің 10 жалақы мөлшерінен, ал лауазымды адамдарға 20 жалақы мөлшерінен аспауға тиіс. Аса бір қажет болған жағдайларда әкімшілік жауапкершілікті күшейту мақсатында осы бапта көзделгеннен көп мөлшерде айыппұл белгіленуі мүмкін” (“Халық кеңесі”, 1993 жылғы 23 қараша) (шолу ретінде беріліп отыр).

38 248-1-бап. Әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама жасауға құқығы бар адамдар: ішкі істер органдарының, әкімшіліктердің, қорғаныс министрлігі органдарының мемлекеттік орман қорғау органдарының, мемлекеттік энергия қадағалау органдарының және т.б. көптеген органдардың өз құзырындағы істері бойынша.

39 Ұйымдарды – заңды тұлғаларды әкімшілік жауапкершілікке тарту көзделген әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің баптары (Кодекс Казахской ССР об административных правонарушениях. Официальный текст с изменениями и дополнениями на 1 января 1999 года. Алматы, 1999.)

40С м и т Адам. Исследование о природе и причинах богатства народов. Кн.5. О доходах государя или государства. М., 1935. Т.2.

41 В о р о н о в а Л.К. Финансовое право России. М., 1997. С.67.

42 Г у р е е в Н.И. Налоговое право. М.: Экономика, 1995. С.28.


43 П е п е л я е в С.Г. Основы налогового права. М., 1995. С.24.

44 Сонда, 29-б.

45 К а р а г у с о в а Г. Налоги: Сущность и практика использования. Алматы: Қаржы-Қаражат, 1994. С.15.

46 Х у д я к о в А.И. и др. Право и предпринимательство в Республике Казахстан. Алматы, Жеті Жарғы, 1994. С.84-90.

47 авторлар тұжырымы.


48 Х у д я к о в А.И., Н а у р ы з б а е в Н.Е. Налоги: понятие, элементы, установление, виды. Алматы: Баспа, 1998. С.10.

49 Сонда, 11б.

50 Н а й м а н б а е в С.М. Салықтық құқық. Алматы, 1996. 8-б.


51Мына еңбектерде көрсетілген: Х у д я к о в А.И., Н а у р ы з б а е в Н.Е. Налоги: понятие, элементы, установление, виды. Алматы, 1998. С.9; Х у д я к о в А.И. и др. Право и предпринимательство в Республике Казахстан. Алматы, 1994. С.85-89; Н а й м а н б а е в С.М. Салықтық құқық. Алматы, 1996. 10-б. және т.б.;

К а р а г у с о в а Г. Налоги: Сущность и практика использования. Алматы: Қаржы-Қаражат, 1994. С.22-23.



52Х у д я к о в А.И. и др. Право и предпринимательство в Республике Казахстан. Алматы: Жеті Жарғы, 1994. С. 92-96.

53 М е л ь н и к о в В.Д., И л ь я с о в К.К. Қаржы. Алматы, 1994. 100 б.

541995 жылғы 24-сәуірдегі “Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы” Қазақстан Республикасы Президентінің заң күші бар Жарлығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы”. 1999 жылғы 31 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мемлекеттің салық жүйесінің негізін құрайтын салықтар мен өзге де төлемдер осылайша белгіленген болатын.

55 Г у р е е в В.И. Налоговое право. М.: Экономика 1995. С.30.

56 П е п е л я е в С.Г. Основы налогового права. М.: 1995. С.28.


57 П е п е л я е в С.Г. Основы налогового права. М.: 1995. С.30.

58 К а р а г у с о в а Г. Налоги: Сущность и практика использования. Алматы: Жеті Жарғы, 1994. С.17.

59 Х и м и ч е в а Н.И. Финансовое право. М.: БЕК, 1996. С. 226.

60Сонда, 17б.

61 Ч е р н и к Д.Г. Налоги. М., 1995. С.46-50.

62З е й н е л ь г а б д и н А.Б., И л ь я с о в К.К., Е р м е к б а е в а Б.Ж. Налоги и налогообложение. Алматы, 1995. С.6-7; М е л ь н и к о в В.Д., И л ь я с о в К.К. Қаржы. Алматы: Экономика, 1994, 94-95б.

63 П е т т и У. Трактат о налогах и сборах // в кн. Антология экономической классики (в 2-х томах). М., 1991. Т.1.

64 Х у д я к о в А.И., Н а у р ы з б а е в Н.Е. Налоги: понятие, элементы, установление, виды. Алматы, 1998. С.145-146.

65 Г у р е е в В.И. Налоговое право. М., Экономика 1995. С. 31.


66 П е п е л я е в С.Г. Основы налогового права. М.: 1995. С. 40-41.

67 Х и м и ч е в а Н.И. Финансовое право. М.: БЕК, 1996. С. 230.

68 Г у р е е в В.И. Налоговое право. М., Экономика, 1995. С. 31.

69 Ц ы п к и н С.Д. Доходы государственного бюджета СССР. Правовые вопросы. М.: Юрид.лит., 1973. С.60.

70 М е л ь н и к о в В.Д., И л ь я с о в К.К. Қаржы. Алматы: Экономика, 1994, 99б.

71 Салықтардың топтастырылуы жөнінде мына авторлардың еңбегінде сипаттамалары бар: К а р а г у с о в а Г. Налоги: сущность и практика использования. Алматы: Қаржы-Қаражат, 1994. С.19-21, 29-36;

72П е п е л я е в С.Г. Основы налогового права. М.: 1995. С. 36.

73 П е п е л я е в С.Г. Основы налогового права. М.: 1995. С. 40-41.

74Х и м и ч е в а Н.И. Налоговое право. М., 1997. С.66- 68.

75 Г у р е е в В.И. Налоговое право. М., Экономика, 1995. С. 31.

76 Х у д я к о в А.И. Налоговое право Республики Казахстан. Алматы: Жеті Жарғы, 1998. С.73.

77Сонда, 68.

78Х у д я к о в А.И. Налоговое право Республики Казахстан. Алматы: Жеті Жарғы, 1998. С.73.

79Г у р е е в В.И. Налоговое право. М.: Экономика, 1995. С.60.

80 Сонда, 75-беті.

81 Г у р е е в В.И. Налоговое право. М.: 1995. С.14-17.

82Табысты кемітіп көрсету не болмаса жасыру фактісі айқындалған жағдайда.

83 Салық кодексінің 142-бабы, яғни Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы 24-сәуірдегі “Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы” заң күші бар Жарлығы.

84Ц ы п к и н С.Д. Финансово-правовые институты, их роль в совершенствовании финансовой деятельности государства. М.: МГУ, 1983. С.98.

85 Г у р е е в В.И. Налоговое право. М.: 1995. С.5.

86 П о р о х о в Е.В. Налоговое право. Алматы, 1994. С.58.

87П и с к о т и н Ю.И. Советское бюджетное право. (основные проблемы). М.: Юрид. лит., 1971. С.50-51.

88 Н а й м а н б а е в С.М. Салықтық құқық. Алматы, 1996. 30б.

89Г у р е е в В.И. Налоговое право. М.: 1995.

90 Х и м и ч е в а Н.И. Налоговое право. М.: 1997.

91С а б и р о в И.А. Проблемы финансового права (Сб. “Международная научная конференция”) №2. Киев: Черновцы, 1996. С. 154.

92 Х у д я к о в А.И. Основы теории финансового права. Алматы: Жеті Жарғы, 1995. С.235.

93 Сонда, 113 б.


94 Х у д я к о в А.И. Налоговое право Республики Казахстан. Алматы: Жеті Жарғы, 1998.

95 Х у д я к о в А.И. Налоговое право Республики Казахстан. Алматы: Жеті Жарғы, 1998. С.113.

96 Х у д я к о в А.И. Налоговое право Республики Казахстан. Алматы: Жеті Жарғы, 1998. С.118.

97 А л е к с е е в С.С. Общая теория права. М.: Юрид. лит., 1982. Т.2. С.82.


98 Х а л ф и н а Р.О. Методический аспект теории правоотношений. Сов. государство и право. 1971, №10.

99 Я в и ч Л.С. Общая теория права. ЛГУ, 1986. С.208.

100 Б р а т у с ь С.Н. Советское государство и право. М.: 1979, №7. С.58.

101 Х а л ф и н а Р.О. Общее учение о правоотношении. М.: Юрид.лит., 1974. С.6-7.

102 А л е к с е е в С.С. Общая теория права. М.: Юрид. лит., 1982. Т.2. С.114.

103Б о й ц о в В.Я. Система субъектов государственного права. Уфа, 1972. С.32.

104 Д у д и н А.П. Объект правоотношений (вопросы теории) Саратов, 1980. С.42.

105 Е р м а к о в а Т.С. Финансовые правоотношения. (теоретические проблемы). Л.: ЛГУ, 1985. С.10.

106 Х а л ф и н а Р.О. Общее учение о правоотношении. М.: Юрид.лит., 1974. С.6-7.

107Х у д я к о в А.И. Налоговое право РК. Алматы: Жеті Жарғы, 1998. С.165.

108К о з ы р и н А.Н. Налоговое право зарубежных стран: вопросы теории и практики. М.: Манускрипт, 1993. С.100.

