Жұмысшылар саны
6.7 – сурет. Өндіріс ауқымы өсуінің тұрақты тиімділігі.
Өнімді шығару көлемі а рет өскен кезде тұрақты тиімділік орын алады (4.7-сурет), ал а реттен аз болса, онда өндіріс ауқымының теріс тиімділігі болады (4.8-сурет).
Y=1200
20000
Капитал саны
1000
Y=680
1000 2000 L
Жұмысшылар саны
6.8-сурет. Өндіріс ауқымы өсуінің теріс тиімділігі
Сұраныс деп тұтынушылардың белгілі бір өнімді таңдау және сатып алу қабілетін айтады. Сұраныс тауарлардың бағасы мен көлемінің арасындағы тікелей байланысты көрсетеді. Олардың бірнеше баламалы мүмкіндіктерін кесте түрінде былай көрсетеді.
Өндіріс ауқымын ұлғайтқан уақытта мамандыру және еңбекті бөлу нәтижесінде өндіріс факторларының өнімділігі жоғарылайды, сондықтан бұл өндіріске оң әсерін тигізу мүмкін. Ауқым тиімділігі тұрақты болғанда фирманың көлемі қолданылып отырған факторлардың өнімділігіне әсер етпейді. Ал теріс әсер үлкен ауқымды өндірісті үйлестіріп басқара алмау қиыншылығынан тууы мүмкін.
Өндіріс ауқымын өсіріп, қандай болғанда да тиімділікке қол жеткізу мүмкіндігі өндіріс функциясына байланысты болады. Кобб – Дуглас функциясы үшін Y= A·Ka ·Lβ, егер α-β=1 болса, онда оң тиімділік, егер α+β = 1 болса, онда өндіріс ауқымының өсуінің теріс тиімділігі болады.
