З. Б. Молдашева
§ 6. Етістік. Етістіктің грамматикалық категориялары
жүктеу/скачать 426,52 Kb.
|
уч.пособие фарм.
| § 6. Етістік. Етістіктің грамматикалық категориялары.
Латын етістіктің клесі грамматикалық категориялары бар: 1. Жекеше және көпше түрі (Singularis et Pluralis) 2. Жақ (1-ші, 2-ші,3-ші) 3. шақ (6 шағы бар, бірақ тек осы шақ -Praesens түсіндіріледі) 4. райлар: ашық рай - indicativus , тұйық рай- conjunctivus, бұйрық рай - imperativus 5. етістер: ырықты - activum , ырықсыз- passivum Латын етістігі 4 жіктелуге бөлінеді. Жіктелуі етістіктің тұйық райы немесе инфинитив арқылы белгіленеді: І - ǡre: curǡre -емдеу, dare-беру II - ḗre: miscḗre - араластыру III - ȇre: solvȇre - еріту IY - ire: audire - тындау Етістіктің бұйрық райы (Imperativus) Бұйрық райы дереу бұйрықты білдіреді және 2-ші жақ түрінде болады. Рецептурада тек қана бұйрық райдың жекеше түрі қолданылады. Жекеше түрде -re ; алып тастау керек, көпше турде 1,2,4 жіктеуде -te косылады, 3 жіктеуде- ite косылады.
Етістіктің шартты райы (Conjunctivus) Шартты райының құрылымы: 1 жіктеуде етістіктің негізіне -а орнына - е қосылады, 2,3,4 жіктеуге - а қосылады. етістік сөздік түрі негіз өзгерген негіз белгілеу signo,are 1 signa- signe- араластыру misceo,ere 2 misce- miscea- қайталау repeto, ere 3 repet- repeta- аяқтау finio, ire 4 fini- finia- жүктеу/скачать 426,52 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|