109 П е п е л я е в С.Г. Основы налогового права. М.: 1995. С.154.

110Ж е с т к о в С.В. Планирование и уклонение от уплаты налогов // БК. 1994. №2. С.52-61.

111 Х у д я к о в А.И. Налоговое право РК. Алматы: Жеті Жарғы, 1998. С.276.

112 Х у д я к о в А.И. Налоговое право РК. Алматы: Жеті Жарғы, 1998. С.257.

113 П е п е л я е в С.Г. Основы налогового права. М.: 1995. С.105.

114 Х у д я к о в А.И. Налоговое право РК. Алматы: Жеті Жарғы, 1998. С. 147.

115 К у ч е р я в е н к о Н.П. Налоговое право. Харьков, 1997. С.83-84.

116 1999 жылғы 31 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңының қабылданылуына байланысты 3-баптың 1-тармағы 17 тармақшадан тұратын болды.

117 1995 жылғы 24 сәуірдегі “Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы” ҚР Президентінің заң күші бар Жарлығының қабылданылуына байланысты заңи күші жойылған болатын.

118 Қазақстан Республикасының Конституциясы, 54-баптың 1-тармағы. Парламент Палаталардың бөлек отырысында, мәселелерді әуелі Мәжілісте, ал одан кейін Сенатта өз кезегімен қарау арқылы.

119 Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 24 наурыздағы “Нормативтік-құқықтық актілер туралы” заңы // Егемен Қазақстан. 1998, 28 наурыз.

120 1995 жылғы 24 сәуірдегі “Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы” ҚР Президентінің заң күші бар Жарлығы (ҚР Заңы).

121 С т а р и л о в Ю.Н. Ответственность за нарушение налогового законодательства // в кн. Финансовое право / под ред. Химичевой Н.И. М.: БЕК, 1996. С.475.

122 “Салық кодексі”, 171-баптың 1-тармағының 4-тармақшасы және “Уақытша әдістемелік нұсқаудың” 8-9-беттерінде бекітілген нысандағы құжат бойынша.

123 “Салық кодексі”, 154-баптың 5-тармақшасы.

124Қазақстан Республикасының Конституциясы, 26-бап. Алматы: Жеті Жарғы, 1999.

125 “Салық кодексі”, 154-баптың 1-тармағының 3,4-тармақшалары.

126 “Салық кодексі”, 147-баптың 2-тармағы.

127Т у р г е н е в Н.И. Опыт теории налогов. М.: 1937.

128авторлардың тұжырымы.

129Х у д я к о в А.И. Налоговая система Казахстана: налоговое правонарушение. Алматы, 1997.

130 П е п е л я е в С.Г. Основы налогового права. М.: 1995.

131 Х у д я к о в А.И. Налоговая система Казахстана: налоговое правонарушение. Алматы, 1997. С.28.

132 К а р а с е в а М.В. Финансовое право. М.: Юристъ, 1999. С.193.

133 “Салық кодексі”, 160-бап, 161-баптың 1,2 тармақтары, 162-бап, 163-баптың 6-шы және 6-1-тармақтары, 164-бап.

134 “Салық кодексі”, 139-бап (4 тармағы), 144-бап, 147-баптың 1-тармағы, 162-бап.

135“Салық кодексі”, 154-бап, 160-бап, 161-бап, 162-бап, 163-бап, 164-бап.

136 Х у д я к о в А.И. Налоговая система Казахстана: налоговое правонарушение. Алматы, 1997. С.257.

137 Сонда, 258-б.

138 ҚР Қылмыстық кодексі. Алматы, 1997.

139 Сонда, 222-баптың ескертпесі.

140Старилов Ю.Н. Ответственность за нарушение налогового законодательства // в кн. Финансовое право / под ред. Химичевой Н.И. М.: БЕК, 1996. С.481- 482.

141 Сонда, 467-беті.

142 К а р а с е в а М.В. Финансовое право. М.: Юристъ, 1999. С.195.

143 Сонда, 198-беті.

144 М у х и т д и н о в Н.Б., Н а й м а н б а е в С.М., С е р и м о в У.С. Қазақша-орысша салықтық-құқықтық түсіндірме сөздік. Алматы, 1999, 46б.

145“Салық кодексі” 171-баптың 1-тармағының 1-тармақшасында.


146 “Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің” 165-бабының 2-тармағы.

147 авторлар жасаған тұжырымдар.

148 авторлардың зерттелу тақырыбының проблемалары бойынша жасаған тұжырымдары.

149 М у х и т д и н о в Н.Б., Н а й м а н б а е в С.М., С е р и м о в У.С. Қазақша-орысша салықтық-құқықтық түсіндірме сөздік. Алматы, 1999, 46б.


жүктеу/скачать 5,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет