Процедурасы
-
Біз бір топта жұмыс ітесек те біздің ғріптестер туралы аз білетінімізді топқа хабарлаңыз
-
Соншалықты таныс емес серіктес табуды қатысушылардан сұраңыз
-
Содан кейін олардың бір-бірімен әңгімелесе тұруға екі-үш минут барын айтыңыз. “Кел сөйлесейік!” ойынының негізгі ойы осында жатыр. Олар кез-келген тақырыпқа сойлесе алады, бірақ оларға өздері туралы сөйлескен жөн.
Талқыланатын сұрақтары
-
Сіз жаңа досыңызды қаншалықты жақсы білесіз?
-
Берілген екі-үш минут тез өткендей болған жоқ па?
-
Жаңа досың бұрынғы досыңнан да жақсы біле бастаған секілді боп ешкім өзін сезінген жоқ па?
Кеестер
-
қатысушылардан өздері жүрексінбей сөйлеуін сұраңыз
-
Кейбір адамдара әғнгімені негізсіз бастаан ызысыз секілді. Оларды теріп алыңыз, жолдастарына өздері туралы айтуа итермелеңіз
-
Ойынның ортасында ойына бәрі тартылды ма, жоқ па екенін соны тексеріңіз. Егер басалар атыспаса олара атысуа жадай жасаыз.
Тапсырма 28
¦жымдағы келіспеушілік менеджерге көптеген жүйке, ал фирмаға шығындар әкелуі мүмкін. Сондықтанда, басшыға оларды уақытында тауып жғне сәйкесінше қортынды жасау қажет. Келіспеушілікті болдырмау үшін жұмыс стилін өзгерту керек.
Мысалы, тапсырмаларды көзбе-көз емес, жалпы кеңесте бөлу, тәжірибеге пікірлермен ашық ауысуды, жиі бірігіп қортынды жасауды еңгізу.
Кейде басшы өзі сезбей келіспеушілік тудыруы мүмкін. Есіңізде болсын - басшы ретінде мыналарға жол бермеу керек:
-
өзіңіздің қол астыңыздағылардан қандай болсын іскерлік мәліметтерді жасыру;
-
қол астындағыларыңыздың белгілі біреуіне арнайы ықыласпен қарау;
-
өзіңіздің қол астындағыларыңызды жоғары тұрған басшыға қорықпай "талауға" беру;
-
өз әріптестеріңіздің мамандандырлығына сенбеу
Келесі сұрақтарға жауап беріңіз:
-
¦жымда шиеленіскен жағдайлар тумау үшін менеджер не істеу керек?
-
Егер шиеленіскен жағдай нақты болса, оны қалай басқару керек?
-
Шиеленісті шешуде менеджер ретінде сіздің әрекетіңіз қандай?
6. Іскерлік ойын “КЕЛІССӨЗДЕГІ ӘДІЛДІК”
Мақсаты: Әрбір келіссөздегі ғділдік пен шындықтың маңыздылығын атау.
Материалдары: 2 адам бөле алатын зат.
Процедурасы:
-
Ойынға қатысушылардан 2 адам таңдаңыз. Біреуін А деп, екіншісін В деп атаңыз.
-
А-ға белгілі бір зат беріңіз, оны В мен А бөлісуі қажет деңіз. Бұл кез-келген нғрсе болуы мүмкін, 100 $ бастап 100 алмаға дейін. А-ға кез-келген В мен келісілген пропорцияда бөле алады деген инструкция беріңіз, бірақ В А-ның ұсынысына келісе немесе келіспей қоя алады, ал өзі шарт жағдайын жасамайды. Егер В келіссе онда шартқа отырады. Егер В келіспесе шарт құрылмайды. Егер В шартты қабылдамаса екі жақ ештеңе алмайды.
-
Сол инструкцияны енді В-ға беріңіз
-
Бұл көріністі бірнеше рет қайталаңыз
Талқыланатын сұрақтары
-
Неге А осылай істеді?
-
Неге В осындай жауап берді?
-
А және В сияқты жағдайға душар болған адамдарға сіз қандай кеңес берер едіңіз?
Кеңестер
А- өзіне ғана тиімді шарттарды ғана ұсынады. Бұл сізді ресурстар үшін күрес әлеміне әкелді. В-ға А-ның кез-келген ұсынысын қабылдауын сұраңыз. ¤йткені ол кез-келген жағдайда бұрынғыдан көп алады. В- көптеген ұсыныстан (егер ол оларға ғділ болып көрінбесе) бас тартады. А-да осындай ұсыныстарды жасайды. Мұндай жағдайда А жғне В келісімге келу үшін А- В-дан көп алмауы қажет. Бұл келісімде көп пайда таба алсаңыз да мұндай жағдайда ғділ ұсыныс жасаған жөн.
Егер уақыт қалса
-
Бұл ойынды бір рет жүргізгеннен кейін, осыны кім қайталағысы келетінін сұраңыз.
-
В- өз ұсынысын А-ға жасай алатындай етіп қайталаңыз.
7. Іскерлік ойын “КЕЗДЕСУ ҚАЛАЙ ӨТТІ?”
Мақсаты: Өткен кездесу туралы топ мүшелерінің ойын білу
Материалдары: Екі парақ қағаз және бірнеше түрлі-түсті маркер
Процедурасы
-
Қағаз парақтарын топ алдына қабырғаға іліп қойыңыз. Бірінші бетке былай деп жазыңыз: “Біз атап өткіміз келетін кездесу моменттері”. Екінші бетте: “Келесі кездесулерді жақсарту үшін бірнеше ұсыныс” деп жазыңыз. Алты-жеті минут ішінде өткен кездесуді ойластыруды және талдауды топ мүшелерінен сұраңыз. Барлық ойлардың мәнін жазыңыз.
-
Барлығына ұсыныстары үшін рахмет айтыңыз
-
Қабырғадағы плакаттарды шешіп өз офисіңізге алыңыз. Бұны жазып қатысушыларға таратып бере аласыз немесе қатысушыларды есте сақтауын сұраңыз.
Талқыланатын сұрақтары
-
Қандай пунктілер келісілді?
-
Қандай пунктілер келіспеушілік тудырды? Бұл келіспеушілікті қалай жеңуге болады?
-
Тиімділікті арттыру үшін әрбір қатысушы не істеу қажет?
Кеңестер
Егер сіздің топпен сенім деңгейіңіз әлі төмен болса, онда сіз бірінші жолы анонимді сұрау ретінде жүргізіңіз. Плакатты қабырғаға іліп қойып топқа 10 минуттан кейін келетініңізді айтыңыз. Олардың шын жауап беруін сұраңыз. Жауапқа атын жазбай-ақ қоюына болатынын айтыңыз. Егер сіз қайтып келгенде олар әлі өздерінің ұсыныстарын жазып жатса тағы уақыт беріңіз. Одан кейін бұл ұсыныстарды зерттеңіз. Негізгі ұсыныстарды міндетті түрде жүзеге асырыңыз.
5.Студенттерге арналған тест сұрақтары
1-Вариант
$$$ 1
Төменде берiлген мақсаттардың қайсысы дәлiрек берiлген?
A. ағымдағы жылда максимальды пайда алу
B. компанияның өткiзу саясатын жақсарту
C. өндiрiс рентабельдiлiгi деңгейiн көтеру
D. ағымдағы жылда пайданың мөлшерiн өткен жылға қарағанда 40 процентке өсiру
E. өндiрiстiң экономикалық нәтижелiгiн көтеру
$$$2
Басқару деңгейi – бұл …
A. белгiлi бiр немесе бiрнеше функцияны орындайтын дербес құрылымдық бөлiмше
B. құрылымдық бөлiмшелердiң, сатылардың жиынтығы
C. иерархияның белгiлi бiр деңгейiнде орналасқан құрылымдық бөлiмшелердiң жиынтығы
D. сатылар жиынтығы
E. басқару құрылымындағы менеджерлердің мамандықтарына және қызметтеріне байланысты топ түріндегі құрамы
$$$3
Дербес құрылымдық бөлiмше – бұл…
A. менеджмент сатысы
B. менеджмент құрылымы
C. өндiрiстi ұйымдастыру деңгейi
D. менеджмент сатылары мен бөлiмдерi
E. менеджмент бөлiмi
$$$4
Басқару субъектiсiнiң объектiге мәжбүр еткiзу және билiк авторитетi негiзiнде әсер ету тәсiлдерi, амалдары бар басқару әдiсi қалай аталады?
A. басқаруды әлеуметiк-психологиялық әдiсi
B. басқарудың құқықтық әдiсi
C. басқарудың ұйымдастырушылық-бұйрықты әдiсi
D. басқарудың тәрбиелiк әдiсi
E. басқарудың экономикалық әдiсi
$$$5
Төменде берiлген жауаптардың қайсысында басқару әдiстерiнiң толық құрамы берiлген?
A. экономикалық, әлеуметтiк, психологиялық, саяси
B. әкiмшiлiк, ұйымдастырушылық, экономикалық
C. экономикалық, реттегiш, психологиялық
D. саяси, экономикалық, әлеуметтiк, психологиялық, құқықтық
E. ұйымдастырушылық-бұйрықты, экономикалық, әлеуметтiк-психологиялық
$$$6
Менеджмент көзқарасынан ақпаратты қалай түсiнуге болады?
A. қоршаған дүние туралы мәлiмет
B. басқарушы және басқарылатын жүйелер туралы мәлiмет
C. барлық деңгейдегi жетекшiлердiң еңбек заты
D. басқарушылық қызметтiн соңғы нәтижелерi
E. ұйымның iшкi ортасы жөнiнде мәлiмет
$$$7
Менеджмент функцияларының жiктелуiн кiм бiрiншi болып ұсынды?
A. Э. Мэйо
B. Ф. Тейлор
C. А. Эмерсон
D. А. Файоль
E. М. Фоллет
$$$8
Менеджменттегі принцип (қағида) ұғымының дұрыс әрі толық анықтамасын анықтаңыз:
A. басқару функцияларын орындау барысында менеджерлердің белгіленген ережелерге, заңдылықтарға және келелі идеяларға сүйеніп басқаруы
B. тек орталықтандырылған басқару жүйесін басшылыққа алу
C. тек орталықсыздандырылған жүйеге сүйеніп басқару
D. тек үкіметтің қаулы, нұсқауларын басшылық алып басқару
E. нарықтық қатынастар жағдайында икемделген құндылықтарды негізге алып басқару
$$$10
Шешім қабылдау кімнің турақты айналысатын мәселесі:
А. Төменгі буын басшыларының
В. орта буын басшыларының
С. Мастерлердіңң
D. басшының секретарі
E.менеджердің
$$$11
Бақылау дегеніміз не:
А. бұл жұмыстың нәтижесі жоспарға сәйкес пе екендігін анықтаудын жолы
В. бұл ұйымның өзінің мақсаттары мен міндеттеріне жетуді қамтамасыз етудің ең оңтайлы жолы
С. бұл адамның кәсіптік және іскерлік қасиеттерін талдаудың дұрыс жолы
D. бұл жаңа мақсаттарды белгілейтін тәсіл
E. бұл шешім қабылдау процесінің ең соңғы кезеңі
$$$12
Басқару шешімдерініә әдістерін неше топқа біріктіруге болады:
А. аналитикалық,арнайы,аралас
В. бейресми,сандық,ұжымдық
С. формальды,жеке,аралас
D. жеке, формальды емес,түйсіктік
E. ұйымдастырушылық, әлеуметтік,әкімшілік
$$$13
Нарықты экономикада кеңінен тараған ұйымдық құрылымның түрін атаңыз:
А. линиялық
В. матрицалық
С. функциональдық
D. жобалық(проект)
E. линиялық, функциональдық
$$$14
Стратегиялық жоспарлау процесі барысында басқару қызметінің қандай түрлерін ажыратады:
А. Сыртқы ортаға тәуелдік, саясат, процедуралар
В. ресурстарды бөлу, сыртқы ортаға бейімделу, іштей үйлестіру, ұұымдастыру стратегиялсын түсіну,
С. тактика, мамандандыру, шұғыл басқару
D. басқару, инвестиция, фискалді саясат, маркетингті басқару
E. монетарлық саясат, жұмыстарды бөлу, қорларды басқару, ынталандыру
$$$15
Бюджет қандай қызметтер атқарады:
А. жоспарлау, мотивация, ұйымдастыру
В. ұйымдастыру және бақылау
С. жоспарлау және үйлестіру
D. бақылау және жоспарлау,
E. ресурстарды бөлу
$$$16
Менеджмент көзқарасынан ақпаратты қалай түсінуге болады?
A) Қоршаған дүние туралы мәлімет;
B) Басқарушы және басқарылатын жүйелер туралы мәлімет;
C) Барлық деңгейдегі жетекшілердің еңбек заты;
D) Басқарушылық қызметтін соңғы нәтижелері;
E) Ұйымның ішкі ортасы жөнінде мәлімет.
$$$17
Нарықты экономикада ұйымның қандай ұйымдастырушылық құрылымдары кеңінен таралған?
А. Бірлескен кәсіпорындар
В. мемлекеттік кәсіпорындар
С. жеке меншік кәсіпорындар
D. шағын кәсіпорындар
E. мемлекеттік кәсіпорындар және шағын кәсіпорындар
$$$18
Бюрократиялық типтес ұйымның жағымды сипаттамасы:
А. Кадрларды іріктеудің субъективті белгілері
В. Жұмыстағы кеңінен мамандыру
С. жоғары деңгейдегі еңбек бөлінісі
D. ақы төлеудің субъективті жүйесі
E. ережелер мен процедуралардың аздығы
$$$19
Көздеген мақсатқа жету үшін не істеу қажет:
А. таурларды сататын нарықты ұлғайту
В. барлық нарықтарға енуге әрекет жасау
С. өндірістік шығындарды көбейту
D. еңбек өнімділігін төмендету
E.бұрынғы өнімдерді шығару
$$$20
Кәсіпорындардың өркіндеуінің принциптері:
А. Кәсіпорынныңә болашағы туралы толық түсінігі болуы
В. Кәсіпорынның нарықтардағы үлес салмағын азайту
С. Тауардың сапасын ескермеу
D. басқарушылардың түнілушілігі
E. кәсіпорындағы экономикалық негіздік атмосфераны түсіну
$$$21
Бақылаудың негізі турлерін атаңыз:
А. ұйымдастырылған, материалдық, қаржылық
В. қаржылық, күнделікті, адамдық
С. алдын ала, күнделікті,қорытынды
D. адамдық, материалды, қаржылық
E. стратегиялық, тактикалық, стандартты
$$$22
Бақылаудың негізгі үш түрінің бір бірінен айырмашылғы неде:
А. әртүрлі стандарттар мен талаптарды тудыру
В. белгілі бір ережелерді.процедураларды жүзеге асыру
С. жүзеге асыру түріне байланысты
D. іске асыру уақытына байланысты
E. әртүрлі жағдай ситуацияларға байланысты
$$$23
Бизне неге байланысты…:
А. таза табысқа
В. бизнесменнің өнеріне
С. заңдарға,бұйрықтарға
D. мінез-құлық, этиканың стандарттарына
E. басшының жұмыс істеу әдісіне
$$$24
Кәсіптерлікте қалайша табысты жұмыс істеуге болады
А. өнімде еркін өндіруші
В. демократия жағдайында
С. бизнес, нарық жєне демократия бірыңғай кешенді байланысқанда
D. бизнес жағдайында
E. нарыққа өту жағдайында
$$$25
Функциональды құрылымның кемшіліктері мынада:
А. басшылықтағы орнын басушылықтың болмауы
В. қызметтегі қалыптасқан қағидалардың өзгермеуі
С. өнімді жеңіл ауыстыру
D. менеджерлердің жаңалыққа негізделмеген жұмыстармен айналысуы
E. кризистік жағдайларға тез әсерлігі
$$$26
Басқарудың функциональды құрылымының артықшылығы неде:
A. басқарушының толық билігі бар
B. өнімді емес шығындардың аздығы
C. түпкілікті мақсатқа бейімделудің жоқтығы
D. көршілермен байланыстың әлсіздігі
E. басқарудың қарапайымдылығы
$$$27
Стратегиялық жоспар ненің ықпалынан өөгеруі мүмкін:
A. ақша реформасынан
B. бәсекелестердің табысынан
C. заңдардың өзгеруінен
D. кадрлар құрамының өзгеруінен
E. бәсекелестер банкротқа ұшыраса
$$$28
Басқару қызметінің мәні неде:
A. бұл басқа адамдардың жұмысын үйлестіруге байланысты қызмет, әрекет
B. бұл ұйымдардың қызметіне перспективалық бағыт енгізін оны жүзеге асыру
C. бұл ұйымның еңбек ресурстарын іріктеу, таңдау және дамыту
D. бұл қоғамдық еңбектің бір түрі, оның басты мақсаты қызметкерлерді және жұмыс түрлерін орындауға мамандандыру болып табылады
E. бұл еңбек бөлінісі, оның көрінісін жұмысшылардың қызмет түрлері бойынша маманданатынын көруімізге болады
$$$29
Қай жауаптың басқару қызметінің негізгі түріне қатысы жоқ:
A. ішкі үйлестіру
B. стратегиялық жоспарлауды ұйымдастыру
C. сыртқы ортаға бейімделу
D. стратегиялық альтернатива
E. ресурстарды бөлу
$$$30
Басқару субъектісіне жататындар қайсысы:
A. заң шығарушы органдар
B. сот билігі органдары
C. әр түрлі деңгейдегі маслихаттар
D. орындаушылық қызметті атқаратын орган, не адам
E. басқару қызметін атқаратын орган, не адам
$$$31
Менеджменттiң барлық функциялары байланыстыратын процесстермен бiрiктiрiлген;
Достарыңызбен бөлісу